Matayo 22
1 U Yesu autambue neenso mulengasiilyo nukulunga.
A Jezus, odpowiadając, znowu mówił do nich w przypowieściach tymi słowy:
2 '''Utemi wa kilunde wumpyani numutemi naoneneeye wiloelinua winga wang'waakwe.
Królestwo niebieskie podobne jest do króla, który wyprawił wesele swemu synowi.
3 Wikaatuma eitumi akwe husila awa neaalehikweize muwiloeli nua winga, huite sengaikapika.
I posłał swe sługi, aby wezwali zaproszonych na wesele, ale oni nie chcieli przyjść.
4 Umutemi wikaatuma hange eitumi angizawikalunga. ''Aeli ehe neanilwe, Gozi, nanonelyaindya. Nakwa neamudama neaginu asinzwaa, ne makani ehi ahondilile, Nzii hiloelye muwinga''.
Ponownie posłał inne sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Oto przygotowałem moją ucztę, zabito moje woły i tuczne zwierzęta i wszystko jest gotowe. Chodźcie na wesele.
5 Kuite iantu awa singaai akee lukulu uamwi wakwe. Neang'wi ikalongola kumigunda ao, nawa niangiza ikalongola mumaanza ao nabiashala.
Lecz oni zlekceważyli to i odeszli, jeden na swoje pole, a inny do swego kupiectwa;
6 Niangiza ikaaja eitumi amukulu nukuabulaga.
A inni schwytali jego sługi, znieważyli [ich] i zabili.
7 Kuite umutemi wikataka. Wikatuma ikua mbiteakwe akabulangwa eabulagi nukulimansiilya ikisalekao kumoto.
Gdy król to usłyszał, rozgniewał się, a posławszy swoje wojska, wytracił tych morderców i spalił ich miasto.
8 Hange wikaaila eitumi akwe, ''Uwinga ukondile, kuite ianwi shangaaza.
Potem powiedział swoim sługom: Wesele wprawdzie jest gotowe, lecz zaproszeni nie byli godni.
9 Kuitelongoli muninsambwa nzile nemehulu, muane iantu needu anga uu neukuhuma aze muwiloeli nua winga.''
Idźcie więc na rozstaje dróg i zaproście na wesele wszystkich, których spotkacie.
10 Eitumi akena munzila ninkulu nukuakalibisha iantu ehi nae aine, aza kuabi, Uu itando nila winga ieizula iageni.
Wtedy słudzy ci wyszli na drogi i zgromadzili wszystkich, których spotkali, złych i dobrych. I [sala] weselna napełniła się gośćmi.
11 Kuite umutemi nae wingie nukuagoza iaiziila, wikamuona muntu ung'wi akeze mugila ung'wenda nua winga.
A gdy król wszedł, aby zobaczyć gości, ujrzał tam człowieka, który nie był ubrany w strój weselny.
12 Umutemi akamukolya, Muhumba miane, azaupikile ule apakunu umugila ung'we nua winga? Numuntu nuanso shanga wikasushaketi.
I zapytał go: Przyjacielu, jak tu wszedłeś, nie mając stroju weselnego? A on zaniemówił.
13 Uu gwa umutemi akaaila eitumi akwe, Mutungi umuintu uyu imekono nemegulu mugumi kunzi kuhiti, kung'wanso nuuhole uleli nukusia muno.
Wtedy król powiedział sługom: Zwiążcie mu nogi i ręce, weźcie go i wrzućcie do ciemności zewnętrznych. Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
14 Kunsoko antu edu itangilwe, kuite awa niasaguwe ashenyu.
Wielu jest bowiem wezwanych, lecz mało wybranych.
15 Uu iatalisayu ikahega nukuzipeilya amurambe uyehu munkani yakwe ung'wenso.
Wtedy faryzeusze odeszli i naradzali się, jak by go usidlić w mowie.
16 Uuikaatuma iamanyisigwa ao palung'wi Helode Hange ikamuila uYesu, ''Mumanyisi, kulengile kenauewe wimuntu watai, hange kena ukumanyisa ita ang'wi Tunda etai shanga ukee mkani ningiza hange umugila anga ukweli nua antu.
I posłali do niego swoich uczniów [wraz] z herodianami, którzy powiedzieli: Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdziwy i drogi Bożej w prawdzie nauczasz, i nie zważasz na nikogo. Nie oglądasz się bowiem na osobę ludzką.
17 Kuite kuile, usegile ntuni? Itee? taine kilago kapunya ehodi nshenyu ang'wi alii?
Powiedz nam więc, jak ci się wydaje: Czy wolno płacić podatek cesarzowi, czy nie?
18 U Yesu aulengile uubi wao wikalunga, Kuneki nemungema unye nemiamasue?
Ale Jezus poznał ich niegodziwość i powiedział: Czemu wystawiacie mnie na próbę, obłudnicy?
19 Ndangiili empia netumeka mukodi.''Uu ikamutetela edinali.
Pokażcie mi monetę podatkową. I podali mu grosz.
20 U Yesu akakolya ''Ikelu ne lina ele lang'wi nyanyu?
A on ich zapytał: Czyj to wizerunek i napis?
21 Ikasusha,''Yang'wa kaisari.'' Uu Yesu akabila,''Mupiukaisari nakwe nang'wi Tunda mupi Itunda.''
Odpowiedzieli mu: Cesarza. Wtedy powiedział im: Oddajcie więc cesarzowi to, co należy do cesarza, a Bogu to, co należy do Boga.
22 Naeigule ile ikakuilwa. Hange ikamuleka nukulongola yao.
A gdy to usłyszeli, zdziwili się, zostawili go i odeszli.
23 Iluhiku nulanso ang'wi ao amasadukayo akiza kung'wa Yesu, awa neelunga kutile anga uiukiwaashi. Ekamukulya,
Tego dnia przyszli do niego saduceusze, którzy mówią, że nie ma zmartwychwstania, i pytali go:
24 akalunga,''Mumanyisi, Umusa aulugile, Angeze umuntu ukule singa utugile ung'wana, umuluna ukumusala umusungu nuanso nukumuligelya ung'wana nsoko amuluna wakwe.
Nauczycielu, Mojżesz powiedział: Jeśli ktoś umrze, nie mając dzieci, to jego brat ma ożenić się z jego żoną i wzbudzić potomstwo swemu bratu.
25 Aeahote atuna mupungate. Nua ng'wandyo autenile wikasha shuutungile ung'wana. Aka mutekela umulune umusungu.
Było więc u nas siedmiu braci. Pierwszy ożenił się i umarł, a nie mając potomstwa, zostawił żonę swemu bratu.
26 Hange umulune wakwe wikalenda uu, hange nuyu nuaka taatu, yekatenda uu sunga yuyu nua mupungate.
Podobnie drugi i trzeci, aż do siódmego.
27 Nae ituma ite ehi, numusungu nuanso wikasha.
A w końcu po wszystkich umarła też ta kobieta.
28 Inge muuiuki umusungu nuanso ukutula wang'wanyenyu mualuna neanso nemupungate? kunsoko ehi ae amutenile.''
Żoną którego z tych siedmiu będzie więc przy zmartwychwstaniu? Gdyż wszyscy ją mieli [za żonę].
29 Kuite u Yesu ausuhilye nukulunga, Mukakoseela, Kunsoko shamumanyile Imaandeko sunga ningulu niang'wi Tunda.
A Jezus im odpowiedział: Błądzicie, nie znając Pisma ani mocy Boga.
30 Kunsoko muuniuhi, iantu shaitena ang'wi hulenwa, kuleka ite iantu etula anga iamakika hilunde.
Przy zmartwychwstaniu bowiem ani nie będą się żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie Boga w niebie.
31 Kuite uiuki waashi mukele musomene niTunda auketambue kitalanyu, nukulunga.
A co do zmartwychwstania umarłych, czy nie czytaliście, co wam zostało powiedziane przez Boga:
32 Unene ni Tunda nuang'wa Iblahimu, Itunda wang'wa Isaki, ni Tunda nuang'waYakobo? Itunda singa Itundawaashi, inge Itunda nua panga.''
Ja jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba? Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale żywych.
33 Imatungo umulundo nuahija ile, ikakuilwa umanyisi wakwe.
A tłumy, słysząc to, zdumiewały się jego nauką.
34 Kuite emafalisayo niakija kena Uyesu wakilaja ea masadukayo, ekiiligeila ienso palug'wi.
Lecz gdy faryzeusze usłyszeli, że zamknął usta saduceuszom, zeszli się razem.
35 Ung'wiao, akeze munyilago, wika mukolya ikolyokumugema.
I jeden z nich, znawca prawa, wystawiając go na próbę, spytał:
36 Mumanyisi, ilago neleuke ni kulu kukele imalago ehi.
Nauczycielu, które przykazanie w prawie jest największe?
37 U Yesu akasusha,''kusinja umulowe umukulu kunholo ako ehi, nemahala ako ehi.
A Jezus mu odpowiedział: Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swym sercem, całą swą duszą i całym swym umysłem.
38 Ili lilo ilagilyo ikulu hangi nilang'wandyo.
To jest pierwsze i największe przykazanie.
39 Hange na akabiili impyani ni yiyo. Kusinja kumulowa u munya kisali anga nuiloilwe u ewe.
A drugie jest do niego podobne: Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie.
40 Imalago ehi neanya kidagu imeiwe nemalago yaya nabiili.
Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy.
41 Ne mafalisayo naekili ilingile paluug'wi, U Yesu akaakulya ikolyo.
A gdy faryzeusze byli zebrani, Jezus ich zapytał:
42 Akalunga,''Itee? Musegile ntuni kung'wa Kristo? Nuanso ng'wa nyenyu? Neenso ekasusha,'' Ng'wana wang'wa Daudi.
Co sądzicie o Chrystusie? Czyim jest synem? Odpowiedzieli mu: Dawida.
43 U Yesu wikaasukeelya.''Kuuhuni kea udaudi ike ni nkolo ukumitanga mukulu, nukulunga.
I powiedział im: Jakże więc Dawid w Duchu nazywa go Panem, mówiąc:
44 Mukulu auumuie Umukulu wane,'' Ikieumohono wanenuakegohe, sunga nekuatenda ialugu aho aikwepihe amegulu aho?''
Powiedział Pan memu Panu: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy?
45 Ang'wi Udaudi ukumitanga ukristo,''Mukulu''Ukutulang'waakwe ule?
Jeśli więc Dawid nazywa go Panem, to jakże może być jego synem?
46 Kutile nae usuhilye ulukani hanga, hange hutile naugemile kumukolya imakolyo nendu kupuma uluhiku lulo nukulongoleka.
I nikt nie mógł mu odpowiedzieć ani słowa. Od tego też dnia nikt nie śmiał go więcej pytać.
