Ilu 15
1 Ọsịsa okwu dị nro na-eme ka iwe na ọnụma laa azụ; ma okwu ike na-akpali iwe.
溫和的回答，平息忿怒；激昂的言語，使人動怒。
2 Ire onye maara ihe na-eme ka ihe ọmụma mụbaa, ma ọnụ onye nzuzu na-ekwupụta okwu enweghị uche.
智慧者的舌，廣傳智慧；愚昧人的口，吐露愚昧。
3 Onyenwe anyị na-ahụzu ihe niile, anya ya dịkwa nʼahụ ndị ọma na ndị ọjọọ.
上主的眼目，處處都在；善人和惡人，他都監視。
4 Okwu dị nwayọọ na-eweta ndụ na ume; ma nkwutọ na-eweta ịda mba.
撫慰的言辭，有如生命樹；刻薄的言語，能刺傷人心。
5 Naanị onye nzuzu na-akpọ ndụmọdụ ndị mụrụ ya ihe efu; ma onye ọbụla na-ege ntị nye mgbanwe na-ezipụta ezi uche.
愚蠢的人，輕視父親的管教；遵守規勸的，為人必精明。
6 Ụlọ ndị ezi omume na-ejupụta nʼọtụtụ akụ, ma akụ ndị na-emebi iwu na-ewetara ha nsogbu.
在義人家裏，財產豐富；惡人的收入，必遭毀滅。
7 Egbugbere ọnụ onye maara ihe na-agbasa ihe ọmụma, ma obi ndị nzuzu ezighị ezi.
智慧人的唇，散播智識；愚昧人的心，實不可靠。
8 Onyenwe anyị na-akpọ aja ndị ajọ omume asị, ma ekpere ndị ndụ ha ziri ezi na-atọ ya ụtọ.
上主厭惡惡人的祭獻，卻喜悅正直人的祈禱。
9 Onyenwe anyị kpọrọ ụzọ ndị na-emebi iwu asị, ma ndị na-achụso ezi omume ka ọ na-ahụ nʼanya.
上主厭惡惡人的道路，卻喜愛追求正義的人。
10 Oke ịdọ aka na ntị na-echere ndị na-ahapụ ụzọ. Onye kpọrọ ịba mba asị ga-anwụ ọnwụ.
離棄正道的，必遭嚴罰；憎恨規勸的，只有死亡。
11 Onyenwe anyị mazuru ihe omimi niile nke ọnwụ na ọkụ ala mmụọ; ọ ga-esikwa aṅaa ghara ịma obi ụmụ mmadụ? (Sheol h7585)
陰府和冥域，都明擺在上主面前，何況世人的心懷! (Sheol h7585)
12 Ọ dịghị atọ onye na-akwa emo ụtọ ma a baara ya mba, ya mere ọ dịghị ejekwuru onye maara ihe.
輕狂者不愛受人指責，也不願與智慧人往來。
13 Obi nke na-aṅụrị ọṅụ na-eme ka ihu dị mma. Ihu gbarụrụ agbarụ na-egosi obi nwere ihe mwute.
心中愉快，使面容煥發；心中悲傷，精神即頹喪。
14 Obi nwere nghọta na-achọ ịmata ihe, ma ọnụ onye nzuzu na-azụ onwe ya nʼokwu na-abaghị uru.
明達人的心，尋求智識；愚昧人的口，飽食昏愚。
15 Ndụ onye ogbenye jupụtara nnọọ na mgbalị, ma ndị nwere udo nʼobi na-eri oriri mgbe niile.
心情憂傷的，日日困坐愁城；心胸暢快的，時時如享喜宴。
16 Ọ dị mma inwe akụnụba dị nta ma bụrụ onye na-atụ egwu Onyenwe anyị, karịa inwe akụ ma nọrọ na nsogbu.
少有財寶而敬畏上主，勝於富有財寶而諸多煩惱。
17 Ọ ka mma bụ oke nri akwụkwọ nri nta nke nwere ịhụnanya, karịa ehi buru ibu a zụziri azụzi nke ịkpọ asị dị na ya.
有情吃蔬菜，勝於無情食肥牛。
18 Onye iwe ọkụ na-amalite ọgụ; ma onye na-adịghị ewe iwe ọsịịsọ na-eme ka ịlụ ọgụ kwụsị.
易怒的人，常引起爭端；含忍的人，卻平息爭論。
19 Eji ogwu gbochie ụzọ onye umengwụ, ma ụzọ onye omume ya ziri ezi bụ ụzọ dị larịị.
懶惰人的道路，有如荊棘籬笆；正直人的行徑，卻是康莊大道。
20 Nwa nke maara ihe na-eme ka obi tọọ nna ya ụtọ, ma onye nzuzu na-eleda nne ya anya.
智慧的兒子，是父親的喜樂；只有愚昧人，輕視自己的母親。
21 Onye na-enweghị uche na-aṅụrị ọṅụ nʼime amaghị ihe ya, ma onye nwere nghọta na-aga ije nʼụzọ ziri ezi.
無知的人，以愚昧為樂；明智的人，卻直道而行。
22 Nzube na-enweghị ndụmọdụ na-ama afọ nʼala, ma ndị ndụmọdụ dịrị ọtụtụ ọganihu ga-adị.
缺乏考慮，計劃必要失敗；謀士眾多，策略方克有成。
23 Ọṅụ na-adị mgbe mmadụ natara ọsịsa dị mma, okwu e kwuru nʼoge o kwesiri dị mma.
應對得當，自覺快慰；言語適時，何其舒暢!
24 Ụzọ ndụ na-agbago elu nye onye nwere uche, iwezuga ha site na-ịgbada nʼala mmụọ dị nʼokpuru. (Sheol h7585)
生命之路使明智人向上，為此他能避免向下的陰府。 (Sheol h7585)
25 Onyenwe anyị na-adọtu ma na-adọrisi ụlọ nke onye mpako, ma oke ala nke nwanyị di ya nwụrụ ka ọ na-elekọta.
上主將拆毀驕傲人的房屋，卻要堅定寡婦的地界。
26 Echiche ọjọọ niile nke ndị na-emebi iwu ka Onyenwe anyị kpọrọ asị ma okwu ebere niile dị ọcha nʼanya ya.
邪惡的陰謀，為上主所憎惡；溫良的言語，卻為他所喜悅。
27 Onye anya ukwu na-ewetara ezinaụlọ ya nsogbu. Ma onye kpọrọ iri ngarị asị ga-adị ndụ.
貪求財貨的，困擾自己的家庭；憎惡饋贈的，生活必能安定。
28 Obi onye ezi omume na-atule ọsịsa ya ma ọnụ nke onye ajọ omume na-asọpụta ihe ọjọọ dị iche iche.
義人的心，只默思善事；惡人的口，只吐露惡語。
29 Onyenwe anyị anọghị ndị na-emebi iwu nso; ma ọ na-anụ ekpere ndị ezi omume.
上主遠離惡人，卻俯聽義人的祈禱。
30 Ihu ọchị na-eweta obi ụtọ. Akụkọ ọma na-enyekwa ọkpụkpụ ndụ.
晶瑩的目光，使人心曠神怡；美好的訊息，使人筋骨壯健。
31 Onye na-ege ntị nye ịba mba nke na-enye ndụ ga-esoro ndị amamihe nọrọ.
喜聽有益生命勸戒的人，必得列於智慧人的中間。
32 Onye jụrụ ịdọ aka na ntị kpọrọ onwe ya asị ma onye ọbụla naara ndụmọdụ nwere nghọta.
避免教導的，是作賤自己；聽從規勸的，必獲得機智。
33 Ịtụ egwu Onyenwe anyị bụ amamihe na-abịa site nʼịdọ aka na ntị; onye dị umeala nʼobi ga-anata ugwu na nsọpụrụ.
敬畏上主，是智慧的導師；謙卑自下，是榮耀的先聲。
