Amsal 3
1 Anakku, janganlah melupakan ajaranku. Simpanlah segala perintahku di dalam hatimu
Anak ko, huwag mong kalimutan ang aking kautusan; kundi ingatan ng iyong puso ang aking mga utos:
2 agar panjang umurmu dan tenteram hidupmu.
Sapagka't karamihan ng mga araw, at mga taon ng buhay, at kapayapaan, ay madadagdag sa iyo.
3 Hendaklah engkau senantiasa digerakkan oleh kebaikan hati dan kesetiaan. Jadikan keduanya seperti kalung pengingat pada lehermu. Ukirkanlah itu di dalam hatimu,
Huwag kang pabayaan ng kaawaan at katotohanan: itali mo sa palibot ng iyong leeg; ikintal mo sa iyong puso:
4 maka engkau akan dikasihi dan dihormati di hadapan Allah maupun manusia.
Sa gayo'y makakasumpong ka ng lingap at mabuting kaunawaan, sa paningin ng Dios at ng tao.
5 Percayalah kepada TUHAN dengan sepenuh hatimu dan jangan mengandalkan pemikiranmu sendiri.
Tumiwala ka sa Panginoon ng buong puso mo, at huwag kang manalig sa iyong sariling kaunawaan:
6 Mintalah kehendak-Nya dalam setiap langkah hidupmu, maka Dia akan menuntunmu ke jalan yang benar.
Kilalanin mo siya sa lahat ng iyong mga lakad, at kaniyang ituturo ang iyong mga landas.
7 Janganlah berpikir bahwa dirimu sudah bijaksana. Takutlah kepada TUHAN dan jauhilah yang jahat.
Huwag kang magpakapantas sa iyong sariling mga mata; matakot ka sa Panginoon, at humiwalay ka sa kasamaan:
8 Itulah jamu yang akan membuat tubuhmu sehat dan selalu segar.
Magiging kagalingan sa iyong pusod, at utak sa iyong mga buto.
9 Pergunakanlah apa pun yang engkau miliki untuk menghormati TUHAN, dan persembahkanlah bagian terbaik dari segala penghasilanmu.
Parangalin mo ang Panginoon ng iyong tinatangkilik, at ng mga unang bunga ng lahat mong ani:
10 Maka oleh berkat TUHAN, gudang-gudangmu tidak akan cukup besar untuk memuat semua hasil panenmu, dan penampungan air anggurmu tidak akan cukup memuat hasil pemerasan buah anggurmu.
Sa gayo'y mapupuno ang iyong mga kamalig ng sagana, at ang iyong mga alilisan ay aapawan ng bagong alak.
11 Anakku, janganlah menolak didikan TUHAN, dan jangan marah bila Dia menegurmu.
Anak ko, huwag mong hamakin ang parusa ng Panginoon; ni mayamot man sa kaniyang saway:
12 Karena TUHAN menegur orang yang Dia kasihi, seperti seorang ayah mendidik anak yang dikasihinya untuk memperbaiki kelakuannya.
Sapagka't sinasaway ng Panginoon ang kaniyang iniibig: gaya ng ama sa anak na kaniyang kinaluluguran.
13 Sungguh berbahagia bila engkau menyambut Sang Hikmat menjadi guru kehidupanmu! Darinyalah engkau akan menerima wawasan.
Mapalad ang tao na nakakasumpong ng karunungan, at ang tao na nagtatamo ng kaunawaan.
14 Sebab hasil pengajaran Sang Hikmat lebih berharga daripada perak maupun emas murni,
Sapagka't ang kalakal niya ay maigi kay sa kalakal na pilak, at ang pakinabang niyaon kay sa dalisay na ginto.
15 bahkan lebih bernilai daripada batu permata. Semua yang diinginkan manusia tak sebanding dengannya.
Mahalaga nga kay sa mga rubi; at wala sa mga bagay na mananasa mo sa maihahalintulad sa kaniya,
16 Hikmat itu membawakan bagimu umur panjang di tangan kanannya, juga kekayaan dan kehormatan di tangan kirinya.
Karamihan ng mga araw ay nasa kanang kamay niya, sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.
17 Dia akan menuntunmu di jalan hidup yang menyenangkan dan penuh ketenangan.
Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kaligayahan, at lahat niyang mga landas ay kapayapaan.
18 Memiliki dia akan membuatmu panjang umur, seperti menemukan pohon kehidupan. Bila engkau tetap berpegang padanya, engkau akan sangat diberkati.
Siya ay punong kahoy ng buhay sa mga nanghahawak sa kaniya: at mapalad ang bawa't isa na nangamamalagi sa kaniya.
19 Dengan hikmat itulah TUHAN menciptakan langit dan bumi. Dengan perhitungan yang bijaksana Dia mengatur segala air dan hujan.
Nilikha ng Panginoon ang lupa sa pamamagitan ng karunungan; itinatag niya ang langit sa pamamagitan ng kaunawaan.
Sa kaniyang kaalaman ay nabahagi ang mga kalaliman, at ang mga alapaap ay nagsipatak ng hamog.
21 Jadi anakku, utamakanlah kebijaksanaan dan kematangan berpikir. Simpanlah keduanya baik-baik di dalam dirimu.
Anak ko, huwag silang mangahiwalay sa iyong mga mata; ingatan mo ang magaling na karunungan at ang kabaitan;
22 Dengan begitu, engkau akan berumur panjang dan beroleh nama baik.
Sa gayo'y magiging buhay sila sa iyong kaluluwa, at biyaya sa iyong leeg.
23 Engkau pun akan hidup dengan aman tanpa tersandung bahaya kesalahan.
Kung magkagayo'y lalakad ka ng iyong lakad na tiwasay, at ang iyong paa ay hindi matitisod.
24 Maka engkau dapat tidur lelap, karena tiadalah resah dan gelisah.
Pagka ikaw ay nahihiga, hindi ka matatakot: Oo, ikaw ay mahihiga at ang iyong tulog ay magiging mahimbing.
25 Engkau tak perlu takut saat bencana tiba-tiba datang. Orang jahat akan dihantam, tetapi engkau tetap aman,
Huwag kang matakot ng biglang pagkatakot, ni sa pagkabuwal man ng masama, pagka dumarating:
26 sebab engkau bersandar kepada TUHAN. Dialah yang menjagamu dari perangkap musuhmu.
Sapagka't ang Panginoon ay magiging iyong pagtitiwala, at iingatan ang iyong paa sa pagkahuli.
27 Waktu sesamamu memerlukan bantuan, janganlah berdiam diri. Bantulah dia bila engkau mampu.
Huwag mong ikait ang mabuti sa kinauukulan, pagka nasa kapangyarihan ng iyong kamay na ito'y gawin.
28 Apa yang dapat engkau berikan hari ini, berikanlah tanpa menunda. Jangan katakan kepadanya, “Besok saja aku membantumu.”
Huwag mong sabihin sa iyong kapuwa, Yumaon ka, at bumalik uli, at bukas ay magbibigay ako; pagka ikaw ay mayroon.
29 Jangan sekali-kali merencanakan kejahatan terhadap orang di sekitarmu, karena mereka merasa aman di dekatmu.
Huwag kang kumatha ng kasamaan laban sa iyong kapuwa, na palibhasa't tumatahang tiwasay sa siping mo.
30 Jika sesamamu tidak bersalah terhadap engkau, jangan memulai pertengkaran dengannya.
Huwag kang makipagusapin sa kanino man ng walang kadahilanan, kung hindi siya gumawa ng kasamaan sa iyo.
31 Jangan iri hati kepada orang yang mendapat harta dengan kekerasan. Jangan meniru cara hidup mereka.
Huwag kang managhili sa taong marahas, at huwag kang pumili ng anoman sa kaniyang mga lakad.
32 Sebab TUHAN membenci orang jahat, tetapi menjadi sahabat bagi orang jujur.
Sapagka't ang suwail ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang kaniyang payo ay kasama ng matuwid.
33 Seluruh isi rumah orang jahat berada di bawah kutukan TUHAN, tetapi rumah tangga orang benar diberkati-Nya.
Ang sumpa ng Panginoon ay nasa bahay ng masama; nguni't pinagpapala niya ang tahanan ng matuwid.
34 TUHAN memandang rendah orang yang menghina orang lain, tetapi bermurah hati kepada orang yang rendah hati.
Tunay na kaniyang dinuduwahagi ang mga mangduduwahagi, nguni't binibigyan niya ng biyaya ang mababa.
35 Orang bijak akan mendapat kehormatan tanpa mencarinya, tetapi orang bebal akan bergelimang aib.
Ang pantas ay magmamana ng kaluwalhatian; nguni't kahihiyan ay magiging ganti sa mga mangmang.
