Dagiti Proverbio 14
1 Ti masirib a babai ur-urnosenna ti balayna, ngem ti maag a babai ket daddadaelenna daytoy babaen kadagiti mismo wagasna.
The wise woman buildeth her house; But the foolish teareth it down with her hands.
2 Ti agbibiag a nalinteg ket addaan iti panagbuteng kenni Yahweh, ngem ti saan a napudno iti wagasna ket um-umsienna ni Yahweh.
He who walketh in uprightness feareth the LORD; But he who is perverse in his ways despiseth him.
3 Manipud iti ngiwat ti maag tumaud ti kinatangsitna, ngem dagiti bibig dagiti masirib ti mangsalaknib kadakuada.
In the mouth of the foolish pride is a scourge; But the lips of the wise preserve them.
4 No awan ti baka, nadalus ti kulloong, ngem mabalin a maadda ti nawadwad nga apit babaen iti pigsa ti baka.
Where there are no oxen, the crib is clean; But there is great increase by the strength of the ox.
5 Ti napudno a saksi saan nga agul-ulbod, ngem ti palso a saksi agisawsawng iti inuulbod.
A faithful witness doth not lie; But a false witness poureth forth lies.
6 Ti tao a mangipagpagarup a nalalaing isuna ngem iti dadduma ket kasla mangbirbiruk iti kinasirib ket awan mabirukanna, ngem nalaka nga umay ti pannakaammo iti tao a masirib.
The scoffer seeketh wisdom, and findeth it not; But knowledge is easy to the man of understanding.
7 Adaywam ti maag a tao, ta awan ti maadalmo kenkuana.
Go from the presence of a foolish man; For thou hast not perceived in him the lips of knowledge.
8 Ti kinasirib ti nanakem a tao ket ti panangawatna iti bukodna a biag, ngem ti kinamaag dagiti maag ket panangallilaw.
The wisdom of the prudent is in giving heed to his way; But the folly of fools is deceit.
9 Manglalais dagiti maag no maidaton ti daton a para iti basol, ngem pagbibingayan dagiti nalinteg ti pabor.
Fools make a mock at sin; But with the upright is favor.
10 Ammo ti puso ti bukodna a kinasaem, ket awan ganggannaet a makabingay iti rag-ona.
The heart knoweth its own bitterness. And a stranger cannot intermeddle with its joy.
11 Madadael ti balay dagiti nadangkes a tattao, ngem rumangpaya ti tolda dagiti nalinteg a tattao.
The house of the wicked shall be destroyed; But the tent of the upright shall flourish.
12 Adda dalan a kasla nalinteg iti panagkita ti maysa a tao, ngem ti pagtungpalanna ket iti laeng patay.
There is a way which seemeth right to a man, But its end is the way to death.
13 Mabalin nga agkatawa ti maysa a puso ngem makarikna latta ti ut-ot, ken mabalin a ti rag-o ket agtungpal laeng iti panagladingit.
Even in laughter the heart is sorrowful, And the end of joy is grief.
14 Gun-odento ti tao a saan a napudno ti maiparbeng iti wagasna, ngem gun-odento ti nasayaat a tao ti rumbeng kenkuana.
The perverse in heart shall be filled with his own ways; And from himself shall the good man be satisfied.
15 Ti tao a saan a nasursuroan ket mamati iti amin a banbanag, ngem ti nanakem a tao ket ad-adalenna dagiti addangna.
The simple man believeth every word; But the prudent looketh well to his steps.
16 Ti masirib a tao ket addaan iti panagbuteng ken ad-adaywanna ti dakes, ngem sitatalek ti maag a mangikkat iti ballaag.
The wise man feareth, and departeth from evil; But the fool is haughty and confident.
17 Ti tao a nalaka nga agunget ket agar-aramid kadagiti minamaag a banbanag, ken ti tao nga agar-aramid kadagiti dakes a panggep ket magurgura.
He who is hasty in his anger will commit folly; And the man of wicked devices will be hated.
18 Tawiden dagiti saan a nasursuroan a tattao ti kinanengneng ngem napalikmutan iti pannakaammo dagiti nanakem a tattao.
The simple inherit folly; But the prudent are crowned with knowledge.
19 Dagiti dakes ket agruknoyto iti sangoanan dagiti naimbag, ken dagiti nadangkes agruknoyto kadagiti ruangan dagiti nalinteg.
The evil bow before the good; Yea, the wicked at the gates of the righteous.
20 Ti tao a napanglaw ket magurgura uray pay kadagiti kakaduana, ngem ti tao a nabaknang ket adu ti gagayyemna.
The poor is hated even by his own neighbor; But the rich hath many friends.
21 Agbasbasol ti tao a mangipakpakita iti gurana iti kaarrubana, ngem naragsak ti tao a mangipakpakita iti nasayaat kadagiti napanglaw.
He who despiseth his neighbor sinneth; But happy is he who hath mercy on the poor.
22 Saan aya a dagiti agpangpanggep iti kinadakes ket maiyaw-awan? Ngem dagiti agpangpanggep iti nasayaat ket umawat iti kinapudno iti tulag ken kinamatalek.
Do not they who devise evil fail of their end? But they who devise good meet with kindness and truth.
23 Tumaud ti gunggona manipud kadagiti amin a nagbannogan, ngem no ti adda laeng ket sao, mangiturong daytoy iti kinapanglaw.
In all labor there is profit; But the talk of the lips tendeth only to penury.
24 Ti balangat dagiti masirib a tattao ket ti kinabaknangda, ngem ti kinamaag dagiti maag ket mangmangiyeg kadakuada iti ad-adda pay a kinamaag.
Riches are a crown to the wise; But the promotion of fools is folly.
25 Ti napudno a saksi ket is-ispalenna ti biag, ngem ti palso a saksi ket agisawsawang iti inuulbod.
A true witness saveth lives; But a deceitful witness poureth forth lies.
26 No ti maysa a tao ket agbuteng kenni Yahweh, addaan met isuna iti panagtalek kenni Yahweh; dagitoy a banbanag ket kaslanto natibker a lugar a salaknib para kadagiti annak dagiti tattao.
In the fear of the LORD is strong confidence; Yea, to his children he will be a refuge.
27 Ti panagbuteng kenni Yahweh ket maiyarig a burayok ti biag, tapno maadaywan ti tao dagiti silo ti patay.
The fear of the LORD is a fountain of life; By it men escape from the snares of death.
28 Ti dayag ti ari ket masarakan kadagiti adu a tattaona, ngem no awan ti tattao ket madadael ti prinsipe.
In a numerous people is the glory of a king; But the want of people is the destruction of a prince.
29 Ti tao a naanus ket addaan dakkel a pannakaawat, ngem ti tao a nalaka nga agpungtot ket mangitantan-ok iti kinamaag.
He who is slow to anger is of great understanding. But he who is of a hasty spirit setteth folly on high.
30 Ti nasayaat a panagpanpanunot ket biag ti bagi, ngem runrunoten ti apal dagiti tultulang.
A quiet heart is the life of the flesh; But the ferment of passion is rottenness to the bones.
31 Ti mangidaddadanes kadagiti napanglaw ket ilunlunodna ti Nangparsua kenkuana, ngem ti mangipakpakita iti nasayaat kadagiti agkasapulan ket mangpadpadayaw kenni Yahweh.
He who oppresseth the poor reproacheth his Maker; But he who hath mercy on the poor honoreth him.
32 Ti nadangkes a tao ket ipabpababa dagiti dakes nga aramidna, ngem ti nalinteg a tao ket addaan iti pagkamangan uray iti patay.
By his wickedness the wicked is thrust down; But the righteous hath hope even in death.
33 Agtaltalinaed ti sirib iti puso ti addaan pannakaawat, ngem uray kadagiti maag ket ipakpakaammona ti bagina.
Wisdom resteth quietly in the heart of the wise; But in the breast of fools it will be made known.
34 Ti panagaramid iti umno ti mangitantan-ok iti nasion, ngem ti basol ket pakaibabainan ti siasinoman a tao.
Righteousness exalteth a people; But the reproach of nations is sin.
35 Ti pabor ti ari ket adda iti adipen a nanakem, ngem ti ungetna ket maipaay iti agar-aramid iti pakaibabainan.
The king's favor is toward a wise servant; But his wrath is against him that causeth shame.
