Luk 6
1 Nʼotu ụbọchị izuike, mgbe Jisọs na-agafe nʼubi a kụrụ ọka. Ndị na-eso ụzọ ya malitere ịghọrọ ụfọdụ nʼime ogbe ọka ndị ahụ, na-amazu ha nʼaka, ma na-ata ha.
Aru dusra Bisram dinte eneka hoise Jisu kheti majote jai thakise, aru chela khan dhaan guti ulaikene hath pora sapha kori kene khai thakise.
2 Ụfọdụ ndị Farisii sịrị, “Gịnị mere unu ji na-eme ihe megidere iwu nʼụbọchị izuike?”
Kintu Pharisee khan hudise, “Tumikhan eneka kele kori ase, Bisram dinte eneka kori bole niyom nai nohoi?”
3 Jisọs zara ha sị, “Ọ bụ na unu agụtaghị ihe Devid mere mgbe agụụ gụrụ ya na ndị so ya?
Jisu taikhan ke koise, “Tumikhan Isor laga kotha te pura nai naki David aru tai logote thaka manu khan bhuk laga homoi te taikhan ki korise?
4 Otu o si banye nʼụlọ Chineke, were achịcha a na-eche nʼihu ya, nyetụkwa ndị ya na ha so, achịcha nke onye ọbụla na-ekwesighị ịta ma ọ bụghị naanị ndị nchụaja.”
Tai kineka Isor ghor bhitore jaise aru pobitro jagate bhaat rakha to loi kene khaise, aru tai logote thaka khan ke bhi dise, juntu niyom pora chubo aru khabo napare, khali purohitkhan he khabo pare.”
5 Mgbe ahụ ọ gwara ha sị, “Nwa nke Mmadụ bụ Onyenwe Ụbọchị Izuike.”
Tai taikhan ke koise, “Manu laga Putro to Bisram Din laga bhi Probhu ase.”
6 Nʼụbọchị izuike ọzọ, ọ banyere nʼụlọ ekpere na-ezi ihe. Otu nwoke nọkwa nʼebe ahụ onye aka nri ya kpọnwụrụ akpọnwụ.
Aru ekta Bisram dinte eneka hoise, Tai mondoli bhitor te jai kene sikhai thakise. Ta te ekjon manu tai laga dyna hath to murjha asele.
7 Ndị Farisii na ndị ode akwụkwọ na-achọ ụzọ ha ga-esi boo ya ebubo, ya mere ha lekwasịrị ya anya ịhụ ma ọ ga-agwọ ọrịa nʼụbọchị izuike.
Aru Bisram dinte, Jisu pora kunba ke bhal kore na nai, etu pora golti dhori bole nimite, niyom likha manu kunba aru Pharisee khan Jisu ke sai thakise.
8 Ma ebe ọ maara ihe ha na-ezube nʼobi ha, ọ kpọrọ nwoke ahụ nke aka ya kpọnwụrụ akpọnwụ sị ya, “Bilie bịa guzoro nʼetiti ebe a.” Nwoke ahụ pụtara bịa guzoro ebe ahụ.
Kintu Jisu taikhan laga bhabona jani jaise, aru jun laga hath murjha asele etu ke koise, “Uthibi, amikhan majote khara hoi jabi.” Etu manu uthi kene taikhan majote khara hoi jaise.
9 Mgbe ahụ Jisọs sịrị ha, “Ka m jụọ unu, gịnị ziri ezi nʼiwu ime nʼụbọchị izuike; ọ bụ ime ihe ọma ka ọ bụ ime ihe ọjọọ; ịzọpụta ndụ ka ọ bụ ịla ndụ nʼiyi?”
Pichete Jisu taikhan ke koise, “Moi tumikhan ke hudibo, Bisram dinte bhal kaam koribo lage na manu ke nuksan koribo lage, atma ke bachabo lage na, biya koribo lage?
10 Mgbe o lesiri ha niile anya gburugburu, ọ sịrị ya, “Setịpụ aka gị.” O mere nke a, aka ya dịkwara mma ọzọ.
Aru Jisu sob phale saikene etu manu ke koise, “Tumi laga hath to sidha koribi.” Tai korise, aru tai laga hath to bhal hoise.
11 Ha were iwe nke ukwuu ma malite na-ekwurịtara nʼetiti onwe ha ihe ha nwere ike ime Jisọs.
Kintu cholawta khan khong pora bhorta hoise aru Jisu ke kineka phasabo etu kotha korise.
12 Nʼụbọchị ndị ahụ, ọ gara rigoro nʼelu ugwu ikpe ekpere. Ọ nọrọ abalị ahụ niile na-ekpe ekpere nye Chineke.
Aru eneka hoise dusra dinte Tai ulaikene tilla uporte prathana kori bole jaise, aru Tai pura rati Isor logote prathana kori thakise.
13 Mgbe chi bọrọ, ọ kpọrọ ndị niile na-eso ụzọ ya, site nʼime ha họrọ mmadụ iri na abụọ ndị ọ kpọrọ ndị ozi ya.
Aru jitia din hoise Jisu pora chela khan ke matise, aru baroh jonke basi loise, aru taikhan ke apostle naam dise.
14 Saimọn (onye ọ kpọrọ Pita) na Andru nwanne ya, Jemis Jọn, Filip Batalomi.
Simon (junke Peter naam dise) aru tai laga bhai Andrew; James aru John; Philip aru Bartholomew;
15 Matiu Tọmọs, Jemis nwa Alfiọs, Saimọn onye a na-akpọ Zilọt.
Matthew aru Thomas; aru James Alphaeus laga chokra; aru Simon junke Zealot bhi mate;
16 Judas nwa Jemis na Judas Iskarịọt onye raara ya nye.
Aru James laga chokra Judas; aru Judas Iscariot, jun he Jisu ke pichete dhoka dise.
17 Ya na ha rịdatara ga nʼebe ala dị larịị. Igwe ndị na-eso ụzọ ya na oke igwe mmadụ sitere na Judịa, na Jerusalem nakwa obodo dị na nsọtụ mmiri nke Taịa na Saịdọn.
Jitia Tai tilla pora namikene taikhan logote ahise, aru bisi dangor bhir manu joma hoi thakise. Aru Judea desh, Jerusalem sheher, aru samundar kinar Tyre aru Sidon sheher khan pora ahise bhi bisi manu ahise.
18 Ndị bịara ịnụrụ okwu ya na ka a gwọọ ha ọrịa ha. A gwọkwara ọtụtụ ndị mmụọ na-adịghị ọcha na-esogbu.
Taikhan Isor kotha huni bole aru bemar pora bhal hobole nimite ahise. Kunkhan dusto atma pora dhori thakise taikhan bhi bhal hoise.
19 Igwe mmadụ ahụ gbalịrị ịmetụ ya aka, nʼihi na ike dị ukwuu si ya nʼahụ na-apụ na-agwọ ha niile.
Aru manu khan Jisu ke chubole kosis korise kelemane Tai pora changai laga hokti ulai thakise.
20 O weliri anya lee ndị na-eso ụzọ ya, sị ha, “Ngọzị na-adịrị unu bụ ndị ogbenye, nʼihi na alaeze Chineke bụ nke unu.
Titia Tai chela khan ke saise, aru koise, “Dhonyo ase dukhia manu khan, kelemane Isor laga rajyo to tumikhan nimite ase.
21 Ngọzị na-adịrị unu ndị agụụ na-agụ ugbu a, nʼihi na afọ ga-eju unu. Ngọzị na-adịrị unu ndị na-ebe akwa ugbu a, nʼihi na unu ga-achị ọchị.
Dhonyo ase jun bhuk lagi ase, kele koile tumikhan bhorta hobo. Dhonyo ase kun etiya kandi ase, kele koile tumikhan hasibo.
22 Ngọzị na-adịrị unu mgbe ndị mmadụ na-akpọ unu asị, mgbe ha na-achụpụ unu, na-akparị unu, na-ajụ aha unu, nʼihi Nwa nke Mmadụ.
Dhonyo ase jitia manu pora tumikhan ke ghin koribo, tumikhan ke chari dibo aru bodnam kori kene naam biya kori dibo, Manu laga Putro karone.
23 “Ṅụrịanụ ọṅụ ma wuliekwanụ elu nʼihi ọṅụ nʼụbọchị ahụ, nʼihi na ụgwọ ọrụ unu dị ukwuu nʼeluigwe. Nʼihi na otu a ka ndị nna nna ha mesoro ndị amụma.
Etu din aha somoite khushi anondo pora nachibi, sabi, tumi laga inam to sorgote dangor ase. Kelemane taikhan baba laga baba khan bhi bhabobadi khan ke eneka he dukh dise.
24 “Ma ahụhụ na-adịrị unu ndị ọgaranya, nʼihi na unu eketala nkasiobi unu.
Kintu dhun thaka manu khan, hai ase, kele koile tumikhan aram pai loise.
25 Ahụhụ na-adịrị ndị afọ juru ugbu a, nʼihi na agụ ga-agụkwa unu. Ahụhụ na-adịrị ndị na-achị ọchị ugbu a, nʼihi na unu ga-eru ụjụ, bee akwa.
Hai ase kun manu etiya pet bhorta ase, kele koile tumi bhuk lagibo. Hai ase tumi kun etiya hasi ase, kele koile tumi dukh koribo aru kandibo.
26 Ahụhụ na-adịrị unu mgbe ndị mmadụ niile na-ekwu okwu ọma gbasara unu, nʼihi na otu a ka ndị bụ nna ha mesoro ndị amụma ụgha.”
Hai ase jitia manu pora tumikhan ke bhal ase koi, kele koile taikhan baba laga baba khan bhi misa bhabobadi khan ke bhi eneka koi thakise.
27 “Ma a na m agwa unu ndị na-ege m ntị: hụnụ ndị iro unu nʼanya, mekwaaranụ ndị kpọrọ unu asị ihe ọma.
Kintu kun huni ase, tumikhan ke Moi koi ase, tumi laga dushman khan ke morom koribi aru jun khan pora tumikhan ke ghin kore, taikhan ke bhal kaam dikhai dibi.
28 Gọzienụ ndị na-abụ unu ọnụ, ma kpekwaaranụ ndị na-akparị unu ekpere.
Jun manu tumikhan ke shrap diye aru tumike digdar kore, tai nimite prathana koribi.
29 Ọ bụrụ na onye ọbụla a maa gị ụra nʼotu ntị, tụgharịara ya ntị gị nke ọzọ. Ọ bụrụkwa na onye ọbụla anara gị uwe ahụ gị, nyekwa ya uwe ime ahụ gị.
Jun manu tumike ekta thapor mare, taike aru alag gaal phale bhi mari bole dibi, jun manu tumi laga kapra ekta loijai, dusra ula bhi taike lobole dibi.
30 Nye onye ọbụla rịọrọ gị ihe. Ọ bụrụkwa na mmadụ ewere ihe bụ nke gị, agala ịnapụta ya.
Tumike ki mange, etu di thaki bhi, aru jun manu tumi laga saman loijai, itu aru wapas namangibi.
31 Dịka unu si chọọ ka ndị mmadụ mesoo unu, sitekwanụ otu a na-emeso ha.
Manu ki korile tumi khushi pai, tumi bhi eneka taikhan logot koribi.
32 “Ọ bụrụ naanị ndị hụrụ unu nʼanya ka unu na-ahụ nʼanya, gịnị ga-abụ uru unu? Nʼihi na ọbụladị ndị mmehie, ọ bụ ndị hụrụ ha nʼanya ka ha na-ahụkwa nʼanya.
Jodi apuni pora jun manu tumike morom kore, tumi bhi etu manu ke he morom korile, apuni nimite ki labh ase? Paapi manu bhi eitu khan ke he morom kore jun manu taikhan ke morom diye.
33 Ọ bụrụkwa naanị ndị na-emere unu ihe ọma ka unu na-emere ihe ọma, gịnị ga-abụ uru unu? Nʼihi na ndị mmehie na-enyekwara ndị na-enyere ha aka aka.
Jun manu tumi karone bhal kaam kore, aru tumi bhi etu manu nimite he bhal kaam kore, eneka hoile tumi nimite ki labh ase? Kile mane dusra paapi manu bhi eneka he kore.
34 Ọ bụrụkwa na unu agbazinye naanị ndị nwere ike ịkwụghachi unu ihe, gịnị ga-abụ uru unu? Nʼihi na ndị mmehie na-agbazinyekwa ndị mmehie ibe ha na-atụ anya ka a kwụghachikwa ha nʼozuzu oke.
Jun manu pora wapas pabole asha ase, taike he dile, tumi nimite ki labh ase? Dusra paapi manu pora bhi paapi manu ke dhar diye, taikhan bi etu sob pabole nimite.
35 Hụnụ ndị iro unu nʼanya, na-emekwa ezi ihe nye ha, gbazinyenụ ndị nọ na mkpa ihe ha chọrọ, na-eleghị anya na ha ga-akwụghachi unu. Mgbe ahụ, ụgwọ ọrụ unu ga-adị ukwuu, unu ga-egosikwa na unu bụ ụmụ nke Onye kachasị ihe niile elu, nʼihi na ebere ya na-adịrị ndị ajọ omume na ndị na-enweghị mmụọ ekele nʼime ha.
Kintu dushman ke morom koribi aru bhal kaam to dikhai dibi, aru bodli te kiba pabo nimite bhabona nokoribi, eneka korile, tumi laga inam to dangor thakibo, aru tumi Sobse Mohan laga bacha khan hobo, kele koile paapi khan kun Isor ke dhanyavad nadiya, Tai pora eitu khan sobke morom kore.
36 Nweenu obi ebere dị ka Nna unu si nwee obi ebere.
Dayalu thakibi, jineka tumi laga Baba bhi dayalu ase.
37 “Unu ekpela ndị ọzọ ikpe, ka a ghara ikpekwa unu ikpe. Unu amala ndị ọzọ ikpe ka a ghara ịma unu ikpe. Gbagharanụ ndị ọzọ, a ga-agbagharakwa unu.
Bisar nokoribi, tumike bhi bisar nokorile. Bodnam na koribi, aru tumike bhi bodnam nakoribo, maph dibi, tumi bhi maph pabo.
38 Nyenụ, nʼihi na a ga-enyekwa unu. Onyinye unu ga-anata ga-abụ nke juru eju, nke a bịadara nke ọma, yọkọtakwa ayọkọta nke na-ejubiga oke ka a ga-adọkwasị gị nʼahụ; nʼihi na ọ bụ ihe i na-eji atụ ihe ka a ga-eji tụọrọ gị.”
Di thaki bhi, tumi bhi pai thakibo: bhal pora dabai kene aru bhorta hoi kene dibi, aru bisi hoi kene tumi laga theng uporte giri bo. Ki hisab pora tumikhan dibo etu hisab te tumikhan bhi pabo.”
39 Ọ tụkwaara ha ilu a, “Onye ìsì ọ pụrụ idu onye ìsì ibe ya? Ha abụọ ọ gaghị adaba nʼime olulu?
Aru Tai taikhan ke ekta dristanto koise. “Ekjon andha manu pora aru ekjon andha manu ke rasta dikha bo pare naki? Taikhan jai kene nalah te nagiribo naki?
40 Onye na-eso ụzọ onye ozizi anaghị akarị onye nkuzi ya, kama mgbe ọ mụtasịrị ọ ga-amata ihe dị ka onye nkuzi ya.
Ekjon chela to guru pora dangor nohoi, kintu jun manu bhal kori kene sikhi loi tai guru nisena hoijai.
41 “Gịnị mere i ji elee ntakịrị ahịhịa dị nwanna gị nʼanya, ma ị dịghị ahụta obodobo osisi dị gị onwe gị nʼanya?
Tumi bhai laga suku letera ke kele sai thake, kintu tumi nijor suku laga dangor letera to nadikhe?
42 Ị ga-esi aṅaa sị nwanna gị, ‘Nwanna a, ka m wepụ gị ntakịrị ahịhịa dị gị nʼanya,’ mgbe gị onwe gị na-ahụghị obodobo osisi dị gị nʼanya? Gị onye ihu abụọ, buru ụzọ wepụ obodobo osisi dị gị nʼanya ka i nwee ike ịhụzi ụzọ nke ọma wepụ ntakịrị ahịhịa dị nwanna gị nʼanya.
Tumi laga bhai ke etu kineka kobo, ‘Bhai, tumi laga suku te ki letera ase etu ami sapha kori dibo’; aru tumi laga suku te dangor letera thaka to tumi dikha nai? Kopoti khan! Poila tumi suku te letera thaka to ulabi, titia he tumi sapha pora tumi bhai laga suku te letera thaka to ulabole paribo.
43 “Ezi osisi adịghị amị mkpụrụ ọjọọ. Ọ dịkwaghị osisi ọjọọ na-amị mkpụrụ ọma.
Kelemane bhal ghas te biya phol naulai aru etu nisena biya ghas te bhi bhal phol naulai.
44 Ọ bụ mkpụrụ osisi mịrị ka e ji ama ụdị osisi ọ bụ. Ndị mmadụ adịghị aghọta fiig site nʼosisi ogwu, otu a kwa o nweghị onye na-aghọta mkpụrụ grepu nʼobi ogwu.
Sob ghas to tai laga phol pora he jani jai. Manu khan kata ghas pora dimoru nakate, aru jongol ghas pora angur phol nakate.
45 Ezi mmadụ na-esite nʼakụ ọma juru ya obi na-arụpụta ezi ọrụ, otu a kwa, ajọ mmadụ na-esite nʼobi ọjọọ ya na-arụpụta ajọ ọrụ. Nʼihi na ihe ọbụla dị mmadụ nʼobi bụ ihe na-apụta nʼọnụ ya.
Bhal manu laga mon pora bhal bostu ulai diye, aru paapi manu bhitor pora biya he ulai diye. Kelemane mon bhitor te ki ase, tai mukh pora koi.
46 “Gịnị mere unu ji na-akpọ m, ‘Onyenwe anyị, Onyenwe anyị,’ ma unu adịghị eme ihe m kwuru?
Tumikhan kele Moike ‘Probhu, Probhu,’ mate aru Moi ki koi etu nakore?
47 Achọrọ m igosi unu ihe onye ọbụla na-abịakwute m nke na-anụ okwu m, ma na-ejikwa ihe ọ na-anụ akpọrọ ihe, yiri.
Aru jun manu Moi logote ahe aru Moi laga kotha to huni kene kore, Moi tumikhan ke dikhai dibo tai kineka ase.
48 Onye ahụ yiri nwoke wuru ụlọ, onye gwumiri ala, doo ntọala ụlọ ahụ nʼelu oke nkume. Mgbe idee mmiri bịara were ike ya tie nʼụlọ ahụ, o nweghị ike ime ka ọ maa jijiji nʼihi na e wusiri ya ike.
Tai ghor bonai thaka ekjon manu nisena ase aru bhal kori kene pathor uporte ghor bonaise aru jitia ban-pani ahise, ghor to pani pora bhorta hoi jaise, kintu ghor ke hila bo para nai, kele koile etu ghor to bhal kori kene bonaise.
49 Ma onye ahụ nụrụ okwu m, nke na-ejighị ihe ọ nụrụ mee ihe, dị ka nwoke wukwasịrị ụlọ ya nʼelu ala, nke na-enweghị ntọala ọbụla. Mgbe idee mmiri bịara were ike ya tie nʼụlọ ahụ, ụlọ ahụ dara daruo ala, ọdịda ya dị ukwuu.”
Kintu kun manu huni kene kaam nakore, etu manu eneka ase, jun ghor bonaise hoilebi bhetimul to bhal diya nai. Aru jitia etu ghor te dangor hawa pani lagise, achanak pora etu ghor to purah bhangikena pura barbad hoi jaise.”
