Ilu 16
1 Mmadụ nwere ike pịa ihe ọ chọrọ ime, ma okwu ikpeazụ ga-esi nʼọnụ Onyenwe anyị.
內心策劃在於人，應允卻在於上主。
2 Ụzọ niile nke mmadụ dị ọcha nʼanya ya, ma Onyenwe anyị na-atule ebumnobi niile nke mmadụ.
對自己的行為，人都自覺無瑕；但審察心靈的，卻是上主。
3 Were ọrụ gị niile nyefee nʼaka Onyenwe anyị, ọ ga-eme ka ha gaa nʼihu.
將你的作為委託於上主，這樣你的計劃必會成功。
4 Onyenwe anyị na-eme ka ihe niile rụpụta ebumnuche ya, o bụladị ndị mmebi iwu ka e debere maka ụbọchị mbibi.
上主所造的各有其用意，連惡人也有不幸的一日。
5 Onyenwe anyị kpọrọ ndị nwere obi dị mpako asị. Mara nke a nke ọma: Ha aghaghị ịta ahụhụ.
居心傲慢的，上主必厭惡；這一類的人，逃不掉懲罰。
6 Ọ bụ site nʼịhụnanya na eziokwu ka eji ekpuchi mmehie; ọ bụkwa site nʼegwu Onyenwe anyị ka mmadụ ji agbanarị mmehie.
藉慈善忠誠，可補贖罪過；藉敬畏上主，可避免罪惡。
7 Mgbe ụzọ mmadụ na-agbaso na-atọ Onyenwe anyị ụtọ, ọ na-eme ka mmadụ ahụ na ndị iro ya dị nʼudo.
世人的行徑，若中悅上主，他必使仇敵，再與他和好。
8 Ọ dị mma inwe ihe nta nʼezi omume karịa inwe ọtụtụ uru nʼụzọ ikpe na-ezighị ezi.
收入少而守正義，勝於進款多而行不義。
9 Anyị nwere ike pịa ọpịpịa nʼobi anyị, maọbụ Onyenwe anyị na-edu ije anyị.
人心裏都策劃自己的行徑；但他的步伐卻由上主支配。
10 Egbugbere ọnụ eze na-ekwu okwu sitere na-ezi nghọta, ọnụ ya adịghị ekpe ikpe na-ezighị ezi.
神明的斷語，出自君王口；他口下判斷，必不致差錯。
11 Ihe ọtụtụ ziri ezi na ihe niile ha nʼotu dịrị Onyenwe anyị, ihe niile e ji atụ ihe dị nʼime akpa bụ ya mere ha.
天秤和稱盤，屬上主所有；囊中的法碼，全由他制定。
12 Ndị eze kpọrọ ime ihe na-adịghị mma asị, nʼihi na site nʼezi omume ka ocheeze ji eguzosi ike.
君王最厭惡的是作惡，因為王位賴正義而立。
13 Ndị eze na-enwe mmasị nʼegbugbere ọnụ na-ekwu eziokwu, ha na-agụ onye na-ekwu eziokwu dị ka ezi mmadụ.
正義的唇舌，為君王所喜悅；說話正直者，為君王所愛戴。
14 Iwe eze bụ onyeozi nke ọnwụ. Onye maara ihe ga-eme ka ọ dajụọ.
君王的震怒，是死訊的使者；但是智慧人，能平息王怒。
15 Mgbe ọchị dị nʼihu eze ọ na-ewetara onye hụrụ ya ndụ, ihuọma ya dị ka igwe ojii na-eweta mmiri ozuzo.
君王容光煥發，人即可活命；君王的恩澤，有如春雲時雨。
16 Ọ ka mma inwe amamihe na mmụọ ịghọta ihe karịa inwe ọlaọcha na ọlaedo.
獲得智慧，勝於獲得黃金；獲得智慧，勝於獲得白銀。
17 Ụzọ dị larịị nke onye ziri ezi bụ iwezuga onwe ya pụọ nʼihe ọjọọ, ndị na-echebe ụzọ ha niile na-echebekwa ndụ ha.
正直人的行徑遠離邪惡，謹守行為的人必確保生命。
18 Nganga na-eweta ịla nʼiyi, mpako na-ewetakwa ọdịda.
驕橫是滅亡的先聲，傲慢是隕落的前導。
19 Ọ ka mma ịbụ onye ogbenye nwere obi umeala karịa ịbụ onye nganga, na onye so ndị nganga keta oke nʼihe ha kwatara nʼagha.
謙下與貧民共處，勝於與驕傲人分贓。
20 Onye ọbụla na-aṅa ntị na ndụmọdụ ka ihe na-agara nke ọma, onye a gọziri agọzi bụ onye ahụ nke na-atụkwasị Onyenwe anyị obi.
細聽勸言的，必將受益；信賴上主的，真是有福。
21 A na-amata onye nwere uche site nʼụdị nghọta o nwere. Okwu dị ụtọ na-eme ka mmadụ mụta ihe nke ọma.
有慧心的人，被稱為哲人；溫和的口吻，更具說服力。
22 Inwe uche bụ isi iyi ndụ nye ndị niile nwere ya, ma enweghị uche na-ewetara ndị nzuzu ntaramahụhụ.
為有智識的人，智識是生命的泉源；然而糊塗愚昧，卻是愚昧人的懲罰。
23 Obi onye maara ihe na-eme ka e tinye uche nʼokwu ọnụ ya, egbugbere ọnụ ha na-emekwa ka mmụta gaa nʼihu.
智慧人的心，使自己的嘴靈巧，使自己的唇舌，更具說服力。
24 Okwu dị nro na-atọ ụtọ ka mmanụ aṅụ, ọ na-atọ mkpụrụobi ụtọ, na-enyekwa ọkpụkpụ ahụ ike.
親切的言語，有如蜂蜜，使心靈愉快，使筋骨舒暢。
25 Ọ dị ụzọ nke ziri ezi nʼanya mmadụ, ma nʼikpeazụ ọ na-eduba nʼọnwụ.
有些道路，看來正直；走到盡頭，卻是死路。
26 Agụụ ihe oriri nke onye ọrụ na-arụpụtara ya ọrụ; agụụ na-akpali mmụọ ya ịga nʼihu.
工人的胃口，催他勞作；工人的口腹，迫他工作。
27 Ndị ọjọọ na-atụpụta echiche ọjọọ, egbugbere ọnụ ha dị ka ọkụ nke na-ekpochapụ ahụ.
無賴之徒，圖謀邪惡；他的嘴上，似有火燒。
28 Onye na-emebi iwu na-agbasa ise okwu; ha na-akpali nsogbu, na-ekewa enyi na enyi.
乖戾的人，撒播爭端；告密的人，離間友情。
29 Ndị ọjọọ na-arafu ndị agbataobi ha, na-edubakwa ha nʼụzọ ga-ewetara ha mbibi.
強橫的人，誘惑朋友；引他走入不正之徒。
30 Onye ji ikuanya ya ekwu okwu na-atụ atụmatụ ọjọọ, onye na-atabi egbugbere ọnụ ya abụọ ekpebiela ime mmehie.
誰緊閉眼睛，是在策劃陰謀；誰緊咬口唇，邪惡業已完成。
31 Isi awọ bụ okpueze nke mara mma, a na-enweta ya nʼụzọ ezi omume.
皓首白髮，是尊榮的冠冕；只在正義的道上，方可獲得。
32 Onye na-adịghị ewe iwe ọsịịsọ karịrị onye a maara aha ya. Onye nwere ogologo ntachiobi karịrị onye na-adọta obodo nʼagha.
有涵養的人，勝於勇士；克服自己的人，勝於克城的人。
33 A na-efe nza, nʼihi ịchọpụta uche Onyenwe anyị, maọbụ Chineke nʼonwe ya na-ekpebi ihe a ga-efeta na nza ahụ.
人儘可在懷中抽籤，但決斷卻在乎上主。
