Amsal 1
1 Amsal-amsal Salomo bin Daud, raja Israel,
Притчи на Давидовия син Соломон, Израилев цар,
2 untuk mengetahui hikmat dan didikan, untuk mengerti kata-kata yang bermakna,
Записани за да познае някой мъдрост и поука, За да разбере благоразумни думи,
3 untuk menerima didikan yang menjadikan pandai, serta kebenaran, keadilan dan kejujuran,
За да приеме поука за мъдро постъпване, В правда, съдба и справедливост,
4 untuk memberikan kecerdasan kepada orang yang tak berpengalaman, dan pengetahuan serta kebijaksanaan kepada orang muda--
За да се даде остроумие на простите, знание и разсъждение на младежа,
5 baiklah orang bijak mendengar dan menambah ilmu dan baiklah orang yang berpengertian memperoleh bahan pertimbangan--
За да слуша мъдрият и да стане по-мъдър И за да достигне разумният здрави начала,
6 untuk mengerti amsal dan ibarat, perkataan dan teka-teki orang bijak.
За да се разбират притча и иносказание, Изреченията на мъдрите и гатанките им.
7 Takut akan TUHAN adalah permulaan pengetahuan, tetapi orang bodoh menghina hikmat dan didikan.
Страх от Господа е начало на мъдростта; Но безумният презира мъдростта и поуката.
8 Hai anakku, dengarkanlah didikan ayahmu, dan jangan menyia-nyiakan ajaran ibumu
Сине мой, слушай поуката на баща си, И не отхвърляй наставлението на Майка си,
9 sebab karangan bunga yang indah itu bagi kepalamu, dan suatu kalung bagi lehermu.
Защото те ще бъдат благодатен венец за главата ти, И огърлица около шията ти.
10 Hai anakku, jikalau orang berdosa hendak membujuk engkau, janganlah engkau menurut;
Сине мой, ако грешните те прилъгват, Да се не съгласиш.
11 jikalau mereka berkata: "Marilah ikut kami, biarlah kita menghadang darah, biarlah kita mengintai orang yang tidak bersalah, dengan tidak semena-mena;
Ако рекат: Ела с нас, Нека поставим засада за кръвопролитие. Нека причакаме без причина невинния,
12 biarlah kita menelan mereka hidup-hidup seperti dunia orang mati, bulat-bulat, seperti mereka yang turun ke liang kubur; (Sheol h7585)
Както ада нека ги погълнем живи, Даже съвършените, като ония, които слизат в рова, (Sheol h7585)
13 kita akan mendapat pelbagai benda yang berharga, kita akan memenuhi rumah kita dengan barang rampasan;
Ще намерим всякакъв скъпоценен имот, Ще напълним къщите си с користи,
14 buanglah undimu ke tengah-tengah kami, satu pundi-pundi bagi kita sekalian."
Ще хвърлим жребието си като един от нас, Една кесия ще имаме всички;
15 Hai anakku, janganlah engkau hidup menurut tingkah laku mereka, tahanlah kakimu dari pada jalan mereka,
Сине мой, не ходи на пътя с тях, Въздържай ногата си от пътеката им,
16 karena kaki mereka lari menuju kejahatan dan bergegas-gegas untuk menumpahkan darah.
Защото техните нозе тичат към злото, И бързат да проливат кръв.
17 Sebab percumalah jaring dibentangkan di depan mata segala yang bersayap,
Защото напразно се простира мрежа Пред очите на каква да било птица.
18 padahal mereka menghadang darahnya sendiri dan mengintai nyawanya sendiri.
И тия поставят засада против своята си кръв, Причакват собствения си живот.
19 Demikianlah pengalaman setiap orang yang loba akan keuntungan gelap, yang mengambil nyawa orang yang mempunyainya.
Такива са пътищата на всеки сребролюбец: Сребролюбието отнема живота на завладените от него.
20 Hikmat berseru nyaring di jalan-jalan, di lapangan-lapangan ia memperdengarkan suaranya,
Превъзходната мъдрост възгласява по улиците, Издига гласа си по площадите,
21 di atas tembok-tembok ia berseru-seru, di depan pintu-pintu gerbang kota ia mengucapkan kata-katanya.
Вика по главните места на пазарите, При входовете на портите, възвестява из града думите си:
22 "Berapa lama lagi, hai orang yang tak berpengalaman, kamu masih cinta kepada keadaanmu itu, pencemooh masih gemar kepada cemooh, dan orang bebal benci kepada pengetahuan?
Глупави, до кога ще обичате глупостта? Присмивачите до кога ще се наслаждавате на присмивките си, И безумните ще мразят знанието?
23 Berpalinglah kamu kepada teguranku! Sesungguhnya, aku hendak mencurahkan isi hatiku kepadamu dan memberitahukan perkataanku kepadamu.
Обърнете се при изобличението ми. Ето, аз ще излея духа си на вас, Ще ви направя да разберете словата ми.
24 Oleh karena kamu menolak ketika aku memanggil, dan tidak ada orang yang menghiraukan ketika aku mengulurkan tanganku,
Понеже аз виках, а вие отказахте да слушате, Понеже простирах ръката си, а никой не внимаваше,
25 bahkan, kamu mengabaikan nasihatku, dan tidak mau menerima teguranku,
Но отхвърлихте съвета ми, И не приехте изобличението ми,
26 maka aku juga akan menertawakan celakamu; aku akan berolok-olok, apabila kedahsyatan datang ke atasmu,
То аз ще се смея на вашето бедствие, Ще се присмея, когато ви нападне страхът,
27 apabila kedahsyatan datang ke atasmu seperti badai, dan celaka melanda kamu seperti angin puyuh, apabila kesukaran dan kecemasan datang menimpa kamu.
Когато ви нападне страхът, като опустошителна буря, И бедствието ви се устреми като вихрушка, Когато скръб и мъки ви нападнат,
28 Pada waktu itu mereka akan berseru kepadaku, tetapi tidak akan kujawab, mereka akan bertekun mencari aku, tetapi tidak akan menemukan aku.
Тогава те ще призоват, но аз няма да отговоря, Ревностно ще ме търсят, но няма да ме намерят.
29 Oleh karena mereka benci kepada pengetahuan dan tidak memilih takut akan TUHAN,
Понеже намразиха знанието, И не разбраха страха от Господа,
30 tidak mau menerima nasihatku, tetapi menolak segala teguranku,
Не приеха съвета ми, И презряха всичкото ми изобличение,
31 maka mereka akan memakan buah perbuatan mereka, dan menjadi kenyang oleh rencana mereka.
Затова, ще ядат от плодовете на своя си път, И ще се наситят от своите си измислици.
32 Sebab orang yang tak berpengalaman akan dibunuh oleh keengganannya, dan orang bebal akan dibinasakan oleh kelalaiannya.
Защото глупавите ще бъдат умъртвени от своето си отстъпване, И безумните ще бъдат погубени от своето си безгрижие,
33 Tetapi siapa mendengarkan aku, ia akan tinggal dengan aman, terlindung dari pada kedahsyatan malapetaka."
Но всеки, който ме слуша, ще живее в безопасност, И ще бъде спокоен без да се бои от зло.
