Proverbi 23
1 Quando siedi a mangiare con un potente, considera bene che cosa hai davanti;
Kapag ikaw ay umupo para kumain kasama ang isang pinuno, magmasid ng mabuti kung ano ang nasa harap mo,
2 mettiti un coltello alla gola, se hai molto appetito.
at maglagay ng isang kutsilyo sa iyong lalamunan kung ikaw ay isang tao na gustong kumain ng maraming mga pagkain.
3 Non desiderare le sue ghiottonerie, sono un cibo fallace.
Huwag naisin ang kaniyang napakasarap na pagkain, dahil ito ay pagkain nang kasinungalingan.
4 Non affannarti per arricchire, rinunzia a un simile pensiero;
Huwag magtrabaho ng sobrang hirap para lang ikaw ay maging mayaman; maging marunong para malaman kung kailan titigil.
5 appena vi fai volare gli occhi sopra, essa gia non è più: perché mette ali come aquila e vola verso il cielo.
Kapag ang iyong mga mata ay nagliliwanag sa pera, nawala na ito, at bigla itong nagkakaroon ng mga pakpak at lumilipad sa himpapawid tulad ng isang agila.
6 Non mangiare il pane di chi ha l'occhio cattivo e non desiderare le sue ghiottonerie,
Huwag kakainin ang pagkain ng isang masamang tao- isang tao na nakatingin nang napakatagal sa iyong pagkain- at huwag naisin ang kaniyang masarap na mga pagkain,
7 perché come chi calcola fra di sé, così è costui; ti dirà: «Mangia e bevi», ma il suo cuore non è con te.
sapagkat siya ang uri ng tao na inaalam ang halaga ng pagkain. “Kumain at uminom!” sabi niya sa iyo, pero ang kaniyang puso ay wala sa iyo.
8 Il boccone che hai mangiato rigetterai e avrai sprecato le tue parole gentili.
Iyong isusuka ang kakaunting kinain mo, at sasayangin mo ang iyong mga mabubuting sasabihin.
9 Non parlare agli orecchi di uno stolto, perché egli disprezzerà le tue sagge parole.
Huwag magsasalita na naririnig ng isang mangmang, sapagkat kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.
10 Non spostare il confine antico, e non invadere il campo degli orfani,
Huwag mong aalisin ang sinaunang hangganang bato o angkinin ang mga bukirin ng mga ulila,
11 perché il loro vendicatore è forte, egli difenderà la loro causa contro di te.
sapagkat ang kanilang Tagapagligtas ay malakas, at ipangangatuwiran niya ang kanilang kapakanan laban sa iyo.
12 Piega il cuore alla correzione e l'orecchio ai discorsi sapienti.
Ilagay ang iyong puso sa pagtuturo at buksan ang iyong mga tainga sa mga salita ng karunungan.
13 Non risparmiare al giovane la correzione, anche se tu lo batti con la verga, non morirà;
Huwag pigilin ang disiplina sa isang bata,
dahil kung siya ay iyong papaluin, siya ay hindi mamamatay. Kung siya ay iyong papaluin, iyong ililigtas ang kaniyang kaluluwa mula sa sheol. (Sheol h7585)
15 Figlio mio, se il tuo cuore sarà saggio, anche il mio cuore gioirà.
Aking anak, kung ang iyong puso ay marunong, sa gayon ang aking puso ay magiging masaya rin;
16 Esulteranno le mie viscere, quando le tue labbra diranno parole rette.
ang aking kaloob-looban ay magagalak kapag ang iyong labi ay magsasalita ng nang matuwid.
17 Il tuo cuore non invidi i peccatori, ma resti sempre nel timore del Signore,
Huwag mong hayaang mainggit ang iyong puso sa mga makasalanan, pero magpatuloy sa takot kay Yahweh sa buong araw.
18 perché così avrai un avvenire e la tua speranza non sarà delusa.
Siguradong may kinabukasan at ang iyong pag-asa ay hindi mapuputol.
19 Ascolta, figlio mio, e sii saggio e indirizza il cuore per la via retta.
Makinig, aking anak, at maging matalino at patnubayan ang iyong puso sa daan.
20 Non essere fra quelli che s'inebriano di vino, né fra coloro che son ghiotti di carne,
Huwag makikisama sa mga lasenggero, o sa mga matatakaw na kumakain ng karne,
21 perché l'ubriacone e il ghiottone impoveriranno e il dormiglione si vestirà di stracci.
dahil ang lasenggero at ang matakaw ay nagiging mahirap, at ang naiidlip ay madadamitan ng mga basahan.
22 Ascolta tuo padre che ti ha generato, non disprezzare tua madre quando è vecchia.
Makinig sa iyong ama na nag-alaga sa iyo at huwag hamakin ang iyong ina kung matanda na siya.
23 Acquista il vero bene e non cederlo, la sapienza, l'istruzione e l'intelligenza.
Bilhin ang katotohanan, ngunit huwag itong ipagbili; bilhin ang karunungan, disiplina at pang-unawa.
24 Il padre del giusto gioirà pienamente e chi ha generato un saggio se ne compiacerà.
Ang ama ng isang gumagawa ng matuwid ay labis na magagalak at siya na nag-alaga sa isang matalinong bata ay matutuwa sa kaniya.
25 Gioisca tuo padre e tua madre e si rallegri colei che ti ha generato.
Hayaang matuwa ang iyong ama at ang iyong ina at hayaang magsaya ang siyang nagsilang sa iyo.
26 Fà bene attenzione a me, figlio mio, e tieni fisso lo sguardo ai miei consigli:
Aking anak, ituon mo sa akin ang iyong puso, at hayaan mong mamasdan ng iyong mga mata ang aking mga paraan.
27 una fossa profonda è la prostituta, e un pozzo stretto la straniera.
Dahil ang isang bayarang babae ay isang malalim na hukay at ang asawa ng ibang lalaki ay isang makitid na hukay.
28 Essa si apposta come un ladro e aumenta fra gli uomini il numero dei perfidi.
Siya ay nag-aabang katulad ng isang magnanakaw at siya ay nagdadagdag ng bilang ng mga traydor sa sangkatauhan.
29 Per chi i guai? Per chi i lamenti? Per chi i litigi? Per chi i gemiti? A chi le percosse per futili motivi? A chi gli occhi rossi?
Sino ang may kasawian? Sino ang may kalungkutan? Sino ang may mga laban? Sino ang nagrereklamo? Sino ang may mga sugat na walang dahilan? Sino ang may matang namumula?
30 Per quelli che si perdono dietro al vino e vanno a gustare vino puro.
Silang sugapa sa alak, sila na sinusubukan ang pinaghalong alak.
31 Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nella coppa e scende giù piano piano;
Huwag tumingin sa alak kung ito ay mapula, kung ito ay kumikinang sa tasa at bumaba nang tuloy-tuloy.
32 finirà con il morderti come un serpente e pungerti come una vipera.
Sa bandang huli ito ay tumutuklaw katulad ng isang ulupong at ito ay kumakagat tulad ng isang ahas.
33 Allora i tuoi occhi vedranno cose strane e la tua mente dirà cose sconnesse.
Ang iyong mga mata ay makakakita ng kakaibang mga bagay at ang iyong puso ay magsasabi ng napakasamang mga bagay.
34 Ti parrà di giacere in alto mare o di dormire in cima all'albero maestro.
Ikaw ay magiging gaya ng isang natutulog sa mataas na karagatan o humihiga sa ibabaw ng isang duyan.
35 «Mi hanno picchiato, ma non sento male. Mi hanno bastonato, ma non me ne sono accorto. Quando mi sveglierò? Ne chiederò dell'altro».
“Tinamaan nila ako!” iyong sasabihin, “pero ako ay hindi nasaktan. Binugbog nila ako, pero hindi ko ito naramdaman. Kailan ako magigising? Maghahanap ako ng isa pang maiinom.”
