1 Ar-ari 15

1 Iti maika-sangapulo ket walo a tawen a panagturay ni Ari Jeroboam nga anak ni Nabat, nangrugi a nagturay ni Abias idiay Juda.

וּבִשְׁנַת שְׁמֹנֶה עֶשְׂרֵה לַמֶּלֶךְ יָרׇבְעָם בֶּן־נְבָט מָלַךְ אֲבִיָּם עַל־יְהוּדָֽה׃

2 Nagturay isuna iti tallo a tawen idiay Jerusalem. Ti nagan ti inana ket Maaca, anak isuna ni Absalom.

שָׁלֹשׁ שָׁנִים מָלַךְ בִּירוּשָׁלָ͏ִם וְשֵׁם אִמּוֹ מַעֲכָה בַּת־אֲבִישָׁלֽוֹם׃

3 Simmurot isuna kadagiti basol nga inaramid daydi amana sakbay iti panagbalinna nga ari; saan a napudno ti pusona kenni Yahweh a Diosna a kas iti kinapudno daydi David a kapuonanna.

וַיֵּלֶךְ בְּכׇל־חַטֹּאות אָבִיו אֲשֶׁר־עָשָׂה לְפָנָיו וְלֹא־הָיָה לְבָבוֹ שָׁלֵם עִם־יְהֹוָה אֱלֹהָיו כִּלְבַב דָּוִד אָבִֽיו׃

4 Nupay kasta, maigapu kenni David, inikkan isuna ni Yahweh a Diosna iti pagsilawan idiay Jerusalem babaen iti panangipaayna kenni Abias iti anak a lalaki a sumarunonto kenkuana nga agturay tapno papigsaenna ti Jerusalem.

כִּי לְמַעַן דָּוִד נָתַן יְהֹוָה אֱלֹהָיו לוֹ נִיר בִּירוּשָׁלָ͏ִם לְהָקִים אֶת־בְּנוֹ אַחֲרָיו וּֽלְהַעֲמִיד אֶת־יְרוּשָׁלָֽ͏ִם׃

5 Inaramid ti Dios daytoy gapu ta inaramid ni David ti umno iti imatangna; iti unos ti panagbiagna, saanna a sinukir dagiti aniaman nga imbilinna kenkuana, malaksid laeng iti inaramidna kenni Urias a Heteo.

אֲשֶׁר עָשָׂה דָוִד אֶת־הַיָּשָׁר בְּעֵינֵי יְהֹוָה וְלֹא־סָר מִכֹּל אֲשֶׁר־צִוָּהוּ כֹּל יְמֵי חַיָּיו רַק בִּדְבַר אוּרִיָּה הַֽחִתִּֽי׃

6 Ita, adda panaggubat iti nagbaetan da Rehoboam ken Jeroboam iti amin nga al-aldaw iti panagbiag ni Abias.

וּמִלְחָמָה הָיְתָה בֵין־רְחַבְעָם וּבֵין יָרׇבְעָם כׇּל־יְמֵי חַיָּֽיו׃

7 Maipanggep kadagiti dadduma a banbanag maipapan kenni Abias, amin nga inaramidna, saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Juda? Adda panagginnubat da Abias ken Jeroboam.

וְיֶתֶר דִּבְרֵי אֲבִיָּם וְכׇל־אֲשֶׁר עָשָׂה הֲלוֹא־הֵם כְּתוּבִים עַל־סֵפֶר דִּבְרֵי הַיָּמִים לְמַלְכֵי יְהוּדָה וּמִלְחָמָה הָיְתָה בֵּין אֲבִיָּם וּבֵין יָרׇבְעָֽם׃

8 Pimmusay ni Abias ket intabonda isuna iti siudad ni David. Ni Asa nga anakna ti nagbalin nga ari a kas kasukatna.

וַיִּשְׁכַּב אֲבִיָּם עִם־אֲבֹתָיו וַיִּקְבְּרוּ אֹתוֹ בְּעִיר דָּוִד וַיִּמְלֹךְ אָסָא בְנוֹ תַּחְתָּֽיו׃

9 Iti maika-duapulo a tawen a panagturay ni Jeroboam nga ari ti Israel, nangrugi nga agturay ni Asa idiay Juda.

וּבִשְׁנַת עֶשְׂרִים לְיָרׇבְעָם מֶלֶךְ יִשְׂרָאֵל מָלַךְ אָסָא מֶלֶךְ יְהוּדָֽה׃

10 Nagturay isuna iti uppat a pulo ket maysa a tawen idiay Jerusalem. Ti nagan ti apongna a babai ket Maaca, ti anak ni Absalom.

וְאַרְבָּעִים וְאַחַת שָׁנָה מָלַךְ בִּירֽוּשָׁלָ͏ִם וְשֵׁם אִמּוֹ מַעֲכָה בַּת־אֲבִישָׁלֽוֹם׃

11 Inaramid ni Asa ti nasayaat iti imatang ni Yahweh, kas iti inaramid ni David a kapuonanna.

וַיַּעַשׂ אָסָא הַיָּשָׁר בְּעֵינֵי יְהֹוָה כְּדָוִד אָבִֽיו׃

12 Pinapanawna dagiti lallaki a balangkantis nga agsersrebi para kadagiti didiosen manipud iti daga ken inikkatna dagiti didiosen nga inaramid dagiti kapuonanna.

וַיַּעֲבֵר הַקְּדֵשִׁים מִן־הָאָרֶץ וַיָּסַר אֶת־כׇּל־הַגִּלֻּלִים אֲשֶׁר עָשׂוּ אֲבֹתָֽיו׃

13 Inikkatna met ti kinareyna ni Maaca nga apongna a baket, gapu ta nangaramid isuna iti makarimon nga imahen iti didiosen nga ni Asera. Rinebba ni Asa dagiti makarimon nga imahen ket pinuoranna idiay Tanap ti Kidron.

וְגַם ׀ אֶת־מַעֲכָה אִמּוֹ וַיְסִרֶהָ מִגְּבִירָה אֲשֶׁר־עָשְׂתָה מִפְלֶצֶת לָאֲשֵׁרָה וַיִּכְרֹת אָסָא אֶת־מִפְלַצְתָּהּ וַיִּשְׂרֹף בְּנַחַל קִדְרֽוֹן׃

14 Ngem saan a naikkat dagiti pagdaydayawan. Nupay kasta, ti puso ni Asa ket naan-anay a napudno kenni Yahweh iti unos ti panagbiagna.

וְהַבָּמוֹת לֹא־סָרוּ רַק לְבַב־אָסָא הָיָה שָׁלֵם עִם־יְהֹוָה כׇּל־יָמָֽיו׃

15 Impanna iti balay ni Yahweh dagiti banbanag nga indaton ti amana kenni Yahweh ken dagiti banbanag nga indatonna, dagiti banbanag a naaramid manipud iti pirak ken balitok.

וַיָּבֵא אֶת־קׇדְשֵׁי אָבִיו (וקדשו) [וְקׇדְשֵׁי] בֵּית יְהֹוָה כֶּסֶף וְזָהָב וְכֵלִֽים׃

16 Adda iti panaggubat iti nagbaetan da Asa ken Baasa nga ari ti Israel iti amin nga aldaw a panagturayda.

וּמִלְחָמָה הָיְתָה בֵּין אָסָא וּבֵין בַּעְשָׁא מֶלֶךְ־יִשְׂרָאֵל כׇּל־יְמֵיהֶֽם׃

17 Rinaut ni Baasa nga ari ti Israel ti Juda ken pinatakderanna ti pader ti Rama, tapno malapdanna ti ipapanaw ken iseserrek ti siasinoman iti daga ni Asa nga ari ti Juda.

וַיַּעַל בַּעְשָׁא מֶֽלֶךְ־יִשְׂרָאֵל עַל־יְהוּדָה וַיִּבֶן אֶת־הָרָמָה לְבִלְתִּי תֵּת יֹצֵא וָבָא לְאָסָא מֶלֶךְ יְהוּדָֽה׃

18 Ket innala ni Asa dagiti amin a pirak ken balitok a nabati kadagiti pagiduldulinan iti balay ni Yahweh, ken kadagiti pagiduldulinan iti palasio ti ari. Inyawatna dagitoy kadagiti adipenna ket impatulodna kenni Ben-hadad nga anak ni Tabrimmon nga anak ni Hezion nga ari ti Aram nga agnanaed idiay Damasco. Kinunana,

וַיִּקַּח אָסָא אֶת־כׇּל־הַכֶּסֶף וְהַזָּהָב הַנּֽוֹתָרִים ׀ בְּאוֹצְרוֹת בֵּית־יְהֹוָה וְאֶת־אֽוֹצְרוֹת בֵּית (מלך) [הַמֶּלֶךְ] וַֽיִּתְּנֵם בְּיַד־עֲבָדָיו וַיִּשְׁלָחֵם הַמֶּלֶךְ אָסָא אֶל־בֶּן־הֲדַד בֶּן־טַבְרִמֹּן בֶּן־חֶזְיוֹן מֶלֶךְ אֲרָם הַיֹּשֵׁב בְּדַמֶּשֶׂק לֵאמֹֽר׃

19 “Agtulagta a dua, a kas iti panagtulag idi dagiti ammata. Kitaem, impatulodanka iti sagut a pirak ken balitok. Waswasem ti katulagam kenni Baasa nga ari ti Israel, tapno saannakon a buriburen ni Baasa.”

בְּרִית בֵּינִי וּבֵינֶךָ בֵּין אָבִי וּבֵין אָבִיךָ הִנֵּה שָׁלַחְתִּי לְךָ שֹׁחַד כֶּסֶף וְזָהָב לֵךְ הָפֵרָה אֶת־בְּרִֽיתְךָ אֶת־בַּעְשָׁא מֶלֶךְ־יִשְׂרָאֵל וְיַעֲלֶה מֵֽעָלָֽי׃

20 Dimngeg ni Ben-hadad kenni Ari Asa ket imbaonna dagiti mangidadaulo iti armadana, ket rinautda dagiti siudad ti Israel. Rinautda ti Ijon, Dan, Abelmet-Maaca ken ti entero a Kinneret agraman ti entero a daga ti Neftali.

וַיִּשְׁמַע בֶּן־הֲדַד אֶל־הַמֶּלֶךְ אָסָא וַיִּשְׁלַח אֶת־שָׂרֵי הַחֲיָלִים אֲשֶׁר־לוֹ עַל־עָרֵי יִשְׂרָאֵל וַיַּךְ אֶת־עִיּוֹן וְאֶת־דָּן וְאֵת אָבֵל בֵּֽית־מַעֲכָה וְאֵת כׇּל־כִּנְרוֹת עַל כׇּל־אֶרֶץ נַפְתָּלִֽי׃

21 Ket napasamak nga idi nangngeg ni Baasa daytoy, insardengna ti pannakaipatakder iti pader ti Rama ket nagsubli isuna idiay Tirza.

וַֽיְהִי כִּשְׁמֹעַ בַּעְשָׁא וַיֶּחְדַּל מִבְּנוֹת אֶת־הָרָמָה וַיֵּשֶׁב בְּתִרְצָֽה׃

22 Kalpasanna, nangipaulog ni Ari Asa iti maysa a bilin iti entero a Juda, a pakaibilangan ti amin. Innalada dagiti batbato ken dagiti troso iti Rama nga ar-aramaten ni Baasa iti panangipatakderna iti pader iti siudad. Ket inusar ni Ari Asa dagita a banbanag a pangsarikedkedna iti Geba ti Benjamin ken Mizpa.

וְהַמֶּלֶךְ אָסָא הִשְׁמִיעַ אֶת־כׇּל־יְהוּדָה אֵין נָקִי וַיִּשְׂאוּ אֶת־אַבְנֵי הָֽרָמָה וְאֶת־עֵצֶיהָ אֲשֶׁר בָּנָה בַּעְשָׁא וַיִּבֶן בָּם הַמֶּלֶךְ אָסָא אֶת־גֶּבַע בִּנְיָמִן וְאֶת־הַמִּצְפָּֽה׃

23 Maipapan iti dadduma a pasamak maipapan kenni Asa, amin a kinabilegna ken inaramidna, ken dagiti siudad nga imbangonna, saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Juda? Ngem idi lakayen isuna, naaddaan isuna iti sakit iti saka.

וְיֶתֶר כׇּל־דִּבְרֵֽי־אָסָא וְכׇל־גְּבוּרָתוֹ וְכׇל־אֲשֶׁר עָשָׂה וְהֶֽעָרִים אֲשֶׁר בָּנָה הֲלֹא־הֵמָּה כְתוּבִים עַל־סֵפֶר דִּבְרֵי הַיָּמִים לְמַלְכֵי יְהוּדָה רַק לְעֵת זִקְנָתוֹ חָלָה אֶת־רַגְלָֽיו׃

24 Kalpasanna, pimmusay ni Asa ket naitabon iti nakaitabonan dagiti kapuonanna iti siudad ni David nga amana. Ni Jehosafat nga anakna ti nagbalin nga ari kas kasukatna.

וַיִּשְׁכַּב אָסָא עִם־אֲבֹתָיו וַיִּקָּבֵר עִם־אֲבֹתָיו בְּעִיר דָּוִד אָבִיו וַיִּמְלֹךְ יְהוֹשָׁפָט בְּנוֹ תַּחְתָּֽיו׃

25 Iti maikadua a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, nangrugi nga agturay idiay Israel ni Nadab nga anak ni Jeroboam; nagturay isuna idiay Israel iti dua a tawen.

וְנָדָב בֶּן־יָרׇבְעָם מָלַךְ עַל־יִשְׂרָאֵל בִּשְׁנַת שְׁתַּיִם לְאָסָא מֶלֶךְ יְהוּדָה וַיִּמְלֹךְ עַל־יִשְׂרָאֵל שְׁנָתָֽיִם׃

26 Dakes ti inaramidna iti imatang ni Yahweh ket nagbiag iti wagas ti amana, ken iti basolna, babaen iti panangisungsongna iti Israel nga agbasol.

וַיַּעַשׂ הָרַע בְּעֵינֵי יְהֹוָה וַיֵּלֶךְ בְּדֶרֶךְ אָבִיו וּבְחַטָּאתוֹ אֲשֶׁר הֶחֱטִיא אֶת־יִשְׂרָאֵֽל׃

27 Pinanggep ni Baasa nga anak ni Ahijah a nagtaud iti pamilia ni Isacar, a papatayen ni Nadab; pinatay isuna ni Baasa idiay Gebbeton, a masakupan dagiti Filisteo, ta rarauten idi ni Nadab ken amin nga Israel ti Gebbeton.

וַיִּקְשֹׁר עָלָיו בַּעְשָׁא בֶן־אֲחִיָּה לְבֵית יִשָּׂשכָר וַיַּכֵּהוּ בַעְשָׁא בְּגִבְּתוֹן אֲשֶׁר לַפְּלִשְׁתִּים וְנָדָב וְכׇל־יִשְׂרָאֵל צָרִים עַֽל־גִּבְּתֽוֹן׃

28 Iti maikatlo a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, pinatay ni Baasa ni Nadab ket simmukat isuna kenkuana nga ari.

וַיְמִתֵהוּ בַעְשָׁא בִּשְׁנַת שָׁלֹשׁ לְאָסָא מֶלֶךְ יְהוּדָה וַיִּמְלֹךְ תַּחְתָּֽיו׃

29 Apaman a nagbalin isuna nga ari, pinatay amin ni Baasa ti pamilia ni Jeroboam. Awan ti imbatina a sibibiag kadagiti kaputotan ni Jeroboam; iti kastoy a wagas, dinadaelna ti panagarinto dagiti kaputotan ni Jeroboam, kas iti insao ni Yahweh babaen iti adipenna a ni Ahija a taga-Silo,

וַיְהִי כְמׇלְכוֹ הִכָּה אֶת־כׇּל־בֵּית יָרׇבְעָם לֹא־הִשְׁאִיר כׇּל־נְשָׁמָה לְיָרׇבְעָם עַד־הִשְׁמִדוֹ כִּדְבַר יְהֹוָה אֲשֶׁר דִּבֶּר בְּיַד־עַבְדּוֹ אֲחִיָּה הַשִּׁילֹנִֽי׃

30 gapu kadagiti basol ni Jeroboam nga inaramidna ken ti pananginsungsongna iti Israel nga agbasol, gapu ta pinagpungtotna ni Yahweh a Dios ti Israel.

עַל־חַטֹּאות יָֽרׇבְעָם אֲשֶׁר חָטָא וַאֲשֶׁר הֶחֱטִיא אֶת־יִשְׂרָאֵל בְּכַעְסוֹ אֲשֶׁר הִכְעִיס אֶת־יְהֹוָה אֱלֹהֵי יִשְׂרָאֵֽל׃

31 Maipapan kadagiti dadduma a pasamak maipapan kenni Nadab, ken amin nga inaramidna, saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Israel?

וְיֶתֶר דִּבְרֵי נָדָב וְכׇל־אֲשֶׁר עָשָׂה הֲלֹא־הֵם כְּתוּבִים עַל־סֵפֶר דִּבְרֵי הַיָּמִים לְמַלְכֵי יִשְׂרָאֵֽל׃

32 Adda panaggubat iti nagbaetan da Asa ken Baasa iti unos ti panagbiagda.

וּמִלְחָמָה הָיְתָה בֵּין אָסָא וּבֵין בַּעְשָׁא מֶֽלֶךְ־יִשְׂרָאֵל כׇּל־יְמֵיהֶֽם׃

33 Iti maikatallo a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, nangrugi nga agturay ni Baasa nga anak ni Ahija iti entero nga Israel idiay Tirza ket nagturay isuna iti duapulo ket uppat a tawen.

בִּשְׁנַת שָׁלֹשׁ לְאָסָא מֶלֶךְ יְהוּדָה מָלַךְ בַּעְשָׁא בֶן־אֲחִיָּה עַל־כׇּל־יִשְׂרָאֵל בְּתִרְצָה עֶשְׂרִים וְאַרְבַּע שָׁנָֽה׃

34 Dakes ti inaramidna iti imatang ni Yahweh ket nagbiag iti wagas ni Jeroboam ken iti basolna babaen iti pangisungsongna iti Israel nga agbasol.

וַיַּעַשׂ הָרַע בְּעֵינֵי יְהֹוָה וַיֵּלֶךְ בְּדֶרֶךְ יָרׇבְעָם וּבְחַטָּאתוֹ אֲשֶׁר הֶחֱטִיא אֶת־יִשְׂרָאֵֽל׃