Dagiti Proverbio 25
1 Dagitoy dagiti dadduma pay a nainsiriban a sasao ni Solomon nga insurat dagiti tattao ni Ezekias nga ari ti Juda.
Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.
2 Pakaitan-okan ti Dios ti panangilimedna iti maysa a banag, ngem pakaidayawan dagiti ari ti mangsukimat iti daytoy.
Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.
3 Kas kangato dagiti langit a nangato ken kauneg ti daga, kasta ti kaiyarigan ti panangsukimat iti puso dagiti ari.
Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.
4 Ikkatem ti lati iti pirak, tapno mabalin nga aramaten ti mammanday ti pirak.
Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.
5 Kasta met nga ikkatem dagiti nadangkes a tattao iti imatang ti ari ket mapatibkerto ti tronona babaen iti panangaramidna iti umno.
Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.
6 Saanmo nga itan-ok ti bagim iti imatang ti ari ken saanka nga agtakder iti disso a para laeng kadagiti natatakneng a tattao.
Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;
7 Nasaysayaat nga ibagana kenka nga, “Umaykadtoy,” ngem iti maibabainka iti sangoanan ti natakneng a tao. Ti nasaksiam,
Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.
8 ket saanmo a dagus nga ipausig. Ta anianto ngay ti maaramidam no sikanto ti ibabain ti kaarrubam iti dayta a nasaksiam?
Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.
9 Pagiinnadalanyo ti saanyo a pagkinnaawatan iti kaarrubam a dakdakayo laeng ket saanmo nga ipakaammo dayta a palimed iti sabali,
Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;
10 ta no saan ket amangan no ibabainnakanto ti makangngeg ket mangiwarasto iti saan a nasayaat a maipanggep kenka ket saanto dayta a mapasardeng.
By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.
11 Ti panangibaga iti nasasayaat a sao ket kas iti balitok a naikabil iti pirak.
Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.
12 Ti nasirib a panangtubngar iti maysa a dumdumngeg ket kasla balitok a singsing wenno alahas a naaramid manipud iti kapipintasan a balitok.
Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.
13 Ti napudno a mensahero ket mangipapaay iti nasayaat a rikna iti nangibaon kenkuana a kas iti lammiis ti niebe iti tiempo ti panagaapit.
Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.
14 Kas kadagiti ulep ken angin nga awan tudona ti kaiyarigan ti tao a mangipaspasindayag iti sagut a saanna met kadi nga ited.
Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.
15 Babaen iti kinaanus, mabalinka a makaallukoy iti turay, ken ti nalukneng a dila ket arigna a mabalin a makatukkol iti tulang.
Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.
16 No makasarakka iti diro, manganka laeng iti apagisu-ta no mapalalluam, isarwamto met laeng.
Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.
17 Saanmo a kanayon nga ibaddek ta sakam iti balay ti kaarrubam ta amangan no mauma kenka ket guraennaka.
Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.
18 Ti tao a mangibagbaga iti palso a pammaneknek maibusor iti karrubana ket kasla igam a mausar iti gubat, wenno maysa a kampilan, wenno maysa a natirad a pana.
Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.
19 Ti saan a napudno a tao a pagtaltalkam iti tiempo pannakariribuk ket arigna ti nadadael a ngipen wenno saka a maikagkaglis.
Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.
20 Ti tao nga ikankantaanna ti maysa a tao a nadagsen ti riknana ket kasla tay tao a mangus-ussob iti kawesna iti tiempo ti lammin, wenno kasla suka a naibukbok iti sugat.
Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.
21 No mabisbisin ti kabusormo, ikkam isuna iti taraon a kanenna, ken no mawaw isuna, ikkam iti danum nga inumenna,
Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;
22 ta arigna a mangpalaka kadagiti beggang nga ikabilmo ti ulona, ket gunggunaannakanto ni Yahweh.
Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.
23 Ti kaiyarigan ti tao a mangpaunget kadagiti tattao ket kas iti angin manipud iti amianan a sigurado a mangiyeg iti tudo.
Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.
24 Nasaysayaat ti agnaed iti suli ti tuktok ti balay ngem ti makikabbalay iti babai a mannakiapa.
Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
25 Ti pakaiyarigan ti nasayaat a damag manipud iti adayo a pagilian ket kas iti nalammiis a danum iti tao a mawaw.
Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.
26 Ti naimbag a tao nga agdiwerdiwer iti sangoanan dagiti nadangkes a tattao ket kas iti saan a mapagnumaran nga ubbog wenno nadadael a burayok.
Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.
27 Saan a nasayaat ti mangan iti adu unay a diro; dayta ket kasla panangbirbirok iti adu a pakaitan-okan.
Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.
28 Ti tao nga awanan panagteppel ket maiyarig iti siudad a nadadael ken awan paderna.
Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.
