Proverbi 1
1 I PROVERBI di Salomone, figliuolo di Davide, Re d'Israele;
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 Per conoscere sapienza ed ammaestramento, Per intendere i detti di senno;
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 Per ricevere ammaestramento di buon senno, Di giustizia, di giudicio e di dirittura;
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 Per dare avvedimento a' semplici. [E] conoscenza, ed accorgimento a' fanciulli.
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 Il savio [li] udirà, e [ne] accrescerà la [sua] scienza; E l'[uomo] intendente [ne] acquisterà buoni consigli, e governo;
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 Per comprender le sentenze ed i bei motti, Le parole de' savi ed i lor detti oscuri.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 IL timor del Signore [è] il capo della scienza; [Ma] gli stolti sprezzano la sapienza e l'ammaestramento.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Ascolta, figliuol mio l'ammaestramento di tuo padre; E non lasciar l'insegnamento di tua madre;
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 Perciocchè saranno un fregio grazioso al tuo capo, E collane al tuo collo.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 Figliuol mio, se i peccatori ti vogliono sedurre, Non acconsentir [loro].
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 Se dicono: Vieni con noi, poniamo agguati al sangue, Insidiamo di nascosto l'innocente impunitamente;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 Tranghiottiamoli tutti vivi, come il sepolcro; E tutti intieri, a guisa di quelli che scendono nella fossa; (Sheol h7585)
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 Noi troveremo ogni [sorte di] preziosi beni, Noi empieremo le nostre case di spoglie;
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 Tu trarrai la tua sorte con noi; Fra noi [non] vi sarà [che] una sola borsa;
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 Figliuol mio, non inviarti con loro; Rattieni il tuo piè dal lor sentiero.
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 Perciocchè i lor piedi corrono al male, E si affrettano a spandere il sangue.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 Perciocchè invano si tende la rete Dinanzi agli occhi d'ogni uccello;
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 Ma essi pongono agguati al lor [proprio] sangue, Ed insidiano nascosamente l'anima loro.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Tali [sono] i sentieri d'ogni uomo dato all'avarizia; Ella coglie l'anima di coloro in cui ella si trova.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 LA somma Sapienza grida di fuori; Ella fa sentir la sua voce per le piazze;
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 Ella grida in capo de' luoghi delle turbe; Ella pronunzia i suoi ragionamenti nell'entrate delle porte, nella città,
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 [Dicendo: ] Infino a quando, o scempi, amerete la scempietà? Ed [infino a quando] gli schernitori prenderanno piacere in ischernire, Ed i pazzi avranno in odio la scienza?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Convertitevi alla mia riprensione; Ecco, io vi sgorgherò lo spirito mio; Io vi farò assapere le mie parole.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Perciocchè io ho gridato, e voi avete ricusato [di ascoltare]; Io ho distesa la mano, e niuno ha porto attenzione;
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 Ed avete lasciato ogni mio consiglio, E non avete gradita la mia correzione;
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 Io altresì riderò della vostra calamità; Io mi farò beffe, quando il vostro spavento sarà venuto;
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 Quando il vostro spavento sarà venuto, a guisa di ruina, E la vostra calamità sarà giunta, a guisa di turbo; Quando angoscia e distretta vi sarà sopraggiunta.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Allora essi grideranno a me, ma io non risponderò; Mi ricercheranno sollecitamente, ma non mi troveranno;
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 Perciocchè hanno odiata la scienza, E non hanno eletto il timor del Signore;
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 E non hanno gradito il mio consiglio, [Ed] hanno disdegnata ogni mia correzione.
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 Perciò mangeranno del frutto delle lor vie, E saranno saziati de' lor consigli.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 Perciocchè lo sviamento degli scempi li uccide, E l'error degli stolti li fa perire.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 Ma chi mi ascolta abiterà in sicurtà, E viverà in riposo, fuor di spavento di male.
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
