Dagiti Proverbio 26

1 Niebe iti panawen ti tikag wenno tudo iti panawen iti panagapit ti pakaiyarigan ti maag a saan a maikari a mapadayawan.

Quomodo nix in æstate, et pluviæ in messe, sic indecens est stulto gloria.

2 Ti panagakar-akar ti billit tuleng ken ti napartak a panagtayab ti sallapingaw ti pakaiyarigan ti lunod a saan a maikari nga agdissuor.

Sicut avis ad alia transvolans, et passer quolibet vadens, sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet.

3 Ti baut ket para iti kabalio, ti busal ket para iti asno ken ti kayo a pagbaut ket para kadagiti maag.

Flagellum equo, et camus asino, et virga in dorso imprudentium.

4 Saanmo a sungsungbatan ken danggayan ti maag iti kinamaagna, ta no aramidem dayta ket agbalinka a kas kenkuana.

Ne respondeas stulto juxta stultitiam suam, ne efficiaris ei similis.

5 Sungbatam iti minamaag ti tao a maag ken danggayam iti kinamaagna tapno saan isuna nga agbalin a nasirib iti bukodna a panagkita.

Responde stulto juxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur.

6 Ti siasinoman a mangipatulod iti mensahe iti maysa a maag ket arigna a putputdenna ti sakana ken in-inumenna ti pakadangranna.

Claudus pedibus, et iniquitatem bibens, qui mittit verba per nuntium stultum.

7 Dagiti agbitbitin a saka ti maysa a paralitiko ket maiyarig iti maysa a proverbio iti ngiwat dagiti maag.

Quomodo pulchras frustra habet claudus tibias, sic indecens est in ore stultorum parabola.

8 Ti panangigalut iti bato iti maysa a palsiit ket kapada ti panangpadayaw iti maysa a maag.

Sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii, ita qui tribuit insipienti honorem.

9 Ti sisiit nga igi-iggem ti maysa a nabartek ket kasla proverbio iti ngiwat dagiti maag.

Quomodo si spina nascatur in manu temulenti, sic parabola in ore stultorum.

10 Ti pumapana a mangsugsugat iti uray siasinoman ket kasla tay tao a mangtangtangdan iti maag wenno uray siasinoman a lumabas.

Judicium determinat causas, et qui imponit stulto silentium iras mitigat.

11 Aso a mangdildilpat iti sarwana ti pakaiyarigan ti maysa a maag a mangulit-ulit iti minamaag nga aramidna.

Sicut canis qui revertitur ad vomitum suum, sic imprudens qui iterat stultitiam suam.

12 Adda kadi makitkitam a nasirib iti bukodna a panagkita? Adda ad-adu a namnama para iti maysa a maag ngem iti kas kenkuana.

Vidisti hominem sapientem sibi videri? magis illo spem habebit insipiens.

13 Ibagbaga ti sadut a tao nga, “Adda leon iti dalan! Adda leon kadagiti plasa!”

Dicit piger: Leo est in via, et leæna in itineribus.

14 Ti panagpusipos ti ridaw iti bisagrana ti pakaiyarigan ti panagbalibalikid ti nasadut a tao iti pagid-iddaanna.

Sicut ostium vertitur in cardine suo, ita piger in lectulo suo.

15 Ti sadut a tao ket ikabilna ti imana iti pinggan, ngem saanna man laeng a maingato daytoy nga isubo iti ngiwatna.

Abscondit piger manum sub ascella sua, et laborat si ad os suum eam converterit.

16 Iti panagkita ti maysa a sadut a tao ket nasirsirib isuna ngem iti pito a lallaki nga addaan iti kinatimbeng.

Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias.

17 Ti tao a lumabas a makaunget iti panagsisinnupiat a saanna met a pakaseknan ket kasla tay tao a mangtengngel kadagiti lapayag ti maysa nga aso.

Sicut qui apprehendit auribus canem, sic qui transit impatiens et commiscetur rixæ alterius.

18 Agmauyong a tao a mangibibiat iti umap-apuy a pana

Sicut noxius est qui mittit sagittas et lanceas in mortem,

19 ti kaiyarigan ti tao a mangal-allilaw iti karrubana sana kuna, “Agang-angawak laeng!”

ita vir fraudulenter nocet amico suo, et cum fuerit deprehensus dicit: Ludens feci.

20 Ta no awan ti kayo, maiddep ti apuy, ken no awan ti manangperdi iti padana a tao, agsardeng ti panagaapa.

Cum defecerint ligna extinguetur ignis, et susurrone subtracto, jurgia conquiescent.

21 Uging a bumegbeggang ken kayo nga agapuy ti kaiyarigan ti mannakiapa a tao a mangpakaro iti panagririri.

Sicut carbones ad prunas, et ligna ad ignem, sic homo iracundus suscitat rixas.

22 Dagiti sasao a pammadpadakes ket maiyarig iti sangkasakmol a naimas a makan; umunegda iti kaunggan a paset ti bagi.

Verba susurronis quasi simplicia, et ipsa perveniunt ad intima ventris.

23 Ti pirak a naikalupkop iti banga ket kasla umap-apuy a bibig ken dakes a panagpuspuso.

Quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile, sic labia tumentia cum pessimo corde sociata.

24 Ti siasinoman a gumurgura iti dadduma ket kalkalubanna ti riknana babaen kadagiti ibagbagana, ken ur-urnongenna ti kinaulbodna iti kaungganna.

Labiis suis intelligitur inimicus, cum in corde tractaverit dolos.

25 Agsao isuna iti nasayaat, ngem saanmo a patpatien isuna, ta adda pito a makarimon iti pusona.

Quando submiserit vocem suam, ne credideris ei, quoniam septem nequitiæ sunt in corde illius.

26 Uray no ti gurana ket nakaluban iti panangallilaw, maammoanto ti sangkagimongan ti kinadangkesna.

Qui operit odium fraudulenter, revelabitur malitia ejus in consilio.

27 Ti siasinoman a mangkali iti abut ket matnag iti daytoy, ken agtulid nga agsubli ti bato iti siasinoman a nangiduron iti daytoy.

Qui fodit foveam incidet in eam, et qui volvit lapidem revertetur ad eum.

28 Kagurgura ti ulbod a dila dagiti tattao nga irurrurumenna, ken mangipapaay iti pannakadadael ti manangpatiray-ok a ngiwat.

Lingua fallax non amat veritatem, et os lubricum operatur ruinas.