Amsal 23
1 Bila engkau makan bersama seorang pembesar, pertimbangkanlah baik-baik apa yang akan engkau makan.
Si tu es à table avec un grand, fais attention à ce qui est devant toi.
2 Kuasailah dirimu supaya tidak rakus, meskipun hidangan itu sangat menggugah selera. Jangan tergoda oleh sajiannya, sebab bisa jadi makanan itu adalah alat untuk mengujimu.
Mets un couteau à ta gorge, si tu as trop d’avidité.
Ne convoite pas ses mets délicats, c’est un aliment trompeur.
4 Jangan bekerja mati-matian demi mendapat kekayaan. Bekerjalah dengan bijak, yakni tahu kapan engkau harus berhenti.
Ne te tourmente pas pour devenir riche, abstiens-toi d’y appliquer ton intelligence.
5 Untuk apa mengejar kekayaan yang fana? Karena kekayaan bisa lenyap dalam sekejap, bagai rajawali yang merentangkan sayapnya lalu terbang menghilang ke angkasa.
Veux-tu poursuivre du regard ce qui va s’évanouir? Car la richesse se fait des ailes, et, comme l’aigle, elle s’envole vers les cieux.
6 Jangan memakan hidangan yang disediakan oleh orang kikir, dan jangan tergoda oleh sajiannya yang lezat.
Ne mange pas le pain de l’homme envieux, et ne convoite pas ses mets délicats;
7 Memang dia berkata, “Silakan makan dan minum,” tetapi sesungguhnya hatinya tidak rela. Orang kikir selalu menghitung berapa banyak yang engkau makan.
car il ne vaut pas plus que les pensées de son âme. « Mange et bois, » te dira-t-il; mais son cœur n’est pas avec toi.
8 Sesudahnya justru engkau akan merasa mual karena makanan itu dan menyesal karena sudah memuji-muji hidangannya.
Tu vomiras le morceau que tu as mangé, et tu en seras pour tes belles paroles.
9 Jangan berusaha mengajar orang bebal karena dia hanya akan meremehkan perkataanmu yang bijak.
Ne parle pas aux oreilles de l’insensé, car il méprisera la sagesse de tes discours.
10 Janganlah memindahkan batas tanah yang sudah ditetapkan sejak dulu, dan jangan merampas hak milik tanah anak-anak yatim.
Ne déplace pas la borne antique, et n’entre pas dans le champ des orphelins.
11 Karena TUHAN Penebus dan Pembela mereka sangat berkuasa, dan Dia akan melawan engkau!
Car leur vengeur est puissant: il défendra leur cause contre toi.
12 Bukalah hatimu dan pasanglah telingamu untuk mendengar didikan dan menerima pengetahuan.
Applique ton cœur à l’instruction, et tes oreilles aux paroles de la science.
13 Jangan segan-segan mendidik anakmu. Sekalipun dia menangis kesakitan, dia tidak akan mati bila engkau memukulnya.
N’épargne pas la correction à l’enfant; si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
Tu le frappes de la verge, et tu délivres son âme du schéol. (Sheol h7585)
15 Anakku, jika hatimu bijaksana, maka hatiku pun berbahagia.
Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur, à moi aussi, sera dans la joie.
16 Dan aku akan bersukacita bila engkau menjadi orang jujur.
Mes entrailles tressailliront d’allégresse, quand tes lèvres diront ce qui est droit.
17 Anakku, jangan iri terhadap orang-orang berdosa, tetapi takutlah akan TUHAN sepanjang waktu.
Que ton cœur n’envie pas les pécheurs, mais qu’il reste toujours dans la crainte de Yahweh;
18 Bersabarlah, karena engkau masih muda, masa depanmu masih panjang, dan cita-citamu akan terwujud.
car il y a un avenir, et ton espérance ne sera pas anéantie.
19 Hai anakku, dengarkanlah aku supaya engkau menjadi bijaksana dan menjaga dirimu di jalan yang benar.
Ecoute, mon fils, et sois sage; dirige ton cœur dans la voie droite.
20 Janganlah berkumpul bersama para pemabuk dan orang-orang yang rakus akan daging.
Ne sois pas parmi les buveurs de vin, parmi ceux qui se gorgent de viandes;
21 Karena kebiasaan mabuk dan rakus membuat mereka banyak tidur dan tidak bekerja, sehingga mereka jatuh miskin hingga pakaian mereka compang-camping.
car le buveur et le gourmand s’appauvrissent, et la somnolence fait porter des haillons.
22 Dengarkanlah perkataan ayahmu, karena dialah yang membuatmu ada, dan jangan meremehkan ibumu pada masa tuanya.
Ecoute ton père, lui qui t’a engendré, et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
23 Semahal apa pun harganya, carilah ajaran yang benar serta didikan dan pemahaman yang bijak. Jangan pernah engkau melepaskannya.
Acquiers la vérité, et ne la vend pas, la sagesse, l’instruction et l’intelligence.
24 Seorang ayah akan sangat bangga dan bersukacita bila anaknya bijaksana dan hidup dengan benar.
Le père du juste est dans l’allégresse, celui qui donne le jour à un sage en aura de la joie.
25 Jadi buatlah ayahmu bersukacita dan ibumu berbahagia.
Que ton père et ta mère se réjouissent! Que celle qui t’a enfanté soit dans l’allégresse!
26 Anakku, berilah hatimu sepenuhnya untuk mengikuti teladanku dan bimbinganku.
Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux gardent mes voies:
27 Karena pelacur ibarat lubang perangkap yang dalam, dan berzina dengan istri orang sama seperti menjerumuskan diri ke sumur yang sempit.
car la courtisane est une fosse profonde, et l’étrangère un puits étroit.
28 Perempuan nakal ibarat perampok yang mengintai dari tempat persembunyiannya, dan membuat semakin banyak lelaki tidak setia.
Elle dresse des embûches comme pour une proie et elle augmente parmi les hommes le nombre des prévaricateurs.
29 Perhatikanlah orang-orang yang tersiksa oleh penderitaan ini: luka-luka memar di seluruh tubuh, mata merah, sering mengeluh, sering berkelahi, dan terpuruk dalam kesedihan.
Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les murmures? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?...
30 Penyebabnya adalah minum-minum anggur sampai lewat tengah malam dan mabuk-mabukan dengan berbagai minuman keras.
Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, pour ceux qui vont goûter du vin aromatisé.
31 Maka janganlah tergoda ketika melihat anggur! Anggur tampak menarik di dalam gelas dan terasa sedap saat diminum.
Ne regarde pas le vin: comme il est vermeil; comme il donne son éclat dans la coupe, comme il coule aisément.
32 Namun sesudah engkau menelannya, sesungguhnya anggur itu akan merusak, seperti racun ular yang mematikanmu.
Il finit par mordre comme un serpent, et par piquer comme un basilic.
33 Lalu pikiranmu menjadi kacau, matamu melihat hal-hal aneh. Engkau akan berbicara seperti orang gila,
Tes yeux se porteront sur des étrangères, et ton cœur tiendra des discours pervers.
34 dan merasa pusing serta limbung seperti terombang-ambing di tengah ombak laut.
Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, comme un homme endormi au sommet d’un mât.
35 Kemudian engkau akan berkata, “Mereka memukul dan meninju aku, tetapi aku tidak merasakan apa-apa. Biarlah aku segera bangun dari tidur nyenyak ini, supaya aku mencari anggur lagi!”
« On m’a frappé... Je n’ai pas de mal! On m’a battu... Je ne sens rien!... Quand me réveillerai-je?... Il m’en faut encore! »
