Lucas 18
1 Ket nagsao isuna kadakuada iti maysa nga pangngarig no kasanoda koma nga agkararag a kanayon, ken saan nga maupay,
And then He told them a parable, the point being that one needs to always pray and not lose heart,
2 kinunana, “Adda iti maysa nga siudad iti maysa nga ukom nga awan panagbutengna iti Dios ken saan nga agraem iti tattao.
saying: “There was a judge in a certain town who did not fear God nor regard man.
3 Tatta adda ti maysa nga balo iti dayta nga siudad, ket masansan iti ipapanna kenkuana, a kunkunana, 'Tulungannak a manggun-od iti hustisya kontra iti kabusorko.'
But there was a widow in that town, and she kept coming to him, saying, ‘Get justice for me from my adversary.’
4 Iti naunday a tiempo ket saanna nga kayat a tulongan isuna, ngem kalpasan dayta kinunana iti bagina, 'No man pay saanak nga agbuteng iti Dios wenno agraem iti tao,
And for a while he refused; but afterward he said to himself, ‘Even though I don't fear God nor regard man,
5 ngem gapu ta mangmangted kanniak iti riribok daytoy nga balo, tulungakon isuna nga manggun-od iti hustisya, tapno saannak nga bannugen babaen iti kanayonna nga panagsubli-subli.'”
yet because this widow keeps bothering me, I will defend her, so that her endless coming doesn't wear me out!’”
6 Ket kinuna ti Apo, “Denggenyo no ania ti kuna iti saan a nalinteg nga ukom.
Then the Lord said: “Hear what the unjust judge said.
7 Ita saan aya nga iyegto met ti Dios iti hustisya kadagiti napilina a tattao nga umawag kenkuana iti aldaw ken rabii? Saanna kadi ida nga anusan?
And will not God get justice for His elect who are crying out to Him day and night, indeed being patient with them?
8 Ibagak kadakayo nga itednanto a dagus ti hustisya kadakuada. Ngem inton umay iti Anak ti Tao, addanto pay ngata pammati nga masarakanna ditoy daga?”
I tell you that He will get justice for them quickly. However, when the Son of the Man comes, will He actually find the faith on the earth?”
9 Ket sinaritana pay iti maysa a pangngarig kadagiti dadduma nga naallukoy iti bagida nga isuda ket nalinteg ken mangum-umsi kadagiti dadduma nga tattao,
Then He told this parable to some who trusted in themselves that they were righteous, and despised the rest:
10 “Adda dua a lalaki a napan idiay templo nga agkararag - iti maysa ket Pariseo ken iti maysa ket agsingsingir iti buis.
“Two men went up to the temple to pray, one a Pharisee and the other a tax collector.
11 Timmakder ti Pariseo ket inkararagna dagitoy a banbanag maipanggep iti bagina, 'Dios, agyamanak ta saanak a kas kadagiti sabali a tattao nga agtatakaw, saan nga nalinteg nga tattao, mannakikamalala, wenno kas iti daytoy nga agsingsingir iti buis.
The Pharisee stood and started praying to himself like this: ‘God, I thank you that I am not like all the rest—robbers, unjust, adulterers—or even like this tax collector.
12 Agayunarak iti dua a daras iti makalawas. Itedko ti agpakapulo iti amin a masapulak.'
I fast twice a week; I tithe all that I get.’
13 Ngem iti agsingsingir iti buis, nga agtaktakder iti adayo, pulos a saanna pay nga maitangad ti mata sadi langit, ngem dandanogenna iti barukongna, kunkunana, 'O Dios, maasika kaniak, a managbasol.'
The tax collector, staying a good ways off, did not even venture to look up to heaven, but started beating on his chest, saying, ‘God, be merciful to me a sinner!’
14 Ibagak kadakayo, nagsubli daytoy a tao iti pagtaenganna nga ad-adda a napalinteg ngem iti sabali, agsipud ta iti tunggal maysa nga mangitan-ok iti bagina ket maipababanto, ngem iti tunggal maysa nga mangipakumbaba iti bagina ket maitan-okto.”
I say to you that this one went back home justified rather than that one; because everyone who exalts himself will be humbled, but he who humbles himself will be exalted.”
15 Dagiti tattao ket iyegda pay dagiti maladagada kenkuana, ta bareng no sagidenna ida, ngem idi nakita dagiti adalan daytoy, binabalawda ida.
Then they even started bringing their babies to Him, that He might touch them; but when the disciples saw it, they rebuked them.
16 Ngem inayaban ida ni Hesus kenkuana, kunana, “Palubosanyo dagiti babassit nga ubbing nga umay kaniak, ken saanyo ida nga paritan. Gapu ta iti pagarian ti Dios ket maipaay iti kas kadakuada.
But Jesus summoned them and said: “Allow the little children to come to me, and do not hinder them; because the Kingdom of God is of such.
17 Pudno ibagak kadakayo, siasinoman a saan nga umawat iti pagarian iti Dios a kas iti ubing ket saanto pulos nga makastrek iti daytoy.”
I tell you assuredly, whoever does not receive the Kingdom of God the way a little child does will by no means enter it.”
18 Maysa nga mangiturturay iti nagdamag kenkuana, kunana, “Naimbag nga maestro, ania iti masapul nga aramidek tapno matawidko iti agnanayon nga biag?” (aiōnios g166)
A certain ruler asked Him, saying, “Good teacher, what must I do to inherit eternal life?” (aiōnios g166)
19 Kinuna ni Hesus kenkuana, “Apay nga awagannak a naimbag? Awan ti naimbag no di ket ti Dios laeng.
So Jesus said to him: “Why do you call me good? No one is good except one—God.
20 Ammom dagiti bilbilin - saanka nga makikamalala, saanka nga pumatay, saanka nga agtakaw, saanka nga agsaksi iti ulbod, raemem ti amam ken ti inam.”
You know the commandments: ‘Do not commit adultery, do not murder, do not steal, do not give false testimony, honor your father and your mother.’”
21 Kinuna ti mangiturturay, “Amin dagitoy nga banbanag ket pinagtulnogak manipud pay iti kinaagtutubok.”
And he said, “All these I have kept from my youth.”
22 Idi nangngegan ni Hesus dayta, kinunana kenkuana, “Adda pay maysa nga banag nga pagkurangam. Masapul nga ilakom iti amin nga adda kenka ket iwarasmo kadagiti nakurapay, ket maaddaankanto iti gameng sadi langit - ket umayka, surotennak.”
Well upon hearing these things Jesus said to him, “You still lack one thing: sell all you have and distribute to the poor, and you will have treasure in heaven; and come, follow me.”
23 Ngem idi nangngeganna dagitoy a banbanag, nakaro iti ladingitna agsipud ta isu ket nabaknang unay.
But when he heard this he became very sad, because he was extremely rich.
24 Ket idi nakita ni Hesus, isuna, nagladingit unay ket kinunana, “Nagrigat ketdin aya para kadagiti nabaknang ti sumrek iti pagarian ti Dios!
When Jesus saw that he became sad, He said: “How difficult it is for those who have riches to enter the Kingdom of God!
25 Agsipud ta nalaklaka pay nga sumrek ti kamelio iti mata iti dagum, ngem iti nabaknang a tao nga sumrek iti pagarian ti Dios.”
It is actually easier for a camel to go through the eye of a needle than for a rich man to enter the Kingdom of God!”
26 Kinuna dagiti nakangngeg iti daytoy, “Ket siasino ngarud iti mabalin nga maisalakan?”
So the hearers said, “Who then can be saved?”
27 Simmungbat ni Hesus, “Dagiti banbanag nga saan a mabalin iti tao ket mabalin iti Dios.”
And He said, “The things that are impossible with men are possible with God.”
28 Kinuna ni Pedro, “Adtoy, imbatimi amin nga banag nga kukuami ket simmurot kami kenka.”
Then Peter said, “Notice that we have left all and followed you!”
29 Kinuna ngarud ni Hesus kadakuada, “Pudno, ibagak kadakayo nga awan ti siasinoman a nangpanaw iti balayna, wenno iti asawana a babai, wenno iti kakabsatna a lalaki, wenno dagiti nagannakna, wenno dagiti annakna, para iti pagsayaatan iti pagarian ti Dios,
So He said to them, “Assuredly I say to you, there is no one who has left house or parents or brothers or wife or children, for the sake of the Kingdom of God,
31 Kalpasan nga inummongna dagiti sangapulo ket dua kenkuana, kinunana kadakuada, “Kitaenyo, sumang-attayo idiay Jerusalem, ket amin a banbanag nga insurat dagiti propeta maipanggep iti Anak ti Tao ket matungpalto.
Then He took the Twelve aside and said to them: “Take note, we are going up to Jerusalem, and all the things that are written by the prophets concerning the Son of the Man will be fulfilled:
32 Agsipud ta maiyawatto isuna kadagiti Hentil, ken mairurumento, ken mapabainanto, ken matupraanto.
He will be betrayed to the Gentiles, and will be mocked and insulted and spit upon,
33 Kalpasan nga saplitenda isuna, papatayenda isuna ken iti maikatallo nga aldaw, agungarto.
and they will scourge and kill Him. And on the third day He will rise again.”
34 Awan ti naawatanda kadagitoy a banbanag, ken dagitoy nga sasao ket nailemmeng kadakuada, ken saanda nga naawatan dagiti banbanag nga naisao.
But they understood none of these things; this saying was hidden from them, and they did not know what was being said.
35 Napasamak nga bayat nga umas-asideg ni Hesus iti Jerico, adda maysa a bulsek a nakatugaw iti igid ti kalsada nga agpalpalama,
Then it happened, as He approached Jericho, that a certain blind man was sitting alongside the road begging.
36 ket idi nangngegna nga lumablabas ti adu nga tattao, sinaludsodna no ania iti mapaspasamak.
Hearing a crowd going by, he asked what it was.
37 Imbagada kenkuana nga lumablabas ni Hesus a taga Nazaret.
So they told him that Jesus the Natsorean was passing by.
38 Nagpukkaw ngarud ti bulsek a kunana,”Hesus, anak ni David, maasi ka kaniak.”
Well he shouted, saying, “Jesus, Son of David, have mercy on me!”
39 Tinubngar dagiti adda iti sango ket imbagada kenkuana nga agulimek. Ngem inyad-addana pay iti nagpukkaw, “Anak ni David, maasika kaniak.”
Those who led the way started reproving him, to shut him up; but he kept calling out all the more, “Son of David, have mercy on me!”
40 Simmardeng ni Hesus ket inbilinna nga iyegda iti lalaki kenkuana. Ket idi asidegen ti bulsek a lalaki, sinaludsod ni Hesus kenkuana,
So Jesus stopped and ordered that he be brought to Him. When he got close He asked him, saying,
41 “Ania ti kayatmo nga aramidek para kenka?”Kinuna ti lalaki, “Apo, kayatko nga maawat iti panagkitak.”
“What do you want me to do for you?” So he said, “Lord, that I may see again!”
42 Kinuna ni Hesus kenkuana, “Awatem ti panagkitam. Pinaimbagnaka iti pammatim.”
Then Jesus said to him: “See again! Your faith has made you well.”
43 Dagus nga naawatna iti panagkitana, ken simmurot kenkuana, nga agdaydayaw iti Dios. Idi nakita daytoy dagiti amin a tattao, indayawda iti Dios.
And immediately he did! and he followed Him, glorifying God. And all who witnessed it gave praise to God.
