< Dagiti Proverbio 23 >
1 No makisangoka a mangan iti maysa a turay, paliiwem a nasayaat ti adda iti sangoanam,
Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
2 ket mangikabilka iti kampit iti karabukobmo no sika tay tao a pagaayatna ti mangan iti adu a taraon.
I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
3 Saanmo a tarigagayan dagiti naimas a taraon, ta taraon daytoy ti kinaulbod.
Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
4 Saanka nga agtrabaho iti kasta unay tapno bumaknangka; ammom koma no kaanoka nga aginana.
Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
5 No dagita matam ket masisirap iti kuarta, agpukaw daytoy, ket kasla giddato nga iyunnatna dagiti payakna sa tumayab iti tangatang a kasla agila.
Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
6 Saanmo a kankanen ti taraon ti dakes a tao- isu ti tao a nabayagen a kumitkita iti taraonmo- ken saanmo a tarigagayan dagiti naimas a taraonna,
Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
7 ta isuna tay kita iti tao a mangbilbilang ti gatad ti taraon. Kunana kenka, “Manganka ken uminomka!” ngem saan a dayta ti adda iti pusona.
Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
8 Kayatmo pay ketdin nga isarua ti sangabassit a nakanmo, ket sayang laeng ti panagyamanmo kenkuana.
Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
9 Saanmo a kasarsarita ti maag, ta umsiennanto dagiti nasirib a sasaom.
Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
10 Saanmo nga iyakar ti nagkakauna a mohon wenno agumen dagiti talon dagiti ulila,
Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
11 ta napigsa ti Mannubbotda, ket isunanto ti mangirupir iti kalinteganda a maibusor kenka.
Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
12 Ipapusom dagiti sursuro, ken denggem dagiti sasao iti kinasirib.
Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
13 Saanka a bumdeng a mangisuro iti ubing, ta no bautem isuna, saan isuna a matay.
Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
14 No bautem isuna, maisalakanmo ti kararuana manipud iti sheol. (Sheol )
Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol )
15 Anakko, no nasirib ta pusom, naragsak met ngarud toy pusok;
Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
16 agrag-o toy kaunggak no agisawsawang dagita bibigmo iti nasayaat.
I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
17 Saanmo nga ipalubos nga apalan ta pusom dagiti managbasol, ngem itultuloymo ketdi ti agbuteng kenni Yahweh iti inaldaw.
Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
18 Awan duadua nga adda masakbayan ket saanto a mapukaw ti namnamam.
Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
19 Dumngegka, anakko, ket agbalinka a masirib ken agbiagka iti umno a wagas.
Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
20 Saanka a makikadua kadagiti mammartek, wenno kadagiti narawet a mangan iti karne,
Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
21 ta pumanglawto dagiti mammartek ken narawet, ket agkawesdanto iti rutay rutay.
Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
22 Dengggem ti amam a nangiputot kenka ken saanmo a laisen ti inam inton bumaket isuna.
Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
23 Arigna a gatangem ti kinapudno, ngem saanmo nga ilaklako; arigna a gatangem ti kinasirib, panangisuro ken pannakaawat.
Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
24 Agrag-o iti kasta unay ti ama ti tao nga agar-aramid iti nalinteg, ken agragsak met ti makin-anak iti maysa a masirib nga anak.
Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
25 Maragsakan koma da amam ken inam ken agrag-o koma ti nangisikog kenka.
Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
26 Anakko, itedmo kaniak ta pusom, ket paliiwen koma dagita matam dagiti wagasko.
Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
27 Ta ti maysa a balangkantis ket maiyarig iti nauneg nga abut, ken maiyarig met iti akikid nga abut ti asawa ti sabali pay a lalaki.
Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
28 Aglemlemmeng isuna nga agur-uray a kas iti agtatakaw, ken papaaddoenna ti bilang dagiti nagulib iti sangkataoan.
Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
29 Siasino aya ti kakaasi? Siasino aya ti agladladingit? Siasino aya ti makirangranget? Siasino aya ti agrekreklamo? Siasino aya ti nasugatan nga awan gapgapuna? Siasino aya ti limmablabbaga ti matana?
U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
30 Dagidiay naigamer iti arak, dagidiay agin-inom iti naglalaok nga arak.
Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
31 Saanmo a kitkitaen ti arak no nalabaga daytoy, no rumimat-rimat ti uneg ti kopa ken mayat ti panagaruyotna.
Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
32 Iti udina, kumagat a kasla karasaen ken kumagat a kasla nagita nga uleg.
Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
33 Makakitanto dagiti matam kadagiti karkarna a banbanag, ket agisawangto ta pusom kadagiti saan nga um-umno a banbanag.
Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
34 Agbalinkanto a maysa kadagiti matmaturog kadagiti nangangato a taaw wenno agid-idda kadagiti tali ken kawar ti barko.
I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
35 “Kinabildak!” kunamto, “ngem saanak a nasaktan. Pinang-ordak, ngem diak narikna. Kaanoakto a makariing? Mangbirukak pay iti sabali a mainum.”
[Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.