Dagiti Proverbio 20
1 Ti arak ket kasla mananglalais ken ti naingel a mainom ket kasla makaringgor; saan a nasirib ti siasinoman nga iyaw-awan ti arak.
Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
2 Ti panagbuteng iti ari ket kasla panagbuteng iti agngerngernger nga urbon a leon; ti mangpaunget kenkuana ket mapukawna ti biagna.
Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
3 Pakaidayawan ti siasinoman ti mangliklik iti riri, ngem makibiang ti maag iti panagsinnuppiat.
Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
4 Saan nga agarado ti maysa a sadut a tao iti tiempo a masapulen nga agmula; agbirokto isuna iti maapit iti tiempo ti panagaapit ngem awanto ti maapitna.
Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
5 Dagiti panggep nga adda iti puso ti maysa a tao ket kasla adalem a danum, ngem addanto mannakaawat a tao a mangparuar kadagitoy.
Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
6 Adu a tao ti mangibagbaga a napudnoda, ngem adda aya met masarakam a tao a napudno?
Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
7 Ti tao nga agar-aramid iti nalinteg ket agbibiag iti kinapudnona, ken naragsak dagiti annakna a sumarsaruno kenkuana.
Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
8 Ti ari nga agtugtugaw iti tronona a mangar-aramid kadagiti pagrebbengan ti maysa nga ukom ket arigna a tataepanna babaen kadagiti matana dagiti amin a dakes nga adda iti sangoananna.
Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
9 Siasino ti makaibaga a, “Pinagtalinaedko a nadalus ti pusok; nawayawayaanak manipud iti basol”?
Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
10 Kagurgura ni Yahweh ti panangbaliw iti umno a timbang kasta met ti nakaor a rukod.
Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
11 Uray ti agtutubo ket mabalin a maammoan ti kababalinna babaen kadagiti tignayna, mabalin a maammoan no nadalus wenno nalinteg ti aramidna.
Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
12 Dagiti lapayag a makangngeg ken dagiti mata a makakita-agpada nga inaramid ni Yahweh dagitoy.
Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
13 Saanmo nga ayaten ti pannaturog di la ket ta agbalinka a nakurapay; lukatam dagiti matam ket maaddaanka iti nawadwad a makan.
Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
14 “Nagngina metten!” kuna ti gumatang, ngem inton makapanawen isuna ket agpaspasindayagen.
Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
15 Adda balitok ken adu ti agkakangina a batbato, ngem maiyarig a napateg nga alahas dagiti nasirib a sasao.
Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
16 Alaem ti pagan-anay no ti makinkukua iti pagan-anay ket pinatalgedanna ti kuarta nga inutang ti maysa a saanna nga am-ammo, ken pagbalinem nga isuna ti agbalin a pammatalged no patalgedanna dagiti mannakikamalala.
Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
17 Nasam-it ti raman ti tinapay a naala babaen iti panangallilaw, ngem kalpasan dayta, mapnonto iti darat ti ngiwat ti nangan.
Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
18 Dagiti plano ket maar-aramid babaen iti balakad, ken sakanto laeng makigubat no adda nasirib a naibalakad kenka.
Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
19 Ti managtsismis ket agibutaktak kadagiti palimed, ket isu a saanka a rumbeng a makikadua kadagiti tattao a nasao unay.
Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
20 No ilunlunod ti maysa a tao ti ama wenno ti inana, maiddepto ti pagsilawanna iti tengnga ti kasipngetan.
Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
21 Ti tawid a nalaka a makagun-od iti damo ket bassitto laeng ti nasayaat maaramidanna iti udina.
Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
22 Saanmo nga ibaga a, “Balsenkanto iti daytoy a nagbiddutam kaniak!” Urayem a ni Yahweh ti mangispal kenka.
Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
23 Kagurgura ni Yahweh dagiti nakaor a panangtimbang, ken saan a nasayaat dagiti nakusit a pagtimbangan.
Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
24 Iturturong ni Yahweh dagiti addang ti maysa a tao; kasanona koma ngay ngarud a maawatan dagiti pasamak iti biagna?
Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
25 Maiyarig a maysa a silo para iti maysa a tao ti panaggaganatna a mangibaga a, “Nasantoan daytoy a banag,” sana rugian a panunoten ti maipapan iti kayat a sawen dayta a banag kalpasan laeng iti panagsapatana.
Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
26 Itataep ti masirib nga ari dagiti nadangkes, sana padalanan dagitoy iti pagir-irik.
Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
27 Ti espiritu ti maysa a tao ket maiyarig a pagsilawan nga inted ni Yahweh, a mangsukimat kadagiti amin a paset iti kaungganna.
Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
28 Ti kinapudno iti tulag ken kinamatalek ti mangsaluad iti ari; ayat ti mangpatalinaed iti tronona.
Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
29 Ti pakaidayawan dagiti agtutubo a lallaki ket ti pigsada, ken ti dayag dagiti natataengan a tattao ket ti ubanda.
Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
30 Dagiti dunor ti mangdalus iti kinadakes, ken dagiti saplit ti mangdalus iti kaunggan ti maysa a tao.
Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
