Lúkas 4
1 Jesús fylltist heilögum anda, sem leiddi hann frá ánni Jórdan og út í auðnir Júdeu.
Then Jesus, full of the Holy Spirit, returned from the Jordan, and was led about by the Spirit in the Desert for forty days,
2 Þar var hann í fjörutíu daga matarlaus og hungrið svarf að.
tempted all the while by the Devil. During those days He ate nothing, and at the close of them He suffered from hunger.
3 Þá freistaði Satan hans og sagði: „Ef þú ert sonur Guðs, þá segðu þessum steini að verða að brauði.“
Then the Devil said to Him, "If you are God's Son, tell this stone to become bread."
4 Jesús svaraði: „Biblían segir: „Maðurinn lifir ekki bara á brauði.““
"It is written," replied Jesus, "'It is not on bread alone that a man shall live.'"
5 Þá tók Satan hann með sér og sýndi honum á augabragði öll ríki heimsins
The Devil next led Him up and caused Him to see at a glance all the kingdoms of the world.
6 og sagði: „Öll þessi ríki og dýrð þeirra er mín eign og ég get ráðstafað þeim að vild. Þetta skal allt verða þitt, ef þú fellur fram og tilbiður mig.“
And the Devil said to Him, "To you will I give all this authority and this splendour; for it has been handed over to me, and on whomsoever I will I bestow it.
If therefore you do homage to me, it shall all be yours.'
8 En Jesús svaraði: „Í Biblíunni stendur: „Drottin Guð þinn átt þú að tilbiðja og þjóna honum einum.““
Jesus answered him, "It is written, 'To the Lord thy God thou shalt do homage, and to Him alone shalt thou render worship.'"
9 Þá fór Satan með hann upp til Jerúsalem og alla leið upp á þakbrún musterisins og sagði: „Ef þú ert sonur Guðs, stökktu þá fram af! Segir Biblían ekki að Guð muni senda engla sína til að gæta þín og vernda þig, svo þú merjist ekki á stéttinni fyrir neðan?“
Then he brought Him to Jerusalem and caused Him to stand on the roof of the Temple, and said to Him, "If you are God's Son, throw yourself down from here; for it is written,
'He will give orders to His angels concerning thee, to guard thee safely;'
and 'On their hands they shall bear thee up, Lest at any moment thou shouldst strike thy foot against a stone.'"
12 Jesús svaraði: „Þetta stendur einnig í Biblíunni: „Ekki skaltu freista Drottins Guðs þíns.““
The reply of Jesus was, "It is said, 'Thou shalt not put the Lord they God to the proof.'"
13 Þegar djöfullinn hafði lokið freistingum sínum, fór hann burt og yfirgaf Jesú að sinni.
So the Devil, having fully tried every kind of temptation on Him, left Him for a time.
14 Eftir þetta sneri Jesús aftur til Galíleu, fylltur heilögum anda, og orðrómurinn um hann barst út um öll héruðin þar í grennd.
Then Jesus returned in the Spirit's power to Galilee; and His fame spread through all the adjacent districts.
15 Hann predikaði í samkomuhúsunum og allir lofuðu hann.
And He proceeded to teach in their synagogues, winning praise from all.
16 Hann kom á æskustöðvar sínar í Nasaret og fór á helgideginum í samkomuhúsið, eins og hann var vanur, og stóð upp til að lesa úr Biblíunni.
He came to Nazareth also, where He had been brought up; and, as was His custom, He went to the synagogue on the Sabbath, and stood up to read.
17 Honum var fengin bók Jesaja spámanns. Hann opnaði hana og las:
And there was handed to Him the book of the Prophet Isaiah, and, opening the book, He found the place where it was written,
18 „Andi Drottins er yfir mér. Hann hefur valið mig til að flytja fátækum gleðilegan boðskap. Hann hefur sent mig til að boða fjötruðum frelsi, gefa blindum sýn, leysa hina undirokuðu frá áþján og boða að Guð sé fús að hjálpa öllum sem til hans koma.“
"The Spirit of the Lord is upon me, because He has anointed me to proclaim Good News to the poor; He has sent me to announce release to the prisoners of war and recovery of sight to the blind: to send away free those whom tyranny has crushed,
to proclaim the year of acceptance with the Lord."
20 Hann lokaði bókinni og rétti þjóninum. Síðan settist hann niður. Allir störðu á hann fullir eftirvæntingar.
And rolling up the book, He returned it to the attendant, and sat down--to speak. And the eyes of all in the synagogue were fixed on Him.
21 Hann tók til máls og sagði: „Þessi ritningargrein, sem þið hafið nú heyrt, hefur ræst í dag.“
Then He proceeded to say to them, "To-day is this Scripture fulfilled in your hearing."
22 Fólkið lét ánægju sína í ljós og undraðist þau ljúfu orð sem komu af vörum hans. „Hver er skýringin á þessu, “spurðu menn, „er þetta ekki sonur Jósefs?“
And they all spoke well of Him, wondering at the sweet words of kindness which fell from His lips, while they asked one another, "Is not this Joseph's son?"
23 Þá sagði Jesús: „Þið minnið mig sjálfsagt á máltækið: „Læknir, læknaðu sjálfan þig“– og eigið þá við: „Af hverju gerirðu ekki svipuð kraftaverk hér í heimabæ þínum og þú hefur gert í Kapernaum?“
"Doubtless," said He, "you will quote to me the proverb, 'Physician, cure yourself: all that we hear that you have done at Capernaum, do here also in your native place.'"
24 Ég segi ykkur satt: Enginn spámaður er viðurkenndur í heimabæ sínum!
"I tell you in solemn truth," He added, "that no Prophet is welcomed among his own people.
25 Þið munið til dæmis að spámaðurinn Elía gerði kraftaverk til að hjálpa ekkjunni í Sarepta, en hún var útlendingur og bjó í landi Sídonar. Það hafði ekkert rignt í þrjú og hálft ár og mikið hungur var í öllu landinu. Margar Gyðingaekkjur þörfnuðust hjálpar, en þó var Elía ekki sendur til neinnar þeirra.
But I tell you in truth that there was many a widow in Israel in the time of Elijah, when there was no rain for three years and six months and there came a severe famine over all the land;
and yet to not one of them was Elijah sent: he was only sent to a widow at Zarephath in the Sidonian country.
27 Og munið þið eftir spámanninum Elísa? Hann læknaði Naaman frá Sýrlandi, en ekki þá mörgu Gyðinga sem voru holdsveikir og þörfnuðust hjálpar.“
And there was also many a leper in Israel in the time of the Prophet Elisha, and yet not one of them was cleansed, but Naaman the Syrian was."
28 Við þessi orð Jesú urðu menn æfir af reiði.
Then all in the synagogue, while listening to these words, were filled with fury.
29 Þeir stukku úr sætum sínum, þyrptust að honum og hröktu hann út á brún fjallsins, sem bærinn stóð á, með það í huga að hrinda honum fram af þverhnípinu.
They rose, hurried Him outside the town, and brought Him to the brow of the hill on which their town was built, to throw Him down the cliff;
30 En Jesús gekk út úr þvögunni og yfirgaf þá.
but He passed through the midst of them and went His way.
31 Eftir þetta fór hann til Kapernaum, bæjar í Galíleu, og þar predikaði hann í samkomuhúsinu á hverjum helgidegi.
So He came down to Capernaum, a town in Galilee, where He frequently taught the people on the Sabbath days.
32 Hér fór á sömu leið, fólkið undraðist það sem hann sagði, því máttur fylgdi orðum hans.
And they were greatly impressed by His teaching, because He spoke with the language of authority.
33 Eitt sinn, er Jesús var að kenna í samkomuhúsinu, fór maður, sem hafði illan anda, að hrópa að honum:
But in the synagogue there was a man possessed by the spirit of a foul demon. In a loud voice he cried out,
34 „Farðu burt! Við viljum ekkert með þig hafa, Jesús frá Nasaret. Þú ert kominn til að granda okkur. Ég veit að þú ert hinn heilagi sonur Guðs.“
"Ha! Jesus the Nazarene, what have you to do with us? I know who you are--God's Holy One!"
35 Þá greip Jesús fram í fyrir illa andanum og sagði skipandi: „Hafðu hljótt um þig og farðu út.“Andinn fleygði þá manninum í gólfið í augsýn allra og yfirgaf hann án þess að valda honum tjóni.
But Jesus rebuked the demon. "Silence!" He exclaimed; "come out of him." Upon this, the demon hurled the man into the midst of them, and came out of him without doing him any harm.
36 Fólkið varð forviða og spurði: „Hvaða vald býr í orðum þessa manns, fyrst illu andarnir hlýða honum!“
All were astonished and awe-struck; and they asked one another, "What sort of language is this? For with authority and real power He gives orders to the foul spirits and they come out."
37 Fréttin um þetta breiddist eins og eldur í sinu um allt héraðið.
And the talk about Him spread into every part of the neighbouring country.
38 Þegar Jesús yfirgaf samkomuhúsið fór hann heim til Símonar. Þá var tengdamóðir Símonar þar rúmliggjandi með háan hita. Allir viðstaddir báðu Jesú að lækna hana.
Now when He rose and left the synagogue He went to Simon's house. Simon's mother-in-law was suffering from an acute attack of fever; and they consulted Him about her.
39 Jesús gekk að rúmstokknum og hastaði á sótthitann, sem þá hvarf skyndilega, og hún fór á fætur og matreiddi handa þeim.
Then standing over her He rebuked the fever, and it left her; and she at once rose and waited on them.
40 Við sólarlag þetta kvöld komu þorpsbúar með sjúklinga til Jesú. Það skipti ekki máli hver sjúkdómurinn var, þegar Jesús snerti þá læknuðust þeir.
At sunset all who had friends suffering from any illness brought them to Him, and He laid His hands on them all, one by one, and cured them.
41 Sumir höfðu illa anda sem fóru út að skipun hans. Andar þessir æptu: „Þú ert sonur Guðs!“Þeir vissu að hann var Kristur, en hann þaggaði niður í þeim og leyfði þeim ekki að tala.
Demons also came out of many, loudly calling out, "You are the Son of God." But He rebuked them and forbad them to speak, because they knew Him to be the Christ.
42 Við sólarupprás morguninn eftir, lagði hann leið sína á óbyggðan stað. Mannfjöldinn leitaði hans um allt og fann hann loks. Fólkið bað hann að fara ekki burt frá Kapernaum,
Next morning, at daybreak, He left the town and went away to a solitary place; but the people flocked out to find Him, and, coming to the place where He was, they endeavoured to detain Him that He might not leave them.
43 en því svaraði hann: „Ég verð líka að fara á fleiri staði og flytja þar gleðifréttirnar um að Guð sé nálægur með vald sitt og hjálp, því til þess var ég sendur.“
But He said to them, "I have to tell the Good News of the Kingdom of God to the other towns also, because for this purpose I was sent."
44 Síðan hélt hann áfram ferð sinni og predikaði í samkomuhúsunum í Júdeu.
And for some time He preached in the synagogues in Galilee.
