Lukas 12
1 Sementara itu begitu banyak orang yang berkumpul sehingga mereka saling menginjak. Yesus mulai berbicara kepada murid-murid-Nya terlebih dahulu. “Berhati-hatilah terhadap ragi orang Farisi — kemunafikan.
ତିଆଡିଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ଡମ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ରୁକ୍କୁଡାଲନ୍ ତର୍ଡମ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋଲୋଙ୍ ଅଲ୍ରାବେଞ୍ଜି; ତିଆଡିଡ୍ ଜିସୁନ୍, ଆମ୍ମୁଙ୍ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ପାରୁସିଞ୍ଜି ଆ କମିର ଅନ୍ତମ୍ ଆ ଇସ୍କତ୍ତାଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଗିୟ୍ଡମ୍ନାବା ।
2 Sebab tidak ada satupun yang tersembunyi yang tidak akan disingkapkan, tidak ada rahasia yang tidak akan dibukakan.
ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗାତେ ଆୟୁମ୍ୟୁମ୍ ତିଆତେ ଗିୟ୍ତାଆୟ୍ତେ, ଆରି ଅଙ୍ଗାତେ ଆସସ ତିଆତେ ଜନାଲଙ୍ତନେ ।
3 Apa pun yang kalian katakan dalam kegelapan akan terdengar dalam terang, dan apapun yang kalian bisikan dengan diam-diam, akan diumumkan ke mana-mana.
ତିଆସନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଙ୍ଗା ଅଙ୍ଗାତେ ଆ ଲୋଙଡ୍ଲୋଙନ୍ ଏବର୍ରନେ, ତିଆତେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ସାଆର୍ଲୋଙନ୍ ଅନମ୍ଡଙନ୍ ଡେତେ, ଆରି ଅଙ୍ଗାତେ ଆସସସିଂଲୋଙନ୍ ଏବର୍ରନେ, ତିଆତେଜି ଅସିଙନ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋ ବିଲେଙ୍ଲୋଙନ୍ ବର୍ନେନ୍ ଡେତେ ।”
4 Saya beritahu kalian, kawan-kawan, janganlah takut kepada mereka yang hanya bisa membunuh tubuh kalian saja, sebab sesudah mereka melakukannya, tidak ada perbuatan lain lagi yang bisa mereka lakukan.
“ଏ ଗଡ଼ିଞେଞ୍ଜି, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନାଜି ଡଅଙନ୍ ସମ୍ୱବ୍ତଜି, ବନ୍ଡ ତି ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଆରି ଇନ୍ନିଙ୍ ଅଃର୍ରପ୍ତିଲୁମେଜି, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବତଙ୍ଡଙ୍ବେନ୍ ।
5 Biar Aku perjelas kepada kalian kepada siapa kalian harus takut. Kalian harus takut pada orang yang setelah dia membunuh memiliki kekuatan untuk menghancurkan mereka di Gehenna. (Geenna g1067)
ବନ୍ଡ ଆନାଆଡଙ୍ ଏବତଙ୍ତେ, ତିଆତେ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ଜନାତବେନ୍; ସନମ୍ୱବନ୍ ଆ ତିକ୍କି ତଗୋସିଂଲୋଙନ୍ ପନିଡନ୍ ଆସନ୍ ଅଙ୍ଗା ଇସ୍ୱର ଆସିଲୋଙ୍ ଅବ୍ସୋଡ଼ାନେନ୍ ଡକୋ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବତଙ୍ବା; ଓଓ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବତଙ୍ବା ।” (Geenna g1067)
6 Bukankah lima burung pipit dijual dengan harga dua penni? Tetapi Allah tidak melupakan satu ekorpun dari mereka.
“ଇନି ମନ୍ଲୟ୍ ସୟ୍ସିଂତିଡନ୍ ବାଗୁ ତଙ୍କା ବାତ୍ତେ ଅଃତ୍ତମ୍ନେ ପଙ୍? ଡେଲୋଜନଙ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବୟ୍ ଜାକିଁୟ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଅଃକ୍କରୋଡାଏ ।
7 Bahkan rambut di atas kepalamu pun sudah dihitung-Nya. Jangan takut — kalian jauh lebih berharga dibandingkan burung pipit!
ବନ୍ଡ ଅବବ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ଉଉ ଜାକିଁୟ୍ ଆଡିଡି, ବତଙ୍ଡଙ୍ବେନ୍; ସୟ୍ସିଂତିଡଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଗୋଗୋୟ୍ ମଡ଼ଗା ।”
8 Saya katakan yang sebenarnya, mereka yang menyatakan bahwa mereka adalah milik saya, Anak manusia juga akan menyatakan bahwa mereka adalah miliknya di hadapan para malaikat Allah,
“ଆରି, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନା ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ଅଃମ୍ମୁର୍ସେଇଁୟ୍, ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ନିୟ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମର୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଅଃମ୍ମୁର୍ସେଏ;
9 tetapi mereka yang menyangkal saya akan ditolak di hadapan para malaikat Allah.
ବନ୍ଡ ଆନା, ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ମୁର୍ସେତିଁୟ୍, ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ନିୟ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମର୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ମୁର୍ସେତେ ।”
10 Setiap orang yang berbicara melawan Anak Manusia akan dimaafkan, tetapi setiap orang yang menghujat Roh Kudus tidak akan dimaafkan.
“ଆରି ଆନା, ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ବର୍ତନେ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ କେମାନ୍ ତନିୟନ୍ ଡେତେ; ବନ୍ଡ ଆନା, ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ନିଣ୍ଡୟ୍ବରନ୍ ବର୍ତନେ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ କେମାନ୍ ତନିୟନ୍ ଅଃଡ୍ଡେଏ ।”
11 Apabila kalian dibawa ke pengadilan di hadapan para penguasa, pemimpin agama dan pemerintahan, janganlah kuatir tentang cara membela dirimu sendiri, ataupun apa yang harus kamu katakan.
“ଆରି, ଅଙ୍ଗା ଆଡିଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ରନୁକ୍କୁସିଙନ୍, ରାଜ୍ୟପାଡ଼ନ୍ ଡ ସୋଡ଼ାମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ବା ଓରୋଙ୍ତବେଞ୍ଜି, ତିଆଡିଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଡନେଲୋଙ୍ବେନ୍ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ଇନି ଗାମ୍ଲେ ଏଜାଲଙ୍ତେ ଆରି ଇନି ଏଗାମ୍ତେ ତିଆସନ୍ ଏଇଃୟମ୍ଡଙ୍ ।
12 Roh Kudus akan mengajarkan kamu langsung pada saat itu juga hal-hal penting yang harus kamu katakan.”
ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଇନି ଗନାମନ୍ ଡେତେ, ତି ଆ ବନେଡ଼ା ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଞଙ୍ଞଙ୍ତବେନ୍ ।”
13 Seseorang di dalam kerumunan itu bertanya kepada Yesus, “Guru, tolong beri tahu saudara laki-laki saya untuk berbagi warisan dengan saya.”
ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବୟ୍ନେ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “ଏ ଞନଙ୍ତିୟ୍ମର୍, ଆପେୟ୍ଞେନ୍ ଆନର୍ଜେଜି ଞେନ୍ ବୟନ୍ ବନ୍ତାନେନ୍ ଆସନ୍ ବୋଞାଙ୍ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ବରା ।”
14 “Teman,” jawab Yesus, “Siapakah yang menunjuk Aku menjadi hakim bagi kalian untuk membagikan warisan yang kalian dapatkan?” Katanya kepada orang-orang yang ada di sana,
ବନ୍ଡ ଜିସୁନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଜାଲଙେନ୍, “ଏ ଗଡ଼ି, ଅମଙ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ଡ ବନ୍ତାଡିଞନ୍ ଆସନ୍ ଆନା ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ତବ୍ନଙ୍ଲିଁୟ୍?”
15 “Waspadalah, dan berjaga-jagalah dari setiap pikiran dan tindakan yang memperlihatkan keserakahan, sebab hidup seseorang tidaklah diukur dengan banyaknya barang yang mereka miliki.”
ଆରି, ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଗିୟ୍ଡମ୍ନାବା, ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ଗନିୟ୍ମଡ୍ ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଡମ୍ ସବ୍ଙାୟ୍ନାବା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅବୟ୍ ମନ୍ରାନ୍ ଆମଙ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଜାକିଁୟ୍ ଅନର୍ଜେନ୍ ଡକୋଏନ୍ ଡେନ୍, ତି ବାତ୍ତେ ଆନିନ୍ ପରାନ୍ନାନ୍ ଅଃଞାଙେ ।”
16 Lalu Yesus menceritakan kepada mereka sebuah kisah. “Ada seorang kaya yang memiliki sebidang tanah yang sangat memberikan hasil yang melimpah.
ଆରି, ଜିସୁନ୍, ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବୟ୍ ଅନବ୍ଜଙ୍ବରନ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଅବୟ୍ ଗମାଙ୍ମରନ୍ ଆ ବସେଙ୍ଲୋଙ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ଜନ୍ରୋମନ୍ ଏଲେନ୍ ।
17 Orang itu berkata kepada dirinya sendiri, ‘Apa yang harus aku lakukan? Aku sudah tidak punya tempat untuk menyimpan hasil panenku.’
ସିଲତ୍ତେ ତି ମନ୍ରାନ୍ ଇୟମେନ୍ ‘ଞେନ୍ ଇନି ଏଙ୍ଗାଆୟ୍? ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଜନ୍ରୋମ୍ଞେନ୍ ତର୍ତୁମ୍ଲେ ଡନକ୍କୋନ୍ ଆସନ୍ ଜାଗା ତଡ୍ ।’
18 ‘Aku tahu apa yang harus aku lakukan,’ katanya sendiri. ‘Aku akan meruntuhkan tempat penyimpanan yang lama dan membangun kembali tempat penyimpanan yang lebih besar, maka aku akan bisa menyimpan seluruh hasil panenku dan segala kepunyaanku.
ଆରି, ଆନିନ୍ ଗାମେନ୍, ‘ଞେନ୍ ଏନ୍ନେଲେ ଲୁମ୍ତାୟ୍; ମରଁୟ୍ଞେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ପୁପ୍ପୁଃଡାଲେ ସୋଡ଼ାରାଡମ୍ ଅମ୍ମେଲେ ଗୁତାୟ୍, ଆରି ତେତ୍ତେ ଜନ୍ରୋମ୍ଞେଞ୍ଜି ଡ ଜନବ୍ଞେଞ୍ଜି ତର୍ତୁମ୍ଡାଲେ ଡକ୍କୋତାୟ୍,
19 Dan saya akan bisa berkata kepada diriku sendiri: Kamu punya cukup banyak bekal untuk hidup dengan nyaman selama bertahun-tahun, karena itu santai saja: makan, minum, dan nikmatilah hidupmu!’
ଆରି ଞେନ୍ ପରାନ୍ନାଞେନ୍ଆଡଙ୍ ବର୍ତାୟ୍, ଏ ପରାନ୍ନା, ଗୋଗୋୟ୍ ବର୍ସେଙ୍ ଆସନ୍ ଜନ୍ରୋମଞ୍ଜି ଆତର୍ତୁମ୍, ତିଆସନ୍ ଲୋଲୋନା, ଗାଆ, ଜୋମା, ସର୍ଡାନା!’
20 Tetapi Allah berkata kepadanya, ‘Hai orang bodoh! Hidupmu akan diambil malam ini juga, maka siapa yang akan mendapatkan segala milikmu yang kamu simpan?’
ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, ‘ଏ ଏର୍ବୁଡ୍ଡି, ଲଙେ ଆ ତଗଲ୍ ଅମଙ୍ନମ୍ ସିଲଡ୍ ପରାନ୍ନାନମ୍ ପନାଙନ୍ ଡେତେ; ସିଲତ୍ତେ ଆମନ୍ ଇନିଜି ଇନିଜି ଆମନ୍ଡମ୍ ଆସନ୍ ଡକ୍କୋଏନ୍ ତି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆନାଆତେ ଡେତେ?’”
21 Inilah yang akan terjadi kepada mereka yang menumpuk harta bagi diri mereka sendiri, tetapi mereka tidak menjadi kaya di hadapan Allah.”
ଜିସୁନ୍ ଆରି ବର୍ରନେ, “ଆନା ଆନିନ୍ଡମ୍ ଆସନ୍ ରନ୍ନାନ୍ ଡକ୍କୋତେ, ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଗନିୟ୍ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ଆନିନ୍ ଗମାଙ୍ମର୍ ତଡ୍, ଆନିନ୍ ଆସନ୍ କେନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଡେତେ ।”
22 Kata Yesus kepada murid-murid-Nya, “Itu sebabnya Aku katakan kepada kalian untuk tidak kuatir tentang hidup ini, tentang makanan, ataupun pakaian yang harus kalian pakai.
ଜିସୁନ୍ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ତିଆସନ୍ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଇନି ଏଜୋମ୍ତେ, ଏନ୍ନେଲେ ଇୟମ୍ଡାଲେ, ପରାନ୍ନାବେନ୍ ଆସନ୍, ଅଡ଼େ ଇନି ଏଜିଜିତନେ, ଏନ୍ନେଲେ ଇୟମ୍ଡାଲେ ଡଅଙ୍ବେନ୍ ଆସନ୍ ନିୟ୍ ଏଇଃୟମ୍ଡଙେ ।
23 Hidup itu lebih dari sekedar makanan, dan tubuh lebih dari sekedar pakaian.
ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଜନୋମନ୍ ସିଲଡ୍ ପରାନ୍ନାନ୍ ଆରି ସିନ୍ରିନ୍ ସିଲଡ୍ ଡଅଙନ୍ ସୋଡ଼ା ।
24 Lihatlah burung gagak itu. Mereka tidak menabur ataupun menuai, mereka tidak memiliki tempat untuk menyimpan makanan mereka, namun Allah memberi mereka makan. Dan kalian jauh lebih berharga dibandingkan dengan burung-burung itu!
କାକାଞ୍ଜି ଆ ବର୍ନେ ଇୟମ୍ଲେ ଗିୟ୍ବା, ଆନିଞ୍ଜି ଅଃବ୍ବୁଡେଜି କି ଅଃଗଡେଜି, ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ଆସନ୍ ଜନ୍ରୋମ୍ସିଂ ତଡ୍ କି ତନିଲ୍ ତଡ୍, ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଜନୋମନ୍ ତିୟ୍ତଜି; ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅନ୍ତିଡଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ଗୋଗୋୟ୍ ସତଙ୍!
25 Bisakah kalian menambah masa hidup kalian satu jam dengan menguatirkan hal-hal itu?
ଆରି, ଅମଙ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ସିଲଡ୍ ଆନା ଇୟମ୍ଡାଲେ ଅନମେଙନ୍ ଆସନ୍ ବସନ୍ତି ଅବ୍ଗୋଗୋୟ୍ଲେ ରପ୍ତିଏ?
26 Jika kalian tidak dapat melakukan apa pun tentang hal-hal kecil seperti itu, mengapa khawatir tentang sisanya?
ତିଆସନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ସିଲଡ୍ ସନ୍ନା କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ନିୟ୍ ଲୁମ୍ଲେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଲୋ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆନ୍ନା କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଆସନ୍ ଇନିବା ଏଇଃୟମ୍ତେ?
27 Lihatlah bunga lili dan cara mereka bertumbuh. Mereka tidak bekerja, dan mereka tidak memintal benang untuk pakaian mereka, tetapi Aku katakan kepada kalian, bahkan Salomo pun dalam segala kemegahannya tidaklah berpakaian seindah dari salah satu bunga itu.
ତାର୍ବାଞ୍ଜି ଆ ବର୍ନେ ଇୟମ୍ଲେ ଗିୟ୍ବା, ତିଆତେଜି ଏଙ୍ଗାଲେ ତାଡ଼େରନ୍ ଅଃତ୍ତବେଜି କି ଅଃବ୍ବୁବୁଡ୍ନେଜି; ଡେଲୋଜନଙ୍ଡେନ୍ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ସୋଲମନ୍ ରାଜାନ୍ ଆମଙ୍ କେନ୍ଆତେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଡକୋଏନ୍ ଜନଙ୍, ଆନିନ୍ କେନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଅବୟ୍ ଜାକିଁୟ୍ ଅଃର୍ରଲନେ ।
28 Jadi jika Allah mendandani padang-padang dengan bunga-bunga yang indah, yang hari ini ada dan besok hilang karena dibakar dalam api untuk menghangatkan tungku, betapa lebih lagi Allah akan mendandani kalian, hai orang yang kurang percaya!
ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ଅଜିଙ୍ ପଡ଼ିଆଲୋଙନ୍ ଲଙେ ଡକୋ, ଆରି ବିଅଡ଼େଃ କୋଡ଼ାତୁଡ୍ଲୋଙନ୍ ପନିଡନ୍ ଡେତେ, ତି ଆଜିଙ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଡିୟ୍ତେ ଆ ମନଙ୍ ଗବ୍ଡେଲ୍ତେ, ଏ ଅସୋୟ୍ ଡର୍ନେମର୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ଗୋଗୋୟ୍ ସିନ୍ରିନ୍ ଅରଃ ତିୟ୍ବେନ୍!”
29 Janganlah kuatir tentang apa yang akan kalian makan atau minum — jangan kuatir tentang itu.
“ଆରି, ଇନି ଏଜୋମ୍ତେ ଆରି ଇନି ଏଗାତେ ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସାୟ୍ଲେ ଏବୁଲ୍ଲେଡଙ୍ କି ଏଇଃୟମ୍ଡଙ୍ ।
30 Hal-hal ini adalah yang dikuatirkan oleh mereka yang tidak percaya, tetapi Bapamu yang di surga tahu kamu membutuhkan semua ini.
ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଏର୍ଡର୍ନେମରଞ୍ଜି ପୁର୍ତିଲୋଙନ୍ କେନ୍ଆତେ ସାୟ୍ଲେ ବୁଲ୍ଲେତଜି; ବନ୍ଡ କେନ୍ଆତେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆସନ୍ ସନାୟ୍ସାୟ୍ ତିଆତେ ଆପେୟ୍ବେନ୍ ଜନା ।
31 Carilah kerajaan Allah, dan kalian akan diberikan hal-hal ini juga.
ଆର୍ପାୟ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆ ରାଜ୍ୟନ୍ ସାୟ୍ବା, ଆରି କେନ୍ଆତେଜି ନିୟ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଡେତେ ।”
32 Janganlah takut, para pengikut-Ku, sebab Bapamu dengan senang hati memberikan kepada kalian kerajaan itu.
“ଏ ସନ୍ନା ଗୋସ୍ସା, ବତଙ୍ଡଙ୍ବେନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆପେୟ୍ବେନ୍ ତି ଆ ରାଜ୍ୟ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଆସନ୍ ଲଡୟ୍ତେ ।
33 Jualah harta milikmu, dan berikanlah uangnya kepada orang miskin. Dapatkan sendiri dompet yang tidak aus — tempat penyimpanan harta yang tidak pernah rusak, yaitu harta di surga yang tidak akan pernah habis, dimana pencuri tidak bisa mencurinya, dan ngengat tidak bisa merusaknya.
ଆମ୍ୱେନ୍ଆତେ ଇନି ଡକୋ ତିଆତେ ତମ୍ଲେ ଡୋଲେୟ୍ମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତିୟ୍ବାଜି; ଅଙ୍ଗାତେ ଅଃନ୍ନଞିଡେ, ତିଅନ୍ତମ୍ ଆ ମୁନା ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଆସନ୍ ଅବ୍ଜାଡାବା; ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍ ରାଉମରନ୍ ଅଡମନ୍ ଇୟ୍ଲେ ଅଃର୍ରପ୍ତିଏ ଆରି ବୋବ୍ବୋଡନ୍ ଅଃଜ୍ଜୋମେ, ତିଅନ୍ତମ୍ ଅଃନ୍ନଞିଡେନ୍ ଆ ରନ୍ନା ରୁଆଙ୍ଲୋଙନ୍ ତର୍ତୁମ୍ବା,
34 Sebab apa yang paling kamu hargai menunjukkan siapa kamu sebenarnya.
ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍ ଜନ୍ରୋମ୍ବେନ୍ ଡକୋତେ, ମନ୍ନବେନ୍ ନିୟ୍ ତେତ୍ତେ ଡକୋତନେ ।”
35 Bersiaplah selalu, dan biarkan lilinmu menyala,
“କୁଣ୍ଡୁବ୍ବେନ୍ ଆରେଡ୍ଡୁବ୍ ଡକୋନେତୋ ଆରି ପିଙ୍କନ୍ ଆତର୍ତର୍ ଡକୋନେତୋ ।
36 seperti seorang pelayan yang menunggu kepulangan tuannya dari tempat pesta, bersiap untuk membukakan pintu dengan cepat baginya, ketika majikannya pulang dan mengetuk pintu.
ଆରି, ସାଉକାରନ୍ ବିବାନ୍ ସିଲଡ୍ ୟର୍ରନ୍ ସନଙନ୍ ଡେବାଡେବା ଅବ୍ତାଡ଼ନ୍ ଆନିନ୍ ଆସନ୍ ସନଙନ୍ ରୋରୋନ୍ ଆସନ୍ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରାଜି ଜଗେଲେ ଡକୋତଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜି ଅନ୍ତମ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଡକୋନାବା ।
37 Betapa baiknya untuk pelayan yang ketika tuannya kembali melihat mereka berjaga-jaga. Aku katakan sejujurnya kepada kalian, majikannya itu akan bersiap-siap, membuat mereka duduk di meja, dan pada akhirnya melayani mereka seperti mereka melayani dia!
ସାଉକାରନ୍ ଜିର୍ରେ ଅଙ୍ଗା ଆ କମ୍ୱାରିମର୍ଜି ଆଜଗେଜି ଇୟ୍ତାୟ୍ ଗିଜେଜି ଆନିଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ ରେଡ୍ଡୁବ୍ଡାଲନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ତଙ୍କୁମ୍ଡାଲେ ଆମଙ୍ବାଞ୍ଜି ଜିର୍ରେ ଇୟ୍ତାୟ୍ ରୋଜୋମେଜି ।
38 Bahkan ketika dia pulang saat tengah malam, ataupun sebelum subuh — betapa baik bagi mereka jika tuannya menemukan mereka berjaga-jaga dan siap sedia!
ଆରି, ଆନିନ୍ ତୁଙାର୍ ତଗଲ୍ଇଂ ଅଡ଼େ କମ୍ସିମୋଲ୍ ବେଡ଼ାନ୍ ନିୟ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଏତ୍ତେଲେ ଇୟ୍ଲାୟ୍ ଗିଜେଜି ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତି ଆ କମ୍ୱାରିମର୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍ ।
39 Tetapi ingatlah ini: jika tuannya tahu waktunya seorang pencuri akan datang, dia pasti akan berjaga-jaga, dan tidak akan membiarkan rumahnya dimasuki oleh pencuri itu.
ବନ୍ଡ କେନ୍ଆତେ ଜନାବେନ୍ତୋ, ଅଙ୍ଗାବେଡ଼ା ରାଉମରନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍, ତିଆତେ ଅସିଂମରନ୍ ଜନାଏନ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆନିନ୍ ଆସିଙନ୍ ଆ ପରୁଆ ଅନ୍ନବ୍ପାଲ୍ପାଲେ ।
40 Demikian juga kalian harus siap, sebab Anak Manusia datang di waktu yang paling tidak kalian harapkan.”
ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଅବ୍ଜାଡାଲନ୍ ଡକୋନାୟ୍ବା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗାବେଡ଼ା ଆନିନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍ ଗାମ୍ଲେ ଆମ୍ୱେନ୍ ଏଃନ୍ନବ୍ଡିସୟେ, ତି ଆ ବନେଡ଼ା ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍ ।”
41 “Apakah kisah ini Engkau ceritakan khusus untuk kami, atau untuk semua orang?” tanya Petrus.
ସିଲତ୍ତେ ପିତ୍ରନ୍ ବର୍ରନେ, “ଏ ପ୍ରବୁ, ଆମନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତୁମ୍ ଅଡ଼େ ଅଡ଼୍କୋଞ୍ଜିଆଡଙ୍ କେନ୍ ଅନବ୍ଜଙ୍ବରନ୍ ବର୍ତଲେନ୍?”
42 Jawab Yesus, “Siapakah pengawas yang bijak dan bisa diandalkan, bukankah dia adalah orang yang tuannya percayakan untuk mengelola makanan yang bisa dibagikan pada waktu yang tepat?
ପ୍ରବୁନ୍ ଗାମେନ୍, “ତିଆସନ୍ ଗିୟ୍ଲେ ଓୟୋଙନ୍, ଆ ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ମନଙ୍ଡମ୍ ଗାଗାନେନ୍ ତନିୟନ୍ ଆସନ୍ ସାଉକାରନ୍ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରାଆଡଙ୍ ତବ୍ନଙ୍ତେ, ତିଅନ୍ତମ୍ ଡର୍ନେଡମ୍ ଆରି ବୁଡ୍ଡିଡମ୍ ଗୁମୁସ୍ତାନ୍ ଆନା?
43 Betapa baiknya bagi pelayan itu jika ketika tuannya kembali dan menemukan dia bekerja seperti yang seharusnya.
ସାଉକାରନ୍ ୟର୍ରନ୍ ଅଙ୍ଗା କମ୍ୱାରିମର୍ ତିଅନ୍ତମ୍ ଆର୍ଲୁମ୍ତେନ୍ ଇୟ୍ତାୟ୍ ଗିଜେ, ଆନିନ୍ ସନେନ୍ସେନ୍ ।
44 Aku katakan sejujurnya kepada kalian, tuannya itu akan mengangkat pelayannya menjadi pengawas untuk mengelola harta miliknya.
ଞେନ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆନର୍ଜେନ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋଲୋଙ୍ ତି କମ୍ୱାରିମରନ୍ଆଡଙ୍ ତବ୍ନଙ୍ତେ ।
45 Tetapi apa jadinya jika pelayan itu berkata kepada dirinya sendiri, ‘Tuanku akan pergi sangat lama,’ dan mulai memukuli pelayan-pelayan lain, baik laki-laki maupun perempuan, berpesta dan mabuk-mabukan?
ବନ୍ଡ ତି ଆ କମ୍ୱାରିମର୍ ସାଉକାରଞେନ୍ ଆ ଜନିର୍ ଡିଙ୍ତେ ଗାମ୍ଲେ ଅବ୍ଡିସୟ୍ଲେ, କମ୍ୱାରିମରଞ୍ଜି ଡ କମ୍ୱାରିବଜଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିଡନ୍ ଆସନ୍ ଉତନେ ଆରି ଗାଲେ ଜୋମ୍ଲେ ଆ ବନ୍ନୁଲନ୍ ଡକୋତନେ,
46 Ketika tuannya kembali di saat yang tidak dia duga, dia akan menghukumnya dengan kejam, memperlakukan dia sebagai orang yang benar-benar tidak dapat dipercaya.
ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗା ଡିନ୍ନା ଆନିନ୍ ଜଗେଲେ ଅଃଡ୍ଡକୋନେ ଆରି ଅଙ୍ଗାବେଡ଼ା ଆନିନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଜନାଏ, ତି ଆ ଡିନ୍ନା ଆରି ତି ଆ ବନେଡ଼ା ସାଉକାରନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍, ଆରି ସାଉକାରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବାଗୁ ଡେୟ୍ଡେୟ୍ ଅମ୍ମେଲେ, ଏର୍ଡର୍ନେମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ମାୟ୍ତେ ।”
47 Pelayan yang memahami kehendak tuannya, namun tidak bersiap-siap ataupun mengikuti perintah tuannya, akan dipukuli dengan kejam,
“ଆରି ଅଙ୍ଗା କମ୍ୱାରିମର୍ ଆ ସାଉକାରନ୍ ଆ ଇସ୍ସୁମ୍ ଜନାଡାଲେ ଅଃନ୍ନବ୍ଜାଡାନେ ଆରି ସାଉକାରନ୍ ଆ ଇସ୍ସୁମ୍ ଅନ୍ତମ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଅଃଲ୍ଲୁମେ, ଆନିନ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ତନିଡନ୍ ଞାଙ୍ତେ ।
48 tetapi pelayan yang tidak tahu kehendak tuannya, dan melakukan pelanggaran-pelanggaran, hanya akan mendapatkan hukuman ringan. Kepada mereka yang diberikan banyak hal, akan diminta memberi yang besar juga, dan kepada mereka yang dipercayakan dengan banyak hal, akan diminta pertanggungjawaban yang lebih besar juga.
ବନ୍ଡ ଆନା ଏର୍ଜନନାନ୍ ତନିଡ୍ଜୋମନ୍ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା ଲୁମ୍ତେ, ଆନିନ୍ ଅସୋୟ୍ ତନିଡନ୍ ଞାଙ୍ତେ । ଆନାଆଡଙ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ଆତିୟ୍ତିୟ୍, ଆମଙନ୍ ସିଲଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ବନେଡନ୍ ଡେତେ; ଆରି ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆନା ଆମଙ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟେଞ୍ଜି, ଆମଙନ୍ ସିଲଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ଡାବ୍ବିତଜି ।”
49 Aku datang untuk menyalakan api di dunia ini, dan Aku benar-benar berharap api itu sudah menyala!
“ଞେନ୍ ପୁର୍ତିଲୋଙନ୍ ତଗୋନ୍ ସନେଡନ୍ ଆସନ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍, ତିଆତେ ନମି ଡୁଡୁଏନ୍ନି ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଞେନ୍ ଆରି ଇନି ଅଲ୍ସାଜିଁୟ୍?
50 Namun Aku harus menghadapi sebuah baptisan, dan Aku sangat kesakitan, berharap semua itu berakhir!
ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ଅବୟ୍ ତବ୍ବୁବ୍ଡାଲୋଙନ୍ ତବ୍ବୁବ୍ଡାତନାୟ୍; ଆରି ତିଆତେ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ସୁଜ୍ଜେଏନ୍ ଜାୟ୍ ଞେନ୍ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ଏର୍ବନ୍ତଙନ୍ ଡକୋନାୟ୍!
51 Kalian pikir Aku datang untuk membawa damai ke dunia ini? Tidak, saya membawa perpecahan di antara orang-orang.
ଞେନ୍ ପୁର୍ତିଲୋଙନ୍ ସୟୁନ୍ ପଙ୍ ପାଙ୍ଲାୟ୍ ଗାମ୍ଲେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏବ୍ଡିସୟ୍ତେ? ଇଜ୍ଜା ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଇଜ୍ଜା, ଆର୍ପାୟ୍ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଅନମ୍ମେନ୍ ଆସନ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍ ।
52 Mulai saat ini, jika ada lima anggota keluarga, maka tiga orang akan melawan yang dua orang.
ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ନମିନ୍ତାନ୍ ମିୟ୍ଲିନ୍ ମନ୍ଲୟ୍ ମନ୍ରା ଡକୋଏଞ୍ଜି, ବାଗୁ ମନ୍ରା ୟାଗି ମନ୍ରା ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍, ଆରି ୟାଗି ମନ୍ରା ବାଗୁ ମନ୍ରା ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଡେତଜି ।
53 Mereka akan saling bertentangan — ayah menentang anak laki-laki, anak laki-laki menentang ayahnya, ibu menentang anak perempuan, dan anak perempuan menentang ibunya, mertua perempuan menentang menantu perempuan, dan menantu perempuan menentang mertua perempuannya.”
ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଆପେୟନ୍, ଆପେୟନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍, ଡାଙ୍ଗଡ଼ିଅନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଅୟୋଙନ୍, ଅୟୋଙନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଡାଙ୍ଗଡ଼ିଅନନ୍, କଉନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ କିନାରନ୍, କିନାରନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ କଉନନ୍ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଡେତଜି ।”
54 Lalu Yesus berbicara kepada orang banyak itu. “Ketika kalian melihat awan naik di sebelah barat, dengan segera kalian berkata, ‘akan turun hujan hari ini,’ dan itu terjadi.
ଜିସୁନ୍ ଆରି ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ବରୁବ୍ୟୋଙ୍ଗଡ୍ ମେଗନ୍ ଡୋଲନ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ଗିୟ୍ଲେ ସିଲତ୍ତେମା ତରୁବନ୍ ଅଡ଼ୋତାୟ୍ ଏଗାମ୍ତେ, ଆରି ଏତ୍ତେଲେମା ଗଡେଲ୍ତେ ।
55 Ketika angin bertiup dari arah selatan, kalian berkata, ‘hari ini akan terasa panas,’ dan memang demikian terjadi.
ଆରି ଅର୍ଜଡ଼ୋମ୍ଗଡ୍ ରିଙ୍ଗେନ୍ ଇଡେନ୍ ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ଗିୟ୍ଲେ ଗୋଗୋୟ୍ ଡାଗାତେ ଏଗାମ୍ତେ ଆରି ଏତ୍ତେଲେମା ଗଡେଲ୍ତେ ।
56 Hai orang munafik, bagaimana bisa kalian tahu dengan benar untuk mengartikan cuaca tetapi kalian tidak tahu cara mengartikan saat-saat ini?
ଏ ଇସ୍କତ୍ତାମର୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରୁଆଙନ୍ ଡ ପୁର୍ତିନ୍ ଆରମ୍ମଡ୍ଜି ରପ୍ତି ଏଜନାତେ ବନ୍ଡ ନମିଜି ଆରମ୍ମଡ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ରପ୍ତି ଏଃଜ୍ଜନାଏ?”
57 Mengapa kalian tidak berpikir untuk diri kalian sendiri dan memilih jalan yang benar?
“ଆରି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଇନିବା ଆଜାଡ଼ି ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଏଃଲ୍ଲୁମେ?
58 Kalau penuduhmu mengadukan kamu ke pengadilan, buatlah kesepakatan sebelum hukum dijalankan. Jika tidak, kalian akan diseret ke hadapan hakim, dan hakim itu akan menyerahkan kalian kepada petugasnya yang akan memasukan kalian ke dalam penjara.
ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ବନେରାବେନ୍ ସରିନ୍ ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆ ମୁକ୍କାବା ଏଜିରେନ୍ ଆଡିଡ୍ ତଙର୍ଲୋଙନ୍ ଆନିନ୍ ସରିନ୍ ମାୟ୍ମାୟ୍ନାବା, ଅସମୟ୍ ଆନିନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆମଙ୍ ଡିଙ୍ଲେ ଓରୋଙ୍ତବେନ୍, ଆରି ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ସିପ୍ପାୟଞ୍ଜି ଆସିଲୋଙ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟ୍ତବେନ୍, ଆରି ସିପ୍ପାୟନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ବଣ୍ଡିସିଂଲୋଙନ୍ ପିଡ୍ତବେନ୍ ।
59 Aku katakan sejujurnya kepada kalian, kalian tidak akan keluar dari penjara itu sebelum kalian melunasi denda kalian.”
ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆତନିକ୍କି ଡାବ୍ବୋନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଏସୁଜ୍ଜାୟ୍ନେନ୍ ଜାୟ୍ ତେତ୍ତେ ସିଲଡ୍ ଏଙ୍ଗାଲେଜନଙ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଆୟ୍ ।”
