Markús 7
1 Dag nokkurn komu trúarleiðtogarnir frá Jerúsalem til að fylgjast með Jesú.
And there assembled together unto him the Pharisees and some of the scribes, coming from Jerusalem.
2 Þeir tóku eftir því að sumir lærisveina hans skeyttu engu reglum þeim sem farið var eftir áður en menn neyttu matar.
And when they had seen some of his disciples eat bread with common, that is, with unwashed hands, they found fault.
3 (Gyðingar, og sérstaklega farísear, mötuðust aldrei nema þeir hefðu, samkvæmt sérstökum trúarsiðum, þvegið sér um hendurnar.
For the Pharisees, and all the Jews eat not without often washing their hands, holding the tradition of the ancients:
4 Þegar þeir komu heim af markaðnum, urðu þeir alltaf að þvo sér á þennan hátt áður en þeir snertu matinn. Þetta var aðeins ein af mörgum reglum þeirra og lögum sem þeir hafa fylgt öldum saman og gera enn. Ein reglan er til dæmis sérstakur trúarlegur þvottur á pottum, pönnum og diskum.)
And when they come from the market, unless they be washed, they eat not: and many other things there are that have been delivered to them to observe, the washings of cups and of pots, and of brazen vessels, and of beds.
5 Trúarleiðtogarnir spurðu því Jesú. „Hvers vegna hlýða lærisveinar þínir ekki aldagömlum venjum okkar? Þeir borða án þess að þvo sér, en það er brot á reglunum.“
And the Pharisees and scribes asked him: Why do not thy disciples walk according to the tradition of the ancients, but they eat bread with common hands?
6 „Þið hræsnarar!“svaraði Jesús. „Jesaja spámaður lýsti ykkur vel þegar hann sagði: „Fólk þetta talar fagurlega um Drottin, en það elskar hann ekki. Tilbeiðsla þess er einskis virði, því það heldur því fram að það sé skipun Guðs að fólk hlýði öllum þeirra ómerkilegu reglum.“Jesaja hafði sannarlega rétt fyrir sér!
But he answering, said to them: Well did Isaias prophesy of you hypocrites, as it is written: This people honoureth me with their lips, but their heart is far from me.
And in vain to they worship me, teaching doctrines and precepts of men.
8 Þið virðið að vettugi skýr boð Guðs en takið í staðinn upp ykkar eigin siðvenjur.
For leaving the commandment of God, you hold the tradition of men, the washing of pots and of cups: and many other things you do like to these.
9 Með þessu hafnið þið boðum Guðs og traðkið á þeim, til þess eins að gera eins og ykkur langar.
And he said to them: Well do you make void the commandment of God, that you may keep your own tradition.
10 Móse sagði til dæmis: „Heiðraðu föður þinn og móður.“Hann sagði einnig að hver sá er formælti foreldrum sínum væri dauðasekur.
For Moses said: Honour thy father and thy mother; and He that shall curse father or mother, dying let him die.
11 Þið segið hins vegar að í lagi sé að menn sinni ekki þörfum foreldra sinna og segi við þau: „Mér þykir leitt að geta ekki hjálpað ykkur, en ég hef gefið Guði það sem ég annars hefði gefið ykkur.“
But you say: If a man shall say to his father or mother, Corban, (which is a gift, ) whatsoever is from me, shall profit thee.
12 Þannig brjótið þið boðorð Guðs til að geta hlýtt ykkar eigin mannaboðorðum. Þetta er aðeins eitt dæmi, en ég gæti nefnt mörg önnur.“
And further you suffer him not to do any thing for his father or mother,
Making void the word of God by your own tradition, which you have given forth. And many other such like things you do.
14 Síðan kallaði Jesús á fólkið og sagði: „Takið eftir, og reynið að skilja.
And calling again the multitude unto him, he said to them: Hear ye me all, and understand.
15 Sálir ykkar bíða ekki tjón af því sem þið borðið, heldur hinu sem þið hugsið og segið.“
There is nothing from without a man that entering into him, can defile him. But the things which come from a man, those are they that defile a man.
If any man have ears to hear, let him hear.
17 Að því búnu fór hann í húsið til að fá næði fyrir fólkinu. Þá spurðu lærisveinar hans hvað hann hefði átt við með þessum orðum.
And when he was come into the house from the multitude, his disciples asked him the parable.
18 „Eruð þið líka svona skilningslausir?“spurði hann. „Getið þið ekki skilið að það sem þið borðið skaðar ekki sál ykkar,
And he saith to them: So are you also without knowledge? understand you not that every thing from without, entering into a man cannot defile him:
19 því maturinn kemst ekki í snertingu við sálina, hann fer aðeins í gegnum meltingarfærin.“(Með þessu átti hann við að leyfilegt væri að neyta hvaða matar sem er.)
Because it entereth not into his heart, but goeth into the belly, and goeth out into the privy, purging all meats?
20 Síðan bætti hann við: „Það er hugarfarið sem spillir manninum.
But he said that the things which come out from a man, they defile a man.
21 Frá hjarta hans koma illar hugsanir, girnd, þjófnaður, morð, hórdómur,
For from within out of the heart of men proceed evil thoughts, adulteries, fornications, murders,
22 eftirsókn eftir eigum annarra, illmennska, sviksemi, saurlifnaður, öfund, baktal, hroki og alls konar heimska.
Thefts, covetousness, wickedness, deceit, lasciviousness, an evil eye, blasphemy, pride, foolishness.
23 Allt þetta illa kemur innan frá og spillir og óhreinkar manninn í augum Guðs?“
All these evil things come from within, and defile a man.
24 Eftir þetta fór Jesús frá Galíleu og norður til héraðanna umhverfis Týrus og Sídon. Hann reyndi að fara huldu höfði en án árangurs. Fréttirnar um komu hans bárust um allt eins og venjulega.
And rising from thence he went into the coasts of Tyre and Sidon: and entering into a house, he would that no man should know it, and he could not be hid.
25 Kona ein sem þarna var kom til hans. Hún átti dóttur sem haldin var illum anda. Hún hafði heyrt um Jesú og því kom hún nú, kraup við fætur hans,
For a woman as soon as she heard of him, whose daughter had an unclean spirit, came in and fell down at his feet.
26 og grátbað hann að losa dótturina við illa andann. (Konan var frá sýrlensku Fönikíu og því heiðingi í augum Gyðinga.)
For the woman was a Gentile, a Syrophenician born. And she besought him that he would cast forth the devil out of her daughter.
27 Jesús svaraði henni og sagði: „Fyrst verð ég að hjálpa samlöndum mínum – Gyðingunum. Það er ekki rétt að taka matinn frá börnunum og kasta honum til hvolpanna.“
Who said to her: Suffer first the children to be filled: for it is not good to take the bread of the children, and cast it to the dogs.
28 „Rétt er það, herra, en hvolparnir týna þó upp molana sem börnin leifa, “sagði hún.
But she answered and said to him: Yea, Lord; for the whelps also eat under the table of the crumbs of the children.
29 „Rétt, “sagði hann, „þú svaraðir vel – svo vel, að nú hef ég læknað dóttur þína! Farðu nú heim – illi andinn er farinn út af henni.“
And he said to her: For this saying go thy way, the devil is gone out of thy daughter.
30 Þegar konan kom heim lá litla stúlkan róleg í rúminu; illi andinn var farinn.
And when she was come into her house, she found the girl lying upon the bed, and that the devil was gone out.
31 Frá Týrus fór Jesús til Sídonar og síðan til Dekapólis (þorpanna tíu) við Galíleuvatnið.
And again going out of the coasts of Tyre, he came by Sidon to the sea of Galilee, through the midst of the coasts of Decapolis.
32 Þá var leiddur til hans maður sem bæði var heyrnarlaus og mállaus. Bað fólkið Jesú að leggja hendur yfir hann og lækna hann.
And they bring to him one deaf and dumb; and they besought him that he would lay his hand upon him.
33 Jesús fór með hann afsíðis, stakk fingrunum í eyru hans og vætti tungu hans með munnvatni sínu.
And taking him from the multitude apart, he put his fingers into his ears, and spitting, he touched his tongue:
34 Síðan horfði hann upp til himins, andvarpaði og sagði: „Opnist þú.“
And looking up to heaven, he groaned, and said to him: Ephpheta, which is, Be thou opened.
35 Um leið fékk maðurinn fulla heyrn og talaði skýrt!
And immediately his ears were opened, and the string of his tongue was loosed, and he spoke right.
36 Jesús bannaði fólkinu að láta þetta fréttast, en því meir sem hann bannaði það, því meir var það borið út,
And he charged them that they should tell no man. But the more he charged them, so much the more a great deal did they publish it.
37 kraftaverkið hafði mikil áhrif á alla. Fólk sagði: „Allt sem hann gerir er gott. Hann getur meira að segja gefið heyrnarlausum heyrn og mállausum mál.“
And so much the more did they wonder, saying: He hath done all things well; he hath made both the deaf to hear, and the dumb to speak.
