Proverbi 13
1 Il figlio saggio ama la disciplina, lo spavaldo non ascolta il rimprovero.
Ang usa ka manggialamon nga anak mamati sa pahamatngon sa iyang amahan; Apan ang usa ka mayubiton dili mamati sa pagbadlong.
2 Del frutto della sua bocca l'uomo mangia ciò che è buono; l'appetito dei perfidi si soddisfa con i soprusi.
Ang tawo magakaon ug maayo pinaagi sa bunga sa iyang baba; Apan ang kalag sa maluibon magakaon sa pagpanlupig.
3 Chi sorveglia la sua bocca conserva la vita, chi apre troppo le labbra incontra la rovina.
Kadtong nagabantay sa iyang baba nagamatngon sa iyang kinabuhi; Apan kadtong nagawalis sa halapad gayud sa iyang mga ngabil adunay kadautan.
4 Il pigro brama, ma non c'è nulla per il suo appetito; l'appetito dei diligenti sarà soddisfatto.
Ang kalag sa tapulan nagatinguha, ug siya walay bisan unsa; Apan ang kalag sa makugihon mahimong matambok,
5 Il giusto odia la parola falsa, l'empio calunnia e disonora.
Ang usa ka tawo nga matarung magadumot sa pagpamakak; Apan ang usa ka dautang tawo makaluod, ug modangat sa kaulawon.
6 La giustizia custodisce chi ha una condotta integra, il peccato manda in rovina l'empio.
Ang pagkamatarung nagabantay niadtong matul-id sa iyang dalan; Apan ang kadautan mopukan sa makasasala.
7 C'è chi fa il ricco e non ha nulla; c'è chi fa il povero e ha molti beni.
Adunay magapakadato sa iyang kaugalingon, apan siya walay bisan unsa; Adunay magapakakabus sa iyang kaugalingon, apan siya may dakung katigayonan.
8 Riscatto della vita d'un uomo è la sua ricchezza, ma il povero non si accorge della minaccia.
Ang lukat sa usa ka tawo sa iyang kinabuhi mao ang iyang mga bahandi; Apan ang kabus dili mamati sa bisan unsay paghulga.
9 La luce dei giusti allieta, la lucerna degli empi si spegne.
Ang kahayag sa matarung malipayon; Apan ang lamparahan sa dautan pagapalongon.
10 L'insolenza provoca soltanto contese, la sapienza si trova presso coloro che prendono consiglio.
Tungod sa pagkamapahitas-on modangat lamang ang panagkabingkil; Apan sa maayong tinambagan mao ang kaalam.
11 Le ricchezze accumulate in fretta diminuiscono, chi le raduna a poco a poco le accresce.
Ang katigayonan nga maani sa kakawangan magakahanaw; Apan kadtong nagatigum pinaagi sa pagpamoo adunay kauswagan.
12 Un'attesa troppo prolungata fa male al cuore, un desiderio soddisfatto è albero di vita.
Ang paglaum nga makulangan makapadaut sa kasingkasing; Apan kong ang tinguha modangat, kana mao ang usa ka kahoy sa kinabuhi.
13 Chi disprezza la parola si rovinerà, chi rispetta un comando ne avrà premio.
Bisan kinsa nga magatamay sa pulong magadala ug kadaut sa iyang kaugalingon; Apan kadtong mahadlok sa kasugoan pagabalusan.
14 L'insegnamento del saggio è fonte di vita per evitare i lacci della morte.
Ang balaod sa manggialamon maoy usa ka tuburan sa kinabuhi, Aron nga ang usa makalikay gikan sa mga lit-ag sa kamatayon.
15 Un aspetto buono procura favore, ma il contegno dei perfidi è rude.
Ang maayong pagsabut mohatag ug kalooy; Apan ang dalan sa malapason maoy malisud.
16 L'accorto agisce sempre con riflessione, lo stolto mette in mostra la stoltezza.
Ang tagsatagsa ka buotan nga tawo magabuhat uban sa kahibalo; Apan ang buang magapagarbo sa iyang binuang.
17 Un cattivo messaggero causa sciagure, un inviato fedele apporta salute.
Ang usa ka dautan nga sinugo mahulog ngadto sa kadaut; Apan ang usa ka matinumanon nga sinaligan maoy makaayo.
18 Povertà e ignominia a chi rifiuta l'istruzione, chi tien conto del rimprovero sarà onorato.
Ang kawalad-on ug kaulaw modangat kaniya nga magadumili sa pagsaway; Apan kadtong manumbaling sa pagbadlong pagapasidunggan.
19 Desiderio soddisfatto è una dolcezza al cuore, ma è abominio per gli stolti staccarsi dal male.
Ang tinguha nga natuman maoy katam-is sa kalag; Apan maoy usa ka dulumtanan sa mga buang ang pagbiya gikan sa dautan.
20 Và con i saggi e saggio diventerai, chi pratica gli stolti ne subirà danno.
Lakat uban sa tawong manggialamon, ug ikaw mahimong manggialamon; Apan ang kauban sa mga buang magaantus tungod niana.
21 La sventura perseguita i peccatori, il benessere ripagherà i giusti.
Ang dautan nagalutos sa mga makasasala; Apan ang matarung pagabalusan uban sa maayo.
22 L'uomo dabbene lascia eredi i nipoti, la proprietà del peccatore è riservata al giusto.
Ang usa ka maayong tawo magabilin ug usa ka panulondon alang sa mga anak sa iyang mga anak; Ug ang katigayonan sa mga makasasala gitigum alang sa mga matarung.
23 Il potente distrugge il podere dei poveri e c'è chi è eliminato senza processo.
Daghan ang makaon diha sa binaulan nga yuta sa kabus; Apan adunay pagalaglagon tungod sa pagkawalay-justicia.
24 Chi risparmia il bastone odia suo figlio, chi lo ama è pronto a correggerlo.
Kadtong nagahawid sa iyang bunal nagadumot sa iyang anak; Apan kadtong nahagugma kaniya magacastigo kaniya sa matag-panahon.
25 Il giusto mangia a sazietà, ma il ventre degli empi soffre la fame.
Ang matarung magakaon aron sa pagpabusog sa iyang kalag; Apan ang tiyan sa mga dautan pagagutomon.
