Proverbi 25
1 Anche questi sono proverbi di Salomone, trascritti dagli uomini di Ezechia, re di Giuda.
Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.
2 E' gloria di Dio nascondere le cose, è gloria dei re investigarle.
Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.
3 I cieli per la loro altezza, la terra per la sua profondità e il cuore dei re sono inesplorabili.
Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.
4 Togli le scorie dall'argento e l'orafo ne farà un bel vaso;
Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.
5 togli il malvagio dalla presenza del re e il suo trono si stabilirà sulla giustizia.
Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.
6 Non darti arie davanti al re e non metterti al posto dei grandi,
Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;
7 perché è meglio sentirsi dire: «Sali quassù» piuttosto che essere umiliato davanti a uno superiore. Quanto i tuoi occhi hanno visto
Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.
8 non metterlo subito fuori in un processo; altrimenti che farai alla fine, quando il tuo prossimo ti svergognerà?
Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.
9 Discuti la tua causa con il tuo vicino, ma non rivelare il segreto altrui;
Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;
10 altrimenti chi ti ascolta ti biasimerebbe e il tuo discredito sarebbe irreparabile.
By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.
11 Come frutti d'oro su vassoio d'argento così è una parola detta a suo tempo.
Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.
12 Come anello d'oro e collana d'oro fino è un saggio che ammonisce un orecchio attento.
Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.
13 Come fresco di neve al tempo della mietitura, è un messaggero verace per chi lo manda; egli rinfranca l'animo del suo signore.
Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.
14 Nuvole e vento, ma senza pioggia, tale è l'uomo che si vanta di regali che non fa.
Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.
15 Con la pazienza il giudice si lascia persuadere, una lingua dolce spezza le ossa.
Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.
16 Se hai trovato il miele, mangiane quanto ti basta, per non esserne nauseato e poi vomitarlo.
Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.
17 Metti di rado il piede in casa del tuo vicino, perché non si stanchi di te e ti prenda in odio.
Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.
18 Mazza, spada e freccia acuta è colui che depone il falso contro il suo prossimo.
Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.
19 Qual dente cariato e piede slogato tale è la fiducia dell'uomo sleale nel giorno della sventura,
Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.
20 è togliersi le vesti in un giorno rigido. Aceto su una piaga viva, tali sono i canti per un cuore afflitto.
Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.
21 Se il tuo nemico ha fame, dagli pane da mangiare, se ha sete, dagli acqua da bere;
Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;
22 perché così ammasserai carboni ardenti sul suo capo e il Signore ti ricompenserà.
Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.
23 La tramontana porta la pioggia, un parlare in segreto provoca lo sdegno sul volto.
Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.
24 Abitare su un angolo del tetto è meglio di una moglie litigiosa e una casa in comune.
Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
25 Come acqua fresca per una gola riarsa è una buona notizia da un paese lontano.
Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.
26 Fontana torbida e sorgente inquinata, tale è il giusto che vacilla di fronte all'empio.
Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.
27 Mangiare troppo miele non è bene, né lasciarsi prendere da parole adulatrici.
Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.
28 Una città smantellata o senza mura tale è l'uomo che non sa dominare la collera.
Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.
