Matayo 27
1 Ematungo ekedaudau naapikile, eakulu ehi neamakuhani neanyampala aantu aalie njama dhidi ang'wa Yesu ahume kumubulaga.
A gdy nastał ranek, wszyscy naczelni kapłani i starsi ludu naradzili się przeciwko Jezusowi, aby go zabić.
2 Aamutungile, aeamutongee, ekamupisha kung'wa Liwali Pilato.
Związali go, odprowadzili i wydali namiestnikowi Poncjuszowi Piłatowi.
3 Hange ematungo ang'wa Yuda, naeumusalitile, auinekina u Yesu wahukumilwa wikaambwa masego wekasusha epande thelathini niya mpia kwa akulu neamakuhani neanyampala.
Wtedy Judasz, który go wydał, widząc, że został skazany, żałował [tego] i zwrócił trzydzieści srebrników naczelnym kapłanom i starszym;
4 Wikalunga, “Nituma melandu kumesaliti usakami nengila anga mulandu.” Lakini ekamusukelya, “Akuhusile ntuni? Magoze nanso uewe.”
Mówiąc: Zgrzeszyłem, wydając krew niewinną. A oni powiedzieli: Cóż nam do tego? To twoja sprawa.
5 Hange wikaguma pihe ipande nianso nesalani niya mpia mihekalu, wekahega yakwe wekigoga ung'wenso.
Wtedy rzucił te srebrniki w świątyni i oddalił się, a [potem] poszedł i powiesił się.
6 Umukulu wa Makuhani wekaihola ipande niyanso neampia nukulunga, “Singa inonene kuieka impia iziite muhazina, kunsoko agalama asakami.”
A naczelni kapłani wzięli srebrniki i mówili: Nie wolno ich kłaść do skarbca świątynnego, gdyż jest to zapłata za krew.
7 Ekikolya kwa palung'wi empia ekutumeka kuguila umugunda nelamufinyanzi nelakiieka eageni.
I naradziwszy się, kupili za nie pole garncarza, aby grzebać [na nim] cudzoziemców.
8 Kunsoko eyeite umugunda nuanso ukitangwa, “Mugunda wa sakami” ata elelo yeye.
Dlatego to pole aż do dziś nazywa się Polem Krwi.
9 Hange ulukani naelutambuwe numunyakedagu u Yeremia lekatimila, kulunga, “Aeatumie ipande salasini niya mpia, egalama naepangilwe neantu a Israeli kunsoko akwe,
Wtedy się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka Jeremiasza: I wzięli trzydzieści srebrników, zapłatę [za] oszacowanego, którego oszacowali synowie Izraela;
10 na ae ametumie kumugunda wamufinyanzi, kina Mukulu naeundagie.”
I dali je za pole garncarza, jak mi nakazał Pan.
11 Imatungo yayo u Yesu wekimika ntongeela ang'wa liwali nuliwali wakamukolya, “Ite uewe umutawala wa Ayahudine? U Yesu wikamusukelya, “Wewe ulungile ite.”
Jezus stał przed namiestnikiem. I zapytał go namiestnik: Czy ty jesteś królem Żydów? Jezus mu odpowiedział: Ty [sam to] mówisz.
12 Lakini ematungo nae usemewe neakulu amakahani neanyampala, shanga aeusukeye lehi.
A gdy oskarżali go naczelni kapłani i starsi, nic nie odpowiedział.
13 Hange u Pilato wekamuila, “Shangawigule anga mashitaka ehi kung'wako?”
Wtedy Piłat zapytał go: Nie słyszysz, jak wiele zeznają przeciwko tobie?
14 Lakini singa aeumusukeye ata ulukani nulung'wi, kuite uliwali wakizula uwoa.
Lecz mu nie odpowiedział na żadne słowo, tak że namiestnik bardzo się dziwił.
15 Kumatungo na sikukuu ae desituli aa liwali kumutungula umutungwa ung'wi nusaguwe numilundo.
A na święto namiestnik miał zwyczaj wypuszczać ludowi jednego więźnia, [tego], którego chcieli.
16 Ematungo nanso aeakete mutungwa ung'wi sugu elina lakwe Balaba.
Trzymano zaś w tym czasie osławionego więźnia, zwanego Barabaszem.
17 Kuite imatungo naeatuile kilundela palung'wi, u Pilato wekaakolya, “Nyenyu nemutakile kumutungule kunso anyu?” Balaba ang'wi Yesu nukitangwa Kilisto?”
Gdy więc się zebrali, zapytał ich Piłat: Którego chcecie, abym wam wypuścił? Barabasza czy Jezusa, zwanego Chrystusem?
18 Kunsoko aeuine kina amuamba kunsoko amubepewe.
Wiedział bowiem, że wydali go z zawiści.
19 Imatungo naeakoli ikie mituntu la ulamuli, umusungu wakamutumela lukani nukulunga, “Lekakituma lukani lehi kumuntu uyuite numugila anga ubee, kuite nsumbukile ikulu eleleye mundoti kunsoko akwe.”
A gdy on siedział na krześle [sędziowskim], jego żona posłała [wiadomość] do niego: Nie miej nic do czynienia z tym sprawiedliwym, bo dzisiaj we śnie wiele wycierpiałam z jego powodu.
20 Uu eakulu amakuhani neanyampala aashawishilye emakutano amulompe u Balaba, nu Yesu abulagwe.
Tymczasem naczelni kapłani i starsi namówili tłumy, aby prosiły o Barabasza, a [domagały się] stracenia Jezusa.
21 U Liwali aiuwakoiye, “Nu uli kati a abiili muloilwe unene numulekele kitalanyu?” Ailigitilye “Balaba.”
Namiestnik zapytał ich: Którego z tych dwóch chcecie, abym wam wypuścił? A oni odpowiedzieli: Barabasza.
22 U Pilato wikaaela, “Numutendele ntuni u Yesu nukitangwa Kilisto?” Ehi ekasukelya “Msulibishe.”
Piłat zapytał ich: Cóż więc mam zrobić z Jezusem, którego nazywają Chrystusem? Odpowiedzieli mu wszyscy: Niech będzie ukrzyżowany!
23 Nung'wenso wikalunga, “Kuneke ikosake nuitumile? Lakini aeazidilye kukulya induli yao migulya ikulu, “Musulubishe.”
Namiestnik zaś zapytał: Cóż właściwie złego uczynił? Lecz oni jeszcze głośniej wołali: Niech będzie ukrzyżowany!
24 Kuite imatungo u Pilato auine shangauwezilye kituma lukani lehi, lakini badalakwe efujo ekanza, wikahola emaze wekakaala emekono akwe ntongeela amilundo, nukulunga, “Unene numugila anga ubee kusakami wa muntu uyuite numugila ubee. Magozi ayaite unyenye.”
Gdy Piłat zobaczył, że nic nie osiąga, ale [przeciwnie], zamieszanie staje się większe, wziął wodę i umył ręce przed tłumem, mówiąc: Nie jestem winny krwi tego sprawiedliwego. To wasza sprawa.
25 Antu ehi ekalunga, “Usakami akwe watule migulya itu neana itu.”
A cały lud odpowiedział: Krew jego na nas i na nasze dzieci.
26 Hange wikamutungwila u Balaba kung'wao, lakini aeumukuile emesheleti u Yesu wekamukabidhi kung'wao alongole amusulubishe.
Wtedy wypuścił im Barabasza, a Jezusa, po ubiczowaniu, wydał na ukrzyżowanie.
27 Hange easkale ang'wa liwali akamuhola u Yesu mpaka Praitorio numilundo nuamaskali ehi ekilundeela.
Wówczas żołnierze namiestnika zaprowadzili Jezusa na ratusz i zebrali wokół niego cały oddział.
28 Akamutugula eang'wenda akwe nukumutugala ung'wenda nualangi nkuuku.
A rozebrawszy go, ubrali go w szkarłatny płaszcz.
29 Hange akazepya etaji amija nukumueka migulya itwe lakwe, na amuekeye mwanzi kumukono wakwe nuakegoha. Aeakuieli imalu ao pihe ntongela akwe nukumuhonda ekalunga, “Salamu, Mutemi wa a Yahudi?”
Upletli koronę z cierni i włożyli mu na głowę, a w prawą rękę [dali] trzcinę. I padając przed nim na kolana, naśmiewali się z niego, mówiąc: Witaj, królu Żydów!
30 Na amutyie emate, na aeahoile umuanzi ekamukua kitwe.
A plując na niego, brali tę trzcinę i bili go po głowie.
31 Ematungo naeakumugema, ukumutugula ung'wenda nuanso ekamutugala eang'wenda akwe, ekamulongolya kenda kumusulubisha.
Kiedy go wyszydzili, zdjęli z niego płaszcz, ubrali go w jego szaty i odprowadzili na ukrzyżowanie.
32 Naapumile kunzi, ekamuona muntu aeupumie ku Krene elina lakwe Simeoni, hange amulazimishilye kenda nenso kuite aukenke umusalaba wakwe.
A wychodząc, spotkali człowieka z Cyreny, imieniem Szymon. Tego przymusili, aby niósł jego krzyż.
33 Naeapikile pang'wanso niitangwa Goligota, endogoelyo akwe ieneo li fuvu litwe.”
Gdy przyszli na miejsce zwane Golgotą, czyli Miejscem Czaszki;
34 Amupee esiki nehangigwe nenyongo wang'we. Lakini naeumionzile, shanga wikaweza kumeng'wa.
Dali mu do picia ocet zmieszany z żółcią. Skosztował, ale nie chciał pić.
35 Imatungo naamusulubishilye, ae agalanile e ang'wenda akwe kwa kuikuela kula.
A gdy go ukrzyżowali, rozdzielili jego szaty i rzucali losy, aby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka: Rozdzielili między siebie moje szaty, a o moje ubranie rzucali losy.
36 Na aeikie kwa kumugoza.
A siedząc, tam go pilnowali.
37 Migulya mitwe lakwe aaekile mashitaka akwe ekasomeka, “Uyuite Yesu, mutemi a Wayahudi.”
I umieścili nad jego głową napis z podaniem jego winy: To jest Jezus, król Żydów.
38 Ee nyang'anyi abeele ekasulubiwa palung'we nung'wenso, ung'wi mukono wakulela ung'wi mukono wankege.
Ukrzyżowano też z nim dwóch bandytów, jednego po prawej, a drugiego po lewej stronie.
39 Awa naakeile ekamutanela, ekaze hingisa ematwe ao,
A ci, którzy przechodzili obok, bluźnili mu, kiwając głowami;
40 nukulunga, “Uewe wewe nautakile kulizepya ihekalu nukulezenga kwa nsiku itatu, iokoe uewe! Angiza wang'wa Itunda, sima pihe uhege pa msalaba!”
I mówiąc: Ty, który burzysz świątynię i w trzy dni [ją] odbudowujesz, ratuj samego siebie. Jeśli jesteś Synem Bożym, zejdź z krzyża.
41 Kumatungo ehali yeyo yeyo ekulu a makuhani aeakumukashifu, palung'wi neaandeki neanyampala, nukulunga,
Podobnie naczelni kapłani z uczonymi w Piśmie i starszymi, naśmiewając się, mówili:
42 “Aeuaokoe neangiza, lakini shangauwezilye kiokoa ung'wenso. Nuanso Mutemi wa Ayahudi. Nuasime pihe kupuma mumusalaba, kunso aulungile, unene neng'wa Itunda kuite kumuhuela.
Innych ratował, a samego siebie uratować nie może. Jeśli jest królem Izraela, niech teraz zejdzie z krzyża, a uwierzymy mu.
43 Aeumuhue Itunda. Leki Tunda wamuokoe angeza utakile kunsoko aeulungile, “Unene neng'wana wang'wa Itunda.”
Ufał Bogu, niech go teraz wybawi, jeśli go sobie upodobał. Przecież powiedział: Jestem Synem Bożym.
44 Nawoite enyanyanyi namusulubishilye palung'wi nung'wenso ga atambue makani akumudhihaki.
Tak samo urągali mu też bandyci, którzy byli z nim ukrzyżowani.
45 Imatungo yayo nasaa sita ikatula kiti mihe ehi mpaka esaa tisa.
A od godziny szóstej aż do dziewiątej ciemność ogarnęła całą ziemię.
46 Naepikile esaa tisa, u Yesu wikalela kusauti nenkulu, “Eloi, Eloi, Lama thabakithani?” wikamaanisha “Itunda ane, Itunda ane, mbona wandeka?”
Około godziny dziewiątej Jezus zawołał donośnym głosem: Eli, Eli, lama sabachthani? To znaczy: Boże mój, Boże mój, czemu mnie opuściłeś?
47 Ematungo nanso ang'we ao aeimekile pang'wanso aigulye, ekalunga, Ukumitanga Eliya.”
Wtedy niektórzy z tych, co tam stali, usłyszawszy to, mówili: On woła Eliasza.
48 Akamanka ung'wi kuhola sifongo nukizulya ekinywaji nekelulu, ekameeka migulya mumute ekamupa wang'we.
I zaraz jeden z nich podbiegł, wziął gąbkę i napełnił ją octem, a włożywszy na trzcinę, dał mu pić.
49 Nao nasagile ekalunga, “Muleki wing'wene, leki kuone kina u Eliya weze muguna.”
Lecz inni mówili: Przestań, zobaczmy, czy przyjdzie Eliasz, aby go wybawić.
50 U Yesu wikalela hange kwa luli nulukulu wekameheja enkolo akwe.
Jezus zaś zawołał ponownie donośnym głosem i oddał ducha.
51 Goza, Ipazia li itekeelo ailitamukile nkika ibeele kupumila migulya kupikiila pihi. Ni ihi ikakagaka ni matalagwe ikatamuka ipande.
A oto zasłona świątyni rozerwała się na pół, od góry aż do dołu, ziemia się zatrzęsła i skały popękały.
52 Emakabuli akaluguka nemeele atakatifu edu nualae utulo akioka.
Grobowce się otworzyły, a wiele ciał świętych, którzy zasnęli, powstało.
53 Ekapuma mumakabuli baada aa uiuki wakwe, ekingila mumuji nuutakatifu ekigeeleka edu.
I wyszli z grobów po jego zmartwychwstaniu, weszli do miasta świętego i ukazali się wielu.
54 Uakida nuanso nawa naamugozee u Yesu ekaona itetemeko nemakani naakupumela, ekisula uwoa kule nukulunga, “Etai uyu aeng'wana wang'wi Tunda.” Ekagoza kupuma kule.
Wtedy setnik i ci, którzy z nim pilnowali Jezusa, widząc trzęsienie ziemi i to, co się działo, bardzo się zlękli i powiedzieli: On prawdziwie był Synem Bożym.
55 Aasungu edu amutyatile u Yesu kupuma ku Galilaya ahume kumuhudumela akoeakole pang'wanso ekagozeela kupuma kule.
A było tam wiele kobiet, które przypatrywały się z daleka. Szły one za Jezusem od Galilei i usługiwały mu.
56 Mukatekate ao aeukole u Mariamu Magdalena, Mariamu mama akwe Yakobo nu Joseph, nu mama waana ang'wa Zebedayo.
Wśród nich były: Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba i Józefa, oraz matka synów Zebedeusza.
57 Naepikile mpende awezile muntu mugole kupuma Arimathaya, nae witangwa Yusufu, kuite nuyu nuanso aemumanyisigwa wang'wa Yesu.
A gdy nastał wieczór, przyszedł bogaty człowiek z Arymatei, imieniem Józef, który też był uczniem Jezusa.
58 Aewendile kung'wa Pilato wekalompa umeele wang'wa Yesu. Kuite u Pilato wekalagelya apegwe.
Udał się on do Piłata i poprosił o ciało Jezusa. Wtedy Piłat rozkazał, aby [mu] je wydano.
59 U Yusufu wekauhola umweele akautunga ung'wenda numuza,
A Józef zabrał ciało, owinął je w czyste płótno;
60 wekaulalesha mikabuli nipya naeulezepilye wekalechonga mumwamba.
I złożył w swoim nowym grobowcu, który wykuł w skale. Przed wejście do grobowca zatoczył wielki kamień i odszedł.
61 U Mariamu Magdalena nu Mariamu numungiza akole hapo aeikie kugozela ikabuli.
A Maria Magdalena i druga Maria siedziały tam naprzeciw grobowca.
62 Uluhiku nautyatie kina uluhiku nula maandalio, e akulu amakuhani ne Mafarisayo aeilingee palung'wi kung'wa Pilato.
Następnego dnia, [pierwszego] po [dniu] przygotowania, naczelni kapłani i faryzeusze zebrali się u Piłata;
63 Ekamuela, “Mukulu kukembukile kina imatungo nuanso numudanganyifu naeukele ukole mupanga, aulungile, Baada amahiku atatu ukiioka hange.
I oznajmili: Panie, przypomnieliśmy sobie, że ten zwodziciel powiedział, gdy jeszcze żył: Po trzech dniach zmartwychwstanę.
64 Kululo lagilya kina ikabuli lelindwe salama mpaka uluhiku lakatatu. Kuite, eamanyisigwa akwe awezilye kezakumia nukulunga kuantu, “Wioka kupuma mwaashi. Nuudanganyifu wamwisho ukutula ubee kukela naakwanza.
Rozkaż więc zabezpieczyć grobowiec aż do trzeciego dnia, by przypadkiem jego uczniowie nie przyszli w nocy, nie wykradli go i nie powiedzieli ludowi: Powstał z martwych. I ostatni błąd będzie gorszy niż pierwszy.
65 U Pilato wekaaela, “Holi ealinzi. Longoli mitume muhali ausalama pamuwezeye.”
Piłat powiedział im: Macie straż. Idźcie, zabezpieczcie, jak umiecie.
66 Kuite akalongola nukituma pikabuli kutula usalama ukole, igwe lekagongwa umuhuli nukueka ealinzi.
Poszli więc i zabezpieczyli grobowiec, pieczętując kamień i stawiając straż.
