Ester 9
1 Ita, iti maika-12 a bulan, nga isu ti bulan ti Adar, iti maika-13 nga aldaw, idi umadanin ti pannakaipatungpal ti linteg ken bilin a naipaulog iti nagan ti ari, iti aldaw a ninamnama dagiti kabusor dagiti Judio a manggun-odda iti pannakabalin kadakuada, nabaliktad daytoy. Nagun-od dagiti Judio iti pannakabalin kadagiti kabusorda.
Pa mwezi wa 12, mwezi wa Adara pa tsiku la 13 la mwezi womwewo, tsiku limene lamulo loyamba lija la mfumu linayembekezereka kuti litsatidwe, pamene adani a Ayuda anati awononge Ayudawo, zinthu zinasintha. Ayuda ndiwo anawononga adani awo.
2 Nagguummong dagiti Judio kadagiti siudadda iti amin a probinsia ni Ari Ahasuero, tapno ipatayda dagiti imada kadagiti nangpadas a nangiyeg iti didigra kadakuada. Awan ti makalapped kadakuada, ta ti panagbuteng kadagiti Judio ket nagdissuor kadagiti amin a tattao.
Ayuda anasonkhana mʼmizinda ya zigawo zonse za Mfumu Ahasiwero kuthira nkhondo onse amene anafuna kuwawononga. Palibe amene akanalimbana nawo chifukwa anthu onse a mitundu ina anachita nawo mantha.
3 Tinulongan dagiti amin nga opisial kadagiti probinsia, dagiti gobernador iti probinsia, dagiti gobernador, ken dagiti administrador ti ari dagiti Judio gapu ta nagdisuor kadakuada ti panagbuteng kenni Mardokeo.
Ndipo akuluakulu onse a zigawo, akalonga, akazembe ndi ogwira ntchito za mfumu anathandiza Ayuda, chifukwa anachita mantha ndi Mordekai.
4 Ta mabigbigbig unayen ni Mardokeo iti balay ti ari, ken nagsaknap ti kinalatakna iti amin a probinsia, ta ti lalaki a ni Mardokeo ket bumilbileg.
Pajatu Mordekai anali munthu wamkulu mʼnyumba ya ufumu. Mbiri yake inafalikira zigawo zonse, ndipo mphamvu zake zinakulirakulirabe.
5 Rinaut dagiti Judio dagiti kabusorda babaen iti kampilan, pinapatay ken dinaddadaelda ida, ken inaramidda ti pakaay-aywanda kadagiti kabusorda.
Motero Ayuda anakantha adani awo onse ndi lupanga, kuwapha ndi kuwawononga, ndipo anachita chimene chinawakomera kwa adani awo.
6 Iti mismo a sarikedked ti Susa, pinapatay ken dinadael dagiti Judio ti limagasut a lallaki.
Ku likulu la mzinda wa Susa, Ayuda anapha ndi kuwononga anthu 500.
7 Pinapatayda da Parsandata, Dalfon, Asfata,
Ayuda anaphanso Parisandata, Dalifoni, Asipata,
8 Porata, Adalia, Aridata,
Porata, Adaliya, Aridata,
9 Parmasta, Arisai, Aridai, Vaizata,
Parimasita, Arisai, Aridai ndi Vaisata,
10 ken dagiti sangapulo a putot a lallaki ni Haman a puto a lalaki ni Hamadata, a kabusor dagiti Judio. Ngem saanda a nangsamsam.
ana khumi a Hamani, mwana wa Hamedata, mdani wa Ayuda. Koma sanalande katundu wawo.
11 Iti dayta nga aldaw, naipadamag iti ari ti bilang dagiti napapatay idiay Susa, ti nasarikedkedan a siudad.
Tsiku lomwelo anawuza mfumu chiwerengero cha anthu amene anaphedwa mu likulu la mzinda wa Susa.
12 Kinuna ti ari kenni Reyna Ester, “Pinapatay dagiti Judio ti limagasut a lallaki idiay siudad ti Susa, agraman dagiti sangapulo a putot a lallaki ni Haman. Ania ngarud ti inaramidda kadagiti dadduma a probinsia ti ari? Ita, ania ti dawatmo? Maipaayto daytoy kenka. Ania ti kiddawmo? Maipaayto daytoy kenka.”
Mfumu inati kwa mfumukazi Estere, “Ayuda apha ndi kuwononga anthu 500 ndi ana khumi a Hamani mu likulu la mzinda wa Susa. Nanga ku zigawo zina zonse za mfumu achitako chiyani? Kodi tsopano ukupemphanso chiyani? Chimene ukupempha ndidzakupatsa. Kodi ukufuna chiyani? Chimene ukufuna ndidzakupatsa.”
13 Kinuna ni Ester, “No makaay-ayo daytoy iti ari, mapalubosan koma dagiti Judio nga adda idiay Susa nga aramidenda daytoy a bilin a naipaulog iti nagan ti ari iti daytoy nga aldaw uray pay inton bigat, ken palubosam koma a maibitin iti pagbitayan dagiti bagi dagiti sangapulo a putot a lallaki ni Haman.”
Estere anayankha kuti, “Ngati chingakukomereni mfumu, apatseni chilolezo Ayuda okhala mu Susa kuti achitenso zimene achita lerozi mawa, potsata lamulo ndipo mulole kuti ana khumi a Hamani aja mitembo yawo ipachikidwe pa mtanda.”
14 Isu nga imbilin ti ari a maaramid ti kasta. Nangipaulog ti ari ti maysa a bilin idiay Susa, ket imbitinda ti sangapulo a putot a lallaki ni Haman.
Choncho mfumu inalamula kuti izi zichitike. Anapereka lamulo mu Susa ndipo mitembo ya ana khumi a Hamani anayipachika pa mtanda.
15 Naguummong dagiti Judio nga adda idiay Susa idi maika-14 nga aldaw iti bulan ti Adar, ken pinapatayda iti tallogasut pay a lallaki idiay Susa, ngem saanda a nangsamsam.
Ayuda a mu mzinda wa Susa anasonkhana pamodzi pa tsiku la 14 la mwezi wa Adara ndipo anapha anthu 300 mu Susa, koma sanatenge katundu wawo.
16 Naguummong dagiti nabatbati a Judio nga adda kadagiti probinsia ti ari tapno salaknibanda dagiti biagda, ken nakainanada manipud kadagiti kabusorda ket pinapatayda dagiti 75, 000 kadagidiay kabusorda, ngem saanda a nangsamsam kadagiti gameng dagiti napapatayda.
Tsono Ayuda ena onse amene anali mu zigawo za mfumu anasonkhananso kudziteteza ndipo sanasautsidwenso ndi adani popeza anapha anthu 75,000 koma sanalande zofunkha zawo.
17 Iti maika-13 nga aldaw ti bulan ti Adar, iti maika-14 nga aldaw, naginana ken inaramidda dayta nga aldaw a padaya ken panagraragsak.
Zonsezi zinachitika pa tsiku la 13 la mwezi wa Adara ndipo pa tsiku la 14 anapumula ndi kupanga tsikuli kuti likhale la madyerero ndi chikondwerero.
18 Ngem naguummong dagiti Judio idiay Susa idi maika-13 ken maika-14 nga aldaw. Iti maika-15 nga aldaw, naginanada ket inaramidda daytoy nga aldaw a padaya ken panagraragsak.
Koma Ayuda okhala mu Susa anasonkhana pa tsiku la 13 ndi la 14 ndipo anakonza tsiku la 15 kuti likhale tsiku la madyerero ndi chikondwerero.
19 Dayta ti gapuna no apay a nginilin dagiti Judio kadagiti barbarrio, dagiti nangaramid kadagiti babbalayda kadagiti ili ti maika-14 nga aldaw ti bulan ti Adar a kas aldaw a panagraragsak ken padaya, ken kas aldaw nga agpipinnatulodda kadagiti sagut a makan iti maysa ken maysa.
Ichi ndi chifukwa chake Ayuda a ku midzi, amene amakhala mʼzithando amasunga tsiku la 14 la mwezi wa Adara ngati la madyerero ndi chikondwerero, tsiku lopatsana mphatso.
20 Insurat ni Mardokeo dagitoy a banbanag ken impatulodna ti surat kadagiti amin a Judio iti probinsia ni ari Ahasuero, asideg man ken adayo,
Mordekai analemba mawu awa mʼmakalata ndipo anawatumiza kwa Ayuda onse okhala mʼzigawo zonse za mfumu Ahasiwero, a pafupi ndi a kutali:
21 a mangibilbilin a ngilinenda ti maika-14 ken maika-15 nga aldaw ti Adar a tinawen.
Anati chaka chilichonse, Ayudawo azisunga tsiku la 14 ndi 15 la mwezi wa Adara,
22 Dagitoy dagiti aldaw idi nakainana dagiti Judio manipud kadagiti kabusorda, ken ti tiempo nga ti ladingitda ket nagbalin a rag-o, ken manipud iti panagleddaang a nagbalin nga aldaw a naisangsangayan. Masapul nga aramidenda daytoy nga aldaw ti padaya ken panagraragsak, ken ti panagpipinnatulodda kadagiti sagut a makan iti maysa ken maysa, ken sagsagut kadagiti marigrigat.
ngati masiku amene Ayuda anapulumutsidwa kwa adani awo, ndiponso ngati mwezi umene chisoni chawo chinasandulika chimwemwe ndi kulira kwawo kunasandulika chikondwerero. Anawalembera kuti azisunga masikuwa ngati masiku a madyerero ndi chikondwerero, masiku opatsana mphatso zachakudya kwa wina ndi mnzake komanso opereka mphatso kwa osauka.
23 Isu nga intultuloy dagiti Judio ti narugianda a panagrambak, ar-aramidenda no ania ti insurat ni Mardokeo kadakuada.
Choncho Ayuda anavomereza kusunga masikuwa ngati a chikondwerero monga analembera Mordekai.
24 Iti dayta a tiempo, ni Haman a putot a lalaki ni Hammedata a nagtaud iti kaputotan ni Agag, ti kabusor dagiti amin nga Judio, ket naggandat iti maibusor kadagiti Judio tapno dadaelenna ida, ken ipurruakna ti Pur (dayta ket, binnunotan), tapno parmeken ken dadaelen dagiti Judio.
Hamani mwana wa Hamedata, Mwagagi, mdani wa Ayuda onse, anakonza chiwembu chakupha ndi kuwononga Ayuda ndipo anachita maere otchedwa Purimu kuti awaphe ndi kuwawononga.
25 Ngem idi dimmanon daytoy a banag iti ari, nangibilin isuna babaen kadagiti surat a ti nadangkes a plano ni Haman maibusor kadagiti Judio ket maisubli iti bukodna nga ulo, ket rumbeng a maibitin isuna ken dagiti putotna a lallaki iti pagbitayan.
Koma mfumu itazindikira za chiwembuchi, inalamula kuti zilembedwe mʼmakalata kuti chiwembu chimene Hamani anakonzera Ayuda chigwere pa iye mwini, ndi kuti iye pamodzi ndi ana ake apachikidwe pa mtanda.
26 Isu nga inawaganda dagitoy nga aldaw iti Purim, a naggapu iti nagan a Pur. Gapu ta amin a nailanad iti daytoy a surat, ken amin a nakitada ken napasamak kadakuada,
Ndi chifukwa chake masiku amenewa amatchedwa masiku a Purimu potsata dzina lakuti Purimu. Chifukwa cha kalata ya Mordekai ndiponso chifukwa cha zimene anaziona ndi kuwachitikira,
27 ket inawat dagiti Judio ti baro a kaugalian ken pagrebbengan. Daytoy a kaugalian ket para kadakuada, kadagiti kaputotanda, ken ti tunggal maysa a nakitipon kadakuada. Rumbeng a rambakanda dagitoy a dua nga aldaw iti tinawen. Rambakanda dagitoy iti umno a wagas ken iti isu met laeng a tiempo iti tinawen.
Ayuda onse anagwirizana kukhazikitsa lamulo lokhudza iwo, zidzukulu zawo ndi onse amene adzapanga nawo ubale kuti asalephere kusunga masiku awiri amenewa chaka chilichonse monga zinalembedweramo ndiponso potsata nthawi imene anayika.
28 Masapul a rambakan ken ngilinenda dagitoy nga aldaw iti tunggal kaputotan, amin a pamilia, amin a probinsia, ken amin a siudad. Masapul a saan pulos nga agsarday dagitoy a Judio ken dagiti kaputotanda a mangngilin a sipupudno dagitoy nga aldaw ti Purim, tapno saanda a pulos a malipatan daytoy.
Azisunga ndi kukumbukira masiku amenewa mu mʼbado uliwonse ndi banja lililonse, mʼchigawo chilichonse ndi mu mzinda uliwonse. Ndipo Ayuda asadzasiye kukondwerera masiku a Purimuwa ndiponso zidzukulu zawo zisadzaleke kuwakumbukira.
29 Nagsurat a nabuyogan iti amin a turay ni Reyna Ester nga anak a babai ni Abihail ken ni Mardokeo a Judio ken napasingkedan daytoy a maikadua a surat a maipanggep iti Purim.
Choncho mfumukazi Estere, mwana wa mkazi wa Abihaili, pamodzi ndi Mordekai Myuda analemba ndi ulamuliro onse kutsimikizira kalata iyi yachiwiri yokhudza Purimu.
30 Naipatulod dagiti surat kadagiti amin a Judio iti 127 a probinsia iti pagarian ni Ahasuero, a mangidawdawat iti kinatalged ken kinapudno dagiti Judio.
Ndipo Mordekai anatumiza makalata kwa Ayuda onse ku zigawo 127 za ufumu wa Ahasiwero. Kalatayi inali ya mawu a mtendere ndiponso a kukhulupirika
31 Pinasingkedan dagitoy a sursurat ti aldaw ti Purim iti naituding a tiempo, a kas imbilin da Mardokeo a Judio ken Reyna Ester kadagiti Judio. Inawat dagiti Judio daytoy a pagrebbengan para kadakuada ken kadagiti kaputotanda, kas ti panangawatda iti tiempo ti panagayunar ken panagun-unnoy.
kuti azisunga masiku a Purimu pa nyengo imene inavomerezeka monga mmene Mordekai Myuda ndi mfumukazi Estere anawalamulira ndiponso monga anadziyikira eni okha ndi zidzukulu zawo zonena za nthawi zawo za kusala zakudya ndi kulira.
32 Pinasingkedan ti bilin ni Ester dagitoy nga annuroten maipapan iti Purim, ket naisurat daytoy iti libro.
Lamulo la Estere linakhazikitsa mwambo wa Purimuwu ndipo zinalembedwa mʼmabuku.
