< Juan 6 >
1 Kalpasan dagitoy a banbanag, napan ni Jesus iti bangir iti Baybay iti Galilea, maawagan met iti Baybay iti Tiberias.
Nach diesem fuhr Jesus hin über das galiläische Meer bei Tiberias.
2 Adu a tattao ti sumursurot kenkuana gapu ta makitkitada dagiti pagilasinan nga ar-aramidenna kadagidiay nga agsaksakit.
Und es folgte Ihm viel Gedränge nach, weil sie Seine Zeichen sahen, die Er an den Siechen tat.
3 Simmang-at ni Jesus iti igid iti bantay ken nagtugaw sadiay a kaduana dagiti adalanna.
Jesus aber ging hinauf auf den Berg und setzte Sich daselbst mit Seinen Jüngern.
4 ( Asideg itan ti Ilalabas, ti fiesta dagiti Judio).
Es war aber nahe dem Pascha, dem Fest der Juden.
5 Idi timmangad ni Jesus ket nakitana nga adu a tattao ti um-umay kenkuana, kinunana kenni Felipe, “Sadino ti paggatangantayo iti tinapay tapno mapakantayo dagitoy?”
Da hob Jesus Seine Augen auf, und wie Er sah, daß viel Gedränge zu Ihm kam, sprach Er zu Philippus: Woher kaufen wir Brote, daß diese essen?
6 (Ngem imbaga ni Jesus daytoy tapno padasenna ni Felipe, ta ammo ni Jesus no ania ti rumbeng nga aramidenna).
Das sagte Er aber, ihn zu versuchen; denn Er wußte, was Er tun werde.
7 Simmungbat ni Felipe kenkuana, “Saan pay a maka-anay ti dua gasut a dinarii a balor iti tinapay tapno makapanganda iti saggabassit.”
Philippus antwortete Ihm: Für zweihundert Denare Brote genügt nicht für sie, daß jeder auch nur ein wenig nähme.
8 Kinuna ti maysa kadagiti adalan, ni Andres, a kabsat ni Simon Pedro ken Jesus,
Spricht zu Ihm einer Seiner Jünger, Andreas, der Bruder des Simon Petrus:
9 “Adda maysa nga ubing ditoy nga addaan iti lima a sebada a tinapay ken dua a lames, ngem ania dagitoy iti kasta a kaadu?”
Es ist ein Knäblein hier, das hat fünf Gerstenbrote und zwei Fischlein; aber was ist das unter so viele?
10 Kinuna ni Jesus, “Pagtugawem dagiti tattao.” (Adda adu a ruruot iti dayta a lugar). Isu a nagtugaw dagiti lallaki, agarup lima ribu ti bilangda.
Jesus aber sprach: Lasset die Menschen sich niederlassen.
11 Innala ngarud ni Jesus dagiti tinapay ket kalpasan a nagyaman, inwarasna dagitoy kadagiti agtugtugaw. Inwarasna met dagiti lames iti isu met laeng a wagas aginggana a kayatda.
Jesus aber nahm die Brote, und dankte und gab sie den Jüngern hin, die Jünger aber an die, so sich niedergelassen hatten; desgleichen auch von den Fischlein, so viel sie wollten.
12 Idi nabsugen dagiti tattao, imbagana kadagiti adalanna, “urnungenyo dagiti napirpirsay a tinapay a nabati tapno awan ti madadael.”
Als sie aber gesättigt waren, sprach Er zu Seinen Jüngern: Sammelt die überbleibenden Brocken, damit nichts verderbe.
13 Isu nga inurnongda amin dagiti napirpirsay a tinapay ket nakapunnoda iti sangapulo ket dua a basket manipud kadagiti lima a sebada a tinapay, dagitoy ti nabati dagiti nalpasen a nangan.
Sie sammelten nun und machten zwölf Körbe voll mit Brocken, die den Gespeisten von den fünf Gerstenbroten übriggeblieben waren.
14 Idi nakita dagiti tattao ti pagilasinan nga inaramidna, kinunada, “Daytoy ti pudno a profeta nga immay ditoy lubong.”
Da nun die Menschen das Zeichen sahen, das Jesus tat, sprachen sie: Das ist in Wahrheit der Prophet, der in die Welt kommen soll.
15 Idi naamiris ni Jesus nga umaydan tapno tengngelenda isuna tapno pilitenda a pagbalinenda nga ari, pimmanaw manen isuna nga agmaymaysa a napan iti ngato iti bantay.
Als aber Jesus erkannte, daß sie kommen und Ihn erhaschen wollten, um Ihn zum König zu machen, entwich Er abermals auf den Berg, Er alleine.
16 Idi rumabiin, simmalog dagiti adalan iti dan-aw.
Wie es aber Abend wurde, stiegen Seine Jünger hinab ans Meer.
17 Nagluganda iti bangka ket mapmapandan iti baybay nga agturong iti Capernaum. ( Nasipnget idin, awan pay ni Jesus kadakuada).
Und stiegen ein in das Schifflein und kamen über das Meer gen Kapernaum. Und es war schon finster geworden und Jesus war nicht zu ihnen gekommen.
18 Iti dayta a kanito, agpulpul-oyen ti angin iti napigsa ken nariribuken ti baybay.
Und das Meer ward von einem großen Wind, der wehte, aufgeregt.
19 Idi nakagauden dagiti adalan iti agarup duapulo ket lima wenno tallopulo a “stadia”, nakitada ni Jesus a magmagna iti baybay ken umas-asideg iti bangka ket nagbutengda.
Als sie nun fünfundzwanzig oder dreißig Stadien gerudert hatten, schauen sie Jesus auf dem Meere wandeln und nahe an das Schiff kommen, und sie fürchteten sich.
20 Nupay kasta, kinunana kadakuada, “Saankayo nga agbuteng, Siak daytoy.”
Er sprach aber zu ihnen: Ich bin es, fürchtet euch nicht!
21 Immannugotda ngarud nga awaten isuna iti bangka. Dagus a nakadanon ti bangka iti lugar a papananda.
Sie wollten Ihn nun ins Schiff nehmen; aber alsbald war das Schiff an dem Lande, dahin sie fuhren.
22 Iti simmaruno nga aldaw, agtaktakder dagiti tattao iti bangir ti baybay, nakitada nga awan ti sabali a bangka malaksid iti simrekan ni Jesus ken dagiti adalan, ngem pimmanawen dagiti adalan a saanda a kadua ni Jesus.
Am folgenden Tage sah nun das Volk, das diesseits des Meeres stand, daß kein anderes Schifflein daselbst war, außer dem einen, in das Seine Jünger eingestiegen waren, und daß Jesus nicht mit Seinen Jüngern in das Schiff eingestiegen war, sondern Seine Jünger allein weggegangen waren;
23 ( Nupay kasta adda sumagmamano a bangka a naggapu idiay Tiberias asideg iti lugar a nangananda iti tinapay kalpasan a nagyaman iti Apo.
Es kamen aber andere Schifflein aus Tiberias nahe an den Ort, wo sie unter der Danksagung des Herrn das Brot gegessen hatten.
24 Idi naammuan dagiti tattao nga awan ni Jesus ken uray dagiti adalan sadiay, limmuganda kadagiti bangka ken napanda biniruk ni Jesus idiay Capernaum.
Da das Volk nun sah, daß Jesus nicht da war, noch Seine Jünger, stiegen auch sie ein in die Schiffe und kamen nach Kapernaum und suchten Jesus.
25 Kalpasan a nasarakanda isuna iti bangir iti dan-aw, kinunada kenkuana, “Rabbi, kaanu nga immayka ditoy?”
Und da sie Ihn jenseits des Meeres fanden, sagten sie zu Ihm: Rabbi, wann bist Du hergekommen?
26 Simmungbat ni Jesus kadakuada a kunkunana, “Pudno, pudno, birukendak saan a gapu ta nakakitakayo iti pagilasinan, ngem gapu ta nangankayo iti tinapay ket napnekkayo.
Jesus antwortete ihnen und sprach: Wahrlich, wahrlich, Ich sage euch: Ihr suchet Mich, nicht weil ihr Zeichen saht, sondern weil ihr von den Broten aßet und seid satt geworden.
27 Isardengyo ti agtrabaho maipaay kadagiti taraon a mapukaw, ngem agtrabahokayo kadagiti taraon a makaibtur iti agnanayon a biag nga ited iti Anak iti Tao kadakayo, ta inkabil iti Dios Ama ti markana kenkuana. (aiōnios )
Wirket nicht die Speise, die verdirbt, sondern die Speise, die bleibt ins ewige Leben, die des Menschen Sohn euch geben wird; denn Diesen hat Gott, der Vater, besiegelt. (aiōnios )
28 Ket kinunada kenkuana, “Ania ti rumbeng nga aramidenmi tapno maaramidmi dagiti trabaho iti Dios?”
Da sagten sie zu Ihm: Was sollen wir tun, daß wir die Werke Gottes wirken?
29 Simmungbat ni Jesus, “Daytoy ti trabaho iti Dios: a mamatikayo iti maymaysa nga imbaonna.”
Jesus antwortete und sprach zu ihnen: Dies ist das Werk Gottes, daß ihr glaubt an Ihn, Den Selbiger gesendet hat.
30 Isu nga imbagada kenkuana, “Ania ti pagilasinan nga aramidem, tapno makitami ken mamatikami kenka? Ania ti aramidem?
Da sprachen sie zu Ihm: Was tust Du nun für Zeichen, auf daß wir es sehen und Dir glauben? Was wirkst Du?
31 Nangan dagiti ammami iti mana idiay let-ang, kas naisurat, nangted isuna iti tinapay manipud langit tapno manganda.”
Unsere Väter aßen das Manna in der Wüste, wie geschrieben ist: Er gab ihnen Brot aus dem Himmel zu essen.
32 Simmungbat ni Jesus kadakuada, “Pudno, pudno, saan a ni Moises ti nangted kadakayo iti tinapay a naggapu iti langit, ngem ti Amak ti mangmangted kadakayo iti pudno a tinapay a naggapu iti langit.
Da sprach Jesus zu ihnen: Wahrlich, wahrlich, Ich sage euch: Moses hat euch nicht das Brot aus dem Himmel gegeben; sondern Mein Vater gibt euch das wahre Brot aus dem Himmel.
33 Ta ti tinapay iti Dios ket diay aggapu iti langit ken isu ti mangted iti biag iti lubong.”
Denn das Brot Gottes ist Er, Der aus dem Himmel herabsteigt und der Welt Leben gibt.
34 Isu nga imbagada kenkuana, “Apo itedmo kadakami daytoy a tinapay iti amin nga oras.”
Da sagten sie zu Ihm: Herr, gib uns allezeit solches Brot.
35 Kinuna ni Jesus kadakuada, “Siak ti tinapay ti biag, siasinoman nga umay kaniak ket saan a mabisinan ken siasinoman a mamati kaniak ket saan a mawaw.”
Jesus aber spricht zu ihnen: Ich bin das Brot des Lebens. Wer zu Mir kommt, den wird nicht hungern, und wer an Mich glaubt, den wird nimmermehr dürsten.
36 Nupay kasta, ibagak kadakayo a nakitadak ngem saankayo latta a namati.
Aber Ich habe es euch gesagt: Ihr habt Mich gesehen, und ihr glaubt nicht.
37 Amin nga ited ti Ama kaniak ket umayto kaniak, ken awan duadua a saanko a papanawen ti siasinoman nga umay kaniak.”
Alles, was Mir der Vater gibt, kommt zu Mir, und den, der zu Mir kommt, werde Ich nicht hinausstoßen;
38 “Ta immayak a bimmaba manipud langit, saan a tapno aramidek ti pagayatak, no di ket ti pagayatan ti nangibaon kaniak.
Denn Ich bin vom Himmel herabgekommen, nicht daß Ich Meinen Willen tue, sondern den Willen Dessen, Der Mich gesandt hat.
39 Daytoy ti pagayatan iti nangibaon kaniak, ken awan ti rumbeng a mapukaw kadagidiay nga intedna kaniak ngem masapul a mapagungardanto iti kamaudianan nga aldaw.
Das aber ist der Wille des Vaters, Der Mich gesandt hat, daß Ich nichts verliere von allem, das Er Mir gegeben hat, sondern daß Ich es am letzten Tage auferstehen lasse.
40 Ta daytoy ti pagayatan iti Amak, a isuamin a makakita iti Anak ken mamati kenkuana ket maaddaan iti biag nga agnanayon; ken pagungarekto iti kamaudianan nga aldaw. (aiōnios )
Dies aber ist der Wille Dessen, Der Mich gesandt hat, daß ein jeder, der den Sohn schaut und an Ihn glaubt, ewiges Leben habe, und Ich ihn auferstehen lasse am letzten Tage. (aiōnios )
41 Nagtanabutob dagiti Judio maipapan kenkuana gapu ta imbagana, “Siak ti tinapay a bimmaba a naggapu iti langit.”
Da murrten die Juden über Ihn, weil Er sagte: Ich bin das Brot, das aus dem Himmel herabgekommen ist;
42 Ket kinunada, “Saan kadi a daytoy ti Jesus nga anak ni Jose, nga am-ammotayo ti ina ken amana?” Kasano ngarud nga ibagana, 'Bimmabaak a naggapu iti langit?'”
Und sagten: Ist dieser nicht Jesus, der Sohn Josephs, dessen Vater und Mutter wir kennen? Wie sagt dieser nun: Ich bin vom Himmel herabgekommen?
43 Simmungbat ni Jesus ket imbagana kadakuada, “Isardengyo ti agtantanabutob,
Jesus antwortete nun und sprach zu ihnen: Murret nicht untereinander.
44 awan iti tao a makaumay kaniak, malaksid no iyasideg isuna iti Ama a nangibaon kaniak ken pagungarekto isuna iti kamaudianan nga aldaw.
Es kann niemand zu Mir kommen, es sei denn, daß der Vater, Der Mich gesandt hat, ihn ziehe. Und Ich lasse ihn auferstehen am letzten Tage.
45 Naisurat kadagiti profeta, Isuronto ida iti Dios, Isuamin a nakangngeg ken nakasursuro manipud iti Ama ket umay kaniak.”
Es ist in den Propheten geschrieben: Und sie werden alle von Gott gelehrt sein. Jeder, der vom Vater gehört und gelernt hat, kommt zu Mir.
46 “Saan a ta adda nakakita iti Ama, malaksid isuna a naggapu iti Dios— nakitana ti Ama.
Nicht daß jemand den Vater gesehen hätte außer Ihm, Der von Gott ist; Dieser hat den Vater gesehen.
47 Pudno, pudno, siasinoman a mamati ket adda biagna nga agnanayon.” (aiōnios )
Wahrlich, wahrlich, Ich sage euch: Wer an Mich glaubt, der hat ewiges Leben. (aiōnios )
48 Siak ti tinapay iti Biag.
Ich bin das Brot des Lebens.
49 Kinnan dagiti ammayo ti mana idiay let-ang ket natayda.
Eure Väter haben das Manna in der Wüste gegessen und sind gestorben.
50 Daytoy ti tinapay a bimmaba a naggapu iti langit, tapno saan a matay ti tao a mangan iti daytoy.
Das ist das Brot, das aus dem Himmel herabkommt, daß einer davon esse und nicht sterbe.
51 Siak ti sibibiag a tinapay a bimmaba a naggapu iti langit. Agbiag iti agnanayon ti siasinoman a mangan iti daytoy a tinapay. Ti itedko a tinapay ket ti lasagko a maipaay iti biag iti lubong. (aiōn )
Ich bin das lebendige Brot, das aus dem Himmel herabgekommen. Wenn einer von diesem Brot isset, so wird er in Ewigkeit leben; das Brot aber, das Ich ihm geben werde, ist Mein Fleisch, das Ich für das Leben der Welt geben werde. (aiōn )
52 Nakaunget dagiti Judio kadagiti bagbagida ket rinugianda ti nagsisinnupiat a kunkunada, “Kasano nga ited daytoy a tao ti lasagna tapno kanen?”
Da stritten die Juden denn untereinander und sagten: Wie kann Dieser uns das Fleisch zu essen geben?
53 Kinuna ngarud ni Jesus kadakuada, “Pudno, pudno, malaksid no manganka iti lasag ti Anak iti Tao, ken uminomka iti darana, saanka a maaddaan iti biag.”
Jesus sprach nun zu ihnen: Wahrlich, wahrlich, Ich sage euch: Wenn ihr nicht esset das Fleisch des Menschensohnes und trinket Sein Blut, so habt ihr kein Leben in euch.
54 Siasinoman a mangan iti lasagko ken uminom iti darak ket maaddaan iti agnanayon a biag, ken pagungarekto isuna iti kamaudianan nga aldaw. (aiōnios )
Wer Mein Fleisch isset und trinket Mein Blut, hat ewiges Leben, und Ich lasse ihn am letzten Tage auferstehen. (aiōnios )
55 Gapu ta ti lasagko ket pudpudno a taraon ken pudpudno a mainom ti darak.
Denn Mein Fleisch ist wahrhaftig eine Speise und Mein Blut ist wahrhaftig ein Trank.
56 Siasinoman a mangan iti lasagko ken uminom iti darak ket agtalinaed kaniak ken siak kenkuana.
Wer Mein Fleisch isset und trinket Mein Blut, der bleibt in Mir und Ich in ihm.
57 Kas imbaonnak iti sibibiag nga Ama, ken bayat nga agbibiagak gapu iti Ama, kasta met ti siasinoman a mangan kaniak, agbiag met isuna gapu kaniak.
Wie Mich der lebendige Vater entsendet hat, und Ich durch den Vater lebe, so wird auch, wer Mich isset, leben durch Mich.
58 Daytoy ti tinapay a bimmaba a naggapu iti langit, saan a kas iti kinnan dagiti amma ket natay. Isuna a mangan iti daytoy a tinapay ket agbiag nga agnanayon. (aiōn )
Dies ist das Brot, das aus dem Himmel herabgekommen ist, nicht wie eure Väter das Manna aßen und starben. Wer dieses Brot isset, wird leben in Ewigkeit. (aiōn )
59 Imbaga ni Jesus dagitoy a banbanag iti sinagoga kabayatan nga mangisursuro isuna idiay Capernaum.
Dies sagte Er in einer Synagoge, da Er in Kapernaum lehrte.
60 Idi nangngeg dagiti kaaduan kadagiti adalan daytoy, kinunada,”Narigat daytoy a panursuro, siasino ti makaawat iti daytoy?”
Viele nun von Seinen Jüngern, die das hörten, sagten: Dies ist ein hartes Wort, wer kann es hören?
61 Gapu ta ammo ni Jesus nga agtantanabutob dagiti adalanna, kinunana kadakuada, “Napasaktannakayo kadi daytoy?”
Da aber Jesus in Sich wußte, daß Seine Jünger darüber murrten, sprach Er zu ihnen: Ärgert euch das?
62 Ket kasano ngarud no makitayo ti Anak iti Tao nga agpangato iti ayanna idi?
Wenn ihr nun schauen werdet, des Menschen Sohn dahin aufsteigen, wo Er zuvor gewesen ist?
63 Ti espiritu ti mangmangted iti biag. Awan ti magungonam iti lasag. Dagiti imbagak kadakayo a sasao ket espiritu ken dagitoy ket biag.
Der Geist ist es, der lebendig macht, das Fleisch nützet nichts. Die Reden, die Ich zu euch rede, sind Geist und sind Leben.
64 Ngem adda ti sumagmamano kadakayo a saan a mamati, ta ammo ni Jesus manipud pay idi rugina no siasino dagiti saan a mamati ken no siasino ti mangliput kenkuana.
Es sind aber etliche von euch, die nicht glauben; denn Jesus wußte von Anfang an, welche nicht glaubten, und wer Ihn verraten werde.
65 Kinunana, “daytoy ti makagapu nga ibagak kadakayo nga awan ti makaumay kaniak malaksid no ipaay iti Ama kenkuana.”
Und Er sprach: Darum habe Ich euch gesagt, daß niemand kann zu Mir kommen, es sei ihm denn von Meinem Vater gegeben.
66 Kalpasan daytoy, adu kadagiti adalanna ti nagsubli ken saanen a nakipagna kenkuana.
Von dem an gingen viele Seiner Jünger weg hinter sich und wandelten nicht mehr mit Ihm.
67 Kinuna ngarud ni Jesus kadagiti sangapulo ket dua, “Saanyo met kadi a kayat ti pumanaw, kayatyo kadi?”
Da sprach Jesus zu den Zwölfen: Wollt ihr nicht auch hingehen?
68 Simmungbat ni Simon Pedro kenkuana, “Apo, siasino koma ti sumurotanmi? Adda kenka ti sao iti agnanayon a biag, (aiōnios )
Da antwortete Ihm Simon Petrus: Herr, zu wem sollten wir hingehen? Du hast Reden des ewigen Lebens. (aiōnios )
69 namatikami ken naammuanmi a sika ti Nasantoan a Maymaysa a Dios.
Und wir haben geglaubt und erkannt, daß Du bist der Christus, der Sohn des lebendigen Gottes.
70 Kinuna ni Jesus kadakuada, “Saan aya a pinilikayo a sangapulo ket dua, ken diablo ti maysa kadakayo?
Jesus antwortete ihnen: Habe Ich nicht euch Zwölfe auserwählt, und einer aus euch ist ein Teufel?
71 Ita, ti ibagbagana ket ni Judas, anak ni Simon Iscariote, gapu ta isuna, maysa kadagiti sangapulo ket dua, ti mangliput ken Jesus.
Er sprach aber von Judas, Simons Sohn, Iskariot. Denn dieser war daran, Ihn zu verraten, und war einer von den Zwölfen.