Ntendo nia itumi 27
1 Nai ilamuwe kina itakiwe kutunga muhinzo ku mazi kulongola ku Italia, ai aminkiiye uPaulo ni atungwa angiiza kung'wa afisa ung'wi nua idale nila Kiroma nai witangwaa Julio, nua idale lang'wa Agustani.
Bizning Italiyǝgǝ dengiz yoli bilǝn beriximiz ⱪarar ⱪilinƣandin keyin, ǝmǝldarlar Pawlus bilǝn baxⱪa birnǝqqǝ mǝⱨbusni «Awƣustus ⱪismi»diki Yuliyus isimlik bir yüzbexiƣa tapxurdi.
2 Kikanankila i meli kupuma ku Adramitamu, naiza ituile itunge muhinzo mu mpelo mpelo a nshemba a Asia. Iti gwa ki kingila mu luzi. uAristaka kupuma ku Thesalonike a ku Makedonia akalongola palung'wi nu sese.
Biz Adramittiumning bir kemisigǝ qiⱪtuⱪ. Kemǝ Asiya ɵlkisining dengiz boyliridiki xǝⱨǝrlǝrgǝ baratti. Tesalonika xǝⱨiridin bolƣan Makedoniyǝlik, Aristarhus isimlik bir kixi biz bilǝn ⱨǝmsǝpǝr boldi.
3 Luhiku nai lutyatile kikasimya u ludigi mu kisali nika ku Sidoni, naiza uJulio ai umutendee uPaulo ku ukende nu kumulekela kulongola ku ahumbauya akwe kusingiilya u ukende nuao.
Ətisi biz Zidon xǝⱨirigǝ yetip kǝlduⱪ. Yuliyus Pawlusⱪa kǝngqilik ⱪilip, xu yǝrdiki dost-buradǝrlirining yeniƣa berip ularning ƣǝmhorliⱪini ⱪobul ⱪilixiƣa ruhsǝt ⱪildi.
4 Kupuma papo kikalongola mu luzi kikatunga u muhinzo kupilimikiilya i kisiwa nika Kipro naiza katuile kiku kingama u ng'wega, ku nsoko u ng'wega ai watulaa ukugilinkiiye.
Biz u yǝrdin yǝnǝ dengizƣa qiⱪtuⱪ. Xamallar ⱪerixⱪandǝk ⱪarxi tǝripimizdin qiⱪⱪanliⱪi üqün, Siprus arilining xamalƣa dalda tǝripi bilǝn mangduⱪ.
5 Ze yakilaa kutula katunga u muhinzo mu mazi nakoli pakupi ni Kilikia ni Pamfilia, kikapembya ku Mira, kisali nika Lisia.
Kilikiyǝ wǝ Pamfiliyǝ ɵlkilirining udulidiki dengizdin ɵtüp, Likiyǝ ɵlkisidiki Mira xǝⱨirigǝ kǝlduⱪ.
6 Pang'wanso u afisa uyo nu idale nila Kiroma, akamihanga i meli kupuma ku Alexandria naiza ituile ikatunga muhinzo kutunga ku Italia. Akakunankilya mukati akwe.
Xu yǝrdǝ yüzbexi Iskǝndǝriyǝ xǝⱨiridiki Italiyǝgǝ baridiƣan baxⱪa bir kemini tepip, bizni uningƣa qiⱪirip ⱪoydi.
7 Ze yakilaa kutula katunga u muhinzo ku uembeelu ku mahiku idu ni panyambele kikatula kapika ku lwago pakupi ni Kinidas, u ng'wega shanga wikakulekela hangi kutunga i nzila nanso, itigwa kikatunga u muhinzo mu mpelo mpelo a mululi nua ku Krete kize ku ukigamile u ng'wega, kuhumbeela ni Salmone.
Dengizda kɵp künlǝr naⱨayiti asta mengip, tǝsliktǝ Kinidos xǝⱨirining uduliƣa kǝlduⱪ. Xamal mingix yɵniliximizni tosuƣaqⱪa, Kret arilining xamaldin dalda tǝripi bilǝn mengip, Salmoniy [yerim arili]din ɵtüp,
8 Kikatunga u muhinzo mu nshemba ku ukaku, kupikiila kianza nai kitangilwe Fari Haveni naiza kikoli pakupi ni kisali nika Lasi.
dengizda tǝsliktǝ ilgirilǝp ⱪirƣaⱪni boylap, Laseya xǝⱨirigǝ yeⱪin bolƣan «Güzǝl aramgaⱨ» dǝp atilidiƣan bir yǝrgǝ kǝlduⱪ.
9 Ai katulaa kaholaa matungo idu nangaluu, ga ni itungo nila kuhita kulya nila Kiyahudi ai latulaa lakila, ni itungili ai yatulaa ulugu kulongoleka nu muhinzo. Iti gwa uPaulo aka kuhugula,
Sǝpǝr bilǝn heli waⱪitlar ɵtüp, roza küni alliⱪaqan ɵtkǝn bolƣaqⱪa, dengizda sǝpǝr ⱪilix hǝtǝrlik idi. Xunga Pawlus kɵpqilikkǝ nǝsiⱨǝt ⱪilip:
10 nu kuligitya, “Agoha, kihenga u muhinzo naiza kuloilwe ku uhole ukutula nu ubii nu u ulya widu, shanga udu ku miligo ni meli, kuiti ga nu ku likalo litu.”
— Buradǝrlǝr, bu sǝpǝrning balayi’apǝt wǝ eƣir ziyan bilǝn tügǝydiƣanliⱪini kɵrüwatimǝn; mal wǝ kemidin mǝⱨrum bolupla ⱪalmay, sǝpǝr ɵz jenimizƣimu zamin bolidu! — dǝp agaⱨlandurdi.
11 Kuiti u afisa nu idale nila Kiroma akamutegeelya ikilo u mukulu nuakwe nu mukola hiu nua meli, kukila i makani ayo naiza akutambulwa nu Paulo.
Biraⱪ yüzbexi bolsa Pawlusning sɵzigǝ ixǝnmǝy, kemǝ baxliⱪi bilǝn kemǝ igisining sɵzigǝ ixǝndi.
12 Ku nsoko i bandari shanga ai atulaa kipango kitontu kikie itungo nila ulyuuku, ia baharia idu akasija kutunge u muhinzo kupuma pang'wanso, iti ku mpyani ihi anga kuhume ku kipikiila i kisali nika Foenike, kikie pang'wanso itungo nila u ulyuuku. Foenike ingi bandari uko ku Krete, hangi igozee hukuma kilya ni takama kilya.
Uning üstigǝ, bu portmu ⱪixlaxⱪa muwapiⱪ jay bolmiƣaqⱪa, kɵpqilik yǝnǝ dengizƣa qiⱪip, mumkinⱪǝdǝr Feniks xǝⱨirigǝ yetip berip, xu yǝrdǝ ⱪixlaxni ⱪuwwǝtlidi. Feniks bolsa Kret arilidiki bir dengiz porti bolup, bir tǝripi ƣǝrbiy jǝnubⱪa wǝ bir tǝripi ƣǝrbiy ximalƣa ⱪaraytti.
13 U ng'wega nua takama nai wandilye ku kunka ku uembeelu, ia baharia akasigiila alija iko naiza atulaa akiloilwe. Akipa u ludigi nu kutunga u muhinzo mpelompelo a Krete pakupi ni nshemba.
Jǝnubtin mǝyin xamal qiⱪiwatatti, kɵpqilik nixanimizƣa yetidiƣan bolduⱪ dǝp, lǝnggǝrni eliwetip, kemini Kret arilining ⱪirƣiⱪini boylap ⱨǝydǝp mangdi.
14 Kuiti ze yakilaa itungo ikupi ng'wega utaki, nuitangwaa nua hukuma kilya, ukandya ku ukua kupuma itumbi nila kisiwa.
Lekin uzun ɵtmǝy, araldin ⱪattiⱪ «xǝrⱪiy ximaldin kǝlgüqi» dǝp atilidiƣan ǝxǝddiy ⱪara boran qiⱪip kǝtti.
15 Matungo i meli nai ihumeeigwe nu kuleng'wa ku ugilinkiilya u ng'wega, ki kigombya ni hali yiyo kikatwalwa muhinzo nu wenso.
Kemǝ buranning ⱪamalliⱪida ⱪalƣaqⱪa, uni xamalƣa yüzlǝndürǝlmǝy, boranning mǝyliqǝ mengixiƣa ⱪoyup bǝrduⱪ.
16 Kikamanka kukiila u ng'wega nuanso nkika nai atulaa ikuukingila ung'wega nua kisiwa nikitangwaa Kauda; ni ku lwago nangaluu ai kuligilye ku uguniilya u mutumbwi.
Klawda degǝn kiqik bir aralning xamalƣa dalda tǝripigǝ ɵtüwelip, ⱪolwaⱪni kemigǝ qiⱪiriwelip, aranla uni saⱪlap ⱪalaliduⱪ. Andin kemiqilǝr kemini arƣamqilar bilǝn sirtidin orap baƣliwaldi. Kemining Sirtis dǝp atalƣan dengiz astidiki tax-ⱪum dɵwilirigǝ ⱪeⱪilip petip ⱪelixidin ⱪorⱪup, tormuz lǝnggǝrlirini qüxürüp, kemini xamalning ⱨǝydixigǝ ⱪoyup bǝrdi.
17 Ze yakilaa kutula kamilutaa, ai atumie ludigi kumitunga i meli. Akitumba kina kuzeehuma kulongola mu kipango nika mahalu idu nika Syiti, iti gwa akasimya u ludigi hangi ai alongoigwe mu mpelo mpelo.
18 Kika kuwa ku ngulu nangaluu nu kimpupu, itigwa luhiku nai lutyatile ia baharia akandya kuguma i miligo kupuma mu meli.
Boran üstimizgǝ xiddǝtlik soⱪⱪaqⱪa, ǝtisi malni dengizƣa taxlaxⱪa baxlidi.
19 Mahiku a taatu, ia baharia akandya kumapumya i mazi ku mikono ao akola.
Üqinqi künidǝ ular ɵz ⱪolliri bilǝn kemidiki ⱪoral-jabduⱪlirini dengizƣa taxliwǝtti.
20 Matungo naiza ilyoa ni nzota shanga ai yukalikie ku mahiku idu, ikili u kimpupu mukulu ai ukukuile, ni isumbiilyo kina kikagunwa ai li limie.
Kɵp künlǝrgiqǝ ya kün ya yultuzlar kɵrünmǝy, boran-qapⱪun yǝnila xiddǝtlik üstimizgǝ tohtimay soⱪuwǝrgǝqkǝ, ahirda ⱪutulup ⱪelix ümidimizmu yoⱪⱪa qiⱪⱪanidi.
21 Ze yakilaa kutula alongolaa matungo malipu bila ndya, pang'wanso uPaulo akimika pakati a abaharia akalingitya, “Agoha, mutakiwe muntegeelye, hangi shanga aza kuziipa u ludigi kupuma ku Krete, iti kulija aya u ulugu nu ulimili.
Kemidikilǝr birnǝrsǝ yemiginigǝ kɵp künlǝr bolƣandin keyin, Pawlus ularning arisida turup: — Buradǝrlǝr, silǝr baldurla mening gepimgǝ ⱪulaⱪ selip Krettin dengizƣa qiⱪmasliⱪinglar kerǝk idi. Xundaⱪ ⱪilƣan bolsanglar bu balayi’apǝt wǝ ziyan-zǝhmǝtlǝrgǝ uqrimiƣan bolattinglar.
22 Ni itungili kumupoeelya mipe inkolo, ku nsoko shanga ikutula nu ulimili nua likalo kati anyu, kwaala ulimili nua meli du.
Lekin ǝmdi silǝrni ƣǝyrǝtlik boluxⱪa dǝwǝt ⱪilimǝn. Qünki aranglarda ⱨeqⱪaysinglar jenidin ayrilƣini yoⱪ, pǝⱪǝt kemidinla mǝⱨrum ⱪalisilǝr.
23 Ku nsoko utiku nuakilaa malaika wang'wa Itunda, naiza Itunda uyo unene niakwe, ga ni hangi naiza nimipoelya - malaika nuakwe ai wimikile pa mpelo ane
Qünki mǝn tǝwǝ bolƣan wǝ ibadǝt-hizmitini ⱪilip kǝlgǝn Hudaning bir pǝrixtisi tünügün keqǝ yenimƣa kelip
24 nu kuligitya, “Leka kitumba Paulo. Kusinja wimike ntongeela ang'wa Kaisari, hangi goza, Itunda mu ukende nuakwe ukinkiiye awa ihi naza atungile u muhinzo palung'wi nu ewe.
manga: «Pawlus, ⱪorⱪma! Sǝn Ⱪǝysǝrning aldiƣa berip turuxung kerǝk; wǝ mana, Huda xapaǝt ⱪilip sǝn bilǝn billǝ sǝpǝr ⱪilƣanlarning ⱨǝmmisining jenini tiliginingni sanga ijabǝt ⱪildi!» dedi.
25 Iti gwa, agoha, ipi i nkolo, ku nsoko nu muhuiie Itunda, kina ikutula anga nintambuiwe.
Xuning üqün ǝy ǝpǝndilǝr, ƣǝyrǝtlik bolunglar; qünki Hudaƣa ixinimǝnki, manga ⱪandaⱪ eytilƣan bolsa xundaⱪ ǝmǝlgǝ axurulidu.
26 Kuiti kusinja kuaalike ku kukuwa mu ing'wi nia isiwa.”
Biraⱪ biz mǝlum aralning ⱪirƣiⱪiƣa urulup ketiximiz muⱪǝrrǝr bolidu.
27 Nai ipikile u utiku wigengu, nai ikatula kulongoigwe kunu nu kunu mu luzi nula Adratik, anga u utiku nu igengu iti, abaharia ai asigile kina ahumbeela kihi ni nyumu.
Sǝpirimizning on tɵtinqi küni keqisi, kemǝ Adriatik dengizida lǝylǝp yürüwatⱪan bolup, tün nispidǝ, kemiqilǝr ⱪuruⱪluⱪⱪa yeⱪinlap ⱪeliptuⱪ, dǝp oylidi.
28 Ai atumie mililo kugemela kina ulundu nua imazi nu kulija mita makumi a taatu ni mutandatu, ze yakilaa itungo ikupi akagemela hangi akalija mita makumi abiili ni mupungati.
Ular qongⱪurluⱪni ɵlqǝx arƣamqisini dengizƣa qüxürüp, suning qongⱪurluⱪini ɵlqǝp kɵrgǝnidi, yigirmǝ ƣulaq qiⱪti. Sǝl aldiƣa mengip yǝnǝ ɵlqiwidi, on bǝx ƣulaq qiⱪti.
29 Ai itumbile hanza kuhumile kukumpa matalagwe, iti gwa akasimya i nanga inne kupuma mu nkika a kuikila i nanga hangi akalompa kina idau aza izee kaya kuza.
Ular kemining hada taxlarƣa urulup ketixidin ⱪorⱪup, kemining kǝynidin tɵt lǝnggǝrni taxliwetip, tang etixni tǝlmürüp kütüp turdi.
30 Awo i abaharia ai atulaa akuduma mpyani a kumigumaniilya i meli nanso hangi akasimya mu mazi i boti ni niino niino nia kugunila u likalo, hangi akitendisa kina akuguma nanga kupuma mu nkika a kuntongeela a boti.
Lekin kemiqilǝr kemidin ⱪaqmaⱪqi bolup kemining bexidinmu lǝnggǝrni elip taxliwetǝyli dǝp baⱨanǝ kɵrsitip, ⱪolwaⱪni dengizƣa qüxürdi.
31 Kuiti uPaulo akamuila u asikali uyo nuidale nila Kiroma ni asikali awo, “Shanga mukuhuma kugunika kwaala antu awa niakusiga mu meli,”
Pawlus yüzbexi wǝ lǝxkǝrlǝrgǝ: — Bu [kemiqilǝr] kemidǝ ⱪalmisa, silǝr ⱪutulalmaysilǝr! — dedi.
32 Uugwa i asikali awo akatinanga i ndigi nia boti izo nu kulekwa iholwe ni mazi.
Buning bilǝn lǝxkǝrlǝr kemidiki ⱪolwaⱪning arƣamqilirini kesip, uni lǝylitip ⱪoydi.
33 Matungo u welu nua kidau dau nai watula ukupumila, uPaulo aka asinja ihi ageme kulya iniino. Akaligitya, “Ulu luhiku nula ikumi na inne mulindiie shanga mukulya, mukili kulya i kintu.
Tang atay degǝndǝ, Pawlus ⱨǝmmǝylǝnni bir’az ƣizaliniwelixⱪa dǝwǝt ⱪildi. U: — Silǝrning dǝkkǝ-dükkǝ iqidǝ ⱨeqnemǝ yemǝy turƣininglarƣa on tɵt kün boldi.
34 Iti gwa kuminena muhole indya iniino, ku nsoko iyi ingi kunsoko a kikie kitalanyu; hangi kutili ga nu lusingi lung'wi mu matwe anyu nulukulimila.
Əmdi bir’az ƣizalinixinglarni ɵtünimǝn. Qünki ⱨayat ⱪelixinglar üqün muxundaⱪ ⱪilixⱪa toƣra kelidu; qünki ⱨeqⱪaysinglarning bexidiki bir tal moymu ziyanƣa uqrimaydu! — dedi.
35 Nai wakondya kuligitya nanso, akahola u mukate akamulumba Itunda ntongeela a miho a kila muntu. Uugwa akau ega u mukate akandya kulya.
Bu sɵzni ⱪilip bolup, u ⱪoliƣa bir parqǝ nanni elip, kɵpqilikning aldida Hudaƣa tǝxǝkkür eytip oxtup yedi.
36 Uu gwa ihi akakuiligwa inkolo ni enso akahola indya.
Xuning bilǝn ⱨǝmmǝylǝn ƣǝyrǝtlinip ƣizalinixⱪa baxlidi
37 Ai katulaa antu 276 mukati a meli.
(kemidǝ biz jǝmiy ikki yüz yǝtmix altǝ kixi iduⱪ).
38 Nai akondya kulya nu kikuta, ai amizipilye i meli kutula mpepeele ku kuguma i ngano mukati a luzi.
Ⱨǝmmǝylǝn ⱪorsaⱪlirini toⱪliƣandin keyin, kemini yeniklitix üqün, kemidiki buƣdaylarnimu dengizƣa taxliwǝtti.
39 Nai ikatula mung'wi, shanga ai amilingile ihi ni nyumu, kuiti akihenga kipango kihi ni nyumu nai kingie mukati a mazi nai katula ni mahalu idu. Akitambulya anga ize ahumile kumilongolya i meli kutunga pang'wanso.
Tang atⱪanda, kemiqilǝr ⱪuruⱪluⱪning nǝ ikǝnlikini tonumidi. Lekin uningdiki bir ⱪumluⱪ ⱪoltuⱪni bayⱪap, kemini bir amal ⱪilip xu yǝrdǝ uruldurup ⱪuruⱪluⱪⱪa qiⱪarmaⱪqi boldi.
40 Iti gwa akaitolya i nanga akailekela mu luzi Mu itungo lilo liilo akaitolya i nanga nia itanga nu kumihumbula i nkika a kuntongeela kutunga mu ng'wega, iti gwa akatunga mu nkika a mahalu idu.
Ular aldi bilǝn lǝnggǝrlǝrni boxiwetip, ularni dengizƣa taxliwǝtti. Xuning bilǝn bir waⱪitta, kemining ikki yɵnilix paliⱪining baƣlirini boxitip, ularni qüxürüwǝtti. Andin kemining bexidiki yǝlkǝnni xamalƣa qiⱪirip, kemini ⱪumluⱪning ⱪirƣiⱪiƣa ⱪaritip mangdurdi.
41 Kuiti akapembya kianza naiza ukiilo ubiili nua mazi utankanie, ni meli ikatunga mu mahalu. Ni nkika iyo na ntongeela a meli ikakigama pang'wanso shanga ai ihumile kupuma, Kuiti i kipango nika ntongeela a meli kikandya kubunika ku nsoko a utaki nua maingu.
Əmdi ikki eⱪim bir-birigǝ uqraxⱪan yǝrgǝ kirip ⱪelip, ular kemini ⱪiraⱪⱪa soⱪturuwaldi; kemining bexi dengiz tegigǝ urulup petip, midirlimay ⱪaldi, lekin kemining arⱪa tǝripi dolⱪunlarning zǝrbisi bilǝn quwulup ketixkǝ baxlidi.
42 Isigo nila asikali awo ai latulaa la kuabulaga i atungwa, iti kina kutili nai uziipumpa nu kutigana.
Lǝxkǝrlǝr mǝⱨbuslarning suƣa sǝkrǝp ⱪeqip ketixining aldini elix üqün, ⱨǝmmisini ɵltürüwǝtmǝkqi boldi.
43 Kuiti u asikali uyo nu idale nila Kiroma ai uloilwe kumuguna uPaulo, iti gwa akimisha i masigo ao; nu kulagiilya awo nia humile kipumpa, apute kupuma mu meli hanza nu kulongola kihi ni nyumu.
Lekin yüzbexi Pawlusni ⱪutⱪuzuxni haliƣan bolup, lǝxkǝrlǝrning bundaⱪ ⱪilixiƣa yol ⱪoymidi. U aldi bilǝn su üzüxni bilidiƣanlarning suƣa qüxüp ⱪirƣaⱪⱪa qiⱪixini,
44 Uugwa i agoha ni angiiza akutyata, i auya migulya a ipande nia mabada ni auya migulya a intu ingiiza kupuma mu meli. Ku nzila iyi ikapumila kina ihi kuupika iziza kihi ni nyumu.
ⱪalƣanlarning bǝzilirini tahtaylarƣa, bǝzilirini kemining quwulup kǝtkǝn parqiliriƣa esilip, ⱪirƣaⱪⱪa qiⱪixini buyrudi. Xundaⱪ boldiki, ⱨǝmmǝylǝn ⱪutulup saⱪ-salamǝt ⱪuruⱪluⱪⱪa qiⱪti.
