Dagiti Proverbio 17
1 Nasaysayaat ti maaddaan iti kinatalna a nabuyugan iti namaga a sangkasakmol a tinapay ngem ti balay a napnoan iti panagrambak a nabuyogan iti panagaapa.
Better is a dry morsel with quietness, than a house full of feasting with strife.
2 Iturayan ti nasirib nga adipen ti anak nga agar-aramid iti nakababain ken makibingayto isuna iti tawid a kasla maysa isuna kadagiti agkakabsat.
A servant who deals wisely will rule over a son who causes shame, and shall have a part in the inheritance amongst the brothers.
3 Ti pagguguran ket para iti pirak ken ti horno ket para iti balitok, ngem daldalusan ni Yahweh dagiti puso.
The refining pot is for silver, and the furnace for gold, but the LORD tests the hearts.
4 Ti tao nga agar-aramid iti dakes ket dumdumngeg kadagiti agsasao iti nadangkes a wagas; ipangpangag ti ulbod a tao dagiti agsasao iti dakes.
An evildoer heeds wicked lips. A liar gives ear to a mischievous tongue.
5 Siasinoman a mangum-umsi kadagiti napanglaw ket lalaisenna ti Nangparsua kenkuana, ken madusa ti tao nga agragrag-o gapu iti kinaawan gasat dagiti dadduma.
Whoever mocks the poor reproaches his Maker. He who is glad at calamity shall not be unpunished.
6 Dagiti appo ti korona dagiti natataenganen, ken dagiti nagannak ti mangmangiyeg iti dayaw kadagiti annakda.
Children’s children are the crown of old men; the glory of children is their parents.
7 Ti nasayaat a sao ket saan a maitutop para iti maag; ad-adda a saan a maitutop dagiti ulbod a bibig iti pamilia ti ari.
Excellent speech isn’t fitting for a fool, much less do lying lips fit a prince.
8 Ti pasuksok ket kasla bato a maar-aramat iti panagsalamangka ti tao a mangit-ited iti daytoy; uray sadinoman ti turongenna, agballigi isuna.
A bribe is a precious stone in the eyes of him who gives it; wherever he turns, he prospers.
9 Ti siasinoman a mangpalabas iti maysa a nagkuranganda kenkuana ket makabirok iti ayat, ngem ti tao a mangul-ulit iti maysa a banag ket paad-adaywenna dagiti nasinged a gagayyemna.
He who covers an offence promotes love; but he who repeats a matter separates best friends.
10 Ti panangtubngar ket umuneg iti kaunggan ti tao nga addaan pannakaawat, abakna ti sangagasut a saplit iti maag.
A rebuke enters deeper into one who has understanding than a hundred lashes into a fool.
11 Birbiruken laeng ti dakes a tao ti panagsukirna, isu nga addanto naranggas a mensahero a maibaon a maibusor kenkuana.
An evil man seeks only rebellion; therefore a cruel messenger shall be sent against him.
12 Nasaysayaat ti makasabat iti oso a natakawan kadagiti annakna, ngem ti makasabat iti maag iti kinamaagna.
Let a bear robbed of her cubs meet a man, rather than a fool in his folly.
13 No adda maysa a tao a mangisupapak iti dakes iti naimbag, saanto a pulos a panawan ti kinadakes ti balayna.
Whoever rewards evil for good, evil shall not depart from his house.
14 Ti pagrugian ti riri ket kas iti tao a nangibulos iti danum nga agayus iti sadinoman, isu nga adaywam ti riri sakbay a mairugi daytoy.
The beginning of strife is like breaching a dam, therefore stop contention before quarrelling breaks out.
15 Siasinoman a mangwayawaya kadagiti nadangkes a tattao wenno mangdusa kadagiti agar-aramid iti nalinteg— dagitoy a tattao ket agpapada a makarimon kenni Yahweh.
He who justifies the wicked, and he who condemns the righteous, both of them alike are an abomination to the LORD.
16 Apay pay laeng nga agbayad ti maag tapno makasursuro iti kinasirib no saanna met a kabaelan ti makasursuro?
Why is there money in the hand of a fool to buy wisdom, since he has no understanding?
17 Ti maysa a gayyem ket managayat iti amin a tiempo, ken tumpuar ti maysa a kabsat iti tiempo ti pannakariribuk.
A friend loves at all times; and a brother is born for adversity.
18 Ti tao nga awan nakemna ket mangpatalged kadagiti karkari ken agbalin nga akinrebbeng kadagiti utang ti kaarrubana.
A man void of understanding strikes hands, and becomes collateral in the presence of his neighbour.
19 Ti siasinoman a makinkayat iti riri, kaykayatna met ti basol; ti tao nga agar-aramid iti nangato unay a balandra iti ruanganna, itultulokna met nga adda tultulang a matukkol.
He who loves disobedience loves strife. One who builds a high gate seeks destruction.
20 Ti maysa a tao nga addaan iti saan a nasayaat a puso, saan a pulos a makasarak iti nasayaat; matnag iti pannakadidigra ti tao nga addaan iti ulbod a dila.
One who has a perverse heart doesn’t find prosperity, and one who has a deceitful tongue falls into trouble.
21 Ti siasinoman a maaddaan iti putot a maag ket mangmangiyeg iti ladingit iti bagina; saan nga agrag-o ti siasinoman nga ama iti maag nga anak.
He who becomes the father of a fool grieves. The father of a fool has no joy.
22 Ti naragsak a puso ket nasayaat nga agas, ngem ti naburak nga espiritu ket mangpamaga kadagiti tultulang.
A cheerful heart makes good medicine, but a crushed spirit dries up the bones.
23 Aw-awaten ti nadangkes a tao ti pasuksok tapno ballikugenna dagiti wagas ti kinalinteg.
A wicked man receives a bribe in secret, to pervert the ways of justice.
24 Ti tao nga addaan pannakaawat, iturturongna ti bagina iti kinasirib, ngem dagiti mata dagiti maag ket naiturong iti nagpatinggaan ti daga.
Wisdom is before the face of one who has understanding, but the eyes of a fool wander to the ends of the earth.
25 Ti maag nga anak ket ladingit iti amana ken saem iti babai a nangipasngay kenkuana.
A foolish son brings grief to his father, and bitterness to her who bore him.
26 Kasta met a saan a pulos a nasayaat ti panangdusa iti tao nga agar-aramid iti nalinteg; wenno saan a nasayaat a sapliten dagiti natakneng a tattao.
Also to punish the righteous is not good, nor to flog officials for their integrity.
27 Ti tao nga addaan pannakaammo agus-usar iti bassit a sasao, ken managteppel ti tao nga addaan pannakaawat.
He who spares his words has knowledge. He who is even tempered is a man of understanding.
28 Uray ti maag ket maipagarup a masirib no naulimek isuna; no ikaemna ti ngiwatna, maibilang a nalaing isuna.
Even a fool, when he keeps silent, is counted wise. When he shuts his lips, he is thought to be discerning.
