1 Ar-ari 15
1 Iti maika-sangapulo ket walo a tawen a panagturay ni Ari Jeroboam nga anak ni Nabat, nangrugi a nagturay ni Abias idiay Juda.
Pea ko eni ʻi hono hongofulu ma valu ʻoe taʻu ʻoe tuʻi ko Selopoami ko e foha ʻo Nipati naʻe pule ʻa ʻApisami ki Siuta.
2 Nagturay isuna iti tallo a tawen idiay Jerusalem. Ti nagan ti inana ket Maaca, anak isuna ni Absalom.
Naʻe pule ia ʻi he taʻu ʻe tolu ʻi Selūsalema. Pea ko e hingoa ʻo ʻene faʻē ko Meaka, ko e ʻofefine ʻo ʻApisalomi.
3 Simmurot isuna kadagiti basol nga inaramid daydi amana sakbay iti panagbalinna nga ari; saan a napudno ti pusona kenni Yahweh a Diosna a kas iti kinapudno daydi David a kapuonanna.
Pea naʻa ne muimui ki he angahala kotoa pē ʻo ʻene tamai, ʻaia naʻa ne fai ki muʻa ʻiate ia: pea naʻe ʻikai haohaoa ʻa hono loto kia Sihova ko hono ʻOtua, ʻo hangē ko e loto ʻo ʻene tamai ko Tevita.
4 Nupay kasta, maigapu kenni David, inikkan isuna ni Yahweh a Diosna iti pagsilawan idiay Jerusalem babaen iti panangipaayna kenni Abias iti anak a lalaki a sumarunonto kenkuana nga agturay tapno papigsaenna ti Jerusalem.
Ka neongo ia naʻe foaki kiate ia ha maama ʻi Selūsalema ʻe Sihova ko hono ʻOtua, koeʻuhi ko Tevita, ke ne hakeakiʻi ʻa hono foha ki mui ʻiate ia, pea ke fokotuʻumaʻu ʻa Selūsalema:
5 Inaramid ti Dios daytoy gapu ta inaramid ni David ti umno iti imatangna; iti unos ti panagbiagna, saanna a sinukir dagiti aniaman nga imbilinna kenkuana, malaksid laeng iti inaramidna kenni Urias a Heteo.
Koeʻuhi naʻe fai totonu ʻa Tevita ʻi he ʻao ʻo Sihova, pea naʻe ʻikai tafoki ia mei ha meʻa ʻe taha naʻa ne fekau kiate ia ʻi he ʻaho kotoa pē ʻo ʻene moʻui, ka ʻi he meʻa pe kia ʻUlia ko e tangata Heti.
6 Ita, adda panaggubat iti nagbaetan da Rehoboam ken Jeroboam iti amin nga al-aldaw iti panagbiag ni Abias.
Pea naʻe fai ai pe ʻae tau ʻe Lehopoami mo Selopoami ʻi he ʻaho kotoa pē ʻo ʻene moʻui.
7 Maipanggep kadagiti dadduma a banbanag maipapan kenni Abias, amin nga inaramidna, saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Juda? Adda panagginnubat da Abias ken Jeroboam.
Pea ko eni ko e toe ʻoe ngaahi ngāue naʻe fai ʻe ʻApisami, mo ia kotoa pē naʻa ne fai, ʻikai kuo tohi ia ʻi he tohi fakamatala ki he ngaahi tuʻi ʻo Siuta? Pea naʻe tau ʻa ʻApisami mo Selopoami.
8 Pimmusay ni Abias ket intabonda isuna iti siudad ni David. Ni Asa nga anakna ti nagbalin nga ari a kas kasukatna.
Pea naʻe mohe ʻa ʻApisami mo ʻene ngaahi tamai; pea naʻa nau fai hono putu ʻi he Kolo ʻo Tevita: pea ko ʻAsa ko hono foha naʻe fetongi ia ʻi he pule.
9 Iti maika-duapulo a tawen a panagturay ni Jeroboam nga ari ti Israel, nangrugi nga agturay ni Asa idiay Juda.
Pea naʻe hoko ʻa ʻAsa ʻo pule ki Siuta ʻi hono uofulu ʻoe taʻu ʻa Selopoami ko e tuʻi ʻo ʻIsileli.
10 Nagturay isuna iti uppat a pulo ket maysa a tawen idiay Jerusalem. Ti nagan ti apongna a babai ket Maaca, ti anak ni Absalom.
Pea naʻe pule ia ʻi Selūsalema ʻi he taʻu ʻe fāngofulu ma taha. Pea ko e hingoa ʻo ʻene kui ko Meaka, ko e ʻofefine ʻo ʻApisalomi.
11 Inaramid ni Asa ti nasayaat iti imatang ni Yahweh, kas iti inaramid ni David a kapuonanna.
Pea naʻe fai ʻe ʻAsa ʻaia naʻe totonu ʻi he ʻao ʻo Sihova, ʻo hangē ko Tevita ko ʻene tamai.
12 Pinapanawna dagiti lallaki a balangkantis nga agsersrebi para kadagiti didiosen manipud iti daga ken inikkatna dagiti didiosen nga inaramid dagiti kapuonanna.
Pea naʻa ne ʻave mei he fonua ʻae kakai angafakasotoma, mo ne ʻave ʻae ngaahi tamapua ʻaia naʻe ngaohi ʻe heʻene ngaahi tamai.
13 Inikkatna met ti kinareyna ni Maaca nga apongna a baket, gapu ta nangaramid isuna iti makarimon nga imahen iti didiosen nga ni Asera. Rinebba ni Asa dagiti makarimon nga imahen ket pinuoranna idiay Tanap ti Kidron.
Pea ko Meaka foki ko ʻene kui naʻa ne liliu ia mei heʻene nofo ko e tuʻi fefine, koeʻuhi ko ʻene ngaohi ha tamapua ʻi ha vao tapu; pea naʻe maumauʻi ʻe ʻAsa ʻa hono tamapua, ʻo ne tutu ia ʻi he veʻe vaitafe ko Kitiloni.
14 Ngem saan a naikkat dagiti pagdaydayawan. Nupay kasta, ti puso ni Asa ket naan-anay a napudno kenni Yahweh iti unos ti panagbiagna.
Ka naʻe ʻikai liʻaki ʻae ngaahi potu māʻolunga: ka neongo ia naʻe angatonu kia Sihova ʻae loto ʻo ʻAsa ʻi hono ngaahi ʻaho kotoa pē.
15 Impanna iti balay ni Yahweh dagiti banbanag nga indaton ti amana kenni Yahweh ken dagiti banbanag nga indatonna, dagiti banbanag a naaramid manipud iti pirak ken balitok.
Pea naʻa ne fetuku mai ʻae ngaahi meʻa tapu ʻaia naʻe fakatapui ʻe heʻene tamai, mo e ngaahi meʻa naʻa ne fakatapui ʻe ia, ki he fale ʻo Sihova, ʻae siliva, mo e koula, pea mo e ngaahi ipu.
16 Adda iti panaggubat iti nagbaetan da Asa ken Baasa nga ari ti Israel iti amin nga aldaw a panagturayda.
Pea naʻe faʻa tau ʻa ʻAsa pea mo Paʻasa ko e tuʻi ʻo ʻIsileli ʻi hona ngaahi ʻaho kotoa pē.
17 Rinaut ni Baasa nga ari ti Israel ti Juda ken pinatakderanna ti pader ti Rama, tapno malapdanna ti ipapanaw ken iseserrek ti siasinoman iti daga ni Asa nga ari ti Juda.
Pea naʻe ʻalu hake ʻa Paʻasa ko e tuʻi ʻo ʻIsileli ki Siuta, pea naʻa ne langa ʻa Lama, koeʻuhi ke ʻoua naʻa ne tuku ha tokotaha ke ʻalu atu pe hū mai kia ʻAsa ko e tuʻi ʻo Siuta.
18 Ket innala ni Asa dagiti amin a pirak ken balitok a nabati kadagiti pagiduldulinan iti balay ni Yahweh, ken kadagiti pagiduldulinan iti palasio ti ari. Inyawatna dagitoy kadagiti adipenna ket impatulodna kenni Ben-hadad nga anak ni Tabrimmon nga anak ni Hezion nga ari ti Aram nga agnanaed idiay Damasco. Kinunana,
Pea naʻe toki ʻave ʻe ʻAsa ʻae toenga siliva mo e koula kotoa pē ʻaia naʻe tuku ʻi he ngaahi tukunga koloa ʻi he fale ʻo Sihova, mo e koloa ʻoe fale ʻoe tuʻi, ʻo ne ʻatu ia ki he nima ʻo ʻene kau tamaioʻeiki: pea naʻe ʻave ia ʻe ʻAsa kia Peni-Hatati, ko e foha ʻo Tapilimoni, ko e foha ʻo Hesioni, ko e foha ʻo Tapilimoni, ko e foha ʻo Hesioni, ko e tuʻi ʻo Silia ʻaia naʻe nofo ʻi Tamasikusi, ʻo ne lea ʻo pehē,
19 “Agtulagta a dua, a kas iti panagtulag idi dagiti ammata. Kitaem, impatulodanka iti sagut a pirak ken balitok. Waswasem ti katulagam kenni Baasa nga ari ti Israel, tapno saannakon a buriburen ni Baasa.”
Kuo ta fefuakavaʻaki ʻakitaua, pea pehē mo ʻeku tamai pea mo hoʻo tamai: “Pea vakai, kuo u fekau atu kiate koe ha meʻaʻofa ko e siliva mo e koula; haʻu ʻo maumauʻi ʻa hoʻo fuakava mo Paʻasa ko e tuʻi ʻo ʻIsileli, koeʻuhi ke ne ʻalu ʻiate au.”
20 Dimngeg ni Ben-hadad kenni Ari Asa ket imbaonna dagiti mangidadaulo iti armadana, ket rinautda dagiti siudad ti Israel. Rinautda ti Ijon, Dan, Abelmet-Maaca ken ti entero a Kinneret agraman ti entero a daga ti Neftali.
Ko ia naʻe tokanga ʻa Peni-Hatati ki he tuʻi ko ʻAsa, mo ne fekau atu ʻae ngaahi ʻeiki pule ʻoe kautau naʻe ʻiate ia ke tauʻi ʻae ngaahi kolo ʻo ʻIsileli, pea naʻa ne teʻia ʻa Isoni, mo Tani, mo ʻEpeli-Petemeʻaka, pea mo Kineloti kātoa, pea mo e fonua kotoa pē ʻo Nafitali.
21 Ket napasamak nga idi nangngeg ni Baasa daytoy, insardengna ti pannakaipatakder iti pader ti Rama ket nagsubli isuna idiay Tirza.
Pea naʻe hoko ʻo pehē, ʻi heʻene fanongo ki ai ʻa Paʻasa, naʻa ne tutuku mei heʻene langa ʻa Lama, pea nofo ia ʻi Tilisa.
22 Kalpasanna, nangipaulog ni Ari Asa iti maysa a bilin iti entero a Juda, a pakaibilangan ti amin. Innalada dagiti batbato ken dagiti troso iti Rama nga ar-aramaten ni Baasa iti panangipatakderna iti pader iti siudad. Ket inusar ni Ari Asa dagita a banbanag a pangsarikedkedna iti Geba ti Benjamin ken Mizpa.
Pea naʻe toki fai fono ʻe ʻAsa ʻi he potu kotoa pē ʻo Siuta; naʻe ʻikai ha potu ʻe taʻekau: pea naʻa nau fetuku ʻo ʻave ʻae ngaahi maka ʻo Lama, pea mo hono ngaahi ʻakau, ʻaia naʻe langa ʻaki ia ʻe Paʻasa; pea naʻe langa ʻaki ia ʻe ʻAsa ko e tuʻi ʻa Kepa ʻo Penisimani, pea mo Misipa.
23 Maipapan iti dadduma a pasamak maipapan kenni Asa, amin a kinabilegna ken inaramidna, ken dagiti siudad nga imbangonna, saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Juda? Ngem idi lakayen isuna, naaddaan isuna iti sakit iti saka.
Pea ko hono toe ʻoe ngaahi ngāue naʻe fai ʻe ʻAsa, pea mo ʻene mālohi kātoa, mo ia fulipē naʻa ne fai, mo e ngaahi kolo naʻa ne langa, ʻikai kuo tohi ia ʻi he tohi fakamatala ki he ngaahi tuʻi ʻo Siuta? Ka ʻi he kuonga ʻo ʻene motuʻa lahi naʻa ne mahakiʻia ʻi hono vaʻe.
24 Kalpasanna, pimmusay ni Asa ket naitabon iti nakaitabonan dagiti kapuonanna iti siudad ni David nga amana. Ni Jehosafat nga anakna ti nagbalin nga ari kas kasukatna.
Pea naʻe mohe ʻa ʻasi mo ʻene ngaahi tamai, pea naʻe fai hono putu ki he potu ʻo ʻene ngaahi tamai ʻi he Kolo ʻo Tevita ko ʻene tamai: pea naʻe pule ʻa Sihosafate ko hono foha, ko hono fetongi.
25 Iti maikadua a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, nangrugi nga agturay idiay Israel ni Nadab nga anak ni Jeroboam; nagturay isuna idiay Israel iti dua a tawen.
Pea naʻe kamata pule ʻa Natapi ko e foha ʻo Selopoami ʻi ʻIsileli ʻi hono ua ʻoe taʻu ʻa ʻAsa ko e tuʻi ʻo Siuta, pea naʻa ne pule ki ʻIsileli ʻi he taʻu ʻe ua.
26 Dakes ti inaramidna iti imatang ni Yahweh ket nagbiag iti wagas ti amana, ken iti basolna, babaen iti panangisungsongna iti Israel nga agbasol.
Pea naʻe fai ʻe ia ʻae kovi ʻi he ʻao ʻo Sihova, pea naʻe ʻalu ia ʻi he hala ʻo ʻene tamai, pea ʻi he angahala ʻaia naʻa ne fakaangahala ai ʻa ʻIsileli.
27 Pinanggep ni Baasa nga anak ni Ahijah a nagtaud iti pamilia ni Isacar, a papatayen ni Nadab; pinatay isuna ni Baasa idiay Gebbeton, a masakupan dagiti Filisteo, ta rarauten idi ni Nadab ken amin nga Israel ti Gebbeton.
Pea naʻe fakalangalanga tau kiate ia ʻe Paʻasa ko e foha ʻo ʻAhisa, ʻoe fale ʻo ʻIsaka; pea naʻe tāmateʻi ia ʻe Paʻasa ʻi Kipitoni, ʻaia ʻoku ʻoe kakai Filisitia; he naʻe kāpui ʻa Kipitoni ʻaki ʻae tau ʻe Natapi pea mo ʻIsileli kotoa pē.
28 Iti maikatlo a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, pinatay ni Baasa ni Nadab ket simmukat isuna kenkuana nga ari.
ʻIo, ʻi hono tolu ʻoe taʻu ʻa ʻAsa ko e tuʻi ʻo Siuta naʻe tāmateʻi ia ʻe Paʻasa, mo ne totongi ai ia ʻi he pule.
29 Apaman a nagbalin isuna nga ari, pinatay amin ni Baasa ti pamilia ni Jeroboam. Awan ti imbatina a sibibiag kadagiti kaputotan ni Jeroboam; iti kastoy a wagas, dinadaelna ti panagarinto dagiti kaputotan ni Jeroboam, kas iti insao ni Yahweh babaen iti adipenna a ni Ahija a taga-Silo,
Pea naʻe hoko ʻo pehē, lolotonga ʻa ʻene pule ʻaʻana, naʻa ne tāmateʻi ʻae fale kātoa ʻo Selopoami; naʻe ʻikai tuku kia Selopoami ha tokotaha naʻe kei mānava, ka naʻa ne fakaʻauha ia, ʻo fakatatau mo e folofola ʻa Sihova, ʻaia naʻa ne folofolaʻaki ʻi heʻene tamaioʻeiki ko ʻAhisa ko e tangata Sailo:
30 gapu kadagiti basol ni Jeroboam nga inaramidna ken ti pananginsungsongna iti Israel nga agbasol, gapu ta pinagpungtotna ni Yahweh a Dios ti Israel.
Koeʻuhi ko e ngaahi angahala ʻa Selopoami, ʻaia naʻa ne angahala ai, mo ne fakaangahala ʻaki ʻa ʻIsileli, ʻi heʻene ʻahiʻahiʻi kovi ʻaia naʻa ne ʻahiʻahiʻi kovi ai kia Sihova ko e ʻOtua ʻo ʻIsileli ke ne houhau ai.
31 Maipapan kadagiti dadduma a pasamak maipapan kenni Nadab, ken amin nga inaramidna, saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Israel?
Pea ko eni ko hono toe ʻoe ngaahi ngāue ʻa Natapi, mo ia kotoa pē naʻa ne fai, ʻikai kuo tohi ia ʻi he tohi fakamatala ki he ngaahi tuʻi ʻo ʻIsileli?
32 Adda panaggubat iti nagbaetan da Asa ken Baasa iti unos ti panagbiagda.
Pea naʻe faʻa tau ʻa ʻAsa mo Paʻasa ko e tuʻi ʻo ʻIsileli ʻi hona ngaahi ʻaho kotoa pē.
33 Iti maikatallo a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, nangrugi nga agturay ni Baasa nga anak ni Ahija iti entero nga Israel idiay Tirza ket nagturay isuna iti duapulo ket uppat a tawen.
ʻI hono tolu ʻoe taʻu ʻa ʻAsa ko e tuʻi ʻo Siuta naʻe kamata ai ʻae pule ʻa Paʻasa ko e foha ʻo ʻAhisa ki ʻIsileli kātoa ʻi Tilisa, ʻi he taʻu ʻe uofulu ma fā.
34 Dakes ti inaramidna iti imatang ni Yahweh ket nagbiag iti wagas ni Jeroboam ken iti basolna babaen iti pangisungsongna iti Israel nga agbasol.
Pea naʻa ne fai ʻae kovi ʻi he ʻao ʻo Sihova, mo ne ʻalu ʻi he hala ʻo Selopoami, pea ʻi he kovi ʻaʻana ʻaia naʻa ne fakaangahala ai ʻa ʻIsileli.
