Ilu 3
1 Nwa m echezọla ihe niile m ziri gị. Ma debe iwu m nʼobi gị.
Сину мій, не забудь ти моєї науки, і нехай мої заповіді стережу́ть твоє серце,
2 Nʼihi na ha ga-eme ka ndụ gị dị ogologo ruo ọtụtụ afọ, wetakwara gị udo na ọganihu.
бо примно́жать для тебе вони довготу́ твоїх днів, і років життя та споко́ю!
3 Ekwela ka ịhụnanya na ikwesi ntụkwasị obi hapụ gị, kekwasị ha nʼolu gị, deekwa ha nʼelu mbadamba nkume, bụ obi gị.
Ми́лість та правда нехай не зали́шать тебе, — прив'яжи́ їх до шиї своєї, напиши їх на табли́ці серця свого, —
4 Mgbe ahụ, ị ga-enwe ihuọma na ezi aha nʼanya Chineke na nʼihu mmadụ.
і зна́йдеш ти ласку та добру премудрість в очах Бога й люди́ни!
5 Tụkwasị Onyenwe anyị obi gị niile, adaberekwala na nghọta gị.
Наді́йся на Господа всім своїм серцем, а на розум свій не покладайся!
6 Nʼihe ọbụla ị na-eme, ka Chineke bute ụzọ, ọ ga-eduzi gị, meekwa ka okporoụzọ gị niile gazie.
Пізнавай ти Його на всіх доро́гах своїх, і Він випростує твої стежки.
7 A bụla onye maara ihe nʼanya nke onwe gị. Tụọ Onyenwe anyị egwu, kpọọkwa ihe ọjọọ asị.
Не будь мудрий у власних оча́х, — бійся Господа та ухиляйся від злого!
8 Nke a ga-eme ka i nwee ahụ ike gbaakwa ọkpụkpụ gị ume.
Це буде ліком для тіла твого, напо́єм для ко́стей твоїх.
9 Sọpụrụ Onyenwe anyị site nʼinye ya mkpụrụ mbụ nke akụnụba gị, na mkpụrụ mbụ nke ihe ubi gị.
Шануй Господа із маєтку свого́, і з початку всіх пло́дів своїх, —
10 Mgbe ahụ ka ọ ga-eme ka ọba gị niile jubigakwa oke, ebe ịnara mmanya gị ga-ejupụta na mmanya ọhụrụ.
і будуть комори твої перепо́внені си́тістю, а чави́ла твої будуть перелива́тись вином молоди́м!
11 Nwa m nwoke ajụla ịdọ aka na ntị nke Onyenwe anyị, ike agwụla gị ịnagide ịba mba ya.
Мій сину, кара́ння Господнього не відкидай, і карта́ння Його не вважай тягаре́м, —
12 Nʼihi na ọ bụ ndị Onyenwe anyị hụrụ nʼanya ka ọ na-abara mba, dịka nna si abara nwa ya nke ihe ya na-atọ ya ụtọ mba.
бо кого́ Господь любить, карта́є того, і кохає, немов батько сина!
13 Onye a gọziri agọzi ka mmadụ ahụ bụ onye chọtara amamihe, onye nwetara nghọta.
Блаженна люди́на, що мудрість знайшла, і люди́на, що розум оде́ржала,
14 Nʼihi na amamihe dị mma karịa ọlaọcha, ọ bakwara uru karịa ọlaedo.
бо ліпше надба́ння її від надба́ння срібла́, і від щирого золота ліпший прибу́ток її,
15 Ọ dị oke ọnụahịa karịa ọla rubi, ọ dịghị ihe na-amasị gị e ji atụnyere ya.
дорожча за пе́рли вона, і всіляке жада́ння твоє не зрівняється з нею.
16 Ndụ ogologo dị nʼaka nri ya; nʼaka ekpe ya ka akụnụba na nsọpụrụ dịkwa.
Довгість днів — у прави́ці її, багатство та слава — в ліви́ці її.
17 Ụzọ ya bụ ụzọ dị mma bụrụkwa ụzọ udo.
Доро́ги її — то дороги приємности, всі стежки́ її — мир.
18 Amamihe bụ osisi nke ndụ nye ndị na-ejide ya aka, e, onye ahụ nke na-ejidesi ya aka ike ka ihe na-agara nke ọma.
Вона дерево життя для тих, хто тримається міцно її, і блаженний, хто де́ржить її!
19 Ọ bụ site nʼamamihe ka Onyenwe anyị ji tọọ ntọala ụwa; ọ bụkwa nghọta ya mere ka eluigwe dịrị ebe ọ dị.
Господь мудрістю землю заклав, небо розумом міцно поставив.
20 Esitere nʼihe ọmụma ya kewaa ogbu mmiri niile, igwe ojii na-atụdakwa igirigi.
Знання́м Його порозкрива́лись безо́дні, і кроплять росою ті хмари.
21 Nwa m nwoke, ekwela ka ihe abụọ ndị a site nʼihu gị wezuga onwe ha: amamihe na nghọta nke ime ihe dị mma nʼizuzu zuruoke,
Мій сину, нехай від оче́й твоїх це не відхо́дить, стережи добрий розум і розважність,
22 nʼihi na ha na-enye gị ndụ ọhụrụ, ha bụkwaara gị ihe ịchọ mma amara nʼolu gị.
і вони будуть життям для твоєї душі, і прикра́сою шиї твоєї, —
23 Ha na-eme ka ị na-aga ije nʼụzọ gị na-enweghị ihe egwu maọbụ ihe mkpọbi ụkwụ.
Тоді пі́деш безпечно своєю дорогою, а нога твоя не спотикне́ться!
24 Mgbe ị ga-edina ala, ị gaghị atụ egwu, ị ga-edina ala ụra gị ga-adị ụtọ.
Якщо покладе́шся — не будеш боятись, а ляжеш, то буде приємний твій сон.
25 Ị gaghị atụ egwu ihe mbibi mberede ọbụla maọbụ tụọ egwu ịla nʼiyi nke na-abịakwasị ndị ajọ omume.
Не бу́деш боятися на́глого стра́ху, ні бурі безбожних, як при́йде, —
26 Nʼihi na Onyenwe anyị bụ ebe ndabere gị, ọ ga-echebekwa gị.
бо твоєю надією буде Госпо́дь, і Він пильнуватиме но́гу твою, щоб вона не зловилась у пастку!
27 Ejigidele ihe ọma ị pụrụ imere onye ọzọ mgbe ọ dị gị nʼaka ime ya.
Не стримуй добра́ потребу́ючому, коли в силі твоєї руки́ це вчини́ти,
28 A sịkwala onye agbataobi gị laa, bịaghachi azụ echi mgbe i nwere ike ime ya taa.
не кажи своїм ближнім: „Іди, і зно́ву прийди, а взавтра я дам“, коли маєш з собою.
29 Agbala izu ọjọọ megide onye agbataobi gị, nʼihi na o nwere ntụkwasị obi nʼebe ị nọ.
Не вио́рюй лихого на свого ближнього, коли він безпечно з тобою сидить.
30 Ebola mmadụ ebubo na-enweghị isi, mgbe onye ahụ na-emeghị gị ihe ọjọọ ọbụla.
Не сварися з люди́ною дармо, якщо злого вона не вчинила тобі.
31 Ekwosola onye na-eme ihe ike ekworo maọbụ họrọ ụzọ ya ọbụla.
Не за́здри наси́льникові, і ні одніє́ї з доріг його не вибирай,
32 Nʼihi na ndị dị otu a bụ ihe arụ nʼanya Onyenwe anyị, ma ọ na-emeso ndị na-eme ihe ziri ezi mmeso ọma.
бо бри́дить Господь крутія́ми, а з праведними в Нього дружба.
33 Ọbụbụ ọnụ Onyenwe anyị dị nʼụlọ ndị na-eme ajọ omume, ma ọ na-agọzi ụlọ ndị ezi omume.
Прокля́ття Господнє на домі безбожного, а ме́шкання праведних Він благосло́вить, —
34 Ndị mpako na-akwa emo ka ya onwe ya na-akwakwa emo, ma ndị dị umeala nʼobi ka ọ na-enye amara.
з насмішників Він насміхається, а покі́рливим милість дає.
35 Ndị maara ihe na-enweta nsọpụrụ, ma ndị nzuzu na-enweta ihere.
Мудрі славу вспадко́вують, а нерозумні носи́тимуть со́ром.
