Ilu 1
1 Ndị a bụ ilu Solomọn nwa Devid, eze Izrel.
以色列王大卫儿子所罗门的箴言：
2 Ọ bụ maka amamihe na ntụziaka, maka ịghọta okwu niile kwesiri ịghọta nke ọma,
要使人晓得智慧和训诲， 分辨通达的言语，
3 nʼihi inweta ntụziaka nʼinwe uche, ime ezi omume na ikpe ziri ezi nke aghụghọ na-adịghị.
使人处事领受智慧、 仁义、公平、正直的训诲，
4 Nʼihi ime ka ndị na-enweghị uche nwee ezi uche, ka ndị na-eto eto nweta ihe ọmụma na izuzu ọma.
使愚人灵明， 使少年人有知识和谋略，
5 Ka onye maara ihe gee ntị, tụkwasịkwa ihe nʼihe ọ maara, ka ndị nwere nghọta nwetakwa ezi ndụmọdụ.
使智慧人听见，增长学问， 使聪明人得着智谋，
6 Ka ha ghọta ilu niile na okwu niile na-esi nʼọnụ ndị maara ihe.
使人明白箴言和譬喻， 懂得智慧人的言词和谜语。
7 Ịtụ egwu Onyenwe anyị bụ mmalite ihe ọmụma. Ọ bụkwa naanị ndị nzuzu bụ ndị na-adịghị anabata amamihe na ịdọ aka na ntị.
敬畏耶和华是知识的开端； 愚妄人藐视智慧和训诲。
8 Nwa m, na-aṅa ntị na ntụziaka nke nna gị ahapụkwala ndụmọdụ nne gị.
我儿，要听你父亲的训诲， 不可离弃你母亲的法则；
9 Nʼihi na okpu amara ka ha ga-abụrụ isi gị, bụrụkwa ihe ịnya nʼolu nye gị.
因为这要作你头上的华冠， 你项上的金链。
10 Nwa m, ọ bụrụ na ndị mmehie ara gị ụra, ekwenyerela ha, Ekwela!
我儿，恶人若引诱你， 你不可随从。
11 Ọ bụrụ na ha asị gị, “Bịa soro anyị; ka anyị zoo onwe anyị, tigbuo onye ọbụla anyị hụrụ, bụ onye na-emeghị ihe ọjọọ ọbụla.
他们若说：你与我们同去， 我们要埋伏流人之血， 要蹲伏害无罪之人；
我们好像阴间，把他们活活吞下； 他们如同下坑的人， 被我们囫囵吞了； (Sheol h7585)
13 Anyị ga-enwetakwa ọtụtụ ihe dị oke ọnụahịa, nke anyị ga-akwaju nʼụlọ anyị.
我们必得各样宝物， 将所掳来的，装满房屋；
14 Soro anyị fee nza gị ka anyị nwaa ike anyị, ihe ọbụla kwa anyị nwetara, anyị na gị ga-ekekọta ya ọnụ.”
你与我们大家同分， 我们共用一个囊袋；
15 Nwa m, ejela ije nʼụzọ ndị dị otu a, a zọọkwala ụkwụ nʼokporoụzọ ha;
我儿，不要与他们同行一道， 禁止你脚走他们的路。
16 nʼihi na ụkwụ ha na-agba ọsọ ime ihe ọjọọ, na-emekwa ngwangwa iwufu ọbara.
因为，他们的脚奔跑行恶； 他们急速流人的血，
17 Ọ bụ ihe abaghị uru ịgbasa ụgbụ, nʼebe nnụnụ ọbụla na-ahụ ya anya.
好像飞鸟， 网罗设在眼前仍不躲避。
18 Ma ndị a na-esi ọnya nke na-ama ha. Ha onwe ha ka ọnya ahụ ga-ejide.
这些人埋伏，是为自流己血； 蹲伏，是为自害己命。
19 Otu a ka ọ na-adịkwara ndị ọ na-agụsị agụụ ike inweta akụnụba nʼụzọ na-ezighị ezi. Nʼihi na ịgbaso ụzọ dị otu a na-ewetara ndị na-eso ya ọnwụ.
凡贪恋财利的，所行之路都是如此； 这贪恋之心乃夺去得财者之命。
20 Amamihe na-eti mkpu nʼezi ka mmadụ nụ. Olu ya na-ada ụda nʼama.
智慧在街市上呼喊， 在宽阔处发声，
21 Ọ bụ nʼisi akụkụ ụzọ nke mkpọtụ dịkarịsịrị ka ọ na-akpọ oku, nʼọnụ ụzọ ama obodo ka ọ na-anọ ekwupụta okwu ọnụ ya niile.
在热闹街头喊叫， 在城门口，在城中发出言语，
22 “Unu ndị na-enweghị uche ruo ole mgbe ka unu ga-anọgide bụrụ ndị ga-ahụ enweghị uche nʼanya? Ruo ole mgbe ka ndị na-akwa emo ga-anọgide na mmasị ịkwa emo? Ruo ole mgbe ka ndị nzuzu ga-anọgide na-akpọ ihe ọmụma asị?
说：你们愚昧人喜爱愚昧， 亵慢人喜欢亵慢， 愚顽人恨恶知识，要到几时呢？
23 Ọ bụrụ na unu gere ntị na mba m na-abara unu, aga m awụpụ echiche niile nke obi m nye unu, aga m emekwa ka unu mara okwu m.
你们当因我的责备回转； 我要将我的灵浇灌你们， 将我的话指示你们。
24 Ma ebe ọ bụ na unu egeghị ntị mgbe m kpọrọ oku, setịpụkwa aka m nye unu ma ọ dịghị onye ṅara ntị,
我呼唤，你们不肯听从； 我伸手，无人理会；
25 ebe ọ bụ na unu akpọla ndụmọdụ m asị, jụkwa ịnabata ịba mba m nye unu,
反轻弃我一切的劝戒， 不肯受我的责备。
26 ụbọchị unu ga-adaba na mmekpa ahụ, aga m achị ọchị. Mgbe ihe egwu bịakwasịrị unu, aga m akwa unu emo.
你们遭灾难，我就发笑； 惊恐临到你们，我必嗤笑。
27 Mgbe oke ihe egwu ga-abịakwasị unu dịka ikuku dị ike, mgbe nhụju anya ga-erubiga nʼelu unu dịka oke ifufe, mgbe ịta ahụhụ na nsogbu ga-agbagwoju unu anya.
惊恐临到你们，好像狂风； 灾难来到，如同暴风； 急难痛苦临到你们身上。
28 “Agaghị m ege ntị nʼakwa unu, ọ bụ ezie na unu ga na-akpọ m. Unu ga-achọkwa m ma unu agaghị achọta m.
那时，你们必呼求我，我却不答应， 恳切地寻找我，却寻不见。
29 Nʼihi na unu mechiri anya unu nʼebe ihe ọmụma dị, unu atụghị egwu Onyenwe anyị.
因为，你们恨恶知识， 不喜爱敬畏耶和华，
30 Unu aṅaghị ntị na ndụmọdụ m. Unu lelịrị ịba mba m anya.
不听我的劝戒， 藐视我一切的责备，
31 Ihe niile unu kụrụ ka unu ga-aghọta. Ọ bụkwa ụzọ unu na ndụmọdụ unu ga-eju unu afọ.
所以必吃自结的果子， 充满自设的计谋。
32 Nʼihi na ejezighị ije nke ndị na-enweghị uche na-egbu ha, ọ bụkwa ọnọdụ afọ ojuju ndị nzuzu ga-alakwa ha nʼiyi.
愚昧人背道，必杀己身； 愚顽人安逸，必害己命。
33 Ma onye na-ege ntị nʼokwu m ga-ebi obi ntụkwasị obi. Ọ ga-anọ jụụ na-enweghị ihe ọbụla ga-atụ ya egwu.”
惟有听从我的，必安然居住， 得享安静，不怕灾祸。
