Amsal 22

1 Nama baik lebih berharga dari pada kekayaan besar, dikasihi orang lebih baik dari pada perak dan emas.

Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.

2 Orang kaya dan orang miskin bertemu; yang membuat mereka semua ialah TUHAN.

Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

3 Kalau orang bijak melihat malapetaka, bersembunyilah ia, tetapi orang yang tak berpengalaman berjalan terus, lalu kena celaka.

Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

4 Ganjaran kerendahan hati dan takut akan TUHAN adalah kekayaan, kehormatan dan kehidupan.

Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.

5 Duri dan perangkap ada di jalan orang yang serong hatinya; siapa ingin memelihara diri menjauhi orang itu.

Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.

6 Didiklah orang muda menurut jalan yang patut baginya, maka pada masa tuanyapun ia tidak akan menyimpang dari pada jalan itu.

Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.

7 Orang kaya menguasai orang miskin, yang berhutang menjadi budak dari yang menghutangi.

Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.

8 Orang yang menabur kecurangan akan menuai bencana, dan tongkat amarahnya akan habis binasa.

Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.

9 Orang yang baik hati akan diberkati, karena ia membagi rezekinya dengan si miskin.

Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.

10 Usirlah si pencemooh, maka lenyaplah pertengkaran, dan akan berhentilah perbantahan dan cemooh.

Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.

11 Orang yang mencintai kesucian hati dan yang manis bicaranya menjadi sahabat raja.

Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.

12 Mata TUHAN menjaga pengetahuan, tetapi Ia membatalkan perkataan si pengkhianat.

La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.

13 Si pemalas berkata: "Ada singa di luar, aku akan dibunuh di tengah jalan."

Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.

14 Mulut perempuan jalang adalah lobang yang dalam; orang yang dimurkai TUHAN akan terperosok ke dalamnya.

La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.

15 Kebodohan melekat pada hati orang muda, tetapi tongkat didikan akan mengusir itu dari padanya.

Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.

16 Orang yang menindas orang lemah untuk menguntungkan diri atau memberi hadiah kepada orang kaya, hanya merugikan diri saja.

Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.

17 Pasanglah telingamu dan dengarkanlah amsal-amsal orang bijak, berilah perhatian kepada pengetahuanku.

Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;

18 Karena menyimpannya dalam hati akan menyenangkan bagimu, bila semuanya itu tersedia pada bibirmu.

Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.

19 Supaya engkau menaruh kepercayaanmu kepada TUHAN, aku mengajarkannya kepadamu sekarang, ya kepadamu.

Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.

20 Bukankah aku telah menulisnya kepadamu dulu dengan nasihat dan pengetahuan,

Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,

21 untuk mengajarkan kepadamu apa yang benar dan sungguh, supaya engkau dapat memberikan jawaban yang tepat kepada yang menyuruh engkau.

Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?

22 Janganlah merampasi orang lemah, karena ia lemah, dan janganlah menginjak-injak orang yang berkesusahan di pintu gerbang.

Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;

23 Sebab TUHAN membela perkara mereka, dan mengambil nyawa orang yang merampasi mereka.

Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.

24 Jangan berteman dengan orang yang lekas gusar, jangan bergaul dengan seorang pemarah,

Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;

25 supaya engkau jangan menjadi biasa dengan tingkah lakunya dan memasang jerat bagi dirimu sendiri.

Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.

26 Jangan engkau termasuk orang yang membuat persetujuan, dan yang menjadi penanggung hutang.

Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.

27 Mengapa orang akan mengambil tempat tidurmu dari bawahmu, bila engkau tidak mempunyai apa-apa untuk membayar kembali?

Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.

28 Jangan engkau memindahkan batas tanah yang lama, yang ditetapkan oleh nenek moyangmu.

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.

29 Pernahkah engkau melihat orang yang cakap dalam pekerjaannya? Di hadapan raja-raja ia akan berdiri, bukan di hadapan orang-orang yang hina.

Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.