Dagiti Proverbio 14
1 Ti masirib a babai ur-urnosenna ti balayna, ngem ti maag a babai ket daddadaelenna daytoy babaen kadagiti mismo wagasna.
The wisdom of women buildeth their house; but folly plucketh it down with her hands.
2 Ti agbibiag a nalinteg ket addaan iti panagbuteng kenni Yahweh, ngem ti saan a napudno iti wagasna ket um-umsienna ni Yahweh.
He that walketh in his uprightness feareth Jehovah; but he that is perverted in his ways despiseth him.
3 Manipud iti ngiwat ti maag tumaud ti kinatangsitna, ngem dagiti bibig dagiti masirib ti mangsalaknib kadakuada.
In the fool's mouth is a rod of pride; but the lips of the wise shall preserve them.
4 No awan ti baka, nadalus ti kulloong, ngem mabalin a maadda ti nawadwad nga apit babaen iti pigsa ti baka.
Where no oxen are, the crib is clean; but much increase is by the strength of the ox.
5 Ti napudno a saksi saan nga agul-ulbod, ngem ti palso a saksi agisawsawng iti inuulbod.
A faithful witness will not lie; but a false witness uttereth lies.
6 Ti tao a mangipagpagarup a nalalaing isuna ngem iti dadduma ket kasla mangbirbiruk iti kinasirib ket awan mabirukanna, ngem nalaka nga umay ti pannakaammo iti tao a masirib.
A scorner seeketh wisdom, and there is none [for him]; but knowledge is easy unto the intelligent.
7 Adaywam ti maag a tao, ta awan ti maadalmo kenkuana.
Go from the presence of a foolish man, in whom thou perceivest not the lips of knowledge.
8 Ti kinasirib ti nanakem a tao ket ti panangawatna iti bukodna a biag, ngem ti kinamaag dagiti maag ket panangallilaw.
The wisdom of the prudent is to discern his way; but the folly of the foolish is deceit.
9 Manglalais dagiti maag no maidaton ti daton a para iti basol, ngem pagbibingayan dagiti nalinteg ti pabor.
Fools make a mock at trespass; but for the upright there is favour.
10 Ammo ti puso ti bukodna a kinasaem, ket awan ganggannaet a makabingay iti rag-ona.
The heart knoweth its own bitterness, and a stranger doth not intermeddle with its joy.
11 Madadael ti balay dagiti nadangkes a tattao, ngem rumangpaya ti tolda dagiti nalinteg a tattao.
The house of the wicked shall be overthrown; but the tent of the upright shall flourish.
12 Adda dalan a kasla nalinteg iti panagkita ti maysa a tao, ngem ti pagtungpalanna ket iti laeng patay.
There is a way that seemeth right unto a man, but the end thereof is the ways of death.
13 Mabalin nga agkatawa ti maysa a puso ngem makarikna latta ti ut-ot, ken mabalin a ti rag-o ket agtungpal laeng iti panagladingit.
Even in laughter the heart is sorrowful, and the end of mirth is sadness.
14 Gun-odento ti tao a saan a napudno ti maiparbeng iti wagasna, ngem gun-odento ti nasayaat a tao ti rumbeng kenkuana.
The backslider in heart shall be filled with his own ways, and the good man from what is in himself.
15 Ti tao a saan a nasursuroan ket mamati iti amin a banbanag, ngem ti nanakem a tao ket ad-adalenna dagiti addangna.
The simple believeth every word; but the prudent [man] heedeth his going.
16 Ti masirib a tao ket addaan iti panagbuteng ken ad-adaywanna ti dakes, ngem sitatalek ti maag a mangikkat iti ballaag.
A wise [man] feareth and departeth from evil; but the foolish is overbearing and confident.
17 Ti tao a nalaka nga agunget ket agar-aramid kadagiti minamaag a banbanag, ken ti tao nga agar-aramid kadagiti dakes a panggep ket magurgura.
He that is soon angry dealeth foolishly, and a man of mischievous devices is hated.
18 Tawiden dagiti saan a nasursuroan a tattao ti kinanengneng ngem napalikmutan iti pannakaammo dagiti nanakem a tattao.
The simple inherit folly; but the prudent are crowned with knowledge.
19 Dagiti dakes ket agruknoyto iti sangoanan dagiti naimbag, ken dagiti nadangkes agruknoyto kadagiti ruangan dagiti nalinteg.
The evil bow before the good, and the wicked at the gates of the righteous [man].
20 Ti tao a napanglaw ket magurgura uray pay kadagiti kakaduana, ngem ti tao a nabaknang ket adu ti gagayyemna.
He that is poor is hated even of his own neighbour; but the rich hath many friends.
21 Agbasbasol ti tao a mangipakpakita iti gurana iti kaarrubana, ngem naragsak ti tao a mangipakpakita iti nasayaat kadagiti napanglaw.
He that despiseth his neighbour sinneth; but he that is gracious to the afflicted, happy is he.
22 Saan aya a dagiti agpangpanggep iti kinadakes ket maiyaw-awan? Ngem dagiti agpangpanggep iti nasayaat ket umawat iti kinapudno iti tulag ken kinamatalek.
Do they not err that devise evil? but loving-kindness and truth are for those that devise good.
23 Tumaud ti gunggona manipud kadagiti amin a nagbannogan, ngem no ti adda laeng ket sao, mangiturong daytoy iti kinapanglaw.
In all labour there is profit; but the talk of the lips [tendeth] only to want.
24 Ti balangat dagiti masirib a tattao ket ti kinabaknangda, ngem ti kinamaag dagiti maag ket mangmangiyeg kadakuada iti ad-adda pay a kinamaag.
The crown of the wise is their riches; the folly of the foolish is folly.
25 Ti napudno a saksi ket is-ispalenna ti biag, ngem ti palso a saksi ket agisawsawang iti inuulbod.
A true witness delivereth souls; but deceit uttereth lies.
26 No ti maysa a tao ket agbuteng kenni Yahweh, addaan met isuna iti panagtalek kenni Yahweh; dagitoy a banbanag ket kaslanto natibker a lugar a salaknib para kadagiti annak dagiti tattao.
In the fear of Jehovah is strong confidence, and his children shall have a place of refuge.
27 Ti panagbuteng kenni Yahweh ket maiyarig a burayok ti biag, tapno maadaywan ti tao dagiti silo ti patay.
The fear of Jehovah is a fountain of life, to turn away from the snares of death.
28 Ti dayag ti ari ket masarakan kadagiti adu a tattaona, ngem no awan ti tattao ket madadael ti prinsipe.
In the multitude of people is the king's glory; but in the lack of people is the ruin of a prince.
29 Ti tao a naanus ket addaan dakkel a pannakaawat, ngem ti tao a nalaka nga agpungtot ket mangitantan-ok iti kinamaag.
He that is slow to anger is of great understanding; but he that is hasty of spirit exalteth folly.
30 Ti nasayaat a panagpanpanunot ket biag ti bagi, ngem runrunoten ti apal dagiti tultulang.
A sound heart is the life of the flesh; but envy the rottenness of the bones.
31 Ti mangidaddadanes kadagiti napanglaw ket ilunlunodna ti Nangparsua kenkuana, ngem ti mangipakpakita iti nasayaat kadagiti agkasapulan ket mangpadpadayaw kenni Yahweh.
He that oppresseth the poor reproacheth his Maker; but he that honoureth Him is gracious to the needy.
32 Ti nadangkes a tao ket ipabpababa dagiti dakes nga aramidna, ngem ti nalinteg a tao ket addaan iti pagkamangan uray iti patay.
The wicked is driven away by his evil-doing; but the righteous trusteth, [even] in his death.
33 Agtaltalinaed ti sirib iti puso ti addaan pannakaawat, ngem uray kadagiti maag ket ipakpakaammona ti bagina.
Wisdom resteth in the heart of the intelligent [man]; but that which is in the foolish maketh itself known.
34 Ti panagaramid iti umno ti mangitantan-ok iti nasion, ngem ti basol ket pakaibabainan ti siasinoman a tao.
Righteousness exalteth a nation; but sin is a reproach to peoples.
35 Ti pabor ti ari ket adda iti adipen a nanakem, ngem ti ungetna ket maipaay iti agar-aramid iti pakaibabainan.
The king's favour is toward a wise servant; but his wrath is [against] him that causeth shame.
