Uk-ukom 9
1 Napan ni Abimelec nga anak ni Jerubbaal kadagiti kabagian ti inana idiay Sikem ket kinunana kadakuada ken iti sibubukel a puli ti pamilia ti inana,
Na ka haere a Apimereke tama a Ierupaara ki Hekeme ki nga tungane o tona whaea, a ka korero ki a ratou, ki te hapu katoa ano hoki o te whare o te papa o tona whaea, ka mea,
2 “Pangngaasiyo ta ibagayo daytoy, tapno mangngegan dagiti amin a mangidadaulo iti Sikem: 'Ania ti nasaysayaat para kadakayo? Iturayannakayo dagiti amin a pitopulo nga annak a lallaki ni Jerubbaal, wenno maysa laeng ti mangituray kadakayo?' Laglagipenyo a tulang ken lasagdak.”
Tena, ki atu ki nga taringa o nga tangata katoa o Hekeme, Ko tehea te mea pai ki a koutou, ko nga tangata e whitu tekau, ko nga tama katoa a Ierupaara, hei kingi mo koutou, kia kotahi ranei te tangata hei kingi mo koutou? Kia mahara hoki he wheua ahau no koutou, he kikokiko no koutou.
3 Nakisarita dagiti kabagian ti inana kadagiti mangidadaulo iti Sikem para kenkuana, ket immanamongda a sumurot kenni Abimelec, ta kinunada, “Kabsattayo isuna.”
Na ka korerotia e nga tungane o tona whaea enei kupu katoa mona ki nga taringa o nga tangata katoa o Hekeme, a ka anga o ratou ngakau ki te aru i a Apimereke; i mea hoki ratou, Ko to tatou teina ia.
4 Inikkanda isuna iti pitopulo a pidaso ti pirak manipud iti balay ni Baal-Berit, ket inusar ni Abimelec daytoy a pinangtangdan kadagiti nasukir ken darasudos a lallaki, a simmurot kenkuana.
Na ka homai e ratou ki a ia etahi hiriwa, e whitu tekau, i roto i te whare o Paaraperiti, a ka utua e Apimereke ki aua mea etahi tangata wairangi, he hunga hikaka, a aru ana ratou i a ia.
5 Napan isuna iti balay ti amana idiay Ofra, ket pinapatayna ti pitopulo a kakabsatna iti rabaw ti maysa a bato, dagiti putot a lallaki ni Jerubbaal. Ni laeng Jotam nga inaudi nga anak ni Jerubbaal ti nabati, gapu ta naglemmeng isuna.
Na ka haere ia ki te whare o tona papa ki Opora, a patua iho e ia ona tuakana, ona teina, nga tama a Ierupaara, e whitu tekau nga tangata, i runga i te kohatu kotahi; otiia i mahue a Iotama te tama whakaotinga a Ierupaara; i piri hoki ia.
6 Naguummong dagiti amin a mangidadaulo iti Sikem ken Betmillo ket napanda iti abay ti lugo iti asideg ti adigi nga adda idiay Sikem, ket pinagbalinda nga ari ni Abimelec.
Na ka huihui nga tangata katoa o Hekeme, ratou ko te whare katoa o Miro, a ka haere, ka mea i a Apimereke hei kingi, ki te oki i te pou i Hekeme.
7 Idi naibaga kenni Jotam ti maipanggep iti daytoy, napan isuna nagtakder iti tapaw ti Bantay Gerizim. Nagpukkaw isuna ket kinunana kadakuada, “Dumngegkayo kaniak, dakayo a mangidadaulo iti Sikem, tapno denggennakayo koma ti Dios.
A ka korerotia ki a Iotama, na ka haere ia, a tu ana i runga i te tihi o Maunga Keritimi; na ka ara tona reo, ka karanga, ka mea ki a ratou, Whakarongo mai ki ahau, e nga tangata o Hekeme, kia whakarongo ai te Atua ki a koutou.
8 Iti naminsan, napan dagiti kayo tapno mangpulot iti arida. Ket kinunada iti kayo nga olibo, 'Iturayannakami.'
I haere nga rakau ki te whakawahi i tetahi kingi mo ratou, a ka mea ki te oriwa, Ko koe hei kingi mo matou.
9 Ngem kinuna ti kayo nga olibo kadakuada, 'Rumbeng kadi nga isardengko ti lanak, a maus-usar a pagdayaw iti Dios ken tao, tapno agsubliak nga agampaampayag laeng iti rabaw dagiti sabali a kayo?'
Na ka mea te oriwa ki a ratou, Kia whakarerea koia e ahau toku momonatanga, taku mea i whai kororia ai te Atua, te tangata, a kia haere ki runga i nga rakau tiwhaiwhai ai?
10 Kinuna dagiti kayo iti kayo nga igos, 'Umayka ket iturayannakami.'
Na ka mea nga rakau ki te piki, Haere mai hei kingi mo matou.
11 Ngem kinuna ti kayo nga igos kadakuada, 'Rumbeng kadi nga isardengko ti kinasam-itko ken ti nasayaat a bungak, tapno laeng makasubliak nga agampaampayag iti rabaw dagiti sabali a kayo?'
Ano ra ko te piki ki a ratou, Kia whakarerea koia e ahau toku reka me oku hua pai, a kia haere ki runga i nga rakau tiwhaiwhai ai?
12 Kinuna dagiti kayo iti ubas, 'Umayka ket iturayannakami.'
Katahi ka mea nga rakau ki te waina, Haere mai koe hei kingi mo matou.
13 Kinuna ti ubas kadakuada, 'Rumbeng kadi nga isardengko ti baro nga arakko, a mangparparagsak iti Dios ken tao, ken agsubliak nga agampaampayag iti rabaw dagiti sabali a kayo?'
Na ka mea te waina ki a ratou, Kia whakarerea koia e ahau toku waina e whakahari nei i te Atua, i te tangata, a kia haere ki runga i nga rakau tiwhaiwhai ai?
14 Ket kinuna dagiti amin a kayo iti nasiit a mula, 'Umayka ket iturayannakami.'
Na ka mea nga rakau katoa ki te taraheke, Haere mai hei kingi mo matou.
15 Kinuna ti nasiit a mula kadagiti kayo, 'No pudno a kayatdak a pulotan a kas ariyo, umaykayo ngarud ket makasarakkayo iti talged iti sirok ti linongko. No saan, rummuar koma ti apuy manipud iti nasiit a mula ket puoranna koma dagiti sedro ti Libano.'
Na ka mea te taraheke ki nga rakau, Ki te mea he pono ta koutou whakawahi i ahau hei kingi mo koutou, haere mai ki raro ki toku taumarumarutanga iho okioki ai, a ki te kahore, kia puta atu he ahi i roto i te taraheke hei kai i nga hita o Repanon a.
16 Ita ngarud, no napudno ken nalintegkayo, idi pinagbalinyo ni Abimelec nga ari, ket no nasayaat ti inaramidyo kenni Jerubbaal ken iti balayna, ket no dinusayo isuna a kas maikari kenkuana-
Na ki te mea he pono, he tika, ta koutou mahi, i a koutou i mea nei i a Apimereke hei kingi, ki te pai hoki ta koutou mahi ki a Ierupaara ratou ko tona whare, ki te mea hoki i rite ki nga mahi a ona ringa ta koutou i mea ai ki a ia;
17 - ken panunotenyo a nakigubat ti amak gapu kadakayo, insakripisyona ti biagna, ket inispalnakayo manipud iti ima ti Midian-
Na toku papa hoki i whawhai a koutou whawhai, a taruke ana ki te mate; a ora ake koutou i te ringa o Miriana:
18 ngem ita nga aldaw bimmusorkayo iti balay ti amak ket pinatayyo dagiti putotna a lallaki, pitopulo a tattao, iti rabaw ti maysa a bato. Ket pinagbalinyo nga ari ni Abimelec nga anak ti babai nga adipenna, kadagiti mangidadaulo iti Sikem, gapu ta kabagianyo isuna.
Na kua whakatika nei koutou i tenei ra ki te whare o toku papa, a patua iho ana tama, e whitu tekau tangata, ki runga ki te kohatu kotahi, a meinga ana a Apimereke, tama a tana pononga wahine hei kingi mo nga tangata o Hekeme, no te mea ko to ko utou teina ia;
19 Ket no napudno ken nalintegkayo kenni Jerubbaal ken iti balayna, makiparagsakkayo ngarud kenni Abimelec, ket makipagragsak met isuna kadakayo.
Na ki te mea he pono, he tika, ta koutou i mea ai ki a Ierupaara ratou ko tona whare i tenei ra, kia hari ki a Apimereke, kia hari hoki ia ki a koutou.
20 Ngem no saan, rummuar koma ti apuy kenni Abimelec ket puoranna dagiti lallaki ti Sikem ken ti balay ni Millo. Rummuar koma ti apuy kadagiti lallaki ti Sikem ken Betmillo a mangpuor kenni Abimelec.”
Ki te kahore ia kia puta he ahi i a Apimereke hei kai i nga tangata o Hekeme, ratou ko te whare o Miro; kia puta hoki he ahi i nga tangata o Hekeme, i te whare hoki o Miro, hei kai a Apimereke.
21 Naglibas ken nagtaray ni Jotam, ket napan isuna idiay Beer. Nagnaed isuna sadiay gapu ta adayo daytoy kenni Abimelec a kabsatna.
Na ko te rerenga i rere ai a Iotama, haere ana ki Peere, a noho ana i reira i te wehi o tona tuakana, o Apimereke.
22 Nagturay ni Abimelec iti Israel iti las-ud ti tallo a tawen.
A e toru nga tau o Apimereke e kawana ana i a Iharaira,
23 Nangibaon ti Dios iti dakes nga espiritu iti nagbaetan ni Abimelec ken dagiti mangidadaulo iti Sikem. Liniputan dagiti mangidadaulo iti Sikem ni Abimelec.
Na ka unga e te Atua he wairua kino hei wehe i a Apimereke ratou ko nga tangata o Hekeme; a ka mahi tinihanga nga tangata o Hekeme ki a Apimereke.
24 Inaramid ti Dios daytoy tapno maibales ti kinaranggas a naaramid kadagiti pitopulo a putot a lallaki ni Jerubbaal, ket ikaro ni Abimelec a kabsatda ti panangpapatayna kadakuada; ken ikaro met dagiti lallaki ti Sikem ti panangtulongda kenkuana a nangpatay kadagiti kabsatna.
He mea mo te tukinotanga i nga tama e whitu tekau a Ierupaara kia eke mai, kia utaina o ratou toto ki runga ki to ratou teina, ki a Apimereke, nana nei ratou i patu; ki runga ano hoki i nga tangata o Hekeme nana nei i whakakaha ona ringa i patua ai ona tuakana, ona teina.
25 Isu a nangipuesto dagiti mangidadaulo iti Sikem iti lallaki tapno agpadaan iti tapaw dagiti turod tapno mabalinda a saneben isuna, ket tinakawanda amin a lumabas kadakuada iti dayta a dalan. Naipadamag daytoy kenni Abimelec.
Na ka whakanohoia e nga tangata o Hekeme he kaiwhanga mona ki nga tihi o nga maunga, a pahuatia ana e ratou te hunga katoa i puta ki a ratou i te ara; a ka korerotia ki a Apimereke.
26 Immay ni Gaal nga anak ni Ebed a kaduana dagiti kabagianna ket napanda idiay Sikem. Nagtalek dagiti mangidadaulo iti Sikem kenkuana.
Na ka haere mai a Kaara tama a Epere ratou ko ona teina, a ka tae atu ki Hekeme; na ka whakawhirinaki nga tangata o Hekeme ki a ia.
27 Napanda iti talon ket nagburasda kadagiti ubas manipud kadagiti kaubasan, ket binaddebaddekanda dagitoy. Nagrambakda iti balay ti diosda, a nanganan ken naginumanda, ket inlunodda ni Abimelec.
Na ka haere ratou ki te mara, a whakiia ana nga hua o a ratou mara waina, takahia ana; na ka tuku hakari ratou, a ka haere ki te whare o to ratou atua, ka kai, ka inu, a kohukohua ana e ratou a Apimereke.
28 Kinuna ni Gaal a putot ni Ebed, “Siasino ni Abimelec, ken siasino ni Sikem, a rumbeng a pagserbiantayo isuna? Saan kadi nga isuna ti anak ni Jerubbaal? Ken saan kadi a ni Zebul ti opisialna? Agserbitayo kadagiti lallaki ni Hamor, nga ama ni Sikem! Apay koma nga agserbitayo kenkuana?
I mea ano a Kaara tama a Epere, Ko wai a Apimereke, ko wai hoki a Hekeme e mahi ai tatou ki a ia? ehara ianei ia i te tama a Ierupaara? ko Tepuru hoki tana kaiwhakahauhau? me mahi koutou ki nga tangata a Hamora, a te papa o Hekeme: engari he aha tatou ka mahi ai ki a ia?
29 Adda la koma ti turayko kadagitoy a tattao! Ket ikkatek ni Abimelec. Ibagak kenni Abimelec, 'Awagam dagiti amin nga armadam.”'
Na me i pai te Atua ki tenei iwi ki raro ki toku ringa! ina kua peia e ahau a Apimereke. Katahi ia ka mea ki a Apimereke, Whakanuia tou ope, puta mai hoki.
30 Idi nangngeg ni Zebul nga opisial iti siudad dagiti imbaga ni Gaal a putot a lalaki ni Ebed, simged ti ungetna.
A, no te rongonga o Tepuru rangatira o te pa ki nga kupu a Kaara tama a Epere, ka mura tona riri.
31 Nangibaon isuna kadagiti mensahero a mapan kenni Abimelec tapno mangallilaw, a kunana, “Adtoy, immay ni Gaal nga anak ni Ebed ken dagiti kabagianna idiay Sikem, ket rirriribukenda ti siudad a maibusor kenka.
Na ka tono puku ia i etahi tangata ki a Apimereke hei me, Ko Kaara tama a Epere tenei, ratou ko ona teina, kua tae mai ki Hekeme; a kei te whakatutehu ratou i te pa kia tu atu ki a koe.
32 Ita, bayat iti rabii, bumangonka ken dagiti soldado a kaduam, ket mangisaganakayo iti panangsaneb kadagiti talon.
Na reira whakatika i te po, a koe me au tangata, ka takoto tauwhanga ai i te parae.
33 Ket iti bigat, apaman a makasingising ti init, masapaka a bumangon ket rautem ti siudad. Ket inton rummuar isuna ken dagiti tattao a kaduana a maibusor kenka, aramidem ti aniaman a kabaelam nga aramiden kadakuada.”
A ka whiti te ra i te ata, ka maranga wawe koe, ka huaki ki te pa: a ka puta ia, ratou ko ana tangata ki te whawhai ki a koe, mau e mea ki a ia tau e kite ai.
34 Bimmangon ngarud bayat iti rabii ni Abimelec ken dagiti amin a lallaki a kaduana, ket nagsanebda a maibusor iti Sikem- nabingayda iti uppat a bunggoy.
Na ko te whakatikanga ake o Apimereke ratou ko ana tangata katoa i te po, a e wha o ratou matua i takoto tauwhanga ai mo Hekeme.
35 Rimmuar ni Gaal a putot ni Ebed ket nagtakder iti pagserkan iti ruangan ti siudad. Rimmuar ni Abimelec ken dagiti lallaki a kaduana manipud iti paglemlemmenganda.
A ka puta atu a Kaara tama a Epere, ka tu i te tomokanga ki te kuwaha o te pa: na kua whakatika ake a Apimereke ratou ko ana tangata i te pehipehi.
36 Idi nakita ni Gaal dagiti tattao, kinunana kenni Zebul, “Kitaem, adda tattao a sumalsalog manipud kadagiti tapaw dagiti turod!” Kinuna ni Zebul kenkuana, “Makitkitam laeng dagiti anniniwan kadagiti turod a kaslada la tattao.”
A, i te kitenga o Kaara i aua tangata, ka mea ia ki a Tepuru, Nana, he tangata e heke mai ra i nga tihi o nga maunga. Na ka mea a Tepuru ki a ia, Ko te ata o nga maunga tau e kite na, me te mea he tangata.
37 Nagsao manen ni Gaal ket kinunana, “Kitaem, adda tattao a sumalsalog iti nagtengngaan ti daga, ket um-umay ti maysa a bunggoy manipud iti dalan iti lugo dagiti mammadles.”
Na ka korero ano a Kaara, ka mea, Nana, titiro ki te hunga e heke mai ra ma waenganui o te whenua! kotahi hoki tera matua e haere mai ra i te ara i te oki o Meonenimi.
38 Ket kinuna ni Zebul kenkuana, “Ayanna ita dagiti napnoan kinatangsit a sasaom, sika a nangibaga, ‘Siasino kadi ni Abimelec a rumbeng nga agserbitayo kenkuana?’ Saan kadi a dagitoy dagiti tattao a linaismo? Rummuarka ita ket makirangetka kadakuada.”
Na ka mea a Tepuru ki a ia, Kei hea ra tou mangai i mea ra koe, Ko wai a Apimereke, e mahi ai tatou ki a ia? ehara ianei tenei i te iwi i whakahaweatia ra e koe? Na haere atu inaianei ki te whawhai ki a ia.
39 Rimmuar ni Gaal ket indauloanna dagiti lallaki ti Sikem, ket nakiranget isuna kenni Abimelec.
Na ka haere a Kaara i te aroaro o nga tangata o Hekeme ki te whawhai ki a Apimereke.
40 Kinamat isuna ni Abimelec, ket naglibas ni Gaal iti sangoananna. Ket adu ti napasag babaen kadagiti makapatay a sugsugat iti sangoanan ti pagserkan iti ruangan ti siudad.
Na ka whaia ia e Apimereke, a rere ana ia i tona aroaro, a he tokomaha i hinga, i patua, a te tomokanga ra ano o te kuwaha.
41 Nagtalinaed ni Abimelec idiay Aruma. Pinilit a pinapanaw ni Zebul ni Gaal ken dagiti kabagianna idiay Sikem.
Na ka noho a Apimereke ki Aruma: a ka peia a Kaara ratou ko ona teina e Tepuru, kei noho ki Hekeme.
42 Kabigatanna, napan dagiti tattao ti Sikem idiay talon, ket naipadamag daytoy kenni Abimelec.
A i te aonga ake ka puta atu nga tangata ki te parae; a ka korerotia e ratou ki a Apimereke.
43 Inkuyogna dagiti tattaona, biningayna ida iti tallo a bunggoy, ket nagsanebda kadagiti talon. Kimmita isuna ket nakitana dagiti tattao a rumrummuar manipud iti siudad. Ket rinaut ken pinatayna ida.
Na ka mau ia ki nga tangata, a wehea ana e ia kia toru nga matua, a ka tauwhanga i te parae. A ka kite ia, na, kua puta mai te iwi i roto i te pa, ka whakatika ia ki a ratou a patua iho.
44 Rimmaut ni Abimelec ken dagiti bunggoy a kaduana ken sinerraanda ti pagserkan iti ruangan ti siudad. Rinaut dagiti dua a bunggoy dagiti amin nga adda iti talon ket pinatayda dagitoy.
I kokiri hoki a Apimereke ratou ko ana ngohi, a tu ana i te tomokanga ki te kuwaha o te pa: a kokiri ana nga ngohi e rua ki te hunga katoa i te parae, a patua iho.
45 Agmalmalem a nakiranget ni Abimelec iti siudad iti dayta nga aldaw. Sinakupna ti siudad, ket pinatayna dagiti tattao nga adda iti daytoy. Rinebbana dagiti pader ti siudad ket winarasanna iti asin ti rabawna daytoy.
A whakapaua ana e Apimereke taua ra ki te whawhai ki te pa, a horo ana te pa i a ia, patua iho hoki nga tangata katoa i roto; na wahia ana e ia te pa, ruia iho ki te tote.
46 Idi nangngeg daytoy dagiti amin a mangidadaulo iti torre ti Sikem, simrekda iti sarikedked iti balay ni El-Berit.
A, no te rongonga o nga tangata katoa o te pourewa o Hekeme, ka haere ratou ki roto ki te taumaihi o te whare o te atua, o Periti.
47 Naibaga kenni Abimelec a naguummong dagiti amin a mangidadaulo idiay torre ti Sikem.
A ka korerotia ki a Apimereke kua huihui katoa nga tangata o te pourewa o Hekeme.
48 Simmang-at ni Abimelec ken dagiti amin a lallaki a kaduana idiay Bantay Zalmon. Nangala ni Abimelec iti wasay ket nangpukan kadagiti sanga. Binaklayna dagitoy ket imbilinna kadagiti lallaki a kaduana, “No ania ti nakitayo nga inaramidko, darasenyo ket aramidenyo met ti inaramidko.”
Katahi ka piki atu a Apimereke ki Maunga Taramono, ratou ko ana tangata katoa; i mauria atu ano i Apimereke he toki i tona ringa; na ka tapahia e ia he rakau, a hapainga ana, amohia ana e ia i runga i ona pokohiwi, me te mea ano ki ana tangata, Ko ta koutou i kite nei e meatia ana e ahau, kia hohoro ta koutou pera.
49 Isu a nangpukan ti tunggal maysa kadagiti sanga ket sinurotda ni Abimelec. Inggabsuonda dagitoy iti rabaw iti siled iti uneg ti daga, ket pinuoranda ti rabawna daytoy, iti kasta, natay dagiti amin a tattao iti torre ti Sikem, agarup sangaribu a lallaki ken babbai.
Na ka tapahia he peka e tenei, e tenei o te iwi katoa, a haere ana ki te whai i a Apimereke: na ka whakatakotoria e ratou ki te taha o te taumaihi, a tahuna ana te taumaihi ki te ahi ki runga ki a ratou: na ka mate ano hoki nga tangata katoa o t e pourewa o Hekeme; ki te whakaaro iho kotahi mano nga tane, nga wahine.
50 Kalpasanna, napan ni Abimelec idiay Tebes, ket nagkampo isuna iti ruar ti Tebes ken sinakupna daytoy.
Katahi ka haere a Apimereke ki Tepehe, a whakapaea ana a Tepehe e ia, a horo ana i a ia.
51 Ngem adda maysa a natibker a torre iti siudad, ket nagkamang iti daytoy dagiti amin a lallaki ken babbai ken dagiti amin a mangidadaulo iti siudad ket nagpupukda idiay. Ket immulida iti atep ti torre.
Na i waenganui o te pa he pourewa kaha, a ka rere ki reira nga tane katoa, me nga wahine, nga tangata katoa o te pa, a tutakina ana mai ratou ki roto, a piki ana ratou ki runga ki te tuanui o te pourewa.
52 Napan ni Abimelec iti torre ket rinautna daytoy, ket immasideg isuna iti ruangan ti torre tapno puoranna daytoy.
Na ko te haerenga atu o Apimereke ki te pourewa, tauria ana e ia, ka whakatata hoki ki te kuwaha o te pourewa, he tahu ki te ahi.
53 Ngem intupak ti maysa a babai ti akin-ngato a gilingan a bato iti ulo ni Abimelec ket nabuong ti bangabangana.
Ko te tino makanga iho a tetahi wahine i to runga kohatu mira ki runga ki te matenga o Apimereke, na ngawha iho tona angaanga.
54 Ket dagus nga inayaban ni Abimelec ti agtutubo a lalaki a para-iggem iti armasna, ket kinunana kenkuana, “Asutem ti kampilanmo ket patayennak, tapno awanto ti agkuna maipanggep kaniak, 'Pinatay isuna ti maysa a babai.”' Dinuyok ngarud isuna ti agtutubo a lalaki, ket natay isuna.
Na hohoro tonu tana karanga ki te tangata i mau i ana patu, ka mea ki a ia, Unuhia tau hoari, whakamatea hoki ahau, kei korerotia ahau, He wahine nana ia i patu. Na werohia ana ia e tana tangata, a ka mate.
55 Idi nakita dagiti tattao ti Israel a natayen ni Abimelec, nagawidda iti pagtaenganda.
A, no te kitenga o nga tangata o Iharaira kua mate a Apimereke, ka haere ratou ki tona wahi, ki tona wahi.
56 Ket kasta ti panangibales ti Dios iti kinadakes ni Abimelec nga inaramidna iti amana babaen iti panangpapatayna kadagiti pitopulo a kabsatna.
Na i penei te whakautu a te Atua i te kino a Apimereke i meatia e ia ki tona papa, i a ia i patu ai i ona tuakana, i ona teina, e whitu tekau:
57 Pinagsubli ti Dios dagiti amin a kinadakes dagiti lallaki ti Sikem kadagiti bukodda nga ulo ket immay kadakuada ti lunod ni Jotam nga anak ni Jerubbaal.
Me te kino hoki a nga tangata o Hekeme, i whakautua katoatia e te Atua ki runga ki o ratou matenga; a ka tau iho ki a ratou te kanga a Iotama tama a Ierupaara.
