Dagiti Proverbio 22

1 Rumbeng a ti nasayaat a nagan ti pilien saan ket a tay adu a kinabaknang, ken nasaysayaat ti pabor ngem ti pirak ken balitok.

Melius est nomen bonum quam divitiæ multæ; super argentum et aurum gratia bona.

2 Addaan kadagitoy dagiti nabaknang ken nakurapay a tattao - ni Yahweh ti nangaramid amin kadakuada.

Dives et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.

3 Ti masirib a tao ket makitana ti riribuk ket iliklikna ti bagina, ngem sarakusuken daytoy dagiti tattao nga awan kapadasanna ket agsagabada gapu iti daytoy.

Callidus vidit malum, et abscondit se; innocens pertransiit, et afflictus est damno.

4 Ti gunggona iti panagpakumbaba ken panagbuteng ken ni Yahweh ket kinabaknang, dayaw, ken biag.

Finis modestiæ timor Domini, divitiæ, et gloria, et vita.

5 Adda sisiit ken silsilo iti dalan dagiti dakes; ti siasinoman a mangsaluad iti biagna ket maiyadayo kadagitoy.

Arma et gladii in via perversi; custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.

6 Isurom ti ubing iti wagas a rumbeng a panagbiagna, ket inton dumakkel isuna, saanto isuna a sumiasi iti dayta a panursuro.

Proverbium est: adolescens juxta viam suam; etiam cum senuerit, non recedet ab ea.

7 Iturayan dagiti nabaknang a tattao dagiti napanglaw, ken ti nakautang ket tagabu ti nagpautang.

Dives pauperibus imperat, et qui accipit mutuum servus est fœnerantis.

8 Ti agimula iti kinadangkes ket agapitto iti riribuk, ket awanton ti serserbi ti baot ti pungtotna.

Qui seminat iniquitatem metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.

9 Mabendisionanto ti managparabur a tao, gapu ta ibingbingayanna iti tinapayna dagiti napanglaw.

Qui pronus est ad misericordiam benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera; animam autem aufert accipientium.

10 Papanawem ti mananglais, ket mapukaw ti panagririri; sumardeng dagiti panagsusuppiat ken panangin-insulto.

Ejice derisorem, et exibit cum eo jurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.

11 Ti mangayat iti nasin-aw a puso ken nasayaat ti panagsasaona, ket agbalinto a gayemna ti ari.

Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.

12 Kanayon a sipsiputan dagiti mata ni Yahweh ti pannakaammo, ngem daddadaelenna dagiti sasao dagiti mangliliput.

Oculi Domini custodiunt scientiam, et supplantantur verba iniqui.

13 Kuna ti sadut a tao, “Adda leon iti kalsada! Matayak la ketdi no rummuarak.”

Dicit piger: Leo est foris; in medio platearum occidendus sum.

14 Ti ngiwat ti mannakikamalala a babai ket kasla nauneg nga abut; mapasgedan ti pungtot ni Yahweh iti siasinoman a matnag iti daytoy.

Fovea profunda os alienæ: cui iratus est Dominus, incidet in eam.

15 Siguden nga adda kinamaag iti puso ti maysa nga ubing, ngem ikkaten daytoy ti baut ti panangisuro.

Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.

16 Ti mangidaddadanes kadagiti nakurapay a tattao tapno umadu ti kinabaknangna, wenno ti mangmangted kadagiti nabaknang a tattao, ket pumanglawto.

Qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.

17 Ipangagmo ken denggem dagiti sasao dagiti masirib, ket imulam dita pusom ti pannakaammo nga isursurok,

Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam,

18 ta nasayaat para kenka no salimetmetam dagitoy iti kaunggam, no nakasagana amin dagitoy kadagiti bibigmo.

quæ pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:

19 Tapno ti panagtalekmo ket adda kenni Yahweh, isurok dagitoy ita kenka-uray pay kenka.

ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.

20 Saan kadi a nangisuratak para kenka iti tallopulo a bilbilin ken pannakaammo,

Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:

21 a mangisuro kenka iti kinapudno nga adda kadagitoy a sasao, tapno makaitedka kadagiti nasayaat a sungbat kadagiti nangibaon kenka?

ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis, respondere ex his illis qui miserunt te.

22 Saanmo a takawan ti napanglaw a tao, gapu ta napanglaw isuna, wenno ibaddebaddek dagiti marigrigat nga adda iti ruangan,

Non facias violentiam pauperi quia pauper est, neque conteras egenum in porta:

23 ta ninto Yahweh ti mangikalintegan iti kasoda, ket pukawennanto ti biag dagiti nagtakaw kadakuada.

quia judicabit Dominus causam ejus, et configet eos qui confixerunt animam ejus.

24 Saanka a makigayyem iti tao nga iturturayan ti unget, ken saanka a makikuykuyog iti tao a managpungpungtot,

Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:

25 amangan no masursuromton dagiti wagasna, ket saankaton a makalapsut iti silo.

ne forte discas semitas ejus, et sumas scandalum animæ tuæ.

26 Saanka nga agkari no maipapan iti kuarta, ken saanka a mangted iti pammaneknek iti utang ti sabali.

Noli esse cum his qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:

27 No saankanto a makabayad, ania koma ngay ti makalapped iti tao a nagkariam inton alaenna ti katre a pagid-iddaam?

si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo?

28 Saanmo nga ikkaten ti nagkakauna a mohon nga impasdek dagiti ammayo.

Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.

29 Makakitaka ngata iti tao a nalaing iti trabahona? Iti sangoanan ngarud dagiti ar-ari ti pagtakderanna; saan nga iti sangoanan dagiti kadawyan a tattao.

Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.