< Exodo 21 >
1 “Ita, dagitoy dagiti bilin a rumbeng nga ipaulogmo para kadakuada:
Das sind die Rechte, die du ihnen vorlegen sollst:
2 'No gumatangkayo iti adipen a Hebreo, agserbi isuna iti innem a tawen, ken iti maikapito a tawen ket mawayawayaanto isuna nga awan iti uray ania a bayadanna.
So du einen hebräischen Knecht kaufst, soll er sechs Jahre lang dienen, und im siebenten soll er unentgeltlich freigelassen werden.
3 No immay nga is-isuna, rumbeng isuna a mawaya-wayaan nga is-isuna; no naasawaan isuna, ket masapul a mawayawayaan isuna a kaduana ti asawana.
Ist er allein gekommen, so soll er auch allein entlassen werden; ist er aber verehelicht gekommen, so soll sein Weib mit ihm ausgehen.
4 No inikkan isuna ti amongna iti asawa a babai ket naganak ti asawana iti annak a lallaki ken annak a babbai, kukuanto ti amongna ti asawa ken annakna, ket rumbeng isuna a mawaya-wayaan nga is-isuna.
Hat ihm aber sein Herr ein Weib gegeben, und diese hat ihm Söhne oder Töchter geboren, so soll das Weib samt ihren Kindern seinem Herrn gehören; er aber soll allein entlassen werden.
5 Ngem no silalawag a kunaen ti adipen nga, “Ay-ayatek ti amongko, ti asawak ken dagiti annakko; saanak a pumanaw a siwaya-waya,”
Spricht aber der Knecht: Ich habe meinen Herrn, mein Weib und meine Kinder lieb,
6 ket masapul nga ipan isuna ti amongna iti Dios. Masapul nga ipan isuna ti amongna iti ruangan wenno iti poste ti ridaw, ken masapul nga abutan ti amongna ti lapayagna babaen iti kulukul. Ket pagserbianto ti adipen isuna iti amin a panagbiagna.
ich will nicht freigelassen werden, so bringe ihn sein Herr vor Gott und stelle ihn an die Tür oder den Pfosten und durchbohre ihm seine Ohren mit einem Pfriem, daß er ihm diene ewiglich.
7 No ilako ti maysa a tao ti anakna a babai a kas adipen, masapul a saan isuna a pumanaa a nawayawayaan a kas iti ar-aramiden dagiti adipen a lallaki.
Verkauft jemand seine Tochter als Magd, so soll sie nicht wie die Knechte freigelassen werden.
8 No saanna a maay-ayo ti amongna, a nangisaad kenkuana para iti bagina, rumbeng ngarud a palubosanna isuna a masaka. Awan karbenganna a mangilako kenkuana kadagiti gangganaet a tattao. Awan karbenganna, agsipud ta inallilawna ti babai.
Mißfällt sie ihrem Herrn, also daß er sie nicht heiratet, so lasse er sie loskaufen; aber unter ein fremdes Volk sie zu verkaufen hat er keine Macht, wenn er ihr untreu wird.
9 No isaad isuna ti amongna a kas asawa ti anakna a lalaki, masapul a tratoenna isuna a kasla anakna isuna a babai.
Vermählt er sie aber seinem Sohne, so soll er nach der Töchter Recht mit ihr handeln.
10 No mangala isuna iti sabali nga asawaenna, masapul a saanna a kissayan ti taraonna, badbadu, wenno dagiti kalintegan ti babai a kas asawa.
Nimmt er sich aber eine andere, so soll er jener an Nahrung, Kleidung und der ehelichen Pflicht nichts abbrechen.
11 Ngem no saanna nga ipaay dagitoy a tallo a banbanag kenkuana, mabalinna ngarud a mawayawayaan nga awan ti bayadanna nga aniaman a kuarta.
Tut er diese drei Stücke nicht an ihr, so soll sie umsonst, unentgeltlich frei werden.
12 Siasinoman a mangdangran iti maysa a tao nga isu ti pakatayanna, awan duadua a masapul a mapapatay dayta a tao.
Wer einen Menschen schlägt, daß er stirbt, der soll des Todes sterben.
13 No saan a pinanggep ti tao ti inaramidna, no di ket nairana laeng, ket mangitudingak iti lugar a mabalinna a papanan.
Hat er ihm aber nicht nachgestellt, sondern hat Gott es seiner Hand widerfahren lassen, so will ich dir einen Ort bestimmen, dahin er fliehen mag.
14 No pagayatan ti maysa a tao ti mangraut iti kaarrubana tapno patayenna isuna a siaallilaw, ket masapul nga alaenyo isuna, uray no adda isuna iti altar ti Dios, tapno matay isuna.
Wenn aber jemand gegen seinen Nächsten so aufgebracht war, daß er ihn vorsätzlich umgebracht hat, so sollst du ihn von meinem Altar wegnehmen, damit er sterbe.
15 Siasinoman a mangdangran iti ama wenno inana ket awan dua-dua a masapul a mapapatay.
Wer seinen Vater oder seine Mutter schlägt, der soll des Todes sterben.
16 Siasinoman a mangala iti maysa a tao sana ilako, wenno masarakan ti tao iti poderna, dayta a nangtakaw iti tao ket masapul a mapapatay.
Wer einen Menschen stiehlt und ihn verkauft, oder so, daß man ihn noch in seiner Hand findet, der soll des Todes sterben.
17 Siasinoman a mangilunod iti ama wenno inana ket awan duadua a masapul a mapapatay.
Auch wer seinem Vater oder seiner Mutter flucht, soll des Todes sterben.
18 No agapa dagiti lallaki ket dinangran ti maysa ti sabali babaen iti bato wenno gemgemna, ken saan a natay dayta a tao, ngem naidalit iti pagiddaanna;
Wenn Männer miteinander hadern, und einer schlägt den andern mit einem Stein oder mit der Faust, daß er nicht stirbt, aber zu Bette liegen muß;
19 ket no umimbag isuna ken makapagnan babaen iti panagusarna ti sarukodna, masapul a bayadan ti tao a nangdangran kenkuana ti nasayang a panawenna; masapul pay nga agbayad isuna para iti naan-anay a pannakaimbagna. Ngem dayta a tao ket saan a nakabasol iti panangpapatay.
und wenn er soweit wieder hergestellt wird, daß er auf einen Stock gestützt ausgehen kann, so soll der, welcher ihn geschlagen hat, unschuldig sein; nur soll er ihn für die Versäumnis entschädigen und ihn vollständig heilen lassen.
20 No dinangran ti maysa a tao ti adipenna a lalaki wenno adipenna a babai babaen iti sarukod, ket no matay ti adipen a kas ti banag ti pannakadangranna, dayta a tao ket awan duadua a masapul a madusa.
Und wer seinen Knecht oder seine Magd mit einem Stocke schlägt, so daß sie ihm unter der Hand sterben, der soll bestraft werden;
21 Nu pay kasta, no agbiag ti adipen iti maysa wenno dua nga aldaw, saan a rumbeng a madusa ti amo, ta masagabana ti pannakapukaw ti adipen.
stehen sie aber nach einem oder zwei Tagen wieder auf, so soll er nicht bestraft werden, weil es sein eigener Schade ist.
22 No agaapa dagiti lalaki ket madangranda ti maysa a masikug a pakaigapuan a maalisan isuna, ngem awanen ti sabali a dunorna, ket awan duadua a rumbeng nga agmulta ti nakabasol a lalaki, no dawaten ti asawa ti babai dayta kenkuana, ken masapul nga agbayad isuna kas maiyannurot iti ikeddeng dagiti ukom.
Wenn Männer sich zanken und stoßen ein schwangeres Weib, daß eine Fehlgeburt entsteht, aber sonst kein Schade, so muß eine Geldstrafe erlegt werden, wie sie der Ehemann des Weibes festsetzt; und man soll sie auf richterliche Entscheidung hin geben.
23 Ngem no adda ti nakaro a dunor, ket masapul nga itedmo ti biag para iti biag, mata para iti mata, ngipen para iti ngipen,
Wenn aber ein Schaden entsteht, so sollst du ihn ersetzen; Seele um Seele,
24 ima para iti ima, saka para iti saka,
Auge um Auge, Zahn um Zahn, Hand um Hand, Fuß um Fuß,
25 puor para iti puor, sugat para iti sugat, wenno dunor para iti dunor.
Brandmal um Brandmal, Wunde um Wunde, Beule um Beule.
26 No kabilen ti tao ti mata ti adipenna a lalaki wenno ti adipenna a babai ket nabulsek daytoy, ket rebbengna a waya-wayaan ti adipen kas bayad ti matana.
Wenn jemand seinem Knecht oder seiner Magd ein Auge ausschlägt, so soll er sie freilassen [zur Entschädigung] für das Auge.
27 No natuppolanna ti ngipen ti adipenna a lalaki wenno adipenna a babai, ket rebbengna a waya-wayaan ti adipenna a kas bayad ti ngipenna.
Desgleichen, wenn er dem Knecht oder der Magd einen Zahn ausschlägt, soll er sie auch freilassen für den Zahn.
28 No sangdoen ti maysa a baka ti maysa a lalaki wenno ti maysa a babai ket matay, awan duadua a rumbeng a maubor ti baka, ken saan a rumbeng a kanen ti lasagna; ngem saan a mapabasol ti akinbaka.
Wenn ein Ochs einen Mann oder eine Frau zu Tode stößt, so soll man ihn steinigen und sein Fleisch nicht essen; der Eigentümer des Ochsen aber bleibe unbestraft.
29 Ngem no siguden nga adda aramid ti baka a panagdangran, ken naballaagan ti akinkukua ngem di na inaywanan daytoy, ket nangpatay ti baka iti lalaki wenno babai, masapul a maubor dayta a baka, ken rumbeng met a mapapatay ti akinkukua.
Ist aber der Ochs seit mehreren Tagen stößig gewesen und wurde sein Herr deshalb verwarnt, hat ihn aber doch nicht in Verwahrung getan, so soll der Ochs, der einen Mann oder eine Frau getötet hat, gesteinigt werden, und auch sein Herr soll sterben.
30 No kasapulan ti bayad para iti biagna, rumbeng nga agbayad isuna ti aniaman a masapul a bayadanna.
Wird ihm aber ein Lösegeld auferlegt, so soll er zur Erlösung seiner Seele soviel geben, als man ihm auferlegt.
31 No sinangdo ti baka ti anak a lalaki wenno ti anak a babai ti maysa a tao, rumbeng nga aramiden ti akinbaka ti ibagbaga ti linteg nga aramidenna.
Stößt er einen Sohn oder eine Tochter, so soll man ihn auch nach diesem Rechte behandeln.
32 No sangdoen ti baka ti adipen a lalaki wenno adipen a babai, rumbeng nga agbayad ti akinbaka ti tallo pulo a siklo ti pirak, ken rumbeng a maubor ti baka.
Wenn aber der Ochs einen Knecht stößt oder eine Magd, so soll man ihrem Herrn dreißig silberne Schekel bezahlen; der Ochs aber muß gesteinigt werden.
33 No lukatan ti maysa a tao ti abot, wenno agkali ti maysa a tao iti abot ken saanna a kinaluban daytoy, ket adda natnag a baka wenno asno iti daytoy,
Wenn jemand eine Zisterne abdeckt oder eine solche gräbt und deckt sie nicht zu, und es fällt ein Ochs oder Esel hinein,
34 rumbeng a bayadan ti akinkukua iti abot ti napukaw. Rumbeng a mangted isuna iti kuarta iti akinkukua iti natay nga ayup, ket baginanto ti natay nga ayup.
so hat der Zisternenbesitzer den Eigentümer des Viehes mit Geld zu entschädigen, das Aas aber mag er behalten.
35 No madangran ti baka ti maysa a tao ti baka ti sabali a tao a pakaigapuan ti pannakatay ti baka, ket masapul nga ilakoda ti nabiag a baka ket paggudduaanda ti bayadna, ken masapul a paggudduaanda pay ti natay a baka.
Wenn jemandes Ochs den Ochsen eines anderen zu Tode stößt, so sollen sie den lebendigen Ochsen verkaufen und das Geld teilen und das Aas auch teilen.
36 Ngem no nalataken nga ugali ti baka ti mangsangdo iti napalabas a panawen, ken saan nga impupok ti akinkukua daytoy, rumbeng a bayadanna ti baka iti baka, ken kukuananto ti natay nga ayup.
Wußte man aber, daß der Ochs schon seit etlichen Tagen stößig war und hat sein Herr ihn doch nicht in Verwahrung getan, so soll er den Ochsen ersetzen und das Aas behalten.