Proverbi 10

1 Il figlio saggio rende lieto il padre; il figlio stolto contrista la madre. Proverbi di Salomone.

پەندەکانی سلێمان: کوڕی دانا باوکی شاد دەکات، بەڵام کوڕی گێل دڵتەنگییە بۆ دایکی.

2 Non giovano i tesori male acquistati, mentre la giustizia libera dalla morte.

بێ سوودە گەنجینەی داهاتی ناڕەوایی، بەڵام ڕاستودروستی فریادەکەوێت لە مردن.

3 Il Signore non lascia patir la fame al giusto, ma delude la cupidigia degli empi.

یەزدان ناهێڵێت ڕاستودروستان تووشی برسیێتی بن، بەڵام ئارەزووی بەدکاران بەتاڵ دەکاتەوە.

4 La mano pigra fa impoverire, la mano operosa arricchisce.

دەستی تەمبەڵ دەبێتە هۆی هەژاری، بەڵام دەستی کۆڵنەدەر دەوڵەمەندی بەدواوەیە.

5 Chi raccoglie d'estate è previdente; chi dorme al tempo della mietitura si disonora.

ئەوەی لە هاوین کۆدەکاتەوە، کوڕێکی وریایە، بەڵام ئەو کوڕەی لە کاتی دروێنەدا دەخەوێت، مایەی شەرمەزارییە.

6 Le benedizioni del Signore sul capo del giusto, la bocca degli empi nasconde il sopruso.

بەرەکەت بۆ سەر ڕاستودروستانە، بەڵام دەمی بەدکاران توندڕەوی دەشارێتەوە.

7 La memoria del giusto è in benedizione, il nome degli empi svanisce.

یادکردنەوەی ڕاستودروستان بۆ بەرەکەتە، بەڵام ناوی بەدکاران دەڕزێت.

8 L'assennato accetta i comandi, il linguacciuto va in rovina.

ئەوەی دڵی دانا بێت فەرمان وەردەگرێت، بەڵام گێلی زۆربڵێ وێران دەبێت.

9 Chi cammina nell'integrità va sicuro, chi rende tortuose le sue vie sarà scoperto.

ئەوەی ڕێگای ڕاست بگرێت ئاسوودە دەبێت، بەڵام ئەوەی ڕێگای خوار بگرێت لێی ئاشکرا دەبێت.

10 Chi chiude un occhio causa dolore, chi riprende a viso aperto procura pace.

چاوقوچان دەبێتە هۆی ئازار، گێلی زۆربڵێش دەکەوێت.

11 Fonte di vita è la bocca del giusto, la bocca degli empi nasconde violenza.

دەمی کەسی ڕاستودروست سەرچاوەی ژیانە، بەڵام دەمی بەدکاران توندڕەوی دەشارێتەوە.

12 L'odio suscita litigi, l'amore ricopre ogni colpa.

ڕق ناکۆکی دەوروژێنێت، بەڵام خۆشەویستی هەموو یاخیبوونێک دادەپۆشێت.

13 Sulle labbra dell'assennato si trova la sapienza, per la schiena di chi è privo di senno il bastone.

لە لێوەکانی تێگەیشتوو دانایی هەیە، کوتەکیش بۆ پشتی تێنەگەیشتووانە.

14 I saggi fanno tesoro della scienza, ma la bocca dello stolto è un pericolo imminente.

داناکان زانیاری کۆدەکەنەوە، بەڵام دەمی گێل فەوتانێکی نزیکە.

15 I beni del ricco sono la sua roccaforte, la rovina dei poveri è la loro miseria.

سامانی دەوڵەمەند شاری قەڵابەندیەتی، بەڵام فەوتانی هەژاران نەدارییانە.

16 Il salario del giusto serve per la vita, il guadagno dell'empio è per i vizi.

کرێی کەسی ڕاستودروست ژیانە، بەڵام داهاتی بەدکار گوناهە.

17 E' sulla via della vita chi osserva la disciplina, chi trascura la correzione si smarrisce.

ئەوەی چاوی لە تەمبێکردنە لەسەر ڕێچکەی ژیانە، بەڵام ئەوەی واز لە سەرزەنشت بهێنێت گومڕا دەبێت.

18 Placano l'odio le labbra sincere, chi diffonde la calunnia è uno stolto.

ئەوەی ڕق بشارێتەوە لێوەکانی درۆ دەکەن، ئەوەی بوختان بڵاو بکاتەوە گێلە.

19 Nel molto parlare non manca la colpa, chi frena le labbra è prudente.

قسەی زۆر بێ گوناه نابێت، بەڵام ئەوەی زمانی خۆی بگرێت وریایە.

20 Argento pregiato è la lingua del giusto, il cuore degli empi vale ben poco.

زمانی کەسی ڕاستودروست زیوی پوختەکراوە، بەڵام دڵی بەدکاران کەم بەهایە.

21 Le labbra del giusto nutriscono molti, gli stolti muoiono in miseria.

لێوەکانی کەسی ڕاستودروست ڕابەرایەتی زۆر کەس دەکەن، بەڵام گێلەکان بە تێنەگەیشتوویی دەمرن.

22 La benedizione del Signore arricchisce, non le aggiunge nulla la fatica.

بەرەکەتی یەزدان دەوڵەمەندی بەدواوەیە و هیچ زەحمەتێکیش ناخاتە پاڵی.

23 E' un divertimento per lo stolto compiere il male, come il coltivar la sapienza per l'uomo prudente.

وەک پێکەنینە بۆ گێل بەدکاری کردن، بەڵام دانایی بۆ کەسی تێگەیشتوو.

24 Al malvagio sopraggiunge il male che teme, il desiderio dei giusti invece è soddisfatto.

ئەوەی بەدکار لێی دەترسێت، بەسەری دێت، ئەوەی ڕاستودروستانیش ئارەزووی دەکەن، پێیان دەبەخشرێت.

25 Al passaggio della bufera l'empio cessa di essere, ma il giusto resterà saldo per sempre.

وەک تێپەڕبوونی گەردەلوول خراپەکاریش ئاوا نامێنێت، بەڵام کەسی ڕاستودروست هەتاهەتایە جێگیر دەبێت.

26 Come l'aceto ai denti e il fumo agli occhi così è il pigro per chi gli affida una missione.

وەک سرکە بۆ ددان و دووکەڵ بۆ چاو، کەسی تەمبەڵیش بۆ ئەوانەی دەینێرن ئاوایە.

27 Il timore del Signore prolunga i giorni, ma gli anni dei malvagi sono accorciati.

لەخواترسی ڕۆژانی ژیانت زیاد دەکات، بەڵام ساڵانی بەدکاران کورت دەبێت.

28 L'attesa dei giusti finirà in gioia, ma la speranza degli empi svanirà.

هیوای ڕاستودروستان خۆشییە، بەڵام ئاواتی بەدکاران لەناودەچێت.

29 La via del Signore è una fortezza per l'uomo retto, mentre è una rovina per i malfattori.

ڕێگای یەزدان پەناگایە بۆ ئەوانەی ڕێگای ڕاست بگرن، بەڵام لەناوچوونە بۆ ئەوانەی خراپە دەکەن.

30 Il giusto non vacillerà mai, ma gli empi non dureranno sulla terra.

کەسی ڕاستودروست هەرگیز نالەقێت، بەڵام خراپەکاران لە خاکەکە نیشتەجێ نابن.

31 La bocca del giusto esprime la sapienza, la lingua perversa sarà tagliata.

دەمی کەسی ڕاستودروست دانایی لێ دەڕوێت، بەڵام زمانی درۆودەلەسە دەبڕدرێتەوە.

32 Le labbra del giusto stillano benevolenza, la bocca degli empi perversità.

لێوەکانی کەسی ڕاستودروست پەسەندیی دەزانن، بەڵام دەمی بەدکاران درۆودەلەسە.