Lucas 14

1 Napasamak iti maysa nga Aldaw ti Panaginana, idi napan isuna iti balay ti maysa a panguloen dagiti Pariseo tapno mangan iti tinapay, nga palpaliiwenda isuna iti kasta unay.

When he went into the house of one of the rulers of the Pharisees on a Sabbath to eat bread, they were watching him.

2 Pagammoan, iti sangoananna ket adda lalaki nga agsagsagaba iti ibbal.

Behold, a certain man who had dropsy was in front of him.

3 Sinaludsod ni Hesus kadagiti nalalaing iti Linteg dagiti Judio ken Pariseo, “Naingkalintegan kadi ti panagagas iti Aldaw iti Panaginana, wenno saan?”

Yeshua, answering, spoke to the Torah scholars and Pharisees, saying, “Is it lawful to heal on the Sabbath?”

4 Ngem nagulimekda. Ngarud inigganan ni Hesus isuna, pinaimbagna isuna, ken pinapanawna isuna.

But they were silent. He took him, and healed him, and let him go.

5 Kinunana kadakuada, “Siasino kadakayo ti addaan anak a lalaki wenno baka nga natnag iti bubon ti Aldaw iti Panaginana, ti saanna a dagos nga guyuden nga iruar isuna?”

He answered them, “Which of you, if your son or an ox fell into a well, wouldn’t immediately pull him out on a Sabbath day?”

6 Saanda nga nakaited iti sungbat kadagitoy nga banbanag.

They couldn’t answer him regarding these things.

7 Idi nadlaw ni Hesus no kasano nga pinili dagiti naawis iti tugaw dagiti mararaem, nagsao isuna iti pangngarig, kinunana kadakuada,

He spoke a parable to those who were invited, when he noticed how they chose the best seats, and said to them,

8 “No adda nangawis kadakayo iti maysa nga padaya, saan kayo nga agtugaw iti lugar dagiti mararaem, gapu ta amangan no adda pay naawis nga ad-adda nga mararaem ngem kadakayo.

“When you are invited by anyone to a wedding feast, don’t sit in the best seat, since perhaps someone more honourable than you might be invited by him,

9 Inton ti tao nga nangawis kadakayo nga agpadpada ket summangpet, ibagana kenka, 'Ited mo ti lugarmo iti daytoy maysa a tao,' ket gapu iti bainmo umakarka iti nababbaba nga lugar.

and he who invited both of you would come and tell you, ‘Make room for this person.’ Then you would begin, with shame, to take the lowest place.

10 Ngem no naawiska, mapanka agtugaw iti kababaan nga lugar, tapno inton summangpet ti nangawis kenka, mabalin nga ibagana kenka, 'Gayyem, inka iti nangatngato.' Ket mapadayawankanto iti imatang dagiti amin a kakaduam nga agtugtugaw iti lamisaan.

But when you are invited, go and sit in the lowest place, so that when he who invited you comes, he may tell you, ‘Friend, move up higher.’ Then you will be honoured in the presence of all who sit at the table with you.

11 Agsipud ta iti tunggal maysa nga mangitan-ok iti bagina ket maipababanto, ken isuna nga mangibabbaba iti bagina ket maitan-okto.”

For everyone who exalts himself will be humbled, and whoever humbles himself will be exalted.”

12 Ket kastoy pay ti kinuna ni Hesus iti lalaki nga nangawis kenkuana, “No mangipaayka iti pangaldaw wenno pangrabii, saanmo nga awisen dagiti gagayyemmo wenno kakabsatmo wenno kakabagiam wenno dagiti babaknang nga kaarrubam, ta amangan laeng no awisendakamet, ken masubadanka.

He also said to the one who had invited him, “When you make a dinner or a supper, don’t call your friends, nor your brothers, nor your kinsmen, nor rich neighbours, or perhaps they might also return the favour, and pay you back.

13 Ngem no agpadayaka, awisem dagiti nakurapay, dagiti paralitiko, dagiti pilay,

But when you make a feast, ask the poor, the maimed, the lame, or the blind;

14 ken dagiti bulag, ket mabendisyonankanto, agsipud ta saandaka a masubadan. Ta masubadankanto iti panagungar dagiti nalinteg.”

and you will be blessed, because they don’t have the resources to repay you. For you will be repaid in the resurrection of the righteous.”

15 Idi nangngeg ti maysa a nakitugaw iti lamisaan nga ayan ni Hesus dagitoy nga banbanag, kinunana kenkuana,” Nabendisionan isuna a makipanganto iti tinapay iti pagarian ti Dios!”

When one of those who sat at the table with him heard these things, he said to him, “Blessed is he who will feast in God’s Kingdom!”

16 Ngem kinuna ni Hesus kenkuana, “Adda maysa nga lalaki nga nangisagana iti dakkel nga pangrabii ket nagawis iti adu.

But he said to him, “A certain man made a great supper, and he invited many people.

17 Idi naisaganan ti pangrabii, imbaona ti adipenna tapno ibagana kadagiti naawis, 'Umaykayon, agsipud ta nakasagana aminen.'

He sent out his servant at supper time to tell those who were invited, ‘Come, for everything is ready now.’

18 Ngem padapadada amin nga nangrugi nga agpambar. Kinuna kekuana ti umuna, 'Gimmatangak iti taltalon, ket masapul nga mapanak ket kitaek daytoy. Dispensarennak.'

They all as one began to make excuses. “The first said to him, ‘I have bought a field, and I must go and see it. Please have me excused.’

19 Kinuna met ti maysa, 'Nakagatangak met iti lima nga paris iti baka, ket mapanko padasek ida. Dispensarennak.'

“Another said, ‘I have bought five yoke of oxen, and I must go try them out. Please have me excused.’

20 Kinuna met ti maysa a lalaki, 'Kaas-asawak laeng, ket ngarud saanak nga makaumay.'

“Another said, ‘I have married a wife, and therefore I can’t come.’

21 Nagsubli ti adipen ken imbagana iti amona dagitoy nga banbanag. Ket nakapungtot ti amo nga makinbalay ket kinunana iti adipenna, ' Darasem iti rumuar ket ingka kadagiti kalkalsada ken daldalan iti siudad ket iyegmo ditoy dagiti nakurapay, dagiti paralitiko, dagiti bulag, ken pilay.'

“That servant came, and told his lord these things. Then the master of the house, being angry, said to his servant, ‘Go out quickly into the streets and lanes of the city, and bring in the poor, maimed, blind, and lame.’

22 Kinuna ti adipen, 'Amo, naaramidkon iti imbilinmo kaniak, ngem adda pay latta iti pagyanan.'

“The servant said, ‘Lord, it is done as you commanded, and there is still room.’

23 Kinuna ti amo iti adipen, 'Rumuarka kadagiti kalkalsada ken bitbit-ang ket pilitem isuda nga sumrek, tapno mapunno ti balayko.

“The lord said to the servant, ‘Go out into the highways and hedges, and compel them to come in, that my house may be filled.

24 Ta ibagak kenka, nga awan kadagiti lallaki nga immuna a naawis iti makaramanto iti pangrabiik.””

For I tell you that none of those men who were invited will taste of my supper. For many are called, but few are chosen.’”

25 Itatta adu unay nga tattao iti sumursurot kenkuana, ken timmalyaw isuna ket kinunana kadakuada,

Now great multitudes were going with him. He turned and said to them,

26 “No adda siasinnoman nga umay kaniak ket saanna a guraen ti bukodna nga ama, ina, asawa, annak, kakabsat nga lallaki ken babbai—wen, ken iti bukodna met laeng ngabiag-saan isuna nga agbalin nga adalak.

“If anyone comes to me, and doesn’t disregard his own father, mother, wife, children, brothers, and sisters, yes, and his own life also, he can’t be my disciple.

27 Ti siasinoman a saan nga mangawit ti bukodna nga krus ken umay sumorot kaniak ket saan nga agbalin nga adalak.

Whoever doesn’t bear his own cross and come after me, can’t be my disciple.

28 Ta siasino kadakayo, nga agtarigagay nga agpatakder iti tore, ti saan nga agtugaw nga umuna ken mangbilang iti gatad tapno makwentana metlaeng no adda kenkuana dagiti masapulna nga mangleppas iti daytoy?

For which of you, desiring to build a tower, doesn’t first sit down and count the cost, to see if he has enough to complete it?

29 Ta no saan, no naikabilnan ti pundasyon ket saan nga kinabaelan nga inleppas, uyawento dagiti amin nga makakita iti daytoy

Or perhaps, when he has laid a foundation and isn’t able to finish, everyone who sees begins to mock him,

30 a kunaenda, 'Nangrugi nga nangipatakder daytoy nga tao ngem saanna met nga kinabaelan nga inleppas.'

saying, ‘This man began to build and wasn’t able to finish.’

31 Wenno ania nga ari, iti ipapanna nga mangsango iti maysa pay nga ari iti gubat, ket saan nga agtugaw nga umuna ken dumngeg iti pammagbaga no kabaelanna babaen iti sangapulo a ribo nga lallaki nga makira kaduana ti duapulo a ribo nga lallaki?

Or what king, as he goes to encounter another king in war, will not sit down first and consider whether he is able with ten thousand to meet him who comes against him with twenty thousand?

32 Ket no saan, kabayatan nga adayo pay ti sabali nga bunggoy dagiti suldado, mangibaon iti mangibagi ket dawatenna ti panagkapiada.

Or else, while the other is yet a great way off, he sends an envoy and asks for conditions of peace.

33 Isu nga, siasinoman nga saan nga mangibbat kadagiti amin nga adda kenkuana ket saan nga agbalin nga adalak.

So therefore, whoever of you who doesn’t renounce all that he has, he can’t be my disciple.

34 Nasayaat ti asin, ngem no mapukaw daytoy ti ramanna, kasano nga paapgaden manen?

“Salt is good, but if the salt becomes flat and tasteless, with what do you season it?

35 Awanen ti usarna para iti daga wenno uray pay iti takki nga napenpen. Maibelleng daytoy iti adayo. Isuna nga adda lapayagna nga agdengngeg, bay-anyo isuna nga agdengngeg.”

It is fit neither for the soil nor for the manure pile. It is thrown out. He who has ears to hear, let him hear.”