Job 28
1 Pudno nga adda pagminasan iti pirak, lugar a pagguguranda iti balitok.
“Surely there is a mine for silver, and a place for gold which they refine.
2 Ti landok ket nakali manipud iti daga; ti gambang ket narunaw manipud iti bato.
Iron is taken out of the earth, and copper is smelted out of the ore.
3 Nangisaad ti tao iti paggibusan ti kinasipnget ken nagsuksukimat agingga iti kaadaywan a pagpatinggaan, dagiti bato nga adda iti sipnget ken nakaro a kinasipnget.
Man sets an end to darkness, and searches out, to the furthest bound, the stones of obscurity and of thick darkness.
4 Nangkali isuna iti nauneg nga abot nga adayo iti lugar a pagnanaedan dagiti tattao, luglugar a nalipatanen iti saka ti siasinoman. Agbitbitin isuna iti lugar nga adayo kadagiti tattao; agpilpillayog isuna nga agsubli-subli.
He breaks open a shaft away from where people live. They are forgotten by the foot. They hang far from men, they swing back and forth.
5 Maipapan iti daga, agtaud ti tinapay manipud iti daytoy, iti unegna ket kasla agap-apuy.
As for the earth, out of it comes bread. Underneath it is turned up as it were by fire.
6 Dagiti batona ti pakasarakan kadagiti safiro, ken naglaon iti balitok ti tapokna.
Sapphires come from its rocks. It has dust of gold.
7 Awan ti tumutokma a billit ti makaammo iti dalan nga agturong iti daytoy, uray ti buitre ket saanna pay a nakita daytoy.
That path no bird of prey knows, neither has the falcon’s eye seen it.
8 Saan pay a nagnaan dagiti atap nga ayup ti kasta a dalan, uray ti narungsot a leon ket saan pay a limmabas sadiay.
The proud animals have not trodden it, nor has the fierce lion passed by there.
9 Ipatay ti maysa a tao ti imana iti natangken a bato; balbaliktadenna dagiti bantay babaen kadagiti ramutda.
He puts his hand on the flinty rock, and he overturns the mountains by the roots.
10 Agar-aramid isuna kadagiti pagayusan iti danum iti nagbabaetan dagiti dadakkel a bato; makitkitana sadiay ti tunggal banag a napateg.
He cuts out channels among the rocks. His eye sees every precious thing.
11 Tamtambakanna dagiti pagayusan tapno saan nga agayus dagitoy; iruarna iti lawag ti aniaman a nakalemmeng sadiay.
He binds the streams that they don’t trickle. The thing that is hidden he brings out to light.
12 Sadino ti pakasarakan iti kinasirib? Sadino ti ayan iti pannakaawat?
“But where will wisdom be found? Where is the place of understanding?
13 Saan nga ammo ti tao ti gatadna daytoy; wenno saan a masarakan daytoy iti daga dagiti sibibiag.
Man doesn’t know its price, and it isn’t found in the land of the living.
14 Kuna dagiti nagaadalem a danum iti uneg ti daga, 'Awan kaniak'; kuna ti baybay, 'Awan kaniak daytoy.'
The deep says, ‘It isn’t in me.’ The sea says, ‘It isn’t with me.’
15 Saan a magun-od ti kinasirib babaen iti balitok; wenno saan a maikilo ti pirak kas gatadna daytoy.
It can’t be gotten for gold, neither will silver be weighed for its price.
16 Saan a magatadan daytoy iti balitok ti Ofir, agraman dagiti napapateg nga onyx wenno safiro.
It can’t be valued with the gold of Ophir, with the precious onyx, or the sapphire.
17 Saan a maipada ti gatadna iti balitok ken kristal; wenno saan a maisukat daytoy kadagiti alahas a naaramid iti kasayaatan a balitok.
Gold and glass can’t equal it, neither will it be exchanged for jewels of fine gold.
18 Awan pakaiyaspinganna daytoy iti koral wenno jasper; pudno, adayo a nagatgatad ti kinasirib ngem kadagiti rubi.
No mention will be made of coral or of crystal. Yes, the price of wisdom is above rubies.
19 Saan a maipada daytoy iti topasio ti Etiopia; wenno saan a magatadan daytoy iti puro a balitok.
The topaz of Ethiopia will not equal it. It won’t be valued with pure gold.
20 Sadino ngarud ti paggappuan ti kinasirib? Sadino ti ayan ti pannakaawat?
Where then does wisdom come from? Where is the place of understanding?
21 Nailemmeng ti kinasirib manipud kadagiti mata dagiti amin nga agbibiag ken agnanayon a nailemmeng kadagiti billit iti tangatang.
Seeing it is hidden from the eyes of all living, and kept close from the birds of the sky.
22 Kuna ti Pannakadadael ken Patay, 'Nangngeganmi laeng ti sayanggusing maipapan iti daytoy.'
Destruction and Death say, ‘We have heard a rumor of it with our ears.’
23 Maaw-awatan ti Dios ti dalan nga agturong iti daytoy; ammona ti ayanna daytoy.
“God understands its way, and he knows its place.
24 Ta kumitkita isuna agingga iti pagpatinggaan ti daga ken makitkitana amin nga adda iti babaen ti tangatang.
For he looks to the ends of the earth, and sees under the whole sky.
25 Iti napalabas, innikkanna ti pigsa ti angin ken biningayna ti danum sigun iti kalawana.
He establishes the force of the wind. Yes, he measures out the waters by measure.
26 Nangaramid isuna iti pagannurutan para iti tudo ken iti dalan para iti kimat.
When he made a decree for the rain, and a way for the lightning of the thunder,
27 Kalpasanna, nakitana ti sirib ket impablaakna daytoy; impasdekna daytoy, pudno, inadalna daytoy.
then he saw it, and declared it. He established it, yes, and searched it out.
28 Kinunana kadagiti tattao, 'Kitaenyo, ti panagbuteng iti Apo- dayta ti kinasirib; ti umadayo iti dakes ket pannakaawat.'”
To man he said, ‘Behold, the fear of the Lord, that is wisdom. To depart from evil is understanding.’”
