Matteus 26
1 Þegar Jesús hafði lokið ræðu sinni, sagði hann við lærisveinana:
Or il arriva que lorsque Jésus eut achevé tous ces discours, il dit à ses disciples:
2 „Þið vitið að eftir tvo daga koma páskarnir og þá verð ég svikinn og krossfestur.“
Vous savez que la pâque se fera dans deux jours, et que le Fils de l’homme sera livré pour être crucifié.
3 Um svipað leyti héldu prestarnir fund, ásamt öðrum embættismönnum Gyðinga, í höll Kaífasar æðsta prests.
Alors les princes des prêtres et les anciens du peuple s’assemblèrent dans la salle du grand prêtre appelé Caïphe,
4 Þeir voru að bollaleggja hvernig þeir gætu handtekið Jesú svo lítið bæri á og líflátið hann.
Et tinrent conseil pour se saisir de Jésus par ruse, et le faire mourir.
5 „En ekki á sjálfum páskunum, því þá er svo margt aðkomufólk í borginni og hætt við óeirðum, “samþykktu þeir.
Mais ils disaient: Non pas un jour de la fête, de peur qu’il ne s’élevât du tumulte parmi le peuple.
6 Jesús fór til Betaníu, heim til Símonar holdsveika.
Or, comme Jésus était à Béthanie, dans la maison de Simon le lépreux,
7 Meðan hann mataðist, kom þangað inn kona sem hélt á flösku með mjög dýrri ilmolíu, og hellti henni yfir höfuð hans.
Vint auprès de lui une femme ayant un vase d’albâtre plein d’un parfum de grand prix, et elle le répandit sur sa tête, lorsqu’il était à table.
8 Lærisveinarnir urðu gramir og sögðu sín á milli: „Til hvers er þessi sóun? Þetta hefði mátt selja fyrir stórfé og gefa peningana fátækum.“
Ce que voyant, ses disciples s’indignèrent, disant: Pourquoi cette perte?
Il pouvait, en effet, ce parfum, se vendre très cher et être donné aux pauvres.
10 Jesús las hugsanir þeirra og sagði: „Hví eruð þið að hryggja konuna? Hún gerði góðverk á mér.
Mais Jésus le sachant, leur dit: Pourquoi faites-vous de la peine à cette femme? c’est une bonne œuvre qu’elle a faite envers moi.
11 Þið hafið ávallt fátæka hjá ykkur, en ekki mig.
Car vous avez toujours les pauvres avec vous; mais moi, vous ne m’avez pas toujours.
12 Hún hellti ilmvatni þessu yfir mig til þess að búa líkama minn til greftrunar.
Cette femme, en répandant ce parfum sur mon corps, l’a fait pour m’ensevelir.
13 Hennar mun verða minnst og þess getið sem hún gerði, hvar sem fagnaðarboðskapurinn verður fluttur.“
En vérité, je vous le dis, partout où sera prêché cet évangile, dans le monde entier, on dira même, en mémoire d’elle, ce qu’elle vient de faire.
14 Þá fór einn postulanna tólf, Júdas Ískaríot, til æðstu prestanna
Alors un des douze, appelé Judas Iscariote, alla vers les princes des prêtres,
15 og spurði: „Hve mikið viljið þið borga mér fyrir að koma Jesú í hendur ykkar?“Þeir greiddu honum þrjátíu silfurpeninga.
Et leur dit: Que voulez-vous me donner, et je vous le livrerai? Et ceux-ci lui assurèrent trente pièces d’argent.
16 Upp frá því beið Júdas eftir hentugu tækifæri til að svíkja Jesú í hendur þeirra.
Et de ce moment il cherchait une occasion favorable pour le leur livrer.
17 Á fyrsta degi páskahátíðarinnar (Gyðingar fjarlægðu þegar allt súrdeig – gerbrauð – af heimilum sínum) komu lærisveinarnir til Jesú og spurðu hann: „Hvar eigum við að undirbúa páskamáltíðina?“
Or, le premier jour des azymes, les disciples s’approchèrent de Jésus, disant: Où voulez-vous que nous vous préparions ce qu’il faut pour manger la pâque?
18 „Farið inn í borgina, “svaraði Jesús, „finnið mann nokkurn og segið við hann: „Meistari okkar segir: Minn tími er kominn. Hjá þér vil ég halda páska með lærisveinum mínum.““
Jésus répondit: Allez dans la ville, chez un tel, et dites-lui: Le maître dit: Mon temps est proche, je veux faire chez toi la pâque avec mes disciples.
19 Lærisveinarnir gerðu eins og Jesús sagði og undirbjuggu páskamáltíðina.
Et les disciples firent comme Jésus leur commanda, et ils préparèrent la pâque.
20 Þetta kvöld, þegar hann var sestur til borðs ásamt lærisveinunum tólf, sagði hann: „Ég veit að einn ykkar mun svíkja mig.“
Le soir donc étant venu, il était à table avec ses douze disciples.
Et pendant qu’ils mangeaient, il dit: En vérité, je vous dis qu’un de vous doit me trahir.
22 Hryggð og ótti greip lærisveinana og þeir spurðu hver um sig: „Ekki þó ég?“Jesús svaraði:
Alors, grandement contristés, ils commencèrent à lui demander chacun en particulier: Est-ce moi, Seigneur?
23 „Það er sá sem ég þjónaði fyrst í kvöld.“
Mais Jésus répondant, dit: Celui qui met avec moi la main dans le plat, celui-là me trahira.
24 „Ég verð að deyja eins og spáð var, en vei þeim manni sem því veldur. Betra væri honum að hann hefði aldrei fæðst.“
Pour ce qui est du Fils de l’homme, il s’en va, selon ce qui a été écrit de lui; mais malheur à l’homme par qui le Fils de l’homme sera trahi; il vaudrait mieux pour cet homme qu’il ne fût pas né.
25 Júdas sem varð til þess að svíkja hann, spurði líka: „Er það ég?“Og Jesús svaraði: „Já.“
Mais prenant la parole. Judas qui le trahit, dit: Est-ce moi, maître? Il lui répondit: Tu l’as dit.
26 Meðan á máltíðinni stóð tók Jesús brauð, blessaði það og braut í sundur, rétti lærisveinunum og sagði: „Takið þetta og neytið, það er líkami minn.“
Or, pendant qu’ils soupeaient, Jésus prit le pain, le bénit, le rompit, et le donna à ses disciples, et dit: Prenez et mangez; ceci est mon corps.
27 Og hann tók bikar með víni, gjörði þakkir, rétti þeim og sagði: „Drekkið allir hér af,
Et, prenant le calice, il rendit grâces, et le leur donna, disant: Buvez-en tous.
28 því þetta er blóð mitt, innsigli nýja sáttmálans. Því er úthellt til syndafyrirgefningar fyrir marga.
Car ceci est mon sang, le sang du nouveau testament, qui sera répandu pour un grand nombre en rémission des péchés.
29 Takið eftir þessum orðum mínum: Ég mun ekki drekka vín á ný fyrr en ég drekk það nýtt með ykkur í ríki föður míns.“
Or, je vous le dis, je ne boirai plus désormais de ce fruit de la vigne, jusqu’au jour où je le boirai nouveau avec vous dans le royaume de mon Père.
30 Þegar þeir höfðu sungið lofsöng fóru þeir út til Olíufjallsins.
Et l’hymne dit, ils s’en allèrent à la montagne des Oliviers.
31 Jesús sagði við þá: „Í nótt munuð þið allir yfirgefa mig. Í Ritningunni stendur að Guð muni slá hirðinn og hjörðin tvístrast.
Alors Jésus leur dit: Vous tous vous prendrez du scandale à mon sujet pendant cette nuit; car il est écrit: Je frapperai le pasteur, et les brebis du troupeau seront dispersées.
32 En eftir að ég er risinn upp frá dauðum fer ég til Galíleu og hitti ykkur þar.“
Mais, après que je serai ressuscité, je vous précéderai en Galilée.
33 „Þótt allir aðrir yfirgefi þig, mun ég ekki gera það, “sagði Pétur.
Or, Pierre répondant, lui dit: Quand tous se scandaliseraient de vous, pour moi jamais je ne me scandaliserai.
34 Jesús svaraði: „Sannleikurinn er þó sá, að einmitt í nótt, áður en hani galar við sólarupprás, munt þú afneita mér þrisvar.“
Jésus lui répondit: En vérité, je te dis que cette nuit même, avant qu’un coq chante, tu me renieras trois fois.
35 „Fyrr mun ég deyja!“svaraði Pétur og allir hinir tóku í sama streng.
Pierre lui dit: Quand il me faudrait mourir avec vous, je ne vous renierai point. Et tous les disciples dirent aussi de même.
36 Jesús fór síðan með lærisveinana inn í garð sem heitir Getsemane, og bað þá að setjast niður meðan hann færi spölkorn lengra til að biðjast fyrir.
Alors Jésus vint avec eux à une maison de campagne qui est appelée Gethsémani, et il dit à ses disciples: Asseyez-vous ici, pendant que j’irai là et que je prierai.
37 Hann fékk með sér þá Pétur og bræðurna Jakob og Jóhannes Sebedeussyni. Mikill ótti og örvænting kom yfir Jesú og hann sagði:
Et ayant pris avec lui Pierre et les deux fils de Zébédée, il commença à s’attrister et à être affligé.
38 „Sál mín er buguð af ótta og angist allt til dauða. Bíðið hér og vakið með mér.“
Alors il leur dit: Mon âme est triste jusqu’à la mort; demeurez ici, et veillez avec moi.
39 Hann gekk lítið eitt lengra, hneig til jarðar og bað: „Faðir minn! Taktu þennan bikar frá mér ef mögulegt er, en verði þó þinn vilji en ekki minn.“
Et, s’étant un peu avancé, il tomba sur sa face, priant et disant: Mon Père, s’il est possible, que ce calice passe loin de moi; toutefois, non ma volonté, mais la vôtre.
40 Síðan kom hann aftur til lærisveinanna þriggja og fann þá sofandi. „Pétur!“kallaði hann, „gastu ekki einu sinni vakað með mér eina stund?
Ensuite il vint à ses disciples, et il les trouva endormis, et Il dit à Pierre: Ainsi, vous n’avez pu veiller une heure avec moi.
41 Vakið og biðjið, til þess að þið fallið ekki í freistni. Andinn er fús, en holdið er veikt!“
Veillez et priez, afin que vous n’entriez point en tentation; à la vérité, l’esprit est prompt, mais la chair est faible.
42 Hann fór frá þeim aftur og bað: „Faðir! Ef ekki er unnt að taka þennan bikar frá mér án þess að ég tæmi hann, þá verði þinn vilji.“
Il s’en alla encore une seconde fois, et pria, disant: Mon Père, si ce calice ne peut passer sans que je le boive, que votre volonté se fasse.
43 Síðan sneri hann aftur til þeirra og fann þá enn sofandi, því þeir gátu ekki haldið augunum opnum.
Il vint de nouveau, et les trouva dormant, car leurs yeux étaient appesantis.
44 Hann yfirgaf þá enn og baðst fyrir í þriðja sinn með sömu orðum.
Et les ayant laissés, il s’en alla encore, et pria une troisième fois, disant les mêmes paroles.
45 Eftir það fór hann aftur til lærisveinanna og sagði: „Sofið þið enn og hvílist? Stundin er komin! Ég hef verið svikinn í hendur vondra manna.
Alors il revint à ses disciples, et leur dit: Dormez maintenant, et reposez-vous: voici que l’heure approche, et le Fils de l’homme sera livré aux mains des pécheurs.
46 Standið upp, förum! Sjáið! Þarna kemur sá sem svíkur mig.“
Levez-vous, allons; voici qu’approche celui qui me livrera.
47 Meðan hann var enn að tala kom Júdas, einn postulana tólf, og með honum fjöldi manna, sem vopnaðir voru sverðum og bareflum. Þessa menn höfðu leiðtogar Gyðinga sent.
Jésus parlant encore, voici que Judas, l’un des douze, vint, et, avec lui, une troupe nombreuse armée d’épées et de bâtons, envoyée par les princes des prêtres et par les anciens du peuple.
48 Júdas hafði sagt þeim að handtaka þann sem hann heilsaði með kossi, því að hann væri maðurinn sem þeir vildu ná.
Or celui qui le livra, leur donna un signe, disant: Celui que je baiserai, c’est lui-même, saisissez-le.
49 Júdas gekk því beint til Jesú og sagði: „Sæll, meistari!“
Et aussitôt, s’approchant de Jésus, il dit: Je vous salue, maître. Et il le baisa.
50 „Vinur minn, “sagði Jesús, „hvers vegna komstu hingað?“Þá gripu sendimennirnir Jesú.
Et Jésus lui répondit: Mon ami, dans quel dessein es-tu venu? Alors ils s’avancèrent, mirent la main sur Jésus et se saisirent de lui.
51 Einn lærisveina Jesú dró þá sverð úr slíðrum og hjó annað eyrað af þjóni æðsta prestsins.
Et voilà qu’un de ceux qui étaient avec Jésus, étendant la main, tira son épée, et, frappant le serviteur du prince des prêtres, lui coupa l’oreille.
52 „Slíðraðu sverðið!“sagði Jesús. „Þeir sem beita sverði munu falla fyrir sverði.
Alors Jésus lui dit: Remets ton épée en son lieu; car tous ceux qui se serviront de l’épée périront par l’épée.
53 Veistu ekki að ég gæti beðið föður minn um þúsundir engla okkur til varnar og hann mundi þegar í stað senda þá?
Penses-tu que je ne puisse pas prier mon Père, et qu’il ne m’enverra pas à l’heure même plus de douze légions d’anges?
54 En hvernig ættu orð Biblíunnar þá að rætast?“
Comment donc s’accompliront les Ecritures, disant qu’il doit en être ainsi?
55 Síðan ávarpaði Jesús mennina og sagði: „Er ég hættulegur afbrotamaður, fyrst þið þurftuð að koma vopnaðir sverðum og bareflum til að handtaka mig? Ég hef gengið um á meðal ykkar og kennt daglega í musterinu en þið handtókuð mig ekki.
En cette heure-là, Jésus dit à la troupe: Vous êtes sortis comme contre un voleur avec des épées et des bâtons afin de me prendre; j’étais tous les jours assis parmi vous, enseignant dans le temple, et vous ne m’avez point pris.
56 En þetta, sem nú er að gerast er uppfylling spádóma Biblíunnar.“Þá yfirgáfu allir lærisveinarnir hann og flúðu.
Or tout cela s’est fait, pour que s’accomplissent les Ecritures des prophètes. Alors tous les disciples l’abandonnant, s’enfuirent.
57 Þeir sem handtóku Jesú fóru nú með hann til bústaðar Kaífasar, æðsta prestsins, því þar voru allir leiðtogar Gyðinga saman komnir.
Mais les autres, se saisissant de Jésus, l’emmenèrent chez Caïphe, prince des prêtres, où s’étaient assemblés les scribes et les anciens du peuple.
58 Pétur læddist í humátt á eftir og smeygði sér inn í hallargarð æðsta prestsins og settist niður hjá þjónunum. Þar beið hann þess að sjá hvað yrði um Jesú.
Or Pierre le suivit de loin, jusque dans la cour du prince des prêtres; et y étant entré, il s’assit avec les serviteurs, pour voir la fin.
59 Æðstu prestarnir – og reyndar allur hæstiréttur Gyðinga – leituðu nú manna er borið gætu lognar sakir á Jesú. Ætlun þeirra var að höfða mál gegn honum og fá hann dæmdan til dauða.
Cependant les princes des prêtres et tout le conseil cherchaient un faux témoignage contre Jésus, pour le livrer à la mort.
60 En þótt þeir fyndu marga sem vildu bera falsvitni, þá bar vitnisburði þeirra ekki saman. Að lokum fundust þó tveir sem sögðu: „Þessi maður sagði: „Ég er fær um að brjóta niður musteri Guðs og reisa það aftur á þrem dögum.““
Et ils n’en trouvèrent point, quoique beaucoup de faux témoins se fussent présentés. En dernier lieu, vinrent deux faux témoins,
Et ils dirent: Celui-ci a dit: Je puis détruire le temple de Dieu, et, après trois jours, le rebâtir.
62 Þá stóð æðsti presturinn upp og sagði við Jesú: „Sagðir þú þetta? Svaraðu! Já, eða nei!“
Alors le prince des prêtres se levant, lui dit: Tu ne réponds rien à ce que ceux-ci témoignent contre toi?
63 Jesús þagði. Þá hélt æðsti presturinn áfram og sagði: „Ég krefst þess í nafni hins lifandi Guðs, að þú svarir eftirfarandi spurningu: Heldur þú því fram að þú sért Kristur, Guðssonurinn?“
Mais Jésus se taisait. Et le prince des prêtres lui dit: Je t’adjure par le Dieu vivant de nous dire si tu es le Christ, le Fils de Dieu.
64 „Já, ég er hann og þú munt síðar sjá mig, Krist, sitja við hægri hönd Guðs og koma á skýjum himinsins, “svaraði Jesús.
Jésus lui répondit: Tu l’as dit. De plus, je vous le déclare, vous verrez un jour le Fils de l’homme assis à la droite de la majesté de Dieu, et venant dans les nuées du ciel.
65 Þá reif æðsti presturinn klæði sín og hrópaði: „Guðlast! Nú þurfum við ekki frekar vitnanna við. Þið heyrðuð hann allir segja það! Hver er nú dómur ykkar?“Þeir hrópuðu: „Hann skal deyja!“
Aussitôt le prince des prêtres déchira ses vêtements, disant: Il a blasphémé; qu’avons-nous encore besoin de témoins? voilà que maintenant vous avez entendu le blasphème.
Que vous en semble? Et eux répondant, dirent: Il mérite la mort.
67 Síðan hræktu þeir í andlit hans og slógu með prikum og sögðu:
Alors ils lui crachèrent au visage, et le déchirèrent à coups de poing; et d’autres lui donnèrent des soufflets,
68 „Kristur! Gettu hver sló þig núna?“
Disant: Christ, prophétise-nous, qui est celui qui t’a frappé?
69 Á meðan þetta fór fram sat Pétur úti í hallargarðinum. Þá kom til hans stúlka og sagði: „Þú varst líka með Jesú og þið eruð báðir frá Galíleu.“
Cependant Pierre était assis dehors dans la cour; et une servante s’approcha de lui, disant: Et toi aussi tu étais avec Jésus le Galiléen?
70 Þessu neitaði Pétur svo allir heyrðu og hrópaði reiðilega: „Ég veit ekki um hvað þú ert að tala!“
Mais il nia devant tous, disant: Je ne sais ce que tu veux dire.
71 Seinna tók önnur stúlka eftir honum úti við hliðið og sagði við nærstadda: „Þessi maður var með Jesú frá Nasaret.“
Et comme il sortait hors de la porte, une autre servante l’aperçut et dit à ceux qui se trouvaient là: Celui-ci était aussi avec Jésus de Nazareth.
72 Pétur sór og sárt við lagði: „Ég þekki alls ekki manninn.“
Et il le nia de nouveau avec serment, disant: Je ne connais point cet homme.
73 Stuttu seinna komu þeir, sem þarna stóðu, til Péturs og sögðu: „Við vitum vel að þú ert einn af lærisveinum hans, því við heyrum á málfari þínu að þú ert frá Galíleu.“
Peu après, ceux qui se trouvaient là s’approchèrent et dirent à Pierre: Certainement, toi aussi tu es de ces gens-là; ton langage te décèle.
74 Þá tók Pétur að blóta og sverja og sagði: „Ég þekki alls ekki þennan mann!“Og um leið og hann sleppti orðinu gól hani. Þá minntist Pétur orða Jesú:
Alors il se mit à faire des imprécations et à jurer qu’il ne connaissait point cet homme. Et aussitôt un coq chanta.
75 „Áður en hani galar, muntu þrisvar afneita mér.“Og hann gekk út fyrir og grét sárt.
Et Pierre se souvint de cette parole que Jésus lui avait dite: Avant qu’un coq chante, tu me renieras trois fois. Et étant sorti, il pleura amèrement.
