Ilu 13
1 Nwa maara ihe na-ege ntị na ndụmọdụ nna ya ma onye na-akwa emo adịghị ege ntị nʼịba mba.
智慧之子，聽從父親的教訓；輕狂的人，不聽任何人規勸。
2 Onye na-eme ezi ihe ga-esite nʼokwu ọnụ ya nweta ụgwọ ọrụ, ma ndị na-aghọgbu ibe ha ga-anata ihe ike dịka ụgwọ ọrụ ha.
義人必飽嘗自己口舌的果實，惡人的慾望只有飽食強暴。
3 Mmadụ zuruoke bụ onye na-ejide ire ya aka! Ma onye ekwuruekwu na-ewetara onwe ya mbibi.
謹口慎言，方能自保性命；信口開河，終必自取滅亡。
4 Ndị umengwụ na-achọ ọtụtụ ihe ma ọ dịghị ihe ha na-enweta; ma onye na-arụsị ọrụ ike na-enweta ihe niile ọ chọrọ.
懶人雖常盼望，卻一無所得；勤勞的人，卻常如願以償。
5 Onye ezi omume kpọrọ ụgha asị, ma okwu ọnụ onye na-emebi iwu na-ewetara ya ihere na nkọcha.
義人憎惡謊言，惡人令人可憎可惡。
6 Ezi omume mmadụ na-abara ya uru na ndụ ya niile, ma ajọ omume ndị mmehie na-ala ha nʼiyi.
正義保衛行為正直的人，邪惡卻使罪人滅亡。
7 Ọ dị mmadụ na-eme ka ọ bụ ọgaranya maọbụ onye ụkpa. Ma ọ dịkwa mmadụ na-eme ka ọ bụ onye ụkpa maọbụ ọgaranya.
有人自充富人，其實一貧如洗；有人佯作窮人，其實腰纏萬貫。
8 Ọgaranya nwere ike jiri ego ya gbapụta onwe ya, ma ogbenye adịghị azaghachi mba banyere imerụ ya ahụ.
富人的錢財只是性命的贖價，窮人卻沒有這樣的威脅。
9 Ìhè onye ezi omume na-enwupụ enwupụ, ma oriọna onye mmebi iwu ga-anyụ.
義人的光明，必要高升；惡人的燈火，勢必熄滅。
10 Nganga na-eweta esemokwu, ma a na-ahụ amamihe nʼime ndụ ndị na-anata ndụmọdụ.
傲慢只有引起爭端，虛心受教的人纔有智慧。
11 Akụ a kpatara ngwangwa na-emebikwa ngwangwa; ma akụ sitere nʼịrụsị ọrụ ike na-eto eto.
儻來之物，容易消逝；經久積存，日漸增多。
12 Nchere a na-echere ogologo oge maka imezu olileanya e nwere na-egbu obi, mgbe ihe a na-eche mezuru, oke ọṅụ na-adị.
希望遲不兌現，令人心神煩惱；願望獲得滿足，像株生命樹。
13 Onye na-elelị ntụziaka anya ga-akwụ ụgwọ nʼihi ya, ma onye na-atụ egwu ihe enyere nʼiwu ga-anata ụgwọ ọrụ ya.
誰輕視法令，必遭滅亡；誰敬畏誡命，必得安全。
14 Nkuzi nke onye maara ihe bụ isi iyi nke ndụ, nke na-eme ka mmadụ ghara ịma nʼọnya ọnwụ.
智慧人的教訓是生命的泉源，人可賴以脫免死亡的羅網。
15 Ezi nghọta na-eweta ihuọma, ma ụzọ nke ndị na-ekwesighị ntụkwasị obi na-eduba ha na mbibi.
明哲的規勸，使人蒙恩，殘暴人的舉止，粗魯蠻橫。
16 Onye nwere uche na-eji ọmụma ihe nʼarụ ọrụ, ma ndị nzuzu na-egosipụta enweghị uche ya.
精明的人，常按理智行事；愚昧的人，只自誇其糊塗。
17 Onyeozi ajọ omume na-adaba na nsogbu, ma onyeozi kwesiri ntụkwasị obi na-eweta ọgwụgwọ.
奸妄的使者，使人陷於災禍；忠誠的使者，給人帶來安和。
18 Onye na-ajụ ịdọ aka na ntị ga-anwụ nʼụkpa na nʼihere; ma onye na-anabata ịdọ aka na ntị ka a ga-asọpụrụ.
拒絕規勸的，必遭貧苦羞辱；接受懲戒的，反要受人尊敬。
19 Mgbe ihe a na-ele anya mezuru ọ na-atọ mkpụrụobi ụtọ, ma ndị nzuzu kpọrọ isite nʼajọ ihe wezuga onwe ha asị.
願望獲得滿足，能使心靈愉快；遠離邪惡，卻為愚昧人所深惡。
20 Na-eso ndị maara ihe ka ị ghọọ onye mara ihe, nʼihi na onye na-eso ndị nzuzu na-aba na nsogbu.
與智慧人往來，可成智慧人；與愚昧人作伴，必受其連累。
21 Nsogbu bụ ihe na-esogharị ndị mmehie, ma ngọzị na-esogharị ndị ezi omume.
惡運追蹤罪人，義人卻得善報。
22 Mgbe ezi mmadụ nwụrụ, ọ na-ahapụrụ ụmụ ya na ụmụ ụmụ ya akụ, ma mgbe onye mmehie nwụrụ, akụ ya na-abụ nke ndị ezi omume.
善人為子子孫孫留下產業，罪人的財富是為義人積蓄。
23 Ubi onye ogbenye pụrụ inwe ọtụtụ ihe oriri, ma ikpe na-ezighị ezi na-azachapụ ya.
窮人開墾的田地，生產大量食物；誰若缺乏正義，定不免於滅亡。
24 Onye ọbụla na-adọghị ụmụ ya aka na ntị, na-egosi na ọ hụghị ha nʼanya; ma onye hụrụ ha nʼanya, ga-adọsi ha aka na ntị ike.
不肯使用棍杖的人，實是恨自己的兒子；真愛兒子的人，必時加以懲罰。
25 Onye ezi omume na-eri nri ruo na nriju afọ onwe ya, ma nri na-akọ nʼafọ onye ajọ omume.
義人必得飽食，惡人無以果腹。
