Dagiti Proverbio 30

1 Dagiti pagsasao ni Agur nga anak a lalaki ni Jakeh- ti mensahe manipud iti Dios: Imbutaktak daytoy a lalaki kenni Ithiel, kada Ithiel ken Ucal:

דברי אגור בן יקה המשא נאם הגבר לאיתיאל לאיתיאל ואכל׃

2 Pudno nga ad-adda a kaslaak iti ayup ngem iti siasinoman a tao, ken awan ti pannakaawatko a kas iti tao.

כי בער אנכי מאיש ולא בינת אדם לי׃

3 Saanko a naadal ti kinasirib, wenno addaanak iti pannakaamo maipapan iti Nasantoan.

ולא למדתי חכמה ודעת קדשים אדע׃

4 Siasino ti nagpangato iti langit ket bimmaba? Siasino ti nangurnong iti angin babaen kadagiti imana? Siasino ti nangurnong kadagiti danum babaen iti pagan-anayna? Siasino ti nangipatakder kadagiti amin a pungto ti daga? Ania ti naganna, ken ania ti nagan ti anakna? Sigurado nga ammoyo!

מי עלה שמים וירד מי אסף רוח בחפניו מי צרר מים בשמלה מי הקים כל אפסי ארץ מה שמו ומה שם בנו כי תדע׃

5 Napadasen ti amin a sasao ti Dios, kalasag isuna kadagiti agkamkamang kenkuana.

כל אמרת אלוה צרופה מגן הוא לחסים בו׃

6 Saanmo a nayonan dagiti sasaona, di la ket tubngarennaka, ket mapaneknekankanto nga ulbod.

אל תוסף על דבריו פן יוכיח בך ונכזבת׃

7 Dua a banag ti dawatek kenka, saanmo ida nga ipaidam kaniak sakbay a matayak:

שתים שאלתי מאתך אל תמנע ממני בטרם אמות׃

8 Iyadayom kaniak ti kinaubbaw ken kinaulbod. Saanmo nga ited kaniak ti kinapanglaw wenno kinabaknang, itedmo laeng iti taraon a kasapulak.

שוא ודבר כזב הרחק ממני ראש ועשר אל תתן לי הטריפני לחם חקי׃

9 Ta no addaanak ti adu unay, ilibakkanto ken ibagak a, “Siasino ni Yahweh?” Wenno no pumanglawak, agtakawakto ket ibabainkonto ti nagan ti Diosko.

פן אשבע וכחשתי ואמרתי מי יהוה ופן אורש וגנבתי ותפשתי שם אלהי׃

10 Saanmo a dadaelen ti dayaw ti tagabu iti sangoanan ti amona, di la ket ilunodnaka ket agbiddutka.

אל תלשן עבד אל אדנו פן יקללך ואשמת׃

11 Ti maysa a henerasion a mangilunod iti amada ken saanda a bendisionan ti inada,

דור אביו יקלל ואת אמו לא יברך׃

12 dayta ti henerasion a nadalus kadagiti bukodda a mata, ngem saanda a nadalusan manipud kadagiti rugitda.

דור טהור בעיניו ומצאתו לא רחץ׃

13 Dayta ti henerasion—anian a nagtangsit dagiti matada ken nakangato dagiti kalub ti matada! —

דור מה רמו עיניו ועפעפיו ינשאו׃

14 isuda ti henerasion a kasla kampilan dagiti ngipenda, ken kampit dagiti pangalda, tapno sikbabenda dagiti napanglaw iti daga ken dagiti agkasapulan manipud iti sangkataoan.

דור חרבות שניו ומאכלות מתלעתיו לאכל עניים מארץ ואביונים מאדם׃

15 Adda dua nga annak a babai ti alinta? “Ikkannak ken ikkannak,” ti sangitda. Adda tallo a banag a saan pulos a mapmapnek, uppat a saan pulos a mangibaga iti “Uston”:

לעלוקה שתי בנות הב הב שלוש הנה לא תשבענה ארבע לא אמרו הון׃

16 Lubong dagiti natay, ti aanakan a saan a makaipaay iti anak, ti daga a mawaw iti danum ken ti apuy a saan pulos a mangibaga iti “Uston.” (Sheol h7585)

שאול ועצר רחם ארץ לא שבעה מים ואש לא אמרה הון׃ (Sheol h7585)

17 Ti mata a mang-uyaw iti ama, ken ti mang-uyaw iti panagtulnog iti ina, sippetento nga iruar dagiti uwak iti tanap dagiti matana, ket kanento isuna dagiti buitre.

עין תלעג לאב ותבוז ליקהת אם יקרוה ערבי נחל ויאכלוה בני נשר׃

18 Adda tallo a nakaskasdaaw unay para kaniak, uppat a saanko a maawatan:

שלשה המה נפלאו ממני וארבע לא ידעתים׃

19 ti dalan ti agila iti langit; ti dalan ti uleg iti bato; ti dalan ti bangka iti tengnga ti baybay; ken ti wagas ti lalaki iti balasang.

דרך הנשר בשמים דרך נחש עלי צור דרך אניה בלב ים ודרך גבר בעלמה׃

20 Daytoy ti wagas ti makikamkammalala—mangan isuna sana punasan ti ngiwatna ken ibagana nga “Awan ti nagbasolak”

כן דרך אשה מנאפת אכלה ומחתה פיה ואמרה לא פעלתי און׃

21 Kadagiti tallo a banag agkintayeg ti daga, ti maikauppat ti saanna a maibturan:

תחת שלוש רגזה ארץ ותחת ארבע לא תוכל שאת׃

22 ti tagabu nga agbalin nga ari; no mabsog iti taraon ti maag;

תחת עבד כי ימלוך ונבל כי ישבע לחם׃

23 no makiassawa ti babai a mabusbusor, ken no sublaten ti babaonen ti saad ti amona a babai.

תחת שנואה כי תבעל ושפחה כי תירש גברתה׃

24 Uppat a banbanag iti daga ket babassit ngem nasisiribda unay:

ארבעה הם קטני ארץ והמה חכמים מחכמים׃

25 dagiti kuton ket parsua a saan a nabileg, ngem agisagsaganada kadagiti taraonda iti kalgaw;

הנמלים עם לא עז ויכינו בקיץ לחמם׃

26 dagiti koneho ket saan a napigsa a parsua, ngem ar-aramidenda dagiti pagtaenganda kadagiti batbato.

שפנים עם לא עצום וישימו בסלע ביתם׃

27 Dagiti dudon ket awan ti arida, ngem nakalinyada amin nga agmartia.

מלך אין לארבה ויצא חצץ כלו׃

28 Kadagiti alutiit, maiggamam daytoy kadagiti imam, ngem masarakan ida kadagiti palasio dagiti ari.

שממית בידים תתפש והיא בהיכלי מלך׃

29 Adda tallo a nalimbong iti addangda, uppat a nalimbong iti pannagnada:

שלשה המה מיטיבי צעד וארבעה מיטבי לכת׃

30 ti leon, ti kapigsaan kadagiti amin nga atap nga ayup- saan a tumallikud daytoy iti aniaman;

ליש גבור בבהמה ולא ישוב מפני כל׃

31 maysa a nataer a kawitan; maysa a kalding, ken maysa nga ari nga adda iti abayna dagiti soldadona.

זרזיר מתנים או תיש ומלך אלקום עמו׃

32 No nagbalinka a maag, a mangidaydayaw iti bagim, wenno no agpangpanggepka iti dakes- iyaputmo ti imam iti ngiwatmo.

אם נבלת בהתנשא ואם זמות יד לפה׃

33 Kas iti panangbatil iti gatas a mangpatpataud iti mantikilya, ken kas iti panagdara ti agong ti maysa a tao no matiritir daytoy, kastoy met laeng ti mapasamak iti unget a mangpataud ti apa.

כי מיץ חלב יוציא חמאה ומיץ אף יוציא דם ומיץ אפים יוציא ריב׃