Proverbi 23
1 Quando siedi a mangiare con un potente, considera bene che cosa hai davanti;
Pagka ikaw ay nauupong kumain na kasalo ng isang pangulo, kilanlin mong maigi siya na nasa harap mo;
2 mettiti un coltello alla gola, se hai molto appetito.
At maglagay ka ng sundang sa iyong lalamunan, kung ikaw ay taong bigay sa pagkain.
3 Non desiderare le sue ghiottonerie, sono un cibo fallace.
Huwag kang mapagnais ng kaniyang mga masarap na pagkain; yamang mga marayang pagkain.
4 Non affannarti per arricchire, rinunzia a un simile pensiero;
Huwag kang mainip sa pagyaman; tumigil ka sa iyong sariling karunungan.
5 appena vi fai volare gli occhi sopra, essa gia non è più: perché mette ali come aquila e vola verso il cielo.
Iyo bang itititig ang iyong mga mata sa wala? Sapagka't ang mga kayamanan, ay tunay na nagsisipagpakpak, gaya ng aguila na lumilipad sa dakong langit.
6 Non mangiare il pane di chi ha l'occhio cattivo e non desiderare le sue ghiottonerie,
Huwag mong kanin ang tinapay niya na may masamang mata, ni nasain mo man ang kaniyang mga masarap na pagkain:
7 perché come chi calcola fra di sé, così è costui; ti dirà: «Mangia e bevi», ma il suo cuore non è con te.
Sapagka't kung ano ang iniisip niya sa loob niya, ay gayon siya: kumain ka at uminom ka, sabi niya sa iyo; nguni't ang puso niya ay hindi sumasaiyo.
8 Il boccone che hai mangiato rigetterai e avrai sprecato le tue parole gentili.
Ang subo na iyong kinain ay iyong isusuka, at iyong iwawala ang iyong mga matamis na salita.
9 Non parlare agli orecchi di uno stolto, perché egli disprezzerà le tue sagge parole.
Huwag kang magsalita sa pakinig ng mangmang; sapagka't kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.
10 Non spostare il confine antico, e non invadere il campo degli orfani,
Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa; at huwag mong pasukin ang mga bukid ng ulila:
11 perché il loro vendicatore è forte, egli difenderà la loro causa contro di te.
Sapagka't ang kanilang Manunubos ay malakas; ipaglalaban niya ang kanilang usap sa iyo.
12 Piega il cuore alla correzione e l'orecchio ai discorsi sapienti.
Ihilig mo ang iyong puso sa turo, at ang iyong mga pakinig sa mga salita ng kaalaman.
13 Non risparmiare al giovane la correzione, anche se tu lo batti con la verga, non morirà;
Huwag mong ipagkait ang saway sa bata: sapagka't kung iyong hampasin siya ng pamalo, siya'y hindi mamamatay.
Iyong hahampasin siya ng pamalo, at ililigtas mo ang kaniyang kaluluwa sa Sheol. (Sheol h7585)
15 Figlio mio, se il tuo cuore sarà saggio, anche il mio cuore gioirà.
Anak ko, kung ang iyong puso ay magpakapantas, ang puso ko'y matutuwa sa makatuwid baga'y ang akin:
16 Esulteranno le mie viscere, quando le tue labbra diranno parole rette.
Oo, ang aking puso ay magagalak pagka ang iyong mga labi ay nangagsasalita ng matuwid na mga bagay.
17 Il tuo cuore non invidi i peccatori, ma resti sempre nel timore del Signore,
Huwag managhili ang iyong puso sa mga makasalanan: kundi lumagay ka sa Panginoon buong araw:
18 perché così avrai un avvenire e la tua speranza non sarà delusa.
Sapagka't tunay na may kagantihan; at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.
19 Ascolta, figlio mio, e sii saggio e indirizza il cuore per la via retta.
Makinig ka, anak ko, at ikaw ay magpakapantas, at patnubayan mo ang iyong puso sa daan.
20 Non essere fra quelli che s'inebriano di vino, né fra coloro che son ghiotti di carne,
Huwag kang mapasama sa mga mapaglango; sa mga mayamong mangangain ng karne:
21 perché l'ubriacone e il ghiottone impoveriranno e il dormiglione si vestirà di stracci.
Sapagka't ang manglalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan: at ang antok ay magbibihis sa tao ng pagkapulubi.
22 Ascolta tuo padre che ti ha generato, non disprezzare tua madre quando è vecchia.
Dinggin mo ang iyong ama na naging anak ka, at huwag mong hamakin ang iyong ina kung siya'y tumanda.
23 Acquista il vero bene e non cederlo, la sapienza, l'istruzione e l'intelligenza.
Bumili ka ng katotohanan at huwag mong ipagbili: Oo karunungan, at turo, at pag-uunawa.
24 Il padre del giusto gioirà pienamente e chi ha generato un saggio se ne compiacerà.
Ang ama ng matuwid ay magagalak na lubos: at siyang nagkaanak ng pantas na anak ay magagalak sa kaniya.
25 Gioisca tuo padre e tua madre e si rallegri colei che ti ha generato.
Mangatuwa ang iyong ama at ang iyong ina, at magalak siyang nanganak sa iyo.
26 Fà bene attenzione a me, figlio mio, e tieni fisso lo sguardo ai miei consigli:
Anak ko, ibigay mo sa akin ang iyong puso, at malugod ang iyong mga mata sa aking mga daan.
27 una fossa profonda è la prostituta, e un pozzo stretto la straniera.
Sapagka't ang isang patutot ay isang malalim na lubak; at ang babaing di kilala ay makipot na lungaw.
28 Essa si apposta come un ladro e aumenta fra gli uomini il numero dei perfidi.
Oo, siya'y bumabakay na parang tulisan, at nagdaragdag ng mga magdaraya sa gitna ng mga tao.
29 Per chi i guai? Per chi i lamenti? Per chi i litigi? Per chi i gemiti? A chi le percosse per futili motivi? A chi gli occhi rossi?
Sinong may ay? sinong may kapanglawan? sinong may pakikipagtalo? sinong may daing? sino ang may sugat na walang kadahilanan? sino ang may maningas na mata?
30 Per quelli che si perdono dietro al vino e vanno a gustare vino puro.
Silang nangaghihintay sa alak; silang nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak.
31 Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nella coppa e scende giù piano piano;
Huwag kang tumingin sa alak pagka mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro,
32 finirà con il morderti come un serpente e pungerti come una vipera.
Sa huli ay kumakagat ito na parang ahas, at tumutukang parang ulupong.
33 Allora i tuoi occhi vedranno cose strane e la tua mente dirà cose sconnesse.
Ang iyong mga mata ay titingin ng mga katuwang bagay, at ang iyong puso ay nagbabadya ng mga magdarayang bagay.
34 Ti parrà di giacere in alto mare o di dormire in cima all'albero maestro.
Oo, ikaw ay magiging parang nahihiga sa gitna ng dagat, o parang nahihiga sa dulo ng isang palo ng sasakyan.
35 «Mi hanno picchiato, ma non sento male. Mi hanno bastonato, ma non me ne sono accorto. Quando mi sveglierò? Ne chiederò dell'altro».
Kanilang pinalo ako, iyong sasalitain, at hindi ako nasaktan; kanilang hinampas ako, at hindi ko naramdaman: kailan gigising ako? aking hahanapin pa uli.
