< Exodo 21 >

1 “Ita, dagitoy dagiti bilin a rumbeng nga ipaulogmo para kadakuada:
Estas son las Ordenanzas que les promulgarás:
2 'No gumatangkayo iti adipen a Hebreo, agserbi isuna iti innem a tawen, ken iti maikapito a tawen ket mawayawayaanto isuna nga awan iti uray ania a bayadanna.
Cuando compres un esclavo hebreo, servirá como esclavo seis años, pero al séptimo saldrá libre sin pagar.
3 No immay nga is-isuna, rumbeng isuna a mawaya-wayaan nga is-isuna; no naasawaan isuna, ket masapul a mawayawayaan isuna a kaduana ti asawana.
Si entró solo, saldrá solo. Si tenía esposa, entonces su esposa saldrá con él.
4 No inikkan isuna ti amongna iti asawa a babai ket naganak ti asawana iti annak a lallaki ken annak a babbai, kukuanto ti amongna ti asawa ken annakna, ket rumbeng isuna a mawaya-wayaan nga is-isuna.
Pero si su ʼadon le dio esposa, y ella le dio a luz hijos o hijas, la esposa y sus hijos serán de su ʼadon; él saldrá solo.
5 Ngem no silalawag a kunaen ti adipen nga, “Ay-ayatek ti amongko, ti asawak ken dagiti annakko; saanak a pumanaw a siwaya-waya,”
Pero si el esclavo dice con insistencia: Yo amo a mi ʼadon, a mi esposa y a mis hijos. No saldré libre.
6 ket masapul nga ipan isuna ti amongna iti Dios. Masapul nga ipan isuna ti amongna iti ruangan wenno iti poste ti ridaw, ken masapul nga abutan ti amongna ti lapayagna babaen iti kulukul. Ket pagserbianto ti adipen isuna iti amin a panagbiagna.
Entonces su ʼadon lo llevará ante los jueces, lo acercará a la puerta o a la jamba de la puerta. Su ʼadon le perforará la oreja con un punzón, y será su esclavo para siempre.
7 No ilako ti maysa a tao ti anakna a babai a kas adipen, masapul a saan isuna a pumanaa a nawayawayaan a kas iti ar-aramiden dagiti adipen a lallaki.
Cuando un hombre venda a su hija como esclava, ella no saldrá libre como suelen salir los esclavos varones.
8 No saanna a maay-ayo ti amongna, a nangisaad kenkuana para iti bagina, rumbeng ngarud a palubosanna isuna a masaka. Awan karbenganna a mangilako kenkuana kadagiti gangganaet a tattao. Awan karbenganna, agsipud ta inallilawna ti babai.
Si no agrada a su ʼadon, quien la destinó para él como esposa, dejará que sea rescatada, y no tendrá autoridad para venderla a pueblo extranjero, porque la traicionó.
9 No isaad isuna ti amongna a kas asawa ti anakna a lalaki, masapul a tratoenna isuna a kasla anakna isuna a babai.
Si la destina para su hijo, hará con ella según la costumbre de las hijas.
10 No mangala isuna iti sabali nga asawaenna, masapul a saanna a kissayan ti taraonna, badbadu, wenno dagiti kalintegan ti babai a kas asawa.
Si toma otra esposa para él, no disminuirá a la primera su alimento, ni su ropa, ni sus derechos conyugales.
11 Ngem no saanna nga ipaay dagitoy a tallo a banbanag kenkuana, mabalinna ngarud a mawayawayaan nga awan ti bayadanna nga aniaman a kuarta.
Si no hace ninguna de estas tres cosas con ella, entonces ella saldrá libre sin pagar dinero.
12 Siasinoman a mangdangran iti maysa a tao nga isu ti pakatayanna, awan duadua a masapul a mapapatay dayta a tao.
El que hiera a un hombre y éste muera, ciertamente morirá.
13 No saan a pinanggep ti tao ti inaramidna, no di ket nairana laeng, ket mangitudingak iti lugar a mabalinna a papanan.
Pero si no estaba al acecho, sino que ʼElohim permitió que cayera en su mano, entonces Yo te señalaré lugar adonde él puede huir.
14 No pagayatan ti maysa a tao ti mangraut iti kaarrubana tapno patayenna isuna a siaallilaw, ket masapul nga alaenyo isuna, uray no adda isuna iti altar ti Dios, tapno matay isuna.
Sin embargo, si un hombre se enfurece contra su prójimo y lo asesina con alevosía, hasta de mi propio altar lo podrás arrestar para que muera.
15 Siasinoman a mangdangran iti ama wenno inana ket awan dua-dua a masapul a mapapatay.
El que golpee a su padre o a su madre ciertamente morirá.
16 Siasinoman a mangala iti maysa a tao sana ilako, wenno masarakan ti tao iti poderna, dayta a nangtakaw iti tao ket masapul a mapapatay.
El que secuestre a una persona, ya sea que la venda o sea hallada en su poder, ciertamente morirá.
17 Siasinoman a mangilunod iti ama wenno inana ket awan duadua a masapul a mapapatay.
El que maldiga a su padre o a su madre ciertamente morirá.
18 No agapa dagiti lallaki ket dinangran ti maysa ti sabali babaen iti bato wenno gemgemna, ken saan a natay dayta a tao, ngem naidalit iti pagiddaanna;
Si unos hombres pelean, y uno hiere a su prójimo con piedra o el puño, pero no muere sino cae en cama,
19 ket no umimbag isuna ken makapagnan babaen iti panagusarna ti sarukodna, masapul a bayadan ti tao a nangdangran kenkuana ti nasayang a panawenna; masapul pay nga agbayad isuna para iti naan-anay a pannakaimbagna. Ngem dayta a tao ket saan a nakabasol iti panangpapatay.
si se levanta, y puede entrar y salir sin su bastón, el que lo hirió será absuelto. Solo pagará por su tiempo de reposo y será responsable de que sea curado completamente.
20 No dinangran ti maysa a tao ti adipenna a lalaki wenno adipenna a babai babaen iti sarukod, ket no matay ti adipen a kas ti banag ti pannakadangranna, dayta a tao ket awan duadua a masapul a madusa.
Cuando alguno hiera a su esclavo o a su esclava con la vara, y muera bajo su mano, ciertamente será vengado.
21 Nu pay kasta, no agbiag ti adipen iti maysa wenno dua nga aldaw, saan a rumbeng a madusa ti amo, ta masagabana ti pannakapukaw ti adipen.
Pero si sobrevive un día o dos, no será vengado, porque él es propiedad suya.
22 No agaapa dagiti lalaki ket madangranda ti maysa a masikug a pakaigapuan a maalisan isuna, ngem awanen ti sabali a dunorna, ket awan duadua a rumbeng nga agmulta ti nakabasol a lalaki, no dawaten ti asawa ti babai dayta kenkuana, ken masapul nga agbayad isuna kas maiyannurot iti ikeddeng dagiti ukom.
Si unos hombres pelean, y golpean a una mujer embarazada de tal modo que ella da a luz prematuramente, y sin embargo, ella no tiene heridas, los culpables serán multados según lo que el esposo de la señora imponga sobre ellos y les sea impuesto por los jueces.
23 Ngem no adda ti nakaro a dunor, ket masapul nga itedmo ti biag para iti biag, mata para iti mata, ngipen para iti ngipen,
Pero si hay daño grave, entonces pagará vida por vida,
24 ima para iti ima, saka para iti saka,
ojo por ojo, diente por diente, mano por mano, pie por pie,
25 puor para iti puor, sugat para iti sugat, wenno dunor para iti dunor.
quemadura por quemadura, herida por herida, contusión por contusión.
26 No kabilen ti tao ti mata ti adipenna a lalaki wenno ti adipenna a babai ket nabulsek daytoy, ket rebbengna a waya-wayaan ti adipen kas bayad ti matana.
Cuando alguien hiera el ojo de su esclavo o el de su esclava, y lo inutilice, lo dejará en libertad por causa de su ojo.
27 No natuppolanna ti ngipen ti adipenna a lalaki wenno adipenna a babai, ket rebbengna a waya-wayaan ti adipenna a kas bayad ti ngipenna.
Si le saca un diente a su esclavo o a su esclava con un golpe, lo dejará en libertad por causa de su diente.
28 No sangdoen ti maysa a baka ti maysa a lalaki wenno ti maysa a babai ket matay, awan duadua a rumbeng a maubor ti baka, ken saan a rumbeng a kanen ti lasagna; ngem saan a mapabasol ti akinbaka.
Cuando un buey cornee a un hombre o a una mujer y muera, ciertamente el buey será apedreado y no se comerá su carne, y el dueño del buey no será castigado.
29 Ngem no siguden nga adda aramid ti baka a panagdangran, ken naballaagan ti akinkukua ngem di na inaywanan daytoy, ket nangpatay ti baka iti lalaki wenno babai, masapul a maubor dayta a baka, ken rumbeng met a mapapatay ti akinkukua.
Pero si el buey era corneador desde antes, y a su dueño se le advirtió, pero no lo encerró, y mata a un hombre o una mujer, el buey será apedreado y también morirá su dueño.
30 No kasapulan ti bayad para iti biagna, rumbeng nga agbayad isuna ti aniaman a masapul a bayadanna.
Pero si se le impone un impuesto de rescate, entonces pagará por el rescate de su vida cuanto le sea impuesto.
31 No sinangdo ti baka ti anak a lalaki wenno ti anak a babai ti maysa a tao, rumbeng nga aramiden ti akinbaka ti ibagbaga ti linteg nga aramidenna.
Si cornea a un muchacho o a una muchacha, se hará con él conforme a esta misma norma.
32 No sangdoen ti baka ti adipen a lalaki wenno adipen a babai, rumbeng nga agbayad ti akinbaka ti tallo pulo a siklo ti pirak, ken rumbeng a maubor ti baka.
Si el buey cornea a un esclavo o a una esclava, el dueño del buey pagará 330 gramos de plata al amo del esclavo, y el toro será apedreado.
33 No lukatan ti maysa a tao ti abot, wenno agkali ti maysa a tao iti abot ken saanna a kinaluban daytoy, ket adda natnag a baka wenno asno iti daytoy,
Cuando alguno destape un pozo o excave una cisterna y no la cubra, y caiga allí un toro o un asno,
34 rumbeng a bayadan ti akinkukua iti abot ti napukaw. Rumbeng a mangted isuna iti kuarta iti akinkukua iti natay nga ayup, ket baginanto ti natay nga ayup.
el dueño de la cisterna indemnizará. Pagará el dinero a su dueño, y lo muerto será suyo.
35 No madangran ti baka ti maysa a tao ti baka ti sabali a tao a pakaigapuan ti pannakatay ti baka, ket masapul nga ilakoda ti nabiag a baka ket paggudduaanda ti bayadna, ken masapul a paggudduaanda pay ti natay a baka.
Si el buey de alguno hiere el buey de su prójimo y muere, entonces venderán el buey vivo y partirán el dinero, y también partirán el buey muerto.
36 Ngem no nalataken nga ugali ti baka ti mangsangdo iti napalabas a panawen, ken saan nga impupok ti akinkukua daytoy, rumbeng a bayadanna ti baka iti baka, ken kukuananto ti natay nga ayup.
Pero si era notorio que el buey era corneador desde antes, y su dueño no lo encerró, pagará buey por buey, y el buey muerto será suyo.

< Exodo 21 >