Matteus 6
1 Gætið þess að vinna ekki góðverk til þess eins að fá hrós hjá mönnum, því að þá farið þið á mis við launin frá föður ykkar á himnum.
Take hede to youre almes. That ye geve it not in the syght of men to the intent that ye wolde be sene of them. Or els ye get no rewarde of youre father which is in heve.
2 Látið ekki á því bera, eins og hræsnararnir gera, ef þið gefið einhverjum eitthvað. Þeir láta blása í lúður fyrir sig í samkomuhúsunum og á götuhornunum til þess að fá hrós fyrir góðverk sín! Ég segi ykkur satt: Þeir hafa þegar fengið laun sín.
Whe soever therfore thou gevest thine almes thou shalt not make a tropet to be blowe before the as ye ypocrites do in the synagogis and in the stretis for to be preysed of men. Verely I say vnto you they have their rewarde.
3 Gætið þess að ekki beri mikið á því þegar þið réttið einhverjum hjálparhönd. Segið vinstri hendinni ekki hvað sú hægri gerir!
But whe thou doest thine almes let not thy lyfte had knowe what thy righte had doth
4 Faðir ykkar á himnum veit leyndarmálið og mun launa ykkur.
yt thine almes may be secret: and thy father which seith in secret shall rewarde ye opely.
5 Verið ekki eins og hræsnararnir þegar þið biðjið. Þeir biðja á áberandi hátt á götuhornum og í samkomuhúsunum, þar sem allir sjá þá. Ég segi ykkur satt. Allt og sumt sem þeir fá fyrir þetta er athygli annarra!
And when thou prayest thou shalt not be as ye ypocrytes are. For they love to stond and praye in the synagoges and in the corners of ye stretes because they wolde be sene of men. Verely I saye vnto you they haue their rewarde.
6 Vertu í einrúmi þegar þú biður. Lokaðu dyrunum og bið til föður þíns þannig að enginn viti. Faðir þinn, sem þekkir leyndar hugsanir þínar, mun bænheyra þig.
But when thou prayest entre into thy chamber and shut thy dore to the and praye to thy father which ys in secrete: and thy father which seith in secret shall rewarde the openly.
7 Þyljið ekki bænir ykkar í belg og biðu eins og heiðingjarnir. Þeir halda að bænin verði heyrð ef hún er nógu löng og fagurlega orðuð. Minnist þess að faðir ykkar veit nákvæmlega hvers þið þarfnist, jafnvel áður en þið biðjið.
And whe ye praye bable not moche as the hethe do: for they thincke that they shalbe herde for their moche bablynges sake.
Be ye not lyke them therfore. For youre father knoweth wherof ye haue neade before ye axe of him.
9 Biðjið þannig: „Kæri Faðir, þú sem ert á himnum, helgist þitt nafn.
After thys maner therfore praye ye. O oure father which arte in heve halowed be thy name.
10 Komi ríki þitt. Verði þinn vilji á jörðu eins og á himnum.
Let thy kyngdome come. Thy wyll be fulfilled as well in erth as it ys in heven.
11 Gefðu okkur fæðu í dag eins og aðra daga.
Geve vs this daye oure dayly breede.
12 Fyrirgefðu okkur syndirnar, eins og við fyrirgefum þeim sem syndga gegn okkur.
And forgeve vs oure treaspases eve as we forgeve oure trespacers.
13 Leiddu okkur ekki í þyngri prófraunir en þær sem við fáum staðist og frelsaðu okkur frá illu. Amen.“
And leade vs not into teptacion: but delyver vs fro evell. For thyne is ye kyngedome and ye power and ye glorye for ever. Amen.
14 Faðirinn á himnum mun fyrirgefa ykkur ef þið fyrirgefið þeim sem hafa brotið gegn ykkur, en ef þið fyrirgefið þeim ekki, mun hann ekki heldur fyrirgefa ykkur.
For and yf ye shall forgeve other men their treaspases youre hevenly father shall also forgeve you.
But and ye wyll not forgeve men their trespases nomore shall youre father forgeve youre treaspases.
16 Fastið ekki þannig að á því beri eins og hræsnararnir. Þeir reyna að sýnast aðframkomnir, svo að fólk finni til með þeim en það eru einu launin sem þeir fá.
Moreoure when ye faste be not sad as ye ypocrytes are. For they disfigure their faces that they myght be sene of me how they faste. Verely I say vnto you they have their rewarde.
17 Verið heldur vel til fara, hreinir og snyrtilegir,
But thou whe thou fastest annoynte thyne heed and washe thy face
18 svo að engan gruni að þið séuð hungraðir. Faðir ykkar á himnum veit leyndarmálið og hann mun launa ykkur.
that it appere not vnto men howe that thou fastest: but vnto thy father which is in secrete: and thy father which seeth in secret shall rewarde the openly.
19 Safnið ekki auðæfum á jörðu, því að þar eyðast þau og þeim kynni að verða stolið.
Se that ye gaddre you not treasure vpon ye erth where rust and mothes corrupte and where theves breake through and steale.
20 Safnið heldur verðmætum á himnum! Þar munu þau aldrei rýrna og þar stafar engin hætta af þjófum.
But gaddre ye treasure togeder in heve where nether rust nor mothes corrupte and where theves nether breake vp nor yet steale.
21 Séu auðæfi þín á himnum, mun einnig hugur þinn og hjarta vera þar, því að hugurinn er bundinn við það sem þér finnst verðmætast.
For where soever youre treasure ys there will youre hertes be also.
22 Augað er lampi líkamans. Ef augu þín eru heilbrigð, þá verður allur líkami þinn bjartur. En ef þau eru sjúk, þá verður allur líkaminn dimmur.
The light of the body is thyne eye. Wher fore if thyne eye besyngle all thy body shalbe full of light.
23 Ef nú ljósið í þér er myrkur, hvílíkt verður þá myrkrið.
But and if thyne eye be wycked then all thy body shalbe full of derckenes. Wherfore yf the light that is in the be darckenes: how greate is that darckenes.
24 Ekki er hægt að þjóna tveimur guðum, því að þið munuð hata annan en elska hinn. Enginn getur þjónað bæði Guði og peningum.
No ma can serve two masters. For ether he shall hate the one and love the other: or els he shall lene to ye one and despise ye other: ye can not serve God and mammon.
25 Ráðlegging mín er þessi: Hafið engar áhyggjur af mat, drykk, fatnaði eða því um líku. Þið eigið nú þegar líf og líkama, og það er miklu dýrmætara en fæðan og fatnaðurinn.
Therfore I saye vnto you be not carefull for your lyfe what ye shall eate or what ye shall drincke nor yet for youre body what ye shall put on. ys not ye lyfe more worth then meate and the body more of value then raymeut?
26 Takið eftir fuglunum. Þeir hafa ekki áhyggjur af því hvað þeir eiga að borða, þeir þurfa hvorki að sá né uppskera né safna í forðabúr, því að faðir ykkar á himnum sér fyrir þeim. Þið eruð miklu dýrmætari en fuglarnir, í hans augum.
Beholde the foules of ye ayer: for they sowe not nether reepe nor yet cary into ye barnes: and yet youre hevely father fedeth the. Are ye not moche better the they?
27 Haldið þið ef til vill að áhyggjurnar lengi lífið?
Which of you (though he toke thought therfore) coulde put one cubit vnto his stature?
28 Hvers vegna hafið þið áhyggjur af fatnaði? Virðið fyrir ykkur blómin sem vaxa á jörðinni. Þau kvíða engu.
And why care ye then for raymet? Considre ye lylies of ye felde how they growe. They labour not nether spynne.
29 Salómon, í allri sinni dýrð var þó ekki klæddur slíku skarti sem þau!
And yet for all yt I saye vnto you yt eue Salomon in all his royalte was not arayed lyke vnto one of these.
30 Skyldi Guð ekki miklu fremur vilja annast ykkur fyrst honum er svona umhugað um blómin, sem standa í dag en eru fallin á morgun! Æ, þið lítiltrúaðir!
Wherfore yf God so clothe the grasse which ys to daye in the felde and to morowe shalbe caste in to the fournace: shall he not moche more do the same vnto you o ye of lytle fayth?
31 Hafið því engar áhyggjur af fæðu eða fötum! Verið ekki eins og heiðingjarnir sem hugsa ekki um annað. Ykkar himneski faðir veit vel að þið þarfnist alls þessa.
Therfore take no thought sayinge: what shall we eate or what shall we drincke or wherwt shall we be clothed?
After all these thynges seke the getyls. For youre hevely father knoweth that ye have neade of all these thynges.
33 Sækist fyrst eftir að tilheyra honum og gera vilja hans, þá mun allt þetta veitast ykkur að auki.
But rather seke ye fyrst the kyngdome of heuen and the rightwisnes therof and all these thynges shalbe ministred vnto you.
34 Kvíðið ekki morgundeginum því hann er einnig í hendi Guðs. Lifið einn dag í senn.
Care not then for the morow but let ye morow care for it selfe: for the daye present hath ever ynough of his awne trouble.
