< Matiu 27 >
1 Mgbe chi bọrọ, ndịisi nchụaja niile na ndị okenye gbara izu megide Jisọs otu ha ga-esi gbuo ya.
Bem cedo na manhã seguinte todos os principais sacerdotes e os anciãos dos judeus resolveram como [eles fariam] para que os romanos [matassem Jesus].
2 Ya mere, ha kere ya agbụ, duru ya pụọ, nyefee ya nʼaka Pailet onye bụ gọvanọ.
[Amarraram as mãos dele e o levaram embora. Levaram-no a Pilatos, ] o governador [romano].
3 Mgbe Judas, onye ahụ rara Jisọs nye, hụrụ na a maala Jisọs ikpe ọnwụ, o chegharịrị weghachikwara ndịisi nchụaja na ndị okenye iri ego ọlaọcha atọ ahụ.
Quando Judas, aquele que ––traiu/ajudou os inimigos de Jesus a capturá-lo––, percebeu que tinha sido decidido mandar matar Jesus, {eles tinham decidido matar Jesus}, ficou com muito remorso por causa do que tinha feito. Ele devolveu as trinta moedas aos chefes dos sacerdotes e anciãos.
4 Ọ kwuru sị, “Emehiela m, site na ịrara onye aka ya dị ọcha nye ọnwụ.” Ma ha sịrị, “Nke ahụ agbasaghị anyị, ọ bụ mkpa dịrị gị.”
Ele disse: “Eu pequei; eu traí um homem que ––é inocente/não fez nada errado”. Eles responderam: ––“Isso não significa nada/Que significa isso–– [RHQ] para nós? Esse problema é seu!”
5 Ọ wụsara ego ọlaọcha ahụ nʼala ụlọnsọ, pụọ gaa kwụọ ụdọ.
Então Judas [tomou o dinheiro e] jogou-o para dentro do templo. Depois ele saiu e se enforcou.
6 Ndịisi nchụaja tụtụkọtara ego ahụ kwuo sị, “O megidere iwu itinye ego a nʼime ụlọakụ, nʼihi na ọ bụ ego ọbara.”
[Mais tarde] os chefes dos sacerdotes acharam as moedas. Pegaram-nas e disseram: “Já que este é dinheiro [que pagamos a ele por derramar] sangue [e matar outro homem], nossa lei não [nos permite colocá-lo] na caixa das ofertas [do templo]”.
7 Mgbe ha gbasịrị izu, ha kwekọtara ma were ego ahụ zụta ala nʼaka otu ọkpụ ite. Ha mere ala ahụ ka ọ bụrụ ebe a na-eli ndị ọbịa.
Por isso resolveram usar esse dinheiro para comprar o campo onde os homens cavavam na terra para fazer jarros. Fizeram desse campo um lugar onde enterravam não judeus [que morriam em Jerusalém].
8 Nke a mere e ji na-akpọ ala ahụ, “Ala Ọbara,” ruo taa.
É por isso que esse campo ainda se chama {por que eles ainda chamam esse lugar} ‘O campo de sangue’.
9 Nʼụzọ dị otu a, okwu e kwuru site nʼọnụ Jeremaya onye amụma mezuru. “Ha tụtụkọtara mkpụrụ ego ọlaọcha iri atọ, bụ ọnụahịa onye ahụ, nke ụfọdụ nʼime ụmụ Izrel kpebiri na a ga-akwụ nʼisi ya.
[Ao comprar esse campo], eles cumpriram estas palavras escritas pelo profeta Jeremias {que o profeta Jeremias escreveu} [há muito tempo atrás: ] Pegaram as trinta moedas de prata; Foi (esse preço) que os líderes dos judeus resolveram que Ele valia;
10 Ha ji ego ahụ zụọ ubi onye ọkpụ ite, dị ka Onyenwe anyị nyere m iwu.”
e com elas compraram o campo de onde as pessoas tiravam barro para os oleiros. Fizeram isso assim como o Senhor me dirigiu.
11 Nʼoge a Jisọs guzo nʼihu gọvanọ. Gọvanọ jụrụ ya sị, “Ị bụ eze ndị Juu?” Jisọs sịrị ya, “Gị onwe gị kwuru ya.”
Jesus estava em pé diante do governador. Então o governador perguntou a Ele: “Você [diz que quer ser] o rei dos judeus?” Jesus respondeu: “É o senhor mesmo que disse assim”.
12 Mgbe ndịisi nchụaja na ndị okenye boro ya ebubo ụgha, o kwughị ihe ọbụla.
Quando Ele foi acusado pelos chefes dos sacerdotes e anciãos {Quando os chefes dos sacerdotes e os anciãos o acusaram de várias coisas}, Ele não respondeu.
13 Ya mere, Pailet sịrị ya, “Ị naghị anụ ihe ndị a niile ha na-ebo gị?”
Então Pilatos disse a Ele: “Você ouve todas as coisas de que o acusam; [não tem resposta]?”
14 Ma ọ zaghị ọ bụladị otu mkpụrụ okwu nʼebubo ndị ahụ. Ihe a gbagwojuru gọvanọ anya nke ukwuu.
Embora [Jesus não fosse culpado], Ele não disse nada. Ele não respondeu a nenhuma das coisas de que eles o acusavam. Como resultado, o governador ficou admirado.
15 Ugbu a, ọ bụ omenaala gọvanọ nʼoge mmemme na ọ ga-ahapụ otu onye mkpọrọ, bụ onye igwe mmadụ họọrọ.
Era costume do governador [cada ano] durante a celebração [da Páscoa] soltar uma pessoa que estava na prisão. Soltava o preso que o povo escolhesse.
16 Ma nʼoge a e nwere otu onye mkpọrọ nke ọtụtụ mmadụ maara nke ọma. A na-akpọ Jisọs Barabas.
Naquela época havia [em Jerusalém] um preso bem conhecido chamado Barrabás.
17 Mgbe igwe mmadụ niile zukọrọ, Pailet sịrị ha, “Onye ka unu chọrọ ka m hapụrụ unu, ọ bụ Jisọs Barabas ka ọ bụ Jisọs onye a na-akpọ Kraịst?”
Então quando a multidão se reuniu, Pilatos perguntou: “Qual dos presos gostariam que eu soltasse para vocês: Barrabás ou Jesus, de quem se diz que {que [alguns de vocês] dizem} ser o Messias?”
18 Nʼihi na ọ maara nke ọma na ọ bụ site nʼekworo ka ha ji rara Jisọs nye nʼaka ya.
[Ele perguntou isso] porque sabia o que os chefes dos sacerdotes queriam fazer. Entregaram Jesus nas suas mãos [somente] porque tinham inveja dele. Portanto, [Ele pensava que a multidão preferisse que ele soltasse Jesus].
19 Mgbe ọ nọkwasịrị nʼelu oche ikpe ya, nwunye ya zitere ozi sị ya, “Wepụkwa aka gị nʼihe gbasara nwoke onye ezi omume ahụ. Nʼihi na ahụjuru m anya na nrọ nʼabalị gara aga nʼihi ya.”
Enquanto Pilatos estava sentado na plataforma [de onde tomava decisões], a esposa dele lhe enviou este recado: “Hoje de manhã cedo tive um sonho ruim por causa deste homem. Portanto, não condene este homem justo!”
20 Ma ndịisi nchụaja na ndị okenye kwagidere igwe mmadụ ahụ ka ha rịọ ya, ka ọ hapụrụ ha Barabas, ma nye ha Jisọs ka ha gbuo ya.
Mas os chefes dos sacerdotes e os anciãos convenceram a multidão a pedir que Pilatos soltasse Barrabás e [mandar seus soldados] executarem Jesus.
21 Ọzọkwa, gọvanọ sịrị ha, “Nʼime mmadụ abụọ ndị a onye ka unu chọrọ ka m hapụrụ unu?” Ha sịrị, “Barabas!”
Então o governador perguntou a ela: “Qual dos dois homens vocês querem que eu solte para vocês?” A multidão respondeu: “Barrabás!”
22 Pailet sịrị ha, “Gịnị ka m ga-eme Jisọs onye a na-akpọ Kraịst?” Ha niile sịrị, “Kpọgide ya nʼobe!”
Aí o governador perguntou [admirado]: “Então o que devo fazer com Jesus de quem se diz que é {que [alguns de vocês] dizem} ser o Messias?” Todos responderam: “[Mande que] seja crucificado {[seus soldados] ––o crucifiquem/o preguem em uma cruz}!”
23 Ọ jụrụ ha sị, “Ọ bụ nʼihi gịnị? Olee ihe ọjọọ o mere?” Ma ha tiri mkpu karịa ka ha si eti na mbụ, na-asị, “Kpọgide ya nʼobe! Kpọgide ya nʼobe!”
Pilatos perguntou: “Por que? Que mal Ele fez?” Mas eles só continuaram a gritar: “[Mande que] Ele seja crucificado {[seus soldados] o crucifiquem}!”
24 Mgbe Pailet hụrụ na o nweghị ihe ọ pụrụ ime, kama na ụzụ na ọgbaaghara na-amalite. O weere mmiri kwọọ aka ya nʼihu igwe mmadụ ahụ sị ha, “Aka m dị ọcha nʼebe ọbara nwoke a dị. Jirinụ aka unu hụ maka ya.”
Pilatos percebeu que não podia fazer nada. Viu que, pelo contrário, o povo estava começando a se revoltar. Por isso ele pegou [uma bacia de] água e lavou as mãos enquanto a multidão observava e disse: “[Ao lavar as mãos estou mostrando a vocês que] se este homem morrer, a culpa é [de vocês, não é minha]!”
25 Igwe mmadụ ahụ zaghachiri ya nʼotu olu sị, “Ka ọbara ya dị nʼisi anyị na nʼisi ụmụ anyị!”
O povo todo respondeu: “A culpa de fazer Ele morrer estará sobre nós e estará sobre nossos filhos, também!”
26 Mgbe ahụ ọ hapụụrụ ha Barabas. Mgbe ọ pịachara Jisọs ihe, ọ raara ya nye ka ha kpọgide ya nʼobe.
Então ele [mandou os soldados] soltarem Barrabás para eles. Mas [mandou que seus soldados] chicoteassem Jesus. Então entregou Jesus nas mãos dos [seus soldados] para que Jesus fosse pregado {eles pregassem Jesus} em uma cruz.
27 Mgbe ahụ ndị agha gọvanọ duuru Jisọs baa nʼogige ụlọ ndị agha, mee ka otu ndị agha niile gbaa ya gburugburu.
Então os soldados do governador levaram Jesus para a sede do governo. Toda a tropa/o grupo de soldados reuniu-se em volta de Jesus.
28 Ha yipụrụ ya uwe ya, yinye ya uwe mwụda na-acha uhie uhie.
Eles tiraram [a roupa dele] e colocaram nele uma capa roxa, [fingindo que fosse um rei].
29 Ha kpara okpueze nke e ji ogwu mee, kpukwasị ya nʼisi. Ha tinyekwara ya mkpara achara nʼaka nri, gbuo ikpere nʼala nʼihu ya, na-akwa ya emo na-asị, “Ekele, Eze ndị Juu!”
[Pegaram alguns] espinho, teceram para fazer uma coroa e colocaram-na na cabeça dele. Colocaram na mão direita dele um caniço [parecido com um bastão que um rei seguraria]. Então ajoelharam-se na frente dele e caçoaram dele, dizendo: “Eis o rei dos judeus!”
30 Ha gbụrụ ya ọnụ mmiri asọ, werekwa osisi ahụ kụọ ya nʼisi ọtụtụ mgbe.
Continuaram cuspindo nele. Pegaram o bastão e continuaram batendo na cabeça dele.
31 Mgbe ha ji ya mechaa ihe ọchị, ha yipụrụ ya uwe ahụ, yinyekwa ya uwe nke ya, duuru ya pụọ, ịga kpọgide ya nʼobe.
Quando terminaram de zombar– dele, tiraram a capa e puseram nele a sua própria roupa. Então levaram-no embora até [onde] iriam pregá-lo em uma cruz.
32 Mgbe ha na-apụ, ha zutere otu nwoke onye obodo Sirini a na-akpọ Saimọn. Ha manyere ya ka o buru obe ya.
[Depois de Jesus levar a sua cruz por pouca distância], viram um homem chamado Simão, da [cidade de] Cirene. Obrigaram Simão a carregar a cruz para Jesus.
33 Mgbe ha bịarutere nʼebe a na-akpọ Gọlgọta (nke pụtara, “ebe okpokoro isi”).
Chegaram a um lugar chamado Gólgota. Esse nome significa: ‘lugar parecido com caveira’.
34 Ha nyere ya mmanya a gwara ọgwụ ilu ka ọ ṅụọ. Mgbe o detụrụ ya ire, o kweghị ya ọṅụṅụ.
Ali, algo que tinha sabor muito amargo foi misturado com vinho {misturaram com vinho alguma coisa com sabor muito amargo}. Deram isso a Jesus para beber [para Ele não sentir tanta dor quando o pregassem na cruz]. Mas depois dele prová-lo, não quis beber. [Alguns soldados levaram as roupas dele].
35 Mgbe ha kpọgidechara ya nʼelu obe. Ha fere nza nke ha jiri kee uwe ya nʼetiti onwe ha.
Então eles O pregaram em uma cruz. Depois, dividiram as roupas dele entre si tirando a sorte com algo semelhante a dados para [determinar que peça de roupa cada um receberia].
36 Ha nọdụkwara ala nʼebe ahụ na-eche ya nche.
Então os soldados se sentaram ali para guardá-lo, [para que ninguém tentasse resgatá-lo].
37 Nʼelu ebe isi ya dị, ka ha debere ihe ha dekwasịrị ebubo ha boro ya. Nke a bụ ihe ha dere: Onye a bụ Jisọs, Eze ndị Juu.
Prenderam [à cruz] acima da cabeça de Jesus um cartaz no qual tinha sido {eles tinham} escrito por que estavam pregando-o na cruz. [O que escreveram foi]: “Este é Jesus, o rei dos judeus’.
38 Ha kpọgidekwara ya na ndị ohi abụọ nʼobe. Otu onye nʼaka nri, onye nke ọzọ nʼaka ekpe ya.
Dois bandidos também foram pregados {Também pregaram dois bandidos} em cruzes. Um foi pregado em uma cruz {Pregaram um} no lado direito [de Jesus] e um em uma cruz no lado esquerdo.
39 Ndị na-agafe nʼụzọ na-ekwutọ ya, na-efufekwa isi ha,
As pessoas que estavam passando por ali o insultaram balançando as cabeças ––[como se Ele fosse um homem mau/caçoando dele]
40 na-asịkwa, “Leenụ onye nwere ike ịkwatu ụlọnsọ Chineke wughachi ya na mkpụrụ ụbọchị atọ! Zọpụtanụ onwe gị! Ọ bụrụ na ị bụ Ọkpara Chineke si nʼelu obe ahụ rịdata!”
e disseram: “Você [disse que] destruiria o templo e que depois o construiria novamente dentro de três dias! [Pois se puder fazer isso], salve-se! Se você é –– o Filho de Deus/aquele que também é Deus––, desça da cruz!”
41 Ndịisi nchụaja, ndị ozizi iwu na ndị okenye sokwa na-eme ya ihe ọchị, na-asị,
Da mesma maneira, os chefes dos sacerdotes, aqueles que ensinavam as leis [judaicas], e os anciãos caçoaram dele. Disseram:
42 “Ọ zọpụtara ndị ọzọ, ma o nweghị ike ịzọpụta onwe ya. Ọ bụ eze ndị Izrel; ya si nʼelu obe rịdata ugbu a, anyị ga-ekwerekwa na ya.
“[Ele diz que] salvou os outros [das doenças deles], mas não pode ajudar–se a si mesmo! [Ele diz que] Ele é o rei de Israel. Então deve descer da cruz. Depois disso nós creremos nele!
43 Ọ tụkwasịrị Chineke obi, ọ bụrụ na ọ masịrị Chineke, ya napụta ya ugbua, nʼihi na o kwuru sị, ‘Abụ m Ọkpara Chineke.’”
Ele confia em Deus e diz: ––Sou o Filho de Deus/aquele que também é Deus. Se Deus tivesse prazer nele, Deus deveria resgatá-lo agora!”
44 Ọ bụladị ndị ohi ahụ a kpọgidekọrọ ha na ya nʼobe nọkwa na-akparị ya.
Da mesma forma, os dois bandidos que foram crucificados com Ele também O insultaram.
45 Ma site nʼelekere iri na abụọ nke ehihie ruo nʼelekere atọ nke ehihie, ọchịchịrị gbachikọtara nʼala ahụ niile.
Ao meio dia escureceu-se por toda a terra e [ficou escuro] até às três horas.
46 Nʼoge dị ka elekere atọ nke ehihie, Jisọs tiri mkpu nʼoke olu sị, “Elọi, Elọi, lama sabaktani?” (nke pụtara, “Chineke m, Chineke m, gịnị mere i jiri hapụ m?”).
Mais ou menos às três horas Jesus gritou em voz bem alta: “Eli, Eli, lemá sabactani?” Isso quer dizer: ‘Meu Deus, meu Deus, por que me abandonou?’
47 Mgbe ụfọdụ ndị guzo nʼebe ahụ nụrụ nke a, ha sịrị, “Ọ na-akpọ Ịlaịja.”
Quando alguns que estavam em pé ali ouviram [a palavra ‘Eli,’ não entendendo isso], disseram: “Ele está chamando [o profeta] Elias!”
48 Nʼotu oge ahụ kwa otu onye nʼime ha gbaara ọsọ were ogbo denye ya na mmanya gbara ụka, fanye ya nʼosisi, welie ya elu, chee ya ka ọ ṅụọ.
Imediatamente um deles correu e pegou uma esponja, encheu-a com vinho azedo, colocou a esponja [na ponta de] um bastão e estendeu para que Jesus pudesse tomar [o vinho dela].
49 Ma ndị ọzọ sịrị, “Hapụnụ, ka anyị lee ma Ịlaịja ọ ga-abịa ịzọpụta ya.”
Mas os outros que estavam ali disseram: “Espere! Vamos ver se Elias vem salvá-lo!”
50 Ọzọkwa, Jisọs jiri oke olu tie mkpu, kubie ume.
Então depois de Jesus gritar bem alto outra vez, Ele morreu.
51 Nʼotu ntabi anya ahụ kwa, akwa mgbochi nke ụlọnsọ ahụ gbawara site nʼelu ruo nʼala. Ala makwara jijiji. Nkume tiwasịkwara.
Naquele momento a cortina [bem grossa que separava o lugar mais santo do resto] do templo foi rasgada {rasgou-se} em dois pedaços de cima para baixo. [Isso mostrou que as pessoas comuns agora podiam entrar na presença de Deus]. A terra foi sacudida {tremeu} e algumas rochas [grandes] foram partidas {partiram}.
52 Ala ili meghere. A hụrụ ọtụtụ ndị nsọ, ndị nwụrụ anwụ, ka e mere ka ha si nʼọnwụ bilie.
[Alguns] túmulos foram abertos {abriram-se} e os corpos de muitas pessoas santas que tinham morrido tornaram a viver.
53 Mgbe ha sitere nʼọnwụ bilie, ha hapụrụ ili ha banye nʼime obodo nsọ, gosikwa ọtụtụ mmadụ onwe ha.
Essas pessoas saíram dos túmulos e depois que Jesus ressuscitou de novo foram a Jerusalém e apareceram a muitos lá.
54 Mgbe ọchịagha, na ndị ya ha nọ nʼebe ahụ na-eche Jisọs nche hụrụ ala ọma jijiji a, na ihe niile mere, ha tụrụ oke egwu. Ha kwuru sị, “Nʼezie, nwoke a bụ Ọkpara Chineke!”
Quando o oficial encarregado dos soldados que pregaram Jesus à cruz e seus soldados sentiram o terremoto e viram todas as outras coisas que aconteceram, ficaram com muito medo. Exclamaram: “Com certeza Ele era o ––Filho de Deus/homem que também era Deus!”
55 Ọtụtụ ụmụ nwanyị nọ nʼebe ahụ, ndị guzo nʼebe dị anya na-ele ihe na-eme. Ha si Galili soro Jisọs, na-ejere ya ozi.
Muitas mulheres estavam ali, observando a uma distância. Estas eram mulheres que acompanharam Jesus [do distrito] da Galileia para providenciar as coisas de que precisava.
56 Nʼime ha bụ Meri Magdalin, na Meri nne Jemis na Josef, na nne ụmụ Zebedi.
Entre elas estava Maria da [cidade] de Madalena, outra Maria que era mãe de Tiago e José e a mãe de Tiago e João.
57 Mgbe o ruru anyasị, otu onye ọgaranya si Arimatia aha ya bụ Josef. Onye ya onwe ya bụkwa onye na-eso ụzọ Jisọs,
Quando a noite estava perto, um homem rico chamado José chegou ali. Ele era [da cidade] de Arimateia. Ele também era discípulo/seguidor de Jesus.
58 jekwuuru Pailet rịọọ ya ka e bunye ya ozu Jisọs. Pailet nyere iwu ka e bunye ya ozu ahụ.
Então ele foi a Pilatos e pediu que Pilatos o deixasse levar o corpo de Jesus [e enterrá-lo]. Pilatos mandou que fosse permitido a [José] {[seus soldados] deixassem [José]} levar [o corpo].
59 Josef buuru ozu ya, were ezi akwa ọcha linin na-enwu enwu fụchie ya,
Então José [e alguns outros] levaram o corpo e enrolaram em um pano limpo e branco.
60 ma gaa lie ya nʼili ọhụrụ nke o gwuuru onwe ya, nʼetiti nkume. O jikwa otu nkume buru ibu kpuchie ọnụ ụzọ ili ahụ, hapụ ya laa.
Depois eles o puseram no próprio túmulo de José, que ele tinha cortado na rocha. Rolaram uma enorme pedra [redonda e plana] para a entrada do túmulo. Então foram embora.
61 Meri Magdalin na Meri nke ọzọ nọ na-ebe ahụ, ha nọdụrụ ala na ncherita ihu ili ahụ.
Maria da cidade de Madalena e a outra Maria estavam sentadas na frente do túmulo, [observando].
62 Nʼechi ya, nke bụ ụbọchị na-eso ụbọchị Nkwadebe, ndịisi nchụaja na ndị Farisii zukọrọ jekwuru Pailet.
O próximo dia foi sábado, o dia de descanso dos judeus. Os chefes dos sacerdotes e [alguns dos] fariseus foram a Pilatos.
63 Ha kwuru sị, “Nna anyị ukwu, anyị na-echeta na mgbe onye ụgha ahụ dị ndụ, ọ sịrị na ya ga-esi nʼọnwụ bilie mgbe ụbọchị atọ gasịrị.
Disseram: “Senhor, nós nos lembramos que enquanto esse enganador estava vivo, Ele disse: ‘Três dias depois que eu morrer, eu viverei de novo’.
64 Ya mere, nye iwu ka ndị agha gị na-eche ili ya nche, ruo mgbe ụbọchị atọ gasịrị. Nke a ga-egbochi ndị na-eso ụzọ ya ịga zuru ozu ya. Ka ha ghara ị sịkwa ndị mmadụ na o sitela nʼọnwụ bilie. Ọ bụrụ na ha agha ụgha dị otu a, ọ ga-ajọrọ anyị njọ mgbe ahụ karịa na mbụ.”
Por isso pedimos que o senhor mande que o túmulo seja guardado {que [os soldados] guardem o túmulo} [por três dias]. Se o senhor não fizer isso, os seguidores dele podem roubar o corpo e dizer às pessoas que Ele ressuscitou dos mortos. Se enganarem [as pessoas dizendo isso], será pior do que Ele mesmo enganar as pessoas antes [dizendo que Ele era o Messias]”.
65 Pailet gwara ha sị, “Unu nwere otu ndị agha na-eche nche, kpọrọnụ ha gaa mechisie ili ahụ ike dị ka unu si maara eme.”
Pilatos respondeu: “[Podem] levar alguns soldados. Vão ao túmulo e façam-no tão seguro quanto puderem”.
66 Ya mere, ha kpọrọ ndị agha gaa mechizie ọnụ ili ahụ. Ha kakwara akara nʼelu nkume ahụ.
Então foram e tornaram o túmulo seguro [amarrando uma corda] na pedra para prendê-la [nos dois lados da rocha] e selando-o. Também [disseram aos soldados] para guardarem o túmulo.