< Dagiti Proverbio 21 >
1 Ti puso ti ari ket kasla maysa a waig iti ima ni Yahweh; iturturongna ti danum iti sadinoman a kayatna.
The king’s heart [is] in the hand of the LORD, [as] the rivers of water: he turneth it whithersoever he will.
2 Amin nga aramid ti maysa a tao ket kasla nalinteg iti bukodna a panagkita, ngem ni Yahweh ti mangtimtimbang iti puso.
Every way of a man [is] right in his own eyes: but the LORD pondereth the hearts.
3 Ti panagaramid iti umno ken nalinteg ket ad-adda a pakaay-ayoan ni Yahweh ngem iti daton.
To do justice and judgment [is] more acceptable to the LORD than sacrifice.
4 Ti kinatangsit ken kinapalangguad-nga arigna a silaw ti nadangkes-ket basol.
An high look, and a proud heart, [and] the plowing of the wicked, [is] sin.
5 Dagiti panggep ti nagaget ket agturong laeng iti kinarang-ay, ngem tunggal maysa nga agdarasudos ket agturong laeng iti kinakurapay.
The thoughts of the diligent [tend] only to plenteousness; but of every one [that is] hasty only to want.
6 Ti pananggun-od kadagiti kinabaknang babaen iti ulbod a dila ket kasla angep nga agpukaw a dagus ken silo a makapatay.
The getting of treasures by a lying tongue [is] a vanity tossed to and fro of them that seek death.
7 Ti kinaranggas dagiti nadangkes ti kasla mangiyanudto kadakuada, ta agkedkedda nga agaramid iti nalinteg.
The robbery of the wicked shall destroy them; because they refuse to do judgment.
8 Nakillo ti dalan ti nakabasol a tao, ngem agar-aramid iti nalinteg ti nadalus a tao.
The way of man [is] froward and strange: but [as for] the pure, his work [is] right.
9 Nasaysayaat ti agnaed iti maysa a suli iti tuktok ti balay ngem iti uneg ti balay a kadenna ti mannakiapa nga asawa a babai.
[It is] better to dwell in a corner of the housetop, than with a brawling woman in a wide house.
10 Agtarigagay iti dakes ti nadangkes; awan makita ti kaarrubana a kinaimbag kadagiti matana.
The soul of the wicked desireth evil: his neighbour findeth no favour in his eyes.
11 Inton madusa ti mananglais, agbalin a masirib ti nengneng, ken inton masuroan ti masirib a tao, umad-adu pay ti pannakaammona.
When the scorner is punished, the simple is made wise: and when the wise is instructed, he receiveth knowledge.
12 Kitkitaen ti tao nga agar-aramid iti nalinteg ti balay ti nadangkes, dadaelenna ti nadangkes.
The righteous [man] wisely considereth the house of the wicked: [but God] overthroweth the wicked for [their] wickedness.
13 Ti tao a saan a mangipangag iti asug dagiti nakurapay a tattao, inton agasug met isuna, saanto met isuna a maipangag.
Whoso stoppeth his ears at the cry of the poor, he also shall cry himself, but shall not be heard.
14 Ti maysa a sagut ket pabaawenna ti unget, ken ti maysa a sagut ket ikkatenna ti nakaro a pungtot.
A gift in secret pacifieth anger: and a reward in the bosom strong wrath.
15 No naipatungpal ti hustisia, mangiyeg daytoy iti rag-o iti tao a nagaramid iti nalinteg, ngem mangiyeg daytoy iti panagbuteng kadagiti agar-aramid iti kinadakes.
[It is] joy to the just to do judgment: but destruction [shall be] to the workers of iniquity.
16 Ti tao a naiyaw-awan manipud iti pannakaawat, aginananto isuna iti taripnong dagiti natay.
The man that wandereth out of the way of understanding shall remain in the congregation of the dead.
17 Agbalinto a nakurapay ti siasinoman a mangay-ayat iti ragragsak; saanto a bumaknang ti tao mangay-ayat iti arak ken lana.
He that loveth pleasure [shall be] a poor man: he that loveth wine and oil shall not be rich.
18 Ti nadangkes a tao ket agbalinto a subbot ti agar-aramid iti nalinteg, ken ti mangliliput ket agbalinto a subbot ti nalinteg.
The wicked [shall be] a ransom for the righteous, and the transgressor for the upright.
19 Nasaysayaat ti agnaed iti let-ang ngem ti makikadua iti babai a mangparparnuay iti riri ken nareklamo unay.
[It is] better to dwell in the wilderness, than with a contentious and an angry woman.
20 Ti napateg a gameng ken lana ket adda iti balay ti nasirib, ngem pasaysayangen dagitoy ti maag a tao.
[There is] treasure to be desired and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man spendeth it up.
21 Ti tao nga agar-aramid iti nalinteg ken naimbag-ket makasarak iti biag, kinalinteg, ken dayaw.
He that followeth after righteousness and mercy findeth life, righteousness, and honour.
22 Rauten ti nasirib a tao ti siudad dagiti nabileg, ket rebbaenna ti sarikedked a nangsalaknib iti daytoy.
A wise [man] scaleth the city of the mighty, and casteth down the strength of the confidence thereof.
23 Ti siasinoman nga agannad kadagiti ibagbagana ket ilislisina ti bagina iti riribuk.
Whoso keepeth his mouth and his tongue keepeth his soul from troubles.
24 Ti napalangguad ken natangsit a tao-”mananglais” ti naganna-agtigtignay nga addaan iti nakaro kinapannakkel.
Proud [and] haughty scorner [is] his name, who dealeth in proud wrath.
25 Ti tarigagay ti sadut ti mangpatay kenkuana, ta agkedked dagiti imana nga agtrabaho.
The desire of the slothful killeth him; for his hands refuse to labour.
26 Agmalmalem nga agkalkalikagum isuna, ngem ti tao nga agar-aramid iti nalinteg ket mangmangted ken saanna nga ibabawi.
He coveteth greedily all the day long: but the righteous giveth and spareth not.
27 Makarimon ti daton ti nadangkes a tao; ad-adda pay a makarimon no iyegna daytoy a buyoganna kadagiti dakes a panggep.
The sacrifice of the wicked [is] abomination: how much more, [when] he bringeth it with a wicked mind?
28 Mapukaw ti ulbod a saksi, ngem ti tao a mangipangpangag ket agsao iti amin a tiempo.
A false witness shall perish: but the man that heareth speaketh constantly.
29 Agpampammarang a napigsa ti nadangkes a tao, ngem ti tao a nalinteg ket naannad maipapan kadagiti tignayna.
A wicked man hardeneth his face: but [as for] the upright, he directeth his way.
30 Awan kinasirib, pannakaawat, wenno balakad a maikontra kenni Yahweh.
[There is] no wisdom nor understanding nor counsel against the LORD.
31 Maisagsagana ti kabalio para iti aldaw ti gubat, ngem ni Yahweh ti makinkukua iti balligi.
The horse [is] prepared against the day of battle: but safety [is] of the LORD.