Daniel 1
1 Iti maikatlo a tawen ti panagturay ni Jehoyakim nga ari ti Juda, immay ni Nebucadnesar nga ari ti Babilonia iti Jerusalem ket linakubna ti siudad tapno pasardengen dagiti abasto iti daytoy.
In the thridde yeer of the rewme of Joachym, king of Juda, Nabugodonosor, the kyng of Babiloyne, cam to Jerusalem, and bisegide it.
2 Pinagballigi ti Dios ni Nebucadnesar maibusor kenni Jehoyakim nga ari ti Juda, ket intedna kenkuana dagiti dadduma a nasagradoan a banbanag manipud iti balay ti Dios. Impanna dagitoy iti daga ti Babilonia, iti balay ti diosna, ket inkabilna dagiti nasagradoan a banbanag iti pagikabkabilan iti gameng ti diosna.
And the Lord bitook in his hond Joachym, the kyng of Juda, and he took a part of the vessels of the hous of God; and he bar out tho in to the lond of Sennaar, in to the hous of his god, and he took the vessels in to the hous of tresour of his god.
3 Binilin ti ari ni Aspenaz a kangatoan nga opisialna nga iyunegna dagiti sumagmamano a tattao ti Israel, ti pamilia ti ari ken dagiti mararaem—
And the kyng seide to Asphaneth, souereyn of his onest seruauntis and chast, that he schulde brynge yn of the sones of Israel, and of the kyngis seed, and the children of tirauntis, in whiche weren no wem,
4 dagiti agtutubo a lallaki nga awan pakapilawanna, nataraki ti langana, napnoan iti kinasirib, napnoan iti pannakaammo ken pannakaawat, ken mabalin nga agserbi iti palasio ti ari. Isurona kadakuada dagiti sursuro ken pagsasao dagiti taga-Babilonia.
faire in schap, and lerned in al wisdom, war in kunnyng, and tauyt in chastisyng, and that myyten stonde in the paleis of the kyng, that he schulde teche hem the lettris and langage of Caldeis.
5 Inraman ida ti ari iti inaldaw a paset ti taraonna ken ti arak nga in-inumenna. Tallo a tawen a masanay dagitoy nga agtutubo a lallaki, kalpasan dayta, agserbida iti ari.
And the king ordeynede to hem lijflode bi ech dai of hise meetis, and of the wyn wherof he drank; that thei nurschid bi thre yeer, schulden stonde aftirward bifor the siyt of the kyng.
6 Karaman kadagitoy ket da Daniel, Hananias, Misael kenni Asarias ken dagiti dadduma a tattao ti Juda.
Therfor Danyel, Ananye, Myzael, and Azarie, of the sones of Juda, weren among hem.
7 Pinanaganan ida ti kangatoan nga opisial: Pinanagananna ni Daniel iti Beltesazar, ni Hananias iti Sedrac, ni Misael iti Mesac, ken ni Asarias iti Abednego.
And the souereyn of onest seruauntis and chast puttide to hem names; to Danyel he puttide Balthasar; to Ananye, Sidrach; to Mysael, Misach; and to Azarie, Abdenago.
8 Ngem inkeddeng ni Daniel a saanna a tulawan ti bagina babaen iti taraon ti ari wenno babaen iti arak nga in-inumenna. Isu a dimmawat isuna iti pammalubos iti kangatoan nga ofisial a saanna a tulawan ti bagina.
Forsothe Danyel purposide in his herte, that he schulde not be defoulid of the boord of the kyng, nether of the wyn of his drink; and he preiede the souereyn of onest seruauntis and chast, that he schulde not be defoulid.
9 Ita, naasian ken pinaboran ti Dios ni Daniel babaen iti panagraem kenkuana ti kangatoan nga opisial.
Forsothe God yaf grace and merci to Daniel, in the siyt of the prince of onest seruauntis and chast.
10 Kinuna ti kangatoan nga opisial kenni Daniel, “Mabutengak iti apok nga ari. Imbilinna no ania a taraon ken mainom ti maited kenka. Kasano ngay no makitana a saan a nasayaat ti langam ngem kadagiti dadduma nga agtutubo a lallaki a kapatadam? Amangan no patayennak ti ari gapu kenka.”
And the prince of onest seruauntis and chast seide to Daniel, Y drede my lord the king, that ordeinede to you mete and drynk; and if he seeth youre faces lennere than othere yonge wexynge men, youre eueneeldis, ye schulen condempne myn heed to the kyng.
11 Ket nakisao ni Daniel iti dinutokan ti kangatoan nga opisial a mangaywan kada Daniel, Hananias, Misael ken Azarias.
And Danyel seide to Malazar, whom the prince of onest seruauntis and chast hadde ordeynede on Danyel, Ananye, Mysael, and Asarie,
12 Kinunana, “Pangaasim ta subokennakami nga adipenmo iti sangapulo nga aldaw. Ikkannakami laeng kadagiti nateng a kanenmi ken danum nga inumenmi.
Y biseche, asaie thou vs thi seruauntis bi ten daies, and potagis be youun to vs to ete, and water to drynke; and biholde thou oure cheris,
13 Kalpasanna, idiligmo ti langami iti langa dagiti agtutubo a lallaki a mangan iti taraon ti ari, ket tratoennakami nga adipenmo a maibasar iti makitam.”
and the cheris of children that eten the kyngis mete; and as thou seest, so do thou with thi seruauntis.
14 Isu nga immannugot ti mangay-aywan nga aramiden daytoy, ket pinaliiwna ida iti sangapulo nga aldaw.
And whanne he herde siche a word, he asaiede hem bi ten daies.
15 Kalpasan ti sangapulo nga aldaw, nasalsalun-at ti langada, ken naluklukmegda ngem dagiti dadduma a lallaki a nangan kadagiti taraon ti ari.
Forsothe after ten daies the cheris of hem apperiden betere and fattere, than alle the children that eeten the kyngis mete.
16 Isu nga inikkat ti mangay-aywan dagiti taraon ken arakda ket inikkanna laeng ida kadagiti nateng.
Certis Malazar took the metis, and the wyn of the drynk of hem, and yaf to hem potagis.
17 Inikkan ti Dios dagitoy uppat nga agtutubo a lallaki iti pannakaammo ken saririt iti amin a sursuro ken kinasirib, ken maawatan ni Daniel dagiti amin a kita dagiti sirmata ken dagiti tagtagainep.
Forsothe to these children God yaf kunnyng and lernyng in ech book, and in al wisdom; but to Daniel God yaf vndurstondyng of alle visiouns and dremys.
18 Kalpasan ti tiempo nga intuding ti ari a pannakaipanda, impan ida ti kangatoan nga opisial iti sangoanan ni Nebucadnesar.
Therfor whanne the daies weren fillid, aftir whiche the kyng seide, that thei schulden be brouyt yn, the souereyn of onest seruauntis and chast brouyte in hem, in the siyt of Nabugodonosor.
19 Nakisarita ti ari kadakuada, ken iti entero a bunggoy, awan a pulos ti maidilig kada Daniel, Hananias, Misael, ken Azarias. Nagtakderda iti sangoanan ti ari, a nakasagana nga agserbi kenkuana.
And whanne the kyng hadde spoke to hem, siche weren not foundun of alle, as Daniel, Ananye, Misael, and Azarie; and thei stoden in the siyt of the king.
20 Iti tunggal saludsod ti kinasirib ken pannakaawat a saludsoden ti ari kadakuada, natakuatanna a maminsangapulo a daras a nalalaingda ngem dagiti amin a salamangkero ken dagiti mangibagbaga a makasaritada dagiti natay, nga adda iti entero a pagarianna.
And ech word of wisdom and of vndurstondyng, which the king axide of hem, he foond in hem ten fold ouer alle false dyuynouris and astronomyens, that weren in al his rewme.
21 Adda sadiay ni Daniel agingga iti umuna a tawen ti panagturay ni Ari Cyrus.
Forsothe Danyel was til to the firste yeer of king Cyrus.
