Dagiti Proverbio 10
1 Dagiti proverbio ni Solomon. Paragsaken ti maysa a nasirib nga anak ti amana ngem ti maag nga anak ket mangted iti ladingit iti inana.
The proverbs of Solomon [Peaceable, Recompense]. A wise son makes a glad father; but a foolish son brings grief to his mother.
2 Awan pateg dagiti gameng a naurnong babaen iti kinadangkes, ngem ti panagaramid iti nalinteg ket iyadayonaka iti patay.
Treasures of ethical wickedness profit nothing, but righteousness delivers from death.
3 Saan nga ipalubos ni Yahweh a mabisinan dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem paayenna dagiti kalikagum dagiti nadangkes.
Adonai will not allow the soul of the upright to go hungry, but he thrusts away the desire of the wicked.
4 Ti nasadut nga ima ti mangpapanglaw iti maysa a tao, ngem ti ima ti nagaget a tao ket makagun-od kadagiti kinabaknang.
He becomes poor who works with a lazy hand, but the hand of the diligent brings wealth.
5 Ti nasirib nga anak ket agur-urnong iti apit iti kalgaw, ngem nakababain para kenkuana ti maturog kabayatan ti panagapit.
He who gathers in summer is a wise son, but he who sleeps during the harvest is a son who causes shame.
6 Dagiti sagut manipud iti Dios ket maited kadagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket kalkalubanna ti kinaranggas.
Blessings are on the head of the upright, but violence covers the mouth of the wicked.
7 Parparagsakennatayo ti tao nga agar-aramid iti nalinteg tunggal malagiptayo isuna, ngem madadael ti nagan ti nadangkes.
The memory of the upright is blessed, but the name of the wicked will rot.
8 Awaten dagiti nanakem dagiti bilbilin, ngem madadael ti naariwawa a maag.
The wise in heart receives mitzvot ·instructions·, but a chattering fool will fall.
9 Ti agbibiag iti kinapudno ket agbibiag iti kinatalged, ngem ti tao a pagbalbalinenna a killo dagiti wagasna ket masukalanto.
He who walks blamelessly walks surely, but he who perverts his ways will be found out.
10 Mangpataud iti ladingit ti tao nga kumanidday, ngem madadael ti naariwawa a maag.
One winking with the eye causes sorrow, but a chattering fool will fall.
11 Ti ngiwat ti agar-aramid iti nalinteg ket burayok ti biag, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket ilemlemmengna ti kinaranggas.
The mouth of the upright is a spring of life, but violence covers the mouth of the wicked.
12 Ti gura ket mangpataud kadagiti riri, ngem abbongan ti ayat ti amin a nagkurangan ti dadduma.
Hatred stirs up strife, but love covers all rebellious breaches of relationships.
13 Ti kinasirib ket masarakan kadagiti bibig ti mannakaawat a tao, ngem ti pagbaut ket para iti tao nga awanan pannakaawat.
Wisdom is found on the lips of him who has discernment, but a rod is for the back of him who is void of understanding.
14 Dagiti nasirib a tattao ket agiduldulin iti pannakaammo, ngem ti ngiwat ti maag ket mangiyas-asideg iti pannakadadael.
Wise men lay up knowledge, but the mouth of the foolish is near ruin.
15 Ti kinabaknang ti nabaknang a tao ket isu ti maiyarig a siudadna a nasarikedkedan; ti kinapanglaw dagiti nakurapay ti mismo a pakadadaelanda.
The rich man’s wealth is his strong city. The destruction of the poor is their poverty.
16 Ti tangdan dagiti agar-aramid iti nalinteg ket agturong iti biag; ti magun-od dagiti nadangkes ti mangiturong kadakuada iti pagbasolan.
The labor of the upright leads to life. The increase of the wicked leads to habitual sin ·missing the mark·.
17 Adda dalan nga agturong iti biag para iti mangsursurot iti panangdisiplina, ngem maiyaw-awan ti manglaksid iti panangtubngar.
He is in the way of life who heeds correction, but he who forsakes reproof leads others astray.
18 Ti siasinoman a mangilimed iti gurana ket addaan iti ulbod a bibig, ken ti siasinoman a mangiwarwaras iti pammadakes ket maag.
He who hides hatred has lying lips. He who utters a slander is a fool.
19 No adda adu a sasao, saan a maawan ti panagsalungasing, ngem masirib ti siasinoman a naannad kadagiti ibagbagana.
In the multitude of words there is no lack of rebellious breach of relationship, but he who restrains his lips does wisely.
20 Ti agar-aramid iti nalinteg ket maiyarig iti puro a pirak ti dilana; bassit laeng ti pategna iti puso ti nadangkes.
The tongue of the upright is like choice silver. The heart of the wicked is of little worth.
21 Dagiti bibig ti agar-aramid iti nalinteg ket adu ti mataraonanna, ngem dagiti maag ket matay gapu iti kinakurang ti ammoda.
The lips of the upright feed many, but the foolish die for lack of understanding.
22 Dagiti nasayaat a sagut ni Yahweh ket mangmangted iti kinabaknang ken saanna dagitoy a nayunan iti rigat.
Adonai’s blessing brings wealth, and he adds no trouble to it.
23 Ti kinadangkes ket ay-ayam nga ay-ayamen dagiti maag, ngem ti kinasirib ket pakaragsakan ti tao a mannakaawat.
It is a fool’s pleasure to do wickedness, but wisdom is a man of understanding’s pleasure.
24 Ti pagbutbutngan ti nadangkes ket dumtengto kenkuana, ngem ti tarigagay ti nalinteg ket maitedto kenkuana.
What the wicked fear, will overtake them, but the desire of the upright will be granted.
25 Dagiti nadangkes ket maiyarig iti lumablabas a bagio, ket agpukawen, ngem dagiti agar-aramid iti nalinteg ket pundasion nga agpaut iti agnanayon.
When the whirlwind passes, the wicked is no more; but the upright stand firm forever.
26 Kas iti suka kadagiti ngipen ken asuk kadagiti mata, kasta ti sadut kadagiti mangibabaon kenkuana.
As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the sluggard to those who send him.
27 Ti panagbuteng kenni Yahweh ket mangpaatiddog iti biag, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.
The fear of Adonai prolongs days, but the years of the wicked shall be shortened.
28 Ti namnama dagiti agar-aramid iti nalinteg ket isu ti rag-oda, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.
The prospect of the upright is joy, but the hope of the wicked will perish.
29 Salsalakniban ti wagas ni Yahweh dagiti napudno, ngem pakadadaelan daytoy para kadagiti nadangkes.
The way of Adonai is a stronghold to the upright, but it is a destruction to the workers of vain striving of iniquity.
30 Saan a pulos a mapukaw dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem dagiti nadangkes ket saan nga agtalinaed iti daga.
The upright will never be removed, but the wicked will not dwell in the land.
31 Ti bunga ti kinasirib ket agtaud iti ngiwat dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem maputedto ti ballikog a dila.
The mouth of the upright produces wisdom, but the perverse tongue will be cut off.
32 Ammo dagiti bibig dagiti agar-aramid iti nalinteg no ania ti makaay-ayo, ngem ti ngiwat dagiti nadangkes, ammoda no ania ti ballikog.
The lips of the upright know what is acceptable, but the mouth of the wicked is perverse.
