Lúkas 23
1 Síðan lagði allt ráðið af stað með Jesú til Pílatusar landstjóra.
Then the whole council rose and led Jesus away to Pilate.
2 Er þangað kom, byrjuðu þeir strax að ákæra hann: „Þessi maður var að leiða þjóðina afvega. Hann segir að enginn eigi að borga skatta til rómversku yfirvaldanna og sjálfur segist hann vera Kristur konungurinn.“
And they began to accuse Him, saying, “We found this man subverting our nation, forbidding payment of taxes to Caesar, and proclaiming Himself to be Christ, a King.”
3 „Ert þú Kristur – konungur þeirra?“spurði Pílatus. „Já, “svaraði Jesús, „það er eins og þú segir.“
So Pilate asked Him, “Are You the King of the Jews?” “You have said so,” Jesus replied.
4 Þá sneri Pílatus sér að æðstu prestunum og mannfjöldanum og sagði: „Ég finn alls enga sök hjá honum.“
Then Pilate said to the chief priests and the crowds, “I find no basis for a charge against this man.”
5 Þá æstust þeir um allan helming og sögðu: „Hann æsir til andófs gegn yfirvöldunum hvar sem hann fer, um allt skattlandið, allt frá Galíleu þar sem hann byrjaði og hingað til Jerúsalem.“
But they kept insisting, “He stirs up the people all over Judea with His teaching. He began in Galilee and has come all the way here.”
6 „Er hann frá Galíleu?“spurði Pílatus.
When Pilate heard this, he asked if the man was a Galilean.
7 Þegar þeir játuðu því, sagði hann þeim að fara með Jesú til Heródesar konungs, því að Galílea væri lögsagnarumdæmi hans. Og þannig vildi til að Heródes var staddur í Jerúsalem um þetta leyti.
And learning that Jesus was under Herod’s jurisdiction, he sent Him to Herod, who himself was in Jerusalem at that time.
8 Heródesi þótti gaman að fá tækifæri til að sjá Jesú, því að hann hafði heyrt margt um hann og vonaðist til að sjá hann gera kraftaverk.
When Herod saw Jesus, he was greatly pleased. He had wanted to see Him for a long time, because he had heard about Him and was hoping to see Him perform a miracle.
9 Hann spurði Jesú fjölmargra spurninga, en fékk ekkert svar.
Herod questioned Jesus at great length, but He gave no answer.
10 Á meðan stóðu æðstu prestarnir og hinir trúarleiðtogarnir þar hjá og ákærðu hann harðlega.
Meanwhile, the chief priests and scribes stood there, vehemently accusing Him.
11 Síðan tóku Heródes og hermenn hans að hæða Jesú og spotta. Þeir klæddu hann í konunglega skikkju og sendu hann síðan aftur til Pílatusar.
And even Herod and his soldiers ridiculed and mocked Him. Dressing Him in a fine robe, they sent Him back to Pilate.
12 Þennan dag urðu Heródes og Pílatus vinir – en áður höfðu þeir verið svarnir óvinir.
That day Herod and Pilate became friends; before this time they had been enemies.
13 Nú kallaði Pílatus saman æðstu prestana og leiðtoga Gyðinganna, ásamt fólkinu
Then Pilate called together the chief priests, the rulers, and the people,
14 og kunngjörði úrskurð sinn: „Þið komuð hingað með þennan mann og ákærðuð hann fyrir að stjórna uppreisn gegn rómversku yfirvöldunum. Ég hef rannsakað mál hans gaumgæfilega og komist að þeirri niðurstöðu að hann sé saklaus.
and said to them, “You brought me this man as one who was inciting the people to rebellion. I have examined Him here in your presence and found Him not guilty of your charges against Him.
15 Heródes er mér sammála og hann sendi hann aftur til okkar. Þessi maður hefur ekkert gert sem dauða er vert.
Neither has Herod, for he sent Him back to us. As you can see, He has done nothing deserving of death.
16 Ég ætla því að láta húðstrýkja hann og sleppa honum síðan, enda er venja að náða einn fanga á páskunum.“
Therefore I will punish Him and release Him.”
18 Þá kvað við hávært óp frá mannþyrpingunni – allir hrópuðu sem einn maður: „Burt með hann! Krossfestu hann! En slepptu Barrabasi.“
But they all cried out in unison: “Away with this man! Release Barabbas to us!”
19 (Barrabas sat í fangelsi fyrir að vekja uppþot í Jerúsalem gegn yfirvöldunum og fyrir manndráp.)
(Barabbas had been imprisoned for an insurrection in the city, and for murder.)
20 Pílatus reyndi nú að sannfæra þá, því að hann vildi sleppa Jesú
Wanting to release Jesus, Pilate addressed them again,
21 en þeir hrópuðu á móti: „Krossfestu hann! Krossfestu hann!“
but they kept shouting, “Crucify Him! Crucify Him!”
22 Enn einu sinni – í þriðja sinn – spurði Pílatus ákveðinn: „Hvers vegna? Hvaða glæp hefur hann drýgt? Ég sé enga ástæðu til að dæma hann til dauða. Ég ætla því að láta húðstrýkja hann og sleppa honum síðan.“
A third time he said to them, “What evil has this man done? I have found in Him no offense worthy of death. So after I punish Him, I will release Him.”
23 Þá heimtuðu þeir aftur að Jesús yrði krossfestur og urðu hróp þeirra svo hávær að þau yfirgnæfðu allt annað.
But they were insistent, demanding with loud voices for Jesus to be crucified. And their clamor prevailed.
24 Þá dæmdi Pílatus Jesú til dauða, eins og fólkið krafðist,
So Pilate sentenced that their demand be met.
25 en sleppti Barrabasi samkvæmt ósk þess – manninum sem sat í fangelsi fyrir óeirðir og manndráp. Síðan afhenti hann þeim Jesú, svo að þeir gætu gert við hann það sem þeir vildu.
As they had requested, he released the one imprisoned for insurrection and murder, and handed Jesus over to their will.
26 Þegar hópurinn var lagður af stað með Jesú til aftökustaðarins, var maður sem var að koma utan úr sveit, Símon frá Kýrene, þvingaður til að bera kross hans.
As the soldiers led Him away, they seized Simon of Cyrene on his way in from the country, and put the cross on him to carry behind Jesus.
27 Mikill mannfjöldi fylgdi á eftir, þar á meðal margar grátandi konur.
A great number of people followed Him, including women who kept mourning and wailing for Him.
28 Jesús sneri sér við og sagði við þær: „Jerúsalemdætur, þið skuluð ekki gráta mín vegna, heldur vegna ykkar sjálfra og barna ykkar.
But Jesus turned to them and said, “Daughters of Jerusalem, do not weep for Me, but weep for yourselves and for your children.
29 Þeir dagar munu koma er barnlausar konur verða taldar heppnar.
Look, the days are coming when people will say, ‘Blessed are the barren women, the wombs that never bore, and breasts that never nursed!’
30 Þá munu menn biðja fjöllin um að hrynja yfir sig og hæðirnar að hylja sig,
At that time ‘they will say to the mountains, “Fall on us!” and to the hills, “Cover us!”’
31 því að ef þetta er gert við mig, hið lifandi tré, hvernig mun þá fara fyrir ykkur.“
For if men do these things while the tree is green, what will happen when it is dry?”
32 Ásamt Jesú voru tveir afbrotamenn leiddir til aftökustaðarins sem hét „Hauskúpa“. Þar voru þeir allir krossfestir, Jesús í miðið, en hinir tveir sinn til hvorrar handar.
Two others, who were criminals, were also led away to be executed with Jesus.
When they came to the place called The Skull, they crucified Him there, along with the criminals, one on His right and the other on His left.
34 Þá sagði Jesús: „Faðir, fyrirgef þeim, því þeir vita ekki hvað þeir gera.“Hermennirnir köstuðu nú hlutkesti um föt Jesú, eina flík í senn.
Then Jesus said, “Father, forgive them, for they do not know what they are doing.” And they divided up His garments by casting lots.
35 Fólkið stóð og fylgdist með, en leiðtogar þjóðarinnar gerðu gys að honum og sögðu: „Hann gat hjálpað öðrum, en nú ætti hann að hjálpa sjálfum sér og sanna með því að hann sé í raun og veru Kristur, útvalinn konungur Guðs.“
The people stood watching, and the rulers sneered at Him, saying, “He saved others; let Him save Himself if He is the Christ of God, the Chosen One.”
36 Hermennirnir hæddu hann líka með því að rétta honum súrt vín að drekka.
The soldiers also mocked Him and came up to offer Him sour wine.
37 Þeir hrópuðu: „Ef þú ert konungur Gyðinga, bjargaðu þá sjálfum þér.“
“If You are the King of the Jews,” they said, “save Yourself!”
38 Fyrir ofan hann var neglt spjald á krossinn. Þar stóð: „Þessi er konungur Gyðinga.“
Above Him was posted an inscription: THIS IS THE KING OF THE JEWS.
39 Annar afbrotamannanna, sem hékk við hlið hans, sendi honum háðsglósu og sagði: „Svo þú ert Kristur, er það ekki? Sannaðu það þá með því að bjarga sjálfum þér – og okkur.“
One of the criminals who hung there heaped abuse on Him. “Are You not the Christ?” he said. “Save Yourself and us!”
40 Hinn glæpamaðurinn mótmælti þeim fyrri og sagði: „Óttastu ekki einu sinni Guð á dauðastundinni? Við höfum unnið til þessarar þungu refsingar, en þessi maður hefur ekkert rangt aðhafst.“
But the other one rebuked him, saying, “Do you not even fear God, since you are under the same judgment?
We are punished justly, for we are receiving what our actions deserve. But this man has done nothing wrong.”
42 Síðan sneri hann sér að Jesú og sagði: „Jesú, minnstu mín þegar þú kemur í ríki þitt.“
Then he said, “Jesus, remember me when You come into Your kingdom!”
43 Jesús svaraði: „Ég lofa þér því, að í dag skaltu vera með mér í Paradís.“
And Jesus said to him, “Truly I tell you, today you will be with Me in Paradise.”
44 Nú var komið hádegi, en þá varð dimmt um allt landið fram til klukkan þrjú,
It was now about the sixth hour, and darkness came over all the land until the ninth hour.
45 því að sólin myrkvaðist. Þá gerðist það að fortjaldið í musterinu rifnaði í tvennt.
The sun was darkened, and the veil of the temple was torn down the middle.
46 Þá hrópaði Jesús: „Faðir, í þínar hendur fel ég anda minn, “og að svo mæltu dó hann.
Then Jesus called out in a loud voice, “Father, into Your hands I commit My Spirit.” And when He had said this, He breathed His last.
47 Þegar rómverski herforinginn, sem stjórnaði aftökunum, sá hvað gerðist, varð hann hræddur og sagði: „Ég er viss um að þessi maður hefur verið saklaus.“
When the centurion saw what had happened, he gave glory to God, saying, “Surely this was a righteous man.”
48 Þegar fólkið, sem kom til að fylgjast með krossfestingunni, sá að Jesús var dáinn, fór það heim harmi slegið.
And when all the people who had gathered for this spectacle saw what had happened, they returned home beating their breasts.
49 Meðan þetta gerðist, stóðu vinir Jesú og konurnar, sem fylgt höfðu honum frá Galíleu, álengdar og fylgdust með.
But all those who knew Jesus, including the women who had followed Him from Galilee, stood at a distance watching these things.
50 Maður nokkur frá Arímaþeu, Jósef að nafni, kunnur ráðherra, fór til Pílatusar og bað um líkama Jesú. Hann var guðrækinn maður, sem vænti komu Krists og hafði verið ósammála hinum um hvað gera skyldi við Jesú.
Now there was a Council member named Joseph, a good and righteous man,
who had not consented to their decision or action. He was from the Judean town of Arimathea, and was waiting for the kingdom of God.
He went to Pilate to ask for the body of Jesus.
53 Hann tók því líkama Jesú niður af krossinum og vafði í léreftsdúk og lagði síðan í nýja gröf sem höggvin hafði verið í klett.
Then he took it down, wrapped it in a linen cloth, and placed it in a tomb cut into the rock, where no one had yet been laid.
54 Þetta gerðist síðdegis á föstudegi, aðfangadegi páska, á sama tíma og fólk var að undirbúa hátíðina.
It was Preparation Day, and the Sabbath was beginning.
55 Konurnar sáu er líkaminn var tekinn niður og fylgdust með þegar hann var lagður í gröfina.
The women who had come with Jesus from Galilee followed, and they saw the tomb and how His body was placed.
56 Síðan fóru þær heim og tilreiddu kryddjurtir og smyrsl til að smyrja hann með. Í þann mund er þær höfðu lokið verki sínu, gekk hátíðin í garð. Þær héldu kyrru fyrir það kvöld og næsta dag, eins og krafist var í lögunum.
Then they returned to prepare spices and perfumes. And they rested on the Sabbath, according to the commandment.
