Job 28
1 Pudno nga adda pagminasan iti pirak, lugar a pagguguranda iti balitok.
“Surely there is a mine for silver and a place where gold is refined.
2 Ti landok ket nakali manipud iti daga; ti gambang ket narunaw manipud iti bato.
Iron is taken from the earth, and copper is smelted from ore.
3 Nangisaad ti tao iti paggibusan ti kinasipnget ken nagsuksukimat agingga iti kaadaywan a pagpatinggaan, dagiti bato nga adda iti sipnget ken nakaro a kinasipnget.
Man puts an end to the darkness; he probes the farthest recesses for ore in deepest darkness.
4 Nangkali isuna iti nauneg nga abot nga adayo iti lugar a pagnanaedan dagiti tattao, luglugar a nalipatanen iti saka ti siasinoman. Agbitbitin isuna iti lugar nga adayo kadagiti tattao; agpilpillayog isuna nga agsubli-subli.
Far from human habitation he cuts a shaft in places forgotten by the foot of man. Far from men he dangles and sways.
5 Maipapan iti daga, agtaud ti tinapay manipud iti daytoy, iti unegna ket kasla agap-apuy.
Food may come from the earth, but from below it is transformed as by fire.
6 Dagiti batona ti pakasarakan kadagiti safiro, ken naglaon iti balitok ti tapokna.
Its rocks are the source of sapphires, containing flecks of gold.
7 Awan ti tumutokma a billit ti makaammo iti dalan nga agturong iti daytoy, uray ti buitre ket saanna pay a nakita daytoy.
No bird of prey knows that path; no falcon’s eye has seen it.
8 Saan pay a nagnaan dagiti atap nga ayup ti kasta a dalan, uray ti narungsot a leon ket saan pay a limmabas sadiay.
Proud beasts have never trodden it; no lion has ever prowled over it.
9 Ipatay ti maysa a tao ti imana iti natangken a bato; balbaliktadenna dagiti bantay babaen kadagiti ramutda.
The miner strikes the flint; he overturns mountains at their base.
10 Agar-aramid isuna kadagiti pagayusan iti danum iti nagbabaetan dagiti dadakkel a bato; makitkitana sadiay ti tunggal banag a napateg.
He hews out channels in the rocks, and his eyes spot every treasure.
11 Tamtambakanna dagiti pagayusan tapno saan nga agayus dagitoy; iruarna iti lawag ti aniaman a nakalemmeng sadiay.
He stops up the sources of the streams to bring what is hidden to light.
12 Sadino ti pakasarakan iti kinasirib? Sadino ti ayan iti pannakaawat?
But where can wisdom be found, and where does understanding dwell?
13 Saan nga ammo ti tao ti gatadna daytoy; wenno saan a masarakan daytoy iti daga dagiti sibibiag.
No man can know its value, nor is it found in the land of the living.
14 Kuna dagiti nagaadalem a danum iti uneg ti daga, 'Awan kaniak'; kuna ti baybay, 'Awan kaniak daytoy.'
The ocean depths say, ‘It is not in me,’ while the sea declares, ‘It is not with me.’
15 Saan a magun-od ti kinasirib babaen iti balitok; wenno saan a maikilo ti pirak kas gatadna daytoy.
It cannot be bought with gold, nor can its price be weighed out in silver.
16 Saan a magatadan daytoy iti balitok ti Ofir, agraman dagiti napapateg nga onyx wenno safiro.
It cannot be valued in the gold of Ophir, in precious onyx or sapphire.
17 Saan a maipada ti gatadna iti balitok ken kristal; wenno saan a maisukat daytoy kadagiti alahas a naaramid iti kasayaatan a balitok.
Neither gold nor crystal can compare to it, nor jewels of fine gold be exchanged for it.
18 Awan pakaiyaspinganna daytoy iti koral wenno jasper; pudno, adayo a nagatgatad ti kinasirib ngem kadagiti rubi.
Coral and quartz are unworthy of mention; the price of wisdom is beyond rubies.
19 Saan a maipada daytoy iti topasio ti Etiopia; wenno saan a magatadan daytoy iti puro a balitok.
Topaz from Cush cannot compare to it, nor can it be valued in pure gold.
20 Sadino ngarud ti paggappuan ti kinasirib? Sadino ti ayan ti pannakaawat?
From where then does wisdom come, and where does understanding dwell?
21 Nailemmeng ti kinasirib manipud kadagiti mata dagiti amin nga agbibiag ken agnanayon a nailemmeng kadagiti billit iti tangatang.
It is hidden from the eyes of every living thing and concealed from the birds of the air.
22 Kuna ti Pannakadadael ken Patay, 'Nangngeganmi laeng ti sayanggusing maipapan iti daytoy.'
Abaddon and Death say, ‘We have heard a rumor about it.’
23 Maaw-awatan ti Dios ti dalan nga agturong iti daytoy; ammona ti ayanna daytoy.
But God understands its way, and He knows its place.
24 Ta kumitkita isuna agingga iti pagpatinggaan ti daga ken makitkitana amin nga adda iti babaen ti tangatang.
For He looks to the ends of the earth and sees everything under the heavens.
25 Iti napalabas, innikkanna ti pigsa ti angin ken biningayna ti danum sigun iti kalawana.
When God fixed the weight of the wind and measured out the waters,
26 Nangaramid isuna iti pagannurutan para iti tudo ken iti dalan para iti kimat.
when He set a limit for the rain and a path for the thunderbolt,
27 Kalpasanna, nakitana ti sirib ket impablaakna daytoy; impasdekna daytoy, pudno, inadalna daytoy.
then He looked at wisdom and appraised it; He established it and searched it out.
28 Kinunana kadagiti tattao, 'Kitaenyo, ti panagbuteng iti Apo- dayta ti kinasirib; ti umadayo iti dakes ket pannakaawat.'”
And He said to man, ‘Behold, the fear of the Lord, that is wisdom, and to turn away from evil is understanding.’”
