Matiu 13
1 Nʼotu ụbọchị ahụ, Jisọs hapụrụ ụlọ ahụ gaa nʼọnụ mmiri ebe ọ nọdụrụ ala.
Ngalolosuku uJesu waphuma endlini wayahlala eceleni kwechibi.
2 Igwe mmadụ dị ukwuu bịakwutere ya, nke mere ka ọ baa nʼime ụgbọ mmiri. Nʼime ya ka ọ nọ na-ezi ndị mmadụ nọ nʼọnụ mmiri ahụ na-ege ya ntị ihe.
Amaxuku abantu aminyezelana kuye waze wangena esikepeni wahlala kuso, abantu bonke bona babemi okhunjini.
3 O ji ilu gwa ha ọtụtụ ihe. Ọ gwara ha sị, “O nwere otu onye ọrụ ubi gara ịkụ mkpụrụ nʼubi ya.
Wasebatshela izinto ezinengi esebenzisa imizekeliso, wathi, “Umlimi waphuma wayahlanyela inhlanyelo yakhe.
4 Mgbe ọ na-agha mkpụrụ ndị a, ụfọdụ nʼime ha dara nʼakụkụ ụzọ ebe ụmụ nnụnụ bịara tụrịa ha loo.
Kwathi eyihaza inhlanyelo, eyinye yawela endleleni, izinyoni zafika zayidobha yonke.
5 Ma ụfọdụ nʼime ha dara nʼala dị nkume nkume. Ọ dịghị anya ha puputara, too, nʼihi na aja dị nʼebe ahụ emighị emi.
Eyinye yawela okhetheni lapho okwakungela mhlabathi owaneleyo. Yaphanga yamila ngoba umhlabathi wawungatshoni.
6 Ma mgbe anwụ mụkwasịrị ha, ha chanwụrụ, kpọnwụọ, nʼihi na mgbọrọgwụ ha emikpughị emikpu nʼime ala.
Kodwa kwathi ilanga seliphumile yahanguleka yabuna ngoba yayingelampande.
7 Mkpụrụ ụfọdụ danyere nʼetiti ogwu, ogwu ahụ topụtara kpagbuo ha.
Eyinye yawela phakathi kwameva, asuka akhula ayiminya inhlanyelo.
8 Ma ụfọdụ mkpụrụ dara nʼezi ala, mịakwa ọtụtụ mkpụrụ. Ụfọdụ mịrị mkpụrụ iri atọ, ụfọdụ iri isii, ụfọdụ kwa otu narị.
Eyinye inhlanyelo yawela emhlabathini omuhle lapho eyathela khona izithelo eziphindwe okungabalikhulu, kumbe okungamatshumi ayisithupha loba okungamatshumi amathathu ukudlula leyo eyayihlanyelwe.
9 Onye ọbụla nwere ntị ịnụ ihe, ya nụrụ.”
Lowo olendlebe kezwe.”
10 Emesịa, ndị na-eso ụzọ ya bịakwutere ya jụọ ya sị, “Gịnị mere i ji na-agwa ndị a okwu nʼilu?”
Abafundi beza kuye bambuza bathi, “Kungani ukhuluma ebantwini ngemizekeliso na?”
11 Ọ zaghachiri, “Nʼihi na ọ bụ unu ka e nyere ịmata ihe omimi niile nke alaeze eluigwe. Emeghị ka ndị ọzọ ghọta ya.
Waphendula wathi, “Ulwazi lwemfihlakalo yombuso wezulu luphiwe lina hatshi bona.
12 Onye ahụ nwere ihe ka a ga-enyekwa ọzọ, ka o nwee karịa. Ma onye na-enweghị ihe ọbụla ka a ga-anapụ ọ bụladị ihe o nwere.
Lowo olakho, uzaphiwa kwengezelelwe abesesiba lokunengi kakhulu. Lowo ongelakho, lalokho alakho uzakwemukwa.
13 Nke a bụ ihe mere m ji agwa ha okwu nʼilu: “Nʼihi na ha na-ele anya, ma ha adịghị ahụ ụzọ, ha na-ege ntị, ma ha adịghị anụ ihe maọbụ aghọta ya.
Lokhu yikho okungenza ngikhulume kubo ngemizekeliso: Ngoba loba bekhangele kababoni; loba belalele kabezwa njalo kabaqedisisi.
14 Nke a bụkwa imezu amụma ahụ Aịzaya buru sị, “‘Unu ga na-anụ, nụkwa, ma unu agaghị aghọta ihe ọbụla. Unu ga na-ele anya, hụkwa, ma unu agaghị ahụ ihe ọbụla.
Kubo isiphrofethi sika-Isaya siyagcwaliseka, esokuthi: ‘Lizahlala lisizwa kodwa lingaqedisisi; lizahlala libona kodwa lingabonisisi.
15 Nʼihi na obi ndị nke a a maala abụba, dịkwa arọ, ha adịghị ejikwa ntị ha anụ ihe, ha mechikwara anya ha ka ha ghara ịhụ ụzọ. Ma ọ bụghị otu a ha nwere ike iji anya ha hụ ụzọ, jirikwa ntị ha nụ ihe, sitekwa nʼobi ha nwe nghọta ma chigharịa bịakwute m, ka m gwọọ ha.’
Ngoba inhliziyo zalababantu sezaba lukhuni; kabasezwa ngezindlebe zabo njalo sebawavala amehlo abo. Funa babone ngamehlo abo, bezwe ngezindlebe zabo, baqedisise ngezinhliziyo zabo, baphenduke bese ngibasilisa.’
16 Ma ngọzị na-adịrị anya unu, nʼihi na ha na-ahụ ụzọ, na ntị unu nʼihi na ha na-anụkwa ihe.
Kodwa abusisiwe amehlo enu ngoba ayabona lezindlebe zenu ziyezwa.
17 Nʼezie agwa m unu, ọtụtụ ndị amụma na ndị ezi omume ka ọ gụrụ agụụ ịhụ ihe unu na-ahụ, ma ha ahụghị ya, na ịnụ ihe unu na-anụ, ma ha anụghị ya.
Ngoba ngilitshela iqiniso ukuthi abaphrofethi abanengi lamadoda alungileyo balangazela ukukubona lokhu elikubonayo kodwa kabakubonanga, lokuzwa lokhu elikuzwayo kodwa kabakuzwanga.
18 “Ugbu nụrụnụ nkọwa ilu ọgha mkpụrụ ahụ.
Lalelani-ke lizwe ukuthi utshoni umzekeliso womhlanyeli:
19 Mgbe onye ọbụla nụrụ oziọma nke alaeze ahụ, ma ọ ghọtaghị ya, ajọ onye ahụ na-abịa napụ ya ihe ahụ akụrụ nʼobi ya. Nke a bụ mkpụrụ ahụ nke dara nʼokporoụzọ.
Nxa umuntu esizwa ilizwi ngombuso kodwa engabambisisi, omubi uyeza ahwithe lokho obekuhlanyelwe enhliziyweni yakhe. Yiyo le inhlanyelo eyahlanyelwa endleleni.
20 Mkpụrụ nke dara nʼala nkume nọchiri anya obi mmadụ onye nụrụ oziọma ahụ, jirikwa oke ọṅụ nabata ya.
Inhlanyelo eyawela okhetheni ngumuntu olizwayo ilizwi aphange alamukele ngentokozo.
21 Ma ebe ha na-enweghị mgbọrọgwụ nʼime ha. Ha na-anọ nwa oge nta. Mgbe nsogbu maọbụ mkpagbu bịara nʼihi okwu ahụ, ngwangwa ha na-adachapụ.
Kodwa ngenxa yokuthi kalampande, nxa okwesikhatshana kuphela. Nxa kufika uhlupho lokuhlukunyezwa ngenxa yelizwi uphanga akhubeke.
22 Mkpụrụ nke dara nʼala ahụ ogwu ogwu dị nọchiri anya obi mmadụ onye nụrụ oziọma ahụ, ma ọchịchọ nke ụwa a, ya na itinye obi nʼakụ nke ụwa a, kpagidere okwu dị nʼime ya, mee ka ọ ghara ịmị mkpụrụ. (aiōn g165)
Inhlanyelo eyawela phakathi kwameva ngumuntu olizwayo ilizwi kodwa lisuke landelwe yizinhlupheko zale impilo lenkohliso yenotho, lingabe lisaba lezithelo. (aiōn g165)
23 Ma mkpụrụ dara nʼala ọma ahụ nọchiri anya obi mmadụ onye gere ntị nʼoziọma ahụ, ghọtakwa ya. Ọ na-amịta mkpụrụ dị narị, maọbụ iri isii, maọbụ iri atọ karịa ihe akụnyere nʼime ya.”
Kodwa leyonhlanyelo eyawela emhlabathini ovundileyo ngumuntu olizwayo ilizwi alizwisise. Lo nguye othela izithelo ezinengi ngekhulu, ngamatshumi ayisithupha loba ngamatshumi amathathu okudlula lokho okwahlanyelwayo.”
24 Ọ tụụrụ ha ilu ọzọ sị, “Alaeze eluigwe dị ka mmadụ ọbụla nke kụrụ ezi mkpụrụnʼubi ya.
UJesu wabatshela omunye umzekeliso wathi, “Umbuso wezulu unjengomuntu owahlanyela inhlanyelo enhle ensimini yakhe.
25 Ma nʼotu abalị, mgbe onye ọbụla nọ nʼụra, onye iro gara nʼubi ahụ kụọ mkpụrụ na-epu ahịhịa nʼetiti ezi mkpụrụ ọka wiiti ahụ ọ kụrụ ma laa.
Kodwa kwathi ngesikhathi wonke umuntu elele, isitha sakhe seza sahlanyela ukhula phakathi kwengqoloyi, sahamba.
26 Mgbe mkpụrụ ọka wiiti ndị ahụ puputara, mepụta isi ọka, ahịhịa ahụ bidokwara ito.
Kwathi ingqoloyi isikhahlele yabumba izikhwebu, ukhula lalo lwavela.
27 “Ndị ọrụ onye nwe ubi ahụ bịara sị ya, ‘Nna anyị ukwu, ọ bụghị ezi mkpụrụ ọka ka ị kụrụ nʼubi gị? Ebeekwanụ ka ahịhịa ndị a si bịa?’
Izinceku zomninisivini zeza kuye zathi, ‘Nkosi, kanti kawuhlanyelanga yini inhlanyelo enhle ensimini yakho na? Pho ukhula luvele ngaphi?’
28 “Onye ọrụ ubi ahụ zara ha sị, ‘Ọ bụ onye iro m kụrụ ahịhịa ndị a.’ “Ndị ọrụ ya jụrụ ya sị, ‘Ị chọrọ ka anyị gaa fopụtasịa ha?’
Waphendula wathi, ‘Kwenziwe yisitha lokhu.’ Zambuza izinceku zathi, ‘Uyafuna yini ukuthi siyelusiphuna na?’
29 “Ma onye ọrụ ubi ahụ sịrị ha, ‘Ọ dịghị, nʼihi na mgbe unu na-achọ ihopu ahịhịa ndị ahụ, unu nwere ike site na-amaghị ama hopu ezi mkpụrụ ọka wiiti.
Waphendula wathi, ‘Hatshi, ngoba lizakuthi lisiphuna ukhula liqabuke selisiphuna amabele kanye lalo.
30 Hapụnụ ọka ahụ ka ha na ahịhịa ndị ahụ na-etokọta, tutu ruo mgbe a ga-ewe ihe ubi. Nʼoge ahụ aga m enye ndị owuwe ihe ubi iwu sị, burunu ụzọ chịkọtasịa ahịhịa ndị a niile, kee ha nʼukwu nʼukwu, kpọọ ha ọkụ. Ma kpokọtanụ ọka wiiti ndị a tinye ha nʼọba m.’”
Kuyekeleni kukhule ndawonye kuze kube yisikhathi sokuvuna. Lapho-ke, ngizakuthi kubavuni, Qalani ngokuqoqa ukhula lilubophe izinyanda ukuba lutshiswe, beseliqoqa amabele liwalethe esiphaleni sami.’”
31 Ọ tụkwara ilu ọzọ sị ha, “Alaeze eluigwe dị ka mkpụrụ mọstaadị nke onye ọrụ ubi kụrụ nʼubi ya.
Wabatshela omunye umzekeliso wathi, “Umbuso wezulu ufana lentanga yemastadi eyathathwa ngenye indoda yayihlanyela ensimini yayo.
32 Ọ bụ ezie na ọ bụ mkpụrụ dịkarịsịrị nta karịa mkpụrụ ubi niile, ma mgbe mkpụrụ a toro, ọ na-adị ukwuu karịa ihe niile a kụrụ nʼubi. Ọ na-aghọ osisi buru ibu, nke ụmụ nnụnụ na-ezukwa ike nʼalaka ya.”
Lanxa incinyane kulentanga yenhlanyelo zonke, kodwa ithi ingakhula ibe yisihlahla esikhulu kulazo zonke, izinyoni zezulu zibuye, zithole ukuphumula ezingatsheni zaso.”
33 Ọ tụrụ ha ilu ọzọ sị, “Alaeze eluigwe dị ka ihe na-eko achịcha, nke nwanyị na-ewere gwakọta nʼụtụ ọka e ji eme achịcha, tutu ruo mgbe ihe iko achịcha ahụ mere ka ụtụ ọka ahụ niile koo.”
Waphinda wabatshela omunye umzekeliso wathi, “Umbuso wezulu ufana lemvubelo eyathathwa ngowesifazane wayixubanisa lempuphu enengi, yabila yagcwala inhlama yonke.”
34 Oge niile ka Jisọs na-eji ilu na-agwa ndị mmadụ ndị a okwu. O nweghị oge ọbụla ọ gwara ha okwu hapụ iji ilu.
UJesu wakhuluma zonke lezizinto exukwini labantu ngemizekeliso; kazange akhulume lutho kubo engasebenzisanga umzekeliso.
35 O mere nke a ka okwu onye amụma kwuru mezuo, sị, “Aga m eji ilu kwuo okwu mgbe m na-agwa ha okwu. Aga m agwakwa ha ihe mmadụ ọbụla na-amaghị site nʼoge e kere ụwa.”
Ngakho kwagcwaliseka okwakhulunywa ngomphrofethi ukuthi: “Ngizavula umlomo wami ngemizekeliso, ngizakutsho izinto ezifihliweyo selokhu kwadatshulwa umhlaba.”
36 Emesịa, ọ hapụrụ igwe mmadụ ahụ baa nʼụlọ. Ndị na-eso ụzọ ya bịakwutere ya sị ya, “Kọwaara anyị ihe ilu ahụ ị tụrụ pụtara, ilu banyere ahịhịa puru nʼubi a kụrụ ọka.”
Wasesuka exukwini waya endlini. Abafundi bakhe beza kuye bathi, “Sichazele umzekeliso wokhula ensimini.”
37 Jisọs zara ha sị, “Nwoke ahụ kụrụ mkpụrụ ahụ bụ Nwa nke Mmadụ.
Waphendula wathi, “Lowo owahlanyela inhlanyelo enhle yiNdodana yoMuntu.
38 Ubi ahụ a ghanyere mkpụrụ ndị ahụ bụ ụwa. Mkpụrụ nke a kụrụ nʼubi ahụ nọchiri anya ụmụ nke alaeze ahụ. Ahịhịa ahụ puru nʼubi ahụ nọchikwara anya ụmụ ajọ onye ahụ.
Insimu ngumhlaba njalo inhlanyelo enhle imele abantu bombuso. Ukhula lungabantu bomubi
39 Onye iro ahụ gara kụọ mkpụrụ puru ahịhịa bụ ekwensu. Owuwe ihe ubi nọchiri anya ọgwụgwụ oge. Ndị owuwe ihe ubi bụkwa ndị mmụọ ozi. (aiōn g165)
njalo isitha esiluhlanyelayo nguSathane. Isivuno siyikuphela kwesikhathi njalo abavuni yizingilosi. (aiōn g165)
Njengalokhu ukhula lusitshunwa lutshiswe emlilweni, kuzakuba njalo ekupheleni kwesikhathi. (aiōn g165)
41 Nwa nke Mmadụ ga-ezipụ ndị mmụọ ozi ya ka ha gaa site nʼalaeze ya fopụtasịa ihe niile na-eme ka e mee mmehie, na ndị niile na-eme ajọ ihe.
Indodana yoMuntu izathuma izingilosi zayo, zikhuphe konke okuyizikhubekiso embusweni wayo, labo bonke abenza ububi.
42 Ha ga-atụbakwa ha nʼime oke ọkụ ahụ, ebe ha ga-anọ na-akwa akwa, na-atakwa ikikere eze.
Zizabaphosela esihogweni somlilo ovuthayo okuzakuba khona ukukhala lokugedla kwamazinyo. (questioned)
43 Ma ndị niile bụ ndị ezi omume ga-enwu dị ka anyanwụ nʼime alaeze Nna ha. Onye ọbụla nwere ntị ịnụ ihe, ya nụrụ.
Lapho-ke, abalungileyo bazakhazimula njengelanga embusweni kaYise wabo. Lowo olendlebe, kezwe.”
44 “Alaeze eluigwe dị ka akụ e zoro nʼubi, nke otu nwoke chọpụtara zookwa ya ọzọ. Nwoke a jiri ọṅụ ree ihe niile o nwere, ma gaa zụta ubi ahụ.
“Umbuso wezulu unjengenotho efihliweyo esivandeni. Kwathi indoda isiyitholile yayifihla njalo, kwathi ngoba iphakathi kokuthokoza, yahamba yayathengisa konke eyayilakho yayathenga lesosivande.
45 “Ọzọ, alaeze eluigwe yiri nkume dị oke ọnụahịa nke onye na-azụ ahịa chọtara.
Njalo umbuso wezulu ufana lomthengi edinga amaphareli amahle.
46 Mgbe ọ hụrụ nkume a, o ree ihe niile o nwere, were ego ya gaa zụrụ nkume a dị oke ọnụahịa.
Kwathi esefumene elinye elalilentengo ephezulu wahamba wayathengisa konke ayelakho walithenga.”
47 “Ọzọkwa, alaeze eluigwe dị ka ụgbụ e ji egbu azụ, nke a wụnyere nʼime osimiri, jiri ya jide azụ dị iche iche.
“Futhi umbuso wezulu ufana lomambule owehliselwa phansi echibini wagola zonke inhlobo zezinhlanzi.
48 Mgbe ụgbụ a juru, ndị ọkụ azụ ahụ na-adọpụta ya. Nọdụ ala họpụtasịa ndị dị mma tinye ha nʼime nkata, ma tufuo ndị na-adịghị mma.
Wathi usugcwele, abagoli bezinhlanzi bawudonsela okhunjini. Basebehlala phansi, baqoqela ezitsheni zonke inhlanzi ezinhle kodwa ezimbi bazilahla.
49 Otu a ka ọ ga-adị nʼọgwụgwụ oge. Ndị mmụọ ozi ga-abịa kewapụ ndị ọjọọ site nʼetiti ndị ezi omume, (aiōn g165)
Lokhu yikho okuzakwenzakala ekupheleni kwesikhathi. Izingilosi zizakuza zehlukanise ababi kwabalungileyo, (aiōn g165)
50 ma tụbakwa ha nʼime oke ọkụ ahụ. Ebe ha ga-anọ na-akwa akwa na-atakwa ikikere eze.”
zibaphosele esihogweni somlilo ovuthayo, lapho okuzakuba khona lokukhala kanye lokugedla kwamazinyo.” (questioned)
51 Ọ jụrụ ha sị, “Unu ghọtara ihe ndị a m na-ekwu?” Ha zara sị ya, “E.”
UJesu wababuza wathi, “Selizizwisisile zonke lezizinto na?” Bathi, “Yebo.”
52 Ọ sịrị ha, “Nʼihi nke a, onye nkuzi nke iwu ọbụla nke e mere ka ọ bụrụ onye na-eso ụzọ alaeze eluigwe, dị ka onyenwe ụlọ nke na-esite nʼụlọakụ ya na-ewepụta ihe ọhụrụ na ihe ochie.”
Wathi kubo, “Ngakho wonke umfundisi womthetho osephenduke waba ngumfundi wombuso wezulu unjengomnini wendlu okhupha esiphaleni sakhe amagugu amatsha lamadala.”
53 Mgbe Jisọs tụsịrị ilu ndị a, o si ebe ahụ pụọ.
UJesu eseqedile imizekeliso le wasuka lapho wahamba.
54 O rutere nʼobodo ya, malite izi ha ihe nʼụlọ ekpere ha, nke a jukwara ha anya. Ha jụrịtara onwe ha ajụjụ na-asị, “Ebee ka o si nweta amamihe a? Ebee ka o si nweta ike ịrụ ọrụ ebube ndị a niile?
Wafika edolobheni lakibo waqalisa ukufundisa abantu esinagogweni labo, bamangala. Babuza bathi, “Indoda le yayithatha ngaphi inhlakanipho le lamandla la ayisimangaliso kangaka?
55 Nwoke a, ọ bụghị nwa onye kapinta? Ọ bụ na-adịghị akpọ nne ya Meri? Jemis, Josef, Saimọn na Judas, ha abụghị ụmụnne ya ndị ikom?
Kanti lo kayisiyo indodana yombazi na? Ibizo likanina kasuMariya na, labafowabo kakusiJakhobe, uJosefa, uSimoni loJudasi na?
56 Ụmụnne ya ndị inyom niile, ha anọghị nʼetiti anyị? Olee ebekwa ka nwoke a si nweta ihe ndị a?”
Odadewabo kabakho lapha kanye lathi na? Pho indoda le yazizuza ngaphi izinto zonke lezi?”
57 Iwe were ha nʼebe ọ nọ. Ma Jisọs gwara ha okwu sị ha, “A na-asọpụrụ onye amụma nʼebe niile, ma a dịghị asọpụrụ ya nʼobodo a mụrụ ya, nakwa nʼezinaụlọ nke ya.”
Bakhubeka ngaye. Kodwa uJesu wathi kubo, “Umphrofethi kaladumo edolobheni lakibo lasendlini yakwabo.”
58 Ya mere, ọ rụghị ọtụtụ ọrụ ebube nʼebe ahụ, nʼihi na ha enweghị okwukwe nʼime ha.
Kasenzanga izimangaliso ezinengi khona ngenxa yokusilela kwabo ekukholweni.
